به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری دانشجو، ایمنی ساختمان‌های پرخطر یکی از موضوعات مهم و پرچالش شهری است و مدیریت شهری نیز چاره‌ای جز ایمن‌سازی این ساختمان‌ها ندارد. رشد سریع جمعیت شهری به خصوص تهران در سال‌های گذشته سبب شد تا تحول عظیمی در بخش ساختمان سازی صورت گیرد. با ایجاد این تحولات در کنار ساخت بسیاری از ساختمان‌های نوسازی که از ایمنی مناسبی برخوردار نبودند، گرد فراموشی نیز بر روی بسیاری از سازه‌های قدیمی نشست و مالکان این سازه‌ها و مسئولین فراموش کردند که این سازه‌ها نیز احتیاج به رسیدگی برای حفظ ایمنی دارند. ماحصل ساخت و ساز غیراصولی و به فراموشی سپردن سازه‌های قدیمی چیزی جز شهری بزرگ با ظاهری مردن، اما باطنی فرسوده، و حوادثی، چون آتش‌سوزی و درنهایت فروریختن ساختمان پلاسکو تهران در ۳۰ دی ۱۳۹۵ و یا حادثه تلخ متروپل آبادان در ۲خرداد ۱۴۰۱ و حوادث تلخ از این قبیل نخواهد بود.
ایمنی سازی ساختمان‌ها به عنوان یکی از اصلی‌ترین عوامل در پیشگیری از بروز خسارات در هر حادثه‌ای می‌تواند موجب آرامش خاطرشود؛ زیرا هر سازه‌ای در صورت ایمن نبودن ممکن است با چند دقیقه آتش‌سوزی و یا زلزله موجب خسارات جانی و مالی جبران ناپذیری شود. درکنار ضرورت در نظارت روند ساختمان سازی، باید توجه ویژه‌ای به ساختمان‌های قدیمی و خاک خورده‌ای که در بافت‌های فرسوده شهر قرار دارند داشت.
بعد از حادثه تلخ پلاسکو، رسیدگی به امور ایمن‌سازی ساختمان‌ها از نظر حریق یا زلزله به شکل جدی در دستور کار نهاد‌های مربوطه قرار گرفت و در ادامه ورود قوه قضائیه و دادستانی کل کشور سبب شد تا پیگیری‌های مربوطه برای ایمن‌سازی ساختمان‌های ناایمن شکل قانونی به خود بگیرد و مالکان سهل انگار را مجبور به اجرای قوانین کند. البته نباید فراموش کرد که دستگاه قضا وظیفه پیگیری و انجام امور ایمن سازی را برعهده ندارد و صرفا برای برخورد قانونی با متخلفین به موضوع ورود کرده است. ساختمان‌های مسکونی و تجاری پر تردد بسیاری درسطح تهران و حتی کشورهستند که از ایمنی مناسبی برخوردار نیستند. به تعویق انداختن رسیدگی به امور این سازه‌های ناایمن به خصوص مکان‌های پرتردد، بازی با جان افراد بسیاری است که ممکن است جان خود را در راستای سهل‌انگاری اشخاص مربوطه از دست بدهند.
۸۰ درصد ساختمان‌های دولتی ایمن نیستند!
قدرت الله محمدی، مدیرعامل آتش‌نشانی تهران شهریورماه سال جاری با اشاره به اینکه ۸۰ درصد از ساختمان‌های دولتی در پایتخت تائیدیه ایمنی ندارند، گفت: مالکان این ساختمان‌ها همکاری‌های لازم را درخصوص ایمنی با سازمان آتش‌نشانی انجام نمی‌دهند.
وی در ادامه افزود: تقریبا هرهفته اعلام حریق یک ساختمان دولتی در پایتخت به سازمان آتش نشانی گزارش داده می‌شود.
این درحالی است که مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی بهمن ماه سال گذشته اعلام کرده بود ۵۰ درصد ساختمان‌های دولتی از ایمنی مناسب برخوردار نیستند. آمار‌های منتشرشده از سوی سازمان آتش نشانی نشان می‌دهد در فاصله یک سال این آمار ۳۰ درصد افزایش داشته است! همچنین محمدی دی‌ماه سال گذشته نیز در گفت گویی اعلام کرده بود که تعداد ساختمان‌های ناایمن پایتخت طی یک سال و نیم گذشته از ۱۲۹ به ۷۵ ساختمان کاهش یافته. چگونه فقط ۷۵ ساختمان ناایمن از نظر این سازمان در پایتخت وجود دارد و از جهتی دیگر ۸۰ درصد ساختمان‌های دولتی ناایمن هستند؟
خطرناک‌ترین مناطق از نظر سازمان آتش‌نشانی
قدرت الله محمدی، مدیرعامل آتش‌نشانی تهران فروردین ماه سال جاری نیز اعلام کرد بیشترین ساختمان‌های نا ایمن در منطقه مرکزی و بازار قرار دارد.
مدیرعامل آتش‌نشانی خاطرنشان شد: به لحاظ تعداد ساختمان‌های نا ایمن در تهران با انجام اقدامات جدی، شاهد روند کاهشی هستیم، اما همچنان ساختمان‌هایی از این دست وجود دارد که اکثر آنها در محدوده بازار قرار دارد که برای تهران یک خطر بزرگ است.
بعد از گذشت تقریبا ۹ ماه از صحبت‌های سازمان آتش‌نشانی این سازه‌های پرخطر اکنون در چه وضعیتی قرار دارند؟ ایمن‌سازی شدند یا بعد از یک اخطار اولیه به دست فراموشی سپرده شده اند؟
آمار‌های گیج کننده!
اگر مصاحبه‌ها و آمار‌های منتشرشده از سوی سازمان آتش نشانی در مورد ایمن نبودن بسیاری از ساختمان‌ها را از نظراطفا حریق درنظر نگیریم، با یک جست‌وجوی ساده در مرورگر خود می‌توانید متوجه شوید که آمار‌های روشن و واضحی از سوی مسئولین در مورد ساختمان‌های ناایمن در دسترس عموم قرار ندارد و کمتر پیش‌آمده که ایمن نبودن ساختمان‌های پرخطراز نظر سازه مورد بحث قرارگیرد. در جست‌وجوی خود ممکن است با اعداد ۱۶هزار، ۳۳هزار، ۱۲۹ و ۷۵ و اعداد دیگر رو به رو شوید و متوجه نشوید که کدام آمار واقعی است و دقیقا منظور از ایمن نبودن چیست؟
آمار و ارقام منتشرشده از سوی مسئولین در این چندسال را که مرورکنید متوجه حرف‌های ضد و نقیضی می‌شوید که نه تنها درنهایت یه یک جمع بندی واحد نمی‌رسد بلکه معنی کلمه "ایمنی" را نیز برایتان نامفهوم می‌کند. با اطلاع از این موضوع که هدف از منتشرکردن آمار، ارقام و اسامی این ساختمان‌ها، آگاه سازی عموم نسبت به خطرات احتمالی حضور دراین مکان‌ها است، این نوع آماردهی نه تنها باعث آگاه سازی مردم نمی‌شود بلکه باعث سردرگمی و نامفهوم بودن کلمه "ایمنی" می‌شود.
اعلام اسامی ساختمان‌های ناایمن تهران درسال ۱۴۰۲؛ این ساختمان‌ها اکنون درچه وضعیتی هستند؟
بعد از کش و قوص‌های فراوان و مقاومت‌های شهرداری درسال ۱۴۰۱ برای اعلام اسامی ساختمان‌های ناایمن تهران، سرانجام معاون حقوق عامه و پیشگیری از وقوع جرم دادستانی کل کشور از تشکیل پرونده قضایی برای هر یک از ساختمان‌های ناایمن در دادستانی تهران خبر داد و گفت: انتشار اسامی این ساختمان‌ها به صورت شفاف و با ذکر موارد ناایمنی از نظر دادستانی منع قانونی ندارد.
بعد از آنکه دادستانی کل کشور اعلام کرد اعلام اسامی این ساختمان‌های ناایمن منع قانونی ندارد، لیست بلند بالایی از ۱۲۹ ساختمان ناایمن توسط دادستانی کل کشور منتشرشد و در ادامه مسئولین مربوطه بعد از گذشت چندین ماه اعلام کردند تعداد این ساختمان‌ها به عدد ۹۳ و سپس به ۷۵ کاهش داشته است.
درلیست اولیه که دادستانی کل کشور منتشرکرد اغلب نام مراکز خرید، پاساژ‌ها و مجتمع‌های مسکونی به چشم می‌خورد. مجتمع ونک پارک، ساختمان ذوب‌آهن، بیمارستان امام خمینی (ره)، پاساژ کویتی‌های انقلاب، ساختمان ابتکار، شرکت بستنی پاک، انبار خانه کارگر، بیمارستان لولاگر، پاساژ میلاد قائم، پاساژ مهستان، مرکز تجاری افرا و ساختمان علاءالدین بخشی از نام‌هایی است که دادستانی کل کشور به عنوان ساختمان‌های ناایمن منتشر کرده بود.
باوجود انتشار اسامی این ساختمان‌های ناایمن، اما همچنان مردم نمی‌دانند که هنوز کدام از این ساختمان‌ها ایمن نیستند و کدام ایمن سازی شده اند. اگرهدف از انتشار اسامی آگاه سازی مردم است، لازم است به صورت شفاف‌تر توضیح داده شود که کدام یک از این اسامی صلاحیت آن را دارند که مردم برای خرید، تفریح و... درآن حضور یابند و کدام خیر.
تراژدی ساختمان‌های ناایمن درچندسال اخیر
سالیان اخیر هرازچندگاهی شاهد یک اتفاق تلخ براثر ریزش و یا آتش‌سوزی ساختمان‌های ناایمن و از دست رفتن جان بسیاری از هموطنان و آتش‌نشانان دلسوز کشورمان بوده‌ایم، با وجود اقدامات و تلاش‌های مسئولین مربوطه، اما به نظر می‌رسد این اتفاقات گاهی به درس عبرتی زودگذر تبدیل و مدتی موضوع صحبت محافل مختلف می‌شوند و مدتی هم پیگیری‌های مناسب در کمترین زمان انجام می‌گیرد ولی کمی بعد با آرام شدن اوضاع، انجام امور به سرعت حداقلی خود می‌رسد، به گونه‌ای که باید شاهد یک اتفاق جدید باشیم تا سرعت انجام امور درخور یک بحران باشد.
از این رو به چند مورد از حوادث تلخی که از سال ۱۳۸۷ تا ۱۴۰۱ براثر سهل‌انگاری و رعایت نکردن ایمنی ساختمان‌ها اتفاق افتاده است اشاره می‌کنیم:
سال ۱۳۸۷؛ ریزش ساختمان ۷ طبقه در منطقه سعادت آباد تهران به علت ساخت غیراصولی و ترک برداشتن ساختمان از سال ۸۱، که متاسفانه ۱۷ تن از کارگران زحمت کش جان باختند.
سال ۱۳۹۵؛ آتش‌سوزی و ریزش ساختمان پلاسکو تهران به علت ضعف تاسیسات و عدم رعایت استاندارد‌های ایمنی در ساختمان، که متاسفانه این حادثه ۲۲۵ نفر مصدوم ۱۶ شهید آتش‌نشان ۵ قربانی و ۶ جانباخته بدون هویت برجای گذاشت.
سال ۱۳۹۵؛ آتش سوزی نمای برج ۱۷ طبقه برج سلمان مشهد به علت استاندارد نبودن و رعایت نکردن نکات ایمنی که این حادثه با مصدومیت ۱۱ آتش نشان همراه شد.
سال ۱۳۹۹؛ ریزش ساختمان درحال ساخت در محله تهرانپارس به علت عدم رعایت استاندارد‌های ساخت و ساز که با مصدومیت ۵ نفر همراه بود.
سال ۱۳۹۹؛ انفجار و آتش سوزی تلخ کلینیک سینامهر شمیران به علت عدم رعایت استاندارد‌های ایمنی که متاسفانه ۱۹ نفر در این حادثه جان خود را از دست دادند.
سال ۱۳۹۹؛ ریزش ساختمان در محله فلاح تهران به علت استفاده از انشعابات غیرمجاز برق که متاسفانه ۴ نفر زیر آوار مدفون شدند.
سال ۱۴۰۰؛ آتش سوزی در پاساژ تیراژه تهران به علت گودبرداری عمیق و غیراصولی در مجاورت ساختمان که با مصدومیت ۱۶ نفر همراه بود.
سال ۱۴۰۰؛ آتش سوزی برج رامیلا در چالوس به علت اتصالات برقی و نداشتن مقاومت سازه که خوشبختانه این حادثه تلفات جانی در پی نداشت.
سال ۱۴۰۱؛ ریزش ساختمان متروپل آبادان به علت ناایمن بودن و عدم رعایت استاندارد‌های ساختمان سازی که متاسفانه ۲۴ کشته و ۳۷ مصدوم درپی داشت.
حادثه‌های تلخی که به آنها اشاره شد ماحصل سهل‌انگاری افرادی است که در راستای ایمن سازی این ساختمان‌ها کوتاهی کرده اند. عواقب احتمالی که درپس کوتاهی درانجام امور ایمن سازی ساختمان‌های درحال ساخت و یا قدیمی، بر گردن تک تک افرادی است که حادثه را از خود و اطرافیانشان دور می‌پندارند و تصور می‌کنند حادثه برای ورود از آنها رخصت می‌گیرد.
نویسنده: علی کیمیائی