شفقنا- همایش آیین رونمایی از کتاب تحریر مقدمه مقنعه، تالیف آیت الله العظمی جوادی آملی به مناسبت هفته پژوهش و فناوری، صبح امروز با حضور اساتید، علما، طلاب و پژوهشگران در محل سالن همایش بنیاد بین المللی علوم وحیانی اسراء برگزار گردید.
ضرورت حفاظت از تراث شیعه در عصر شبهه و امواج ضلال
آیت الله علیدوست در این همایش با اشاره به آیین رونمایی از کتاب تحریر مقدمه مقنعه بیان داشت: این کتاب رابطه بین کلام و فقه است که باید پژوهشگران و محققان نیز بیشتر به این پیوند و ترابط بپردازند.
ایشان با اشاره به پدیده تراث‌ستیزی در زمانه کنونی بیان کرد: امروز با نوعی تراث‌ستیزی نرم، مدرن و سفید مواجه هستیم. اگر در گذشته شاهد کتاب‌سوزی و تخریب میراث فرهنگی توسط مغول‌ها، غزنویان و دیگران بودیم، امروز این اقدام به شکل امواج شبهه و اصوات ضلال و گمراهی بروز پیدا کرده است.
وی با تأکید بر وظیفه حفاظت از تراث شیعه افزود: برخی با بیان اینکه روایات معتبر شیعه مانند انگشتری در میان زباله است، نشان می‌دهند که از پالایش و دقتی که در تاریخ روایات شیعه صورت گرفته، آگاهی ندارند. بر پژوهشگران لازم است که با شناخت شبهات، از این میراث گرانبها دفاع کنند.
استاد علیدوست اظهار داشت: البته ما در کناب آن ستیزجویان با تراث شیعه، تفکر یخ زده متعصب در درون شیعه را هم داریم که این نیز به تراث شیعه ضربه می زند، و لذا ما وظیفه داریم که هم تراث را حفظ کنیم و هم بین اصالت و معاصرت جمع کنیم تا تراث حفظ شود و هم نیازهای امروز را پاسخگو باشیم.
وی در ادامه اظهار داشت: این همایش صرفاً رونمایی از یک کتاب نیست؛ بلکه تجلی یک حرکت و جریان فرهنگی است که هدف آن احیای تراث شیعه است.
آیت‌الله علیدوست با اشاره به روش‌های پژوهشی آیت‌الله العظمی جوادی آملی در مباحث فقهی تصریح کرد: ایشان برای هر موضوع فقهی مانند صوم، خمس و حج به منابع خاص و گوناگون مراجعه می‌کنند و برخلاف بسیاری از اساتید که تنها به یک مجموعه اکتفا می‌کنند، به حفظ و استفاده از میراث شیعه توجه ویژه دارند. این رویکرد باید مورد دقت و الگوگیری طلاب و محققان قرار گیرد.
فقه باید پاسخگوی مسائل روز باشد
حجت‌الاسلام‌والمسلمین استاد مرتضی جوادی آملی در این همایش، ضمن گرامیداشت هفته پژوهش، بر اهمیت هدفمندی پژوهش‌ها تأکید کرد و گفت: پژوهش‌های عصر ما باید مسئله‌محور بوده و در جهت حل مسائل روز جامعه پیش برود.
وی با اشاره به ضرورت پاسخگویی علم به نیازهای جامعه افزود: علمی که هدفمند نباشد و به حل مسائل جامعه نپردازد، کاربردی نخواهد داشت. امروز زمانه‌ای است که سخن از حقوق جامعه و انتظارات بشر از دین به میان آمده است، نه صرفاً تکالیفی که دین بر عهده بشر می‌گذارد.
استاد مرتضی جوادی آملی با تأکید بر اهمیت توسعه علم فقه اظهار داشت: اگر فقه نتواند خود را به‌روز کند و پاسخگوی نیازهای جامعه جهانی باشد، به فراموشی سپرده خواهد شد؛ خواه بخواهد، خواه نخواهد.
وی در ادامه به برخی شبهات مطرح‌شده درباره فقه اشاره کرد و گفت: اینکه گفته می‌شود فقه مانند شمع است و جامعه امروز به شمس نیاز دارد، هشداری جدی برای حوزه‌های علمیه است. حوزه باید آمادگی لازم را برای مواجهه با مسائل روز داشته باشد و ارتباط میان فقه و سایر علوم نظیر اخلاق، کلام، فلسفه و همچنین مسائل نوین را به‌درستی تبیین کند.
معرفی دستاوردهای پژوهشی بنیاد اسراء
در این همایش، حجت‌الاسلام‌والمسلمین سید کمال‌الدین عمادی، معاون پژوهشی بنیاد اسراء، گزارشی از دستاوردهای پژوهشی پژوهشگاه علوم وحیانی معارج در سال‌های ۱۴۰۲-۱۴۰۳ ارائه کرد.
وی تعداد آثار منتشرشده و در حال انتشار را حدود ۷۰ جلد اعلام کرد و افزود: امسال ۹ جلد پایانی تفسیر تسنیم منتشر شد و جلد هشتادم و پایانی این مجموعه، که با خاتمه‌ای علمی به قلم مبارک حضرت استاد جوادی آملی مزین شده است، در حال آماده‌سازی برای چاپ است.
حجت‌الاسلام عمادی از دیگر آثار منتشرشده به جلد پنجم شرح نهج‌البلاغه، جلد دهم رجال تفسیری، جلد سی‌وهشتم رحیق مختوم، جلد هفتم تحریر فصوص‌الحکم، تحریر مقدمه کتاب المقنعه و کتاب ذات الهی و جایگاه هستی‌شناختی آن اشاره کرد.
وی همچنین کتاب هیمان وحی پیرامون فلسفه تفسیر، اثر استاد مرتضی جوادی آملی را به‌عنوان یکی از آثار جدید معرفی کرد.
تحریر مقدمه مقنعه، بازخوانی اعتقادات شیعه امامیه
حجت‌الاسلام‌والمسلمین شاکری، محقق کتاب تحریر مقدمه مقنعه، در سخنانی به ویژگی‌های این اثر پرداخت و گفت: برجسته‌ترین ویژگی این اثر، آن است که برای نخستین بار مقدمه کتاب مقنعه شیخ مفید مورد شرح و بررسی قرار گرفته است. درحالی‌که شروح متعددی بر متن مقنعه نوشته شده، مقدمه آن که به اصول و مبانی شیخ مفید می‌پردازد، تاکنون شرح نشده بود. این کار با اهتمام و نگاه عمیق آیت‌الله‌العظمی جوادی آملی انجام شده و به نوعی احیای این بخش از تراث شیعه به شمار می‌رود.
وی افزود: این کتاب شرحی آزاد و مستقل است که از فلسفه متعالیه و پیشرفت‌های حکمت صدرایی بهره گرفته، اما اسلوبی متنی و غیراقتباسی دارد. به این معنا که استاد جوادی آملی نکات و دیدگاه‌های خود را به شیوه‌ای آزاد و مستقل ارائه کرده‌اند.
حجت‌الاسلام شاکری شرح این کتاب را بازتاب‌دهنده یک دوره کامل از اعتقادات شیعه امامیه دانست و تصریح کرد: این اثر با بهره‌گیری از تمامی آثار شیخ مفید، به‌ویژه کتاب اوائل المقالات، به بیان و بازخوانی جامع اعتقادات شیعه پرداخته است.