به گزارش خبرگزاری ایمنا، تأثیر آلودگی هوا بر ریه و سایر اندام‌ها به‌اندازه‌ای است که سالانه افراد زیادی به‌علت آلودگی هوا به انواع بیماری‌ها مبتلا می‌شوند. بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت، در سال ۲۰۱۶، مرگ‌ومیرهای زودرس ناشی از آلودگی هوا شامل ۵۸ درصد بیماری عروق کرونر قلب و سکته مغزی، ۱۸ درصد بیماری مزمن انسدادی ریه و عفونت‌های حاد دستگاه تنفسی تحتانی و ۶ درصد سرطان ریه بوده است.
زمانی که هوا آلوده باشد، افراد مسن، کودکان، زنان باردار و افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن تنفسی یا قلبی‌عروقی بیشتر در معرض خطر هستند، ثابت شده است که در شهرهای بزرگ با بزرگراه‌های شلوغ و صنعت توسعه‌یافته، خطر اثرات مضر آلودگی هوا بر سلامت انسان بیشتر از مناطق روستایی است و افراد باید بیش از پیش از سلامت جسمانی خود مراقبت کنند.
چرا هنگام آلودگی، ورزش کردن خطر دارد؟
یکی از دلایل افزایش خطر ورزش در هوای آلوده این است که در طول فعالیت هوازی، به‌طور معمول هوای بیشتری داخل ریه فرستاده و تنفس عمیق‌تر می‌شود و چون به احتمال زیاد به تنفس بیشتر از طریق دهان خود در طی ورزش می‌پردازید، هوایی که در تنفس با بینی خود فیلتر می‌کنید، در این حالت فیلتر نمی‌شود و ذرات آلوده موجود در هوا مستقیم وارد سیستم تنفسی شما می‌شود، بنابراین در هوای آلوده هرچه حجم هوای ریوی ورزشکاران بیشتر باشد، تأثیر آلاینده‌ها نیز بیشتر خواهد بود.
تأثیر ورزش در هوای آلوده
هنگام ورزش در هوای آلوده میزان اکسیژن هوا کمتر است و در این حالت قلب باید با شدت بیشتری کار کند تا اکسیژن‌رسانی را افزایش دهد، همین اتفاق موجب ورود ذرات ناسالم و آلاینده‌ها به بدن می‌شود و ممکن است عوارض آن جبران‌ناپذیر باشد. از مضرات ورزش کردن در هوای آلوده و عوارضی که به‌جا بماند می‌توان به سردردهای شدید، درد و سوزش در ناحیه حلق و گلو، به وجود آمدن خلط ناشی از استنشاق آلاینده‌ها، سرفه و عطسه، قرمزی و سوزش چشم‌ها، بی‌حالی و کم‌حوصلگی و پایین آمدن قدرت سیستم دفاعی بدن اشاره کرد.
در صورت بالا بودن میزان دی‌اکسید کربن هوا با فعالیت بدنی شدید، همچنین افزایش تعداد و عمق تنفس، زمینه ورود هرچه بیشتر این گاز به ریه‌ها و در نهایت مسمومیت ناشی از آن افزایش می‌یابد. ذرات ریز معلق از موتورهای دیزلی اتوبوس‌ها و کامیون‌ها خارج می‌شوند، مونوکسید کربن حاصل از دود سیگار و اگزوز ماشین‌ها می‌تواند اکسیژن را در دستگاه گردش خون فرد به کمترین مقدار برساند. تنفس هوایی که حاوی مقادیر کمتر از یک ppm گاز دی‌اکسیدگوگرد باشد، در مدت ۱۰ دقیقه موجب افزایش ضربان قلب و سرعت حرکات تنفسی می‌شود و بر این اساس فعالیت بدنی در چنین هوایی به‌هیچ عنوان توصیه نمی‌شود.
تأثیر آلودگی هوا بر سلامت افراد
مواد مضر موجود در هوا نه‌تنها بر ریه بلکه بر کل بدن انسان تأثیر می‌گذارد، پوست، غشاهای مخاطی، اندام‌های بینایی و بویایی، سیستم ایمنی را مختل می‌کند، همچنین آلودگی هوا می‌تواند موجب افزایش خطر ابتلاء به انواع سرطان شود و علاوه‌بر آن می‌تواند روی سلامتی مادر و نوزاد تأثیر بگذارد و خطر تولد نوزاد با ناهنجاری‌ها را افزایش دهد؛ اندام‌های تنفسی ما بیشترین آسیب را در آلودگی هوا می‌بینند.
عوارض آلودگی هوا بر سلامت انسان
آلودگی هوا عوارضی از جمله آسم، سکته مغزی، حملات قلبی، سرطان، زوال عقل، سرفه یا خارش چشم، عفونت‌های تنفسی، بیماری عروق کرونر قلب، بسیاری از بیماری‌های ریوی، علائم افسردگی، خودکشی و مرگ زودرس دارد. علاوه‌بر عوارض کوتاه‌مدت علائم بلندمدتی همچون ریزش مو، برونشیت و اختلالات خلقی نیز می‌تواند بروز پیدا کند.
چگونه عوارض آلودگی هوا را کم کنیم؟
برای به حداقل رساندن عوارض ورزش در هوای آلوده، لازم است که در فضای باز ورزش نکنید و اگر در اماکن سرپوشیده ورزش می‌کنید، باید به این نکته توجه کنید که آن مکان از تهویه مناسب برخوردار باشد، همچنین مصرف مایعاتی مانند شیر و آبمیوه‌های طبیعی در برنامه روزانه ضروری است و موجب کاهش اثرات آلاینده‌ها بر ریه می‌شود، همچنین آبمیوه طبیعی به‌دلیل داشتن آنتی‌اکسیدان و ویتامین‌ها در دفع آلاینده‌ها مؤثر است.
در هوای آلوده چه ورزش‌هایی انجام دهیم؟
در شرایطی که هوا سرد یا آلوده است، انجام ورزش‌هایی همچونیوگا و تای‌چی، برای تقویت قفسه سینه، دیافراگم و عضلات سر و گردن مناسب است، اما به شرطی که در مکان بسته مدنظر قرار گیرد و محیط از نظر تنفسی سالم باشد و اگر ورزش موقع آلودگی هوا در فضاهای باز یا پارک انجام شود، همان میزان آلودگی به بدن فرد وارد می‌شود. انجام ورزش‌های هوازی و کششی برای تقویت قفسه سینه، در باشگاه‌ها، منازل و پارکینگ ساختمان‌ها به شرطی باید انجام شود که دستگاه تصفیه هوا نصب باشد.
علائم آلودگی هوا روی انسان
در عین حال باید توجه داشته باشید که به صدای بدنتان گوش دهید، چرا که واکنش بدن هر فرد نسبت به آلودگی هوا متفاوت است و علائم مختلفی دارد؛ اگر متوجه علائمی از جمله درد قفسه سینه یا تنگی‌نفس، تعریق غیرطبیعی، مشکل در تنفس، سرفه مداوم و یا خس‌خس سینه شدید، به‌سرعت ورزش را متوقف و به مراکز پزشکی مراجعه کنید.