به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، شب یلدا، طولانی‌ترین شب سال، به عنوان یکی از مهم‌ترین جشن‌های ایرانی، با فرا رسیدن فصل زمستان و در کنار خانواده‌ها و دوستان جشن گرفته می‌شود. این شب به‌عنوان نماد پیوند فرهنگ‌ها، سنت‌ها و خانواده‌ها در ایران شناخته می‌شود و در طول تاریخ، بارها از سوی نسل‌های مختلف به شکلی خاص و متفاوت جشن گرفته شده است. اما در دنیای امروز، با گسترش رسانه‌های اجتماعی، تغییرات فرهنگی و اجتماعی، چگونه شب یلدا در میان ایرانی‌ها جشن گرفته می‌شود؟
سنت‌های قدیمی یلدا
در گذشته، شب یلدا معمولاً با حضور خانواده‌های گسترده در کنار هم، خوردن میوه‌هایی چون انار و هندوانه، تماشای حافظ‌خوانی و گپ و گفت‌های طولانی همراه بود. این شب برای ایرانیان نمادی از طولانی‌تر شدن روزها و پیروزی روشنایی بر تاریکی بود. در گذشته، برگزاری مراسم‌های شب یلدا تنها در خانه‌ها و با حضور نزدیکان انجام می‌شد، اما امروزه این جشن به شکلی مدرن‌تر در بسیاری از مکان‌ها و فضاها برگزار می‌شود.
تغییرات در برگزاری شب یلدا
در حال حاضر، شب یلدا به‌ویژه در میان نسل جوان، با تغییرات زیادی مواجه شده است. رسانه‌های اجتماعی به شدت در تبلیغ این شب و برگزاری جشن‌ها تأثیرگذار بوده‌اند. از طریق شبکه‌های اجتماعی مانند اینستاگرام، تلگرام و حتی واتساپ، کاربران به‌راحتی تصاویری از سفره‌های شب یلدا را به اشتراک می‌گذارند و به یادگیری سنت‌های این شب از راه دور می‌پردازند. بسیاری از جوانان در خارج از کشور با استفاده از این پلتفرم‌ها تلاش می‌کنند تا ارتباط خود را با سنت‌های ایرانی حفظ کنند و شب یلدا را با عزیزان خود در دوردست‌ها جشن بگیرند.
یلدا در عصر دیجیتال
با پیشرفت فناوری و گسترش پلتفرم‌های آنلاین، شب یلدا نیز به شکلی دیجیتالی جشن گرفته می‌شود. از میان امکاناتی که به‌ویژه در دوران پاندمی کرونا مورد استفاده قرار گرفت، برگزاری مهمانی‌های آنلاین و ویدیوکنفرانس‌ها بوده است. بسیاری از خانواده‌ها و دوستان، علی‌رغم فاصله‌های جغرافیایی، شب یلدا را به‌صورت مجازی جشن می‌گیرند و با استفاده از ابزارهایی چون اپلیکیشن‌های ویدیوکال، حافظ می‌خوانند و دور هم جمع می‌شوند.
چالش‌ها و فرصتها
این تغییرات، اگرچه امکان برگزاری مراسم در دوران بحران‌ها و شرایط سخت را فراهم می‌کند، اما در عین حال چالش‌هایی را نیز به همراه دارد. به گفته بسیاری از کارشناسان اجتماعی، ارتباطات دیجیتال نمی‌توانند جایگزین تعاملات حضوری و صمیمانه شب یلدا شوند. در عین حال، بسیاری از ایرانیان در داخل و خارج از کشور این تغییرات را به‌عنوان فرصتی برای ترویج و گسترش سنت‌ها و فرهنگ ایرانی در سطح جهانی می‌بینند.
یل در دل خانواده‌ها
با وجود این تغییرات، سنت‌های شب یلدا هنوز در دل بسیاری از خانواده‌ها حفظ شده است. از جمله مهم‌ترین بخش‌های این شب می‌توان به مراسم حافظ‌خوانی، خوردن آجیل و میوه‌های فصل، و نیز بازی‌های خانوادگی اشاره کرد. سفره‌های شب یلدا با حضور انار، هندوانه، پسته، خرما و بسیاری دیگر از میوه‌ها و خوراکی‌های خاص، نمادی از خوشی، برکت و دورهمی است که با حضور عزیزان و به اشتراک گذاشتن لحظات خوش، روح خانواده‌ها را تقویت می‌کند.
یلدا و جوانان
در میان نسل جوان، برگزاری شب یلدا به شکلی خاص و با چاشنی نوآوری‌هایی همچون تزیینات مدرن سفره‌ها و انتخاب غذاهای جدید برای پذیرایی، رایج شده است.
بسیاری از جوانان به‌ویژه در شهرهای بزرگ، این شب را به‌عنوان فرصتی برای دورهمی‌های دوستانه و گرفتن عکس‌های یادگاری از جشن‌های شب یلدا می‌بینند.
نتیجه‌گیری:
شب یلدا همچنان یک جشن پرشور و سرشار از خاطرات شیرین است، اما در دنیای امروز، نحوه برگزاری آن با توجه به پیشرفت‌های دیجیتال و تغییرات فرهنگی، رنگ و بویی جدید به خود گرفته است. این شب همچنان فرصتی برای نزدیک‌تر شدن به خانواده‌ها و دوستان، جشن گرفتن با عزیزان و پاسداشت فرهنگ کهن ایرانی است، اما در عین حال نشان‌دهنده هم‌زمانی سنت و مدرنیته در زندگی روزمره ایرانی‌هاست.