افزایش قیمت مواد اولیه خصوصا کاغذ از جمله چالش‌هایی است که در سال‌های اخیر بارها توسط ناشران مورد تاکید قرار گرفته است.
هادی طالع‌خرسند مدیر انتشارات خرسندی و عضو کمیسیون رسیدگی به شکایات ناشران در گفت‌وگو با میزان درباره شرایط حاکم بر بازار نشر طی روز‌های اخیر گفت: کاغذ محصولی استراتژیک است که نقشی. تعیین کننده در قیمت کتاب دارد. نوسانات و افزایش قیمت کاغذ عرصه فرهنگ را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
وی ادامه داد: ماه‌های گذشته علی‌رغم وجود نوسانات متعدد، قیمت کاغذ ثابت نگه داشته شده بود، زیرا وارد کنندگان کاغذ انبار‌هایی انباشته از این محصول تاثیرگذار بر حوزه نشر را داشتند. چند وارد کننده اصلی کاغذ بوده و قیمت این کالا را تعیین می‌کنند و سیاست‌های حاکم بر عرصه کاغذ را رقم می‌زنند. آنها به خوبی می‌دانند که افزایش قیمت کاغذ سبب کاهش تقاضا برای خرید این محصول خواهد شد. در طی این مدت نیز ثباتی شکستنی بر بازار کاغذ حاکم بود، اما با افزایش قیمت دلار در سه روز اخیر قیمت کاغذ به بندی یک میلیون و ۶۷۰ رسید.
خرسند تاثیرات افزایش قیمت کاغذ بر انتشار کتاب‌ها و سرمایه‌گذاری ناشران را مورد بررسی قرار داد و تاکید کرد: عمده کاغذ مصرفی برای ناشران نوع ۷۰ گرمی است که ۱۰۰×۷۰ بوده است و این کالا نقشی مهم و موثر در روند برنامه‌ریزی ناشران دارد. هر ناشری با توجه به برنامه‌ریزی‌های خود و طبق برآورد‌های قیمت مواد اولیه قرارداد می‌بندد و در ادامه برای انتشار کتاب دست به خرید کاغذ می‌زند. در چنین شرایطی باید دید که آیا ناشر پول خرید کاغذ لازم را دارد یا خیر؟
وی از دیدگاه ناشران به افزایش قیمت کاغذ پرداخت و افزود: برنامه ریزان عرصه فرهنگ باید در نظر داشته باشند که آیا بازار نشر ظرفیت لازم برای افزایش قیمت کاغذ را دارد؟ آیا این افزایش قیمت در تعارض با منافع ناشر که تولید کننده کتاب است قرار دارد یا خیر؟
تبعات بالا رفتن قیمت کاغذ
عضو کمیسیون رسیدگی به شکایات ناشران در اتحادیه تصریح کرد: طی یک هفته ۲۰ درصد به قیمت کاغذ اضافه شده و این مهم تبعات بسیاری را برای سرمایه‌گذار، که ناشر باشد به دنبال دارد. زیرا منافع مالی تولید کننده به صورت ناگهانی تحت تاثیر قرار می‌گیرد و کاهش پیدا می‌کند. هنگامی که افزایش قیمت یک شبِه شکل بگیرد، ناشران با چالش‌ها و مشکلات متعدد مواجه می‌شود.
خرسند تاثیر افزایش قیمت کاغذ را طی سال‌های اخیر مورد بررسی قرار داد و اظهار کرد: در سال‌های گذشته نیز قیمت کاغذ به یکباره افزایش صد درصدی پیدا کرد؛ اما ناشران تنها ۳۰درصد قیمت تولید شده کتاب را افزایش دادند تا ضربه اصلی به مصرف کننده وارد نشود. افزایش یکباره قیمت‌ها سبب افزایش نارضایتی و گسترش تعداد دعاوی می‌شود. دعاویی که عموماً به تعزیرات و یا کمیسیون رسیدگی به شکایات ارجاع می‌شود.
وی تاثیرات متعدد افزایش قیمت کاغذ و در نتیجه بالا رفتن قیمت پشت جلد کتاب را گریبان‌گیر مصرف کننده که در انتهای زنجیره نشر قرار دارد دانست و تاکید کرد: چندی پیش با یکی از نویسندگان کتاب که استاد دانشگاه است و کتاب منتشر شده خود را به ۲۸ دانشجوی رشته حقوق خود معرفی کرده بود، گفتگویی داشتم؛ نتایج بررسی او حاکی از این امر بود که از ۲۸ دانشجو، تنها ۴ نفر اقدام به خرید کتاب معرفی شده درسی داشتند و بقیه آنها با انداختن عکس از تصاویر صفحات کتاب و انتشار آن در فضای مجازی اطلاعات را در اختیار سایر همکلاسی‌های خود گذاشته‌اند. این مهم یعنی دانشجویان ما در همان ابتدایی دوران دانشجویی خود حق کپی‌رایت که یک قانون محسوب می‌شود، زیر پا گذاشته است.
مخاطبان و ناشران رو درروی هم
مدیر انتشارات حقوقی خرسندی بیان کرد: افزایش قیمت کتاب نه تنها این عنصر مهم فرهنگی را از سبد خانواده حذف کرده، بلکه دانشجویان را نیز در مسیر خلاف قانون راهنمایی کرده و قرار می‌دهد. افزایش قیمت کاغذ ناشران و مردم را که در چرخه نشر سهیم هستند روبروی هم قرار می‌دهد.
خرسند بار دیگر با اشاره به افزایش ۲۰ درصدی قیمت کاغذ تصریح کرد: افزایش قیمت مواد اولیه این حق را به ناشر می‌دهد که سرمایه خود را از بخش فرهنگی به سایر حوزه‌ها انتقال دهد، چنانکه بسیاری از ناشران قدیمی طی سال‌های اخیر آهسته آهسته از این حوزه رفته‌اند.
ناشران صورت خود را با سیلی سرخ می‌کنند
وی افزود: ناشر با سرمایه‌گذاری در بخش فرهنگی منافع خود را به خطر می‌اندازد، در حالی که آنها نیز در تنگنا‌های اقتصادی زندگی و خانواده قرار می‌گیرند، بنابراین برخی از آنها ترجیح می‌دهند تا دغدغه فرهنگی را رها کرده و سرمایه خود را به بخش‌های سودآورتری انتقال دهند. این روزها ناشران صورت خود را با سیلی سرخ می‌کنند.
خرسند اشاره‌ای نیز به فعالیت ناشران دولتی داشت و اظهار کرد: ناشران دولتی در شرایط بهتری قرار دارند، زیرا کتاب‌هایی که منتشر می‌کنند، توسط خود دستگاه و یا ارگان مربوطه خریداری می‌شود و به نوعی مورد حمایت دولت قرار می‌گیرند، بنابراین با چالش‌ها و مشکلات ناشران حقوقی آشنایی کمی دارند.
شوک در نشر
در ادامه تنی چند از فعالان حوزه نویسنگی کتاب و نشر هم درباره افزایش قیمت کاغذ و تاثیرات آن برحوزه نشر و کتاب نکته‌هایی را بیان کرده اند که می‌خوانید.
فضل‌الله صابری نویسنده کتاب «فرکانس ۱۱۶۰» با اشاره به تاثیر قیمت کاغذ بر قشر نویسندگان ابراز کرد: شناور بودن وضعیت نویسندگان باعث شده است که این قشر با مشکلات متعدد رو به رو باشند به عنوان مثال با افزایش قیمت کاغذ این نویسنده است که بیشترین ضرر را کرده، زیرا حوزه نشر دچار نوعی شوک شده و درنهایت نویسنده ضربات اصلی را متحمل می‌شود.
بی ثباتی در اقتصاد تبعات اجتماعی و فرهنگی دارد
مهدی محمدخانی مدیر انتشارات روایت فتح یکی دیگر از فعالان این حوزه ضمن اشاره به مشکلات موجود بر سر راه ناشران، اظهار کرد: بزرگترین و عمده‌ترین مشکل موجود بر سر راه ناشران عدم وجود ثبات اقتصادی در عرصه فرهنگ است، ترجیح همه ناشران پایین بودن قیمت پشت کتاب است، زیرا سبب می‌شود علاقمندان و دوستداران کتاب از کتاب و کتابخوانی فاصله نگیرند.
مدیر انتشارات روایت فتح ضمن واکنش به بالا رفتن قیمت کاغذ در این روزها، افزود: بالا بودن قیمت کاغذ در درجه نخست مشکل اساسی بوده چرا که بر اساس این افزایش قیمت هزینه چاپ و هزینه تولید کتاب بسیار زیاد می‌شود. متاسفانه در چند سال گذشته رویه نوسان قیمت کاغذ بسیار شدید شده و شاهد بالا رفتن قیمت کتاب هستیم که تاثیرات آن را در سرانه مطالعه می‌توان مشاهده کرد. نوسانات قیمت کاغذ دغدغه‌ای مهم برای اهالی فرهنگ محسوب شده و نیاز است تا مسئولان برنامه‌های تاثیر گذار را در این زمینه اجرایی کنند. دولت‌های گذشته هر کدام برنامه‌هایی را طراحی کرده و برای مدت زمانی کوتاه اجرا کردند که تنها شبیه یک مسکن برای عرصه نشر بود. رویکرد‌های که جدا از اثر گذاری کوتاه مدت و ابتر بودند.
انتهای پیام/