ریال دیجیتال و تتر؛ اولی ارز دیجیتالی است که بانک مرکزی ایران قصد دارد به زودی عرضه کند و دومی، یک استیبل کوین جهانی است که ارزش آن به دلار آمریکا گره خورده است. اما سؤال اینجاست که این دو ارز دیجیتال چه شباهت‌ها و تفاوت‌هایی با هم دارند؟

کدام یک برای پرداخت‌های روزمره و نقل و انتقالات مالی گزینه بهتری است؟ آیا با توجه به محدودیت‌های ریال دیجیتال در خارج از کشور، تتر انتخاب بهتری برای تراکنش‌های بین‌المللی محسوب می‌شود؟ در این مقاله قصد داریم به این سؤالات پاسخ دهیم و تفاوت‌های کلیدی بین ریال دیجیتال و تتر را بررسی کنیم.

ریال دیجیتال چیست و چگونه کار می‌کند؟

ریال دیجیتال یا رمز ارز ریال در واقع همان پول نقدی است که ما هر روز استفاده می‌کنیم، با این تفاوت که به شکل دیجیتال درآمده و دیگر نیازی به حمل اسکناس فیزیکی نیست. این نوع پول که زیر نظر مستقیم بانک مرکزی منتشر می‌شود، مثل یک اسکناس الکترونیکی است که می‌توان آن را در کیف پول دیجیتال نگهداری و برای خرید از فروشگاه‌ها یا پرداخت‌های روزمره از آن استفاده کرد.

هر یک رمز ریال دقیقاً برابر با یک ریال عادی ارزش دارد و این یعنی شما می‌توانید با خیال راحت از آن استفاده کنید. نکته جالب درباره رمز ریال این است که برخلاف پول‌های کاغذی که گاهی جعل می‌شوند یا کارت‌های بانکی که ممکن است هک شوند، امنیت بالاتری دارد چون تمام تراکنش‌ها مستقیماً زیر نظر بانک مرکزی انجام می‌شود. همچنین، وقتی از رمز ریال استفاده می‌کنید، دیگر نیازی به واسطه‌هایی مثل بانک‌ها نیست و پول شما مستقیماً از کیف پول شما به کیف پول گیرنده منتقل می‌شود.

آیا ریال دیجیتال می‌تواند جایگزین پول نقد شود؟

بله، ریال دیجیتال می‌تواند به تدریج جایگزین پول نقد شود، اما این جایگزینی به استقبال مردم و فراهم بودن زیرساخت‌های مناسب بستگی دارد. در واقع، همانطور که بسیاری از مردم به جای پول نقد از کارت بانکی استفاده می‌کنند، رمز ریال هم به تدریج جای اسکناس‌های کاغذی را می‌گیرد. این موضوع به کاهش هزینه‌های چاپ اسکناس کمک می‌کند و از طرفی، چون همه تراکنش‌ها قابل رصد هستند، جلوی بسیاری از تخلف‌های مالی مثل پولشویی را می‌گیرد.

البته تجربه کشورهایی مثل نیجریه و باهاما نشان می‌دهد که این جایگزینی به این سادگی‌ها هم نیست. مردم باید به این سیستم جدید اعتماد کرده و یاد بگیرند چطور از آن استفاده کنند. نکته مهم این است که رمز ریال برخلاف ارزهای دیجیتال جهانی مثل بیت‌کوین، یک ابزار سرمایه‌گذاری نیست و فقط برای پرداخت‌های روزمره طراحی شده است.

تتر؛ استیبل‌کوینی با کاربرد جهانی

تتر (Tether) یک ارز دیجیتال است که در دسته استیبل کوین‌ها قرار می‌گیرد. استیبل کوین‌ها ارزهای دیجیتالی هستند که ارزش آن‌ها به یک دارایی پایدار مانند دلار آمریکا متصل است. در واقع، هر واحد تتر معادل یک دلار است و نوسانات قیمتی بسیار کمی دارد.

به همین دلیل، تتر به عنوان یک ارز دیجیتال امن و باثبات شناخته می‌شود که کاربردهای فراوانی در سطح جهانی پیدا کرده است. از جمله مهم‌ترین کاربردهای معرفی تتر می‌توان به استفاده از آن به عنوان ارز پایه در معاملات ارزهای دیجیتال، انتقال سریع و کم‌هزینه پول در سطح بین‌المللی، و محافظت از سرمایه در برابر نوسانات شدید بازار اشاره کرد.

سرعت تراکنش‌ها در ریال دیجیتال و تتر

تتر روی بلاک‌چین‌های مختلفی مثل اتریوم، ترون، بایننس چین و سولانا قرار دارد و سرعت تراکنش آن بسته به بلاک‌چین متفاوت است. اما به طور کلی تراکنش‌های تتر در عرض چند ثانیه تا چند دقیقه انجام می‌شوند که سرعت بسیار بالایی به حساب می‌آید.

از طرف دیگر، ریال دیجیتال هم قرار است تراکنش‌ها را به سرعت انجام دهد اما از آنجایی که هنوز به طور کامل راه‌اندازی نشده، آمار دقیقی از سرعت تراکنش‌های آن در دسترس نیست. اما طبق گفته مسئولین، قرار است ریال دیجیتال تراکنش‌ها را در کسری از ثانیه انجام دهد که سرعت فوق‌العاده بالایی محسوب می‌شود.

در نهایت، هر دو ارز دیجیتال تتر و ریال دیجیتال، تراکنش‌ها را با سرعت بسیار بالا انجام می‌دهند و از این نظر حرف ندارند. ولی در کل هر دو گزینه‌های عالی برای تراکنش‌های سریع محسوب می‌شوند.

امنیت در تراکنش‌های ریال دیجیتال و تتر

تتر از فناوری بلاک‌چین برای تأمین امنیت تراکنش‌ها استفاده می‌کند. بلاک‌چین‌های بیت‌کوین و اتریوم که تتر روی آن‌ها قرار دارد، از الگوریتم اثبات کار (PoW) برای حفظ امنیت و جلوگیری از کلاهبرداری استفاده می‌کنند.

وقتی تراکنشی انجام می‌شود، ماینرها باید یک معادله ریاضی سخت را حل کنند تا تراکنش تأیید شود و این کار هک شدن شبکه را خیلی سخت می‌کند. علاوه بر این، تتر از سیستم چند امضایی (multi-sig) هم استفاده می‌کند یعنی برای انجام هر تراکنش، چند کلید لازم است که روی چند کیف پول سخت‌افزاری ذخیره شده‌اند. این یعنی حتی اگر یک کلید هم لو برود، باز هم نمی‌شود کاری کرد.

از طرف دیگر، ریال دیجیتال هم قرار است از فناوری بلاک‌چین و روش‌های رمزنگاری پیشرفته برای تأمین امنیت استفاده کند. اما از آنجایی که جزئیات فنی ریال دیجیتال هنوز منتشر نشده، نمی‌توانیم با قاطعیت در مورد سطح امنیتش صحبت کنیم. اما طبق گفته مسئولین، قرار است از بهترین استانداردهای امنیتی روز دنیا در ریال دیجیتال استفاده شود تا خیال همه از بابت امنیت راحت باشد.

البته یک تفاوت دیگر این است که ریال دیجیتال یک ارز متمرکز است و تحت کنترل بانک مرکزی قرار دارد، پس حریم خصوصی کمتری نسبت به تتر دارد و بانک مرکزی می‌تواند تراکنش‌ها را ببیند.

در نهایت، هر دو ارز دیجیتال تتر و ریال دیجیتال از روش‌های امنیتی برای محافظت از تراکنش‌ها استفاده می‌کنند اما رویکردشان کمی متفاوت است. تتر بیشتر غیرمتمرکز و مبتنی بر جامعه است و حریم خصوصی بالاتری دارد، در حالی که ریال دیجیتال متمرکز و تحت کنترل بانک مرکزی خواهد بود و حریم خصوصی کمتری دارد.

محدودیت‌های استفاده از ریال دیجیتال در خارج از ایران

ریال دیجیتال قرار است به عنوان یک ارز ملی دیجیتال، نقش مهمی در تسهیل پرداخت‌ها و تراکنش‌های مالی در داخل کشور ایفا کند. با این حال، استفاده از این ارز دیجیتال در خارج از مرزهای ایران با محدودیت‌هایی روبرو است که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت.

محدودیت در پرداخت‌های بین‌المللی

رمز ریال فقط در داخل مرزهای ایران قابل استفاده است و امکان پرداخت با آن در فروشگاه‌ها و وبسایت‌های خارجی وجود ندارد. برای مثال، اگر یک ایرانی بخواهد از فروشگاه‌های آنلاین خارجی خرید کند یا در سفرهای خارجی از رمز ریال استفاده کند، این امکان برایش وجود ندارد. درست مثل این می‌ماند که بخواهید با اسکناس ریال در یک فروشگاه خارجی خرید کنید که طبیعتاً پذیرفته نیست.

عدم امکان تبادل با ارزهای دیجیتال جهانی

برخلاف ارزهای دیجیتال جهانی مثل بیت‌کوین که می‌توان آن‌ها را در صرافی‌های مختلف با یکدیگر معامله کرد، رمز ریال قابلیت تبدیل به ارزهای دیجیتال دیگر را ندارد. در واقع، شما نمی‌توانید رمز ریال خود را در صرافی‌های ارز دیجیتال با ارزهای دیگر معامله کنید. این محدودیت باعث می‌شود که رمز ریال در معاملات بین‌المللی و تجارت خارجی کاربردی نداشته باشد.

نبود زیرساخت‌های پذیرش در خارج از کشور

یکی از محدودیت‌های اساسی رمز ریال، نبود زیرساخت‌های لازم برای پذیرش آن در خارج از ایران است. این یعنی دستگاه‌های کارتخوان، درگاه‌های پرداخت و سیستم‌های بانکی خارج از کشور، توانایی پذیرش و پردازش تراکنش‌های رمز ریال را ندارند. مثل این می‌ماند که شما یک کارت بانکی ایرانی داشته باشید و بخواهید در خارج از کشور از آن استفاده کنید، اما هیچ دستگاهی نتواند آن را بخواند.