به گزارش خبرگزاری ایمنا، پژوهش واژه‌ای آمیخته با شور و شوق کشف است؛ سفری هیجان‌انگیز که ما را به عمق ناشناخته‌ها می‌برد و دریچه‌هایی نو به سوی جهان می‌گشاید. روز پژوهش، فرصتی است تا به ارزش این حرکت فکری توجه کنیم و به تمام کسانی که چراغ دانش را روشن نگه داشته‌اند، ادای احترام کنیم.
پژوهش‌گر، همچون کاشفی است که نقشه‌های ناشناخته علم را ترسیم می‌کند. او با پرسش‌های کوچک و بزرگ، جهان پیرامون خود را زیر ذره‌بین می‌برد و تلاش می‌کند تا پاسخ‌هایی عمیق و ماندگار بیابد. این تلاش، نه‌تنها مرزهای دانش بشری را گسترش می‌دهد، بلکه پایه‌ای برای حل مسائل پیچیده و چالش‌های اجتماعی، اقتصادی و زیست‌محیطی فراهم می‌آورد.
تصور کنید که اگر پژوهشگران نبودند، انسان هرگز نمی‌توانست به آسمان‌ها پرواز کند، اعماق دریاها را کشف کند یا رازهای ژن‌های خود را دریابد. هر اکتشاف و اختراعی که امروز زندگی ما را آسان‌تر و زیباتر کرده است، نتیجه‌ی سال‌ها پژوهش و جستجو در دل سختی‌هاست.
روز پژوهش، یادآوری است که ما نیز می‌توانیم نقش کوچکی در این مسیر داشته باشیم. هر پرسش تازه‌ای که مطرح می‌کنیم، هر ایده‌ای که جرقه‌ای از خلاقیت در ذهن ما می‌زند، گامی است به سوی ساختن جهانی بهتر. جهان به افرادی نیاز دارد که از محدودیت‌ها نترسند و با شجاعت، چراغ دانش را به مسیرهای تاریک هدایت کنند.
بیایید این روز را بهانه‌ای کنیم برای ارج نهادن به پژوهشگران و یادآوری این نکته که پژوهش، تنها کار یک گروه خاص نیست. هرکدام از ما، با هر گامی که برای یادگیری و درک بیشتر برمی‌داریم، در این مسیر سهیم هستیم. شاید روزی، ایده‌ای کوچک از ذهن ما به دستاوردی بزرگ برای جهان تبدیل شود. پژوهش، نه تنها یک عمل علمی، بلکه نمایشی از زیبایی کنجکاوی و اشتیاق انسان برای فهمیدن است.
نقش شرکت‌های دانش بنیان در پیوند صنعت و دانشگاه
محمد حسین کشاورز، عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی مالک اشتر محققان برجسته کشور، در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا می‌گوید: پژوهش، موتور محرکه پیشرفت و توسعه در هر جامعه‌ای است. متأسفانه در کشور ما، ارزش و اهمیت پژوهش هنوز به اندازه کافی درک نشده است و این موضوع یکی از نقاط ضعف اصلی محسوب می‌شود؛ با این حال، دانشگاه مالک اشتر تلاش کرده است تا از ابتدا بر اهمیت پژوهش تأکید کند و پژوهش‌های کاربردی و راهبردی را در اولویت خود قرار دهد، که این امر نقطه قوتی برای این دانشگاه به شمار می‌رود.
وی با اشاره به اینکه پژوهش در دانشگاه‌های برجسته دنیا همچون دانشگاه مونیخ به‌صورت ساختارمند و در همکاری نزدیک با صنایع انجام می‌شود، تصریح می‌کند: دانشگاه‌های ما نیز باید تلاش کنند تا در حوزه‌های جدید و پیشرفته وارد عمل شوند و پروژه‌های مشترک پژوهشی را با صنایع مختلف به جریان بیندازند. این اقدام نه تنها موجب ارتقای زیرساخت‌های پژوهشی می‌شود، بلکه دانشجویان را نیز از همان ابتدا با فضای تحقیقاتی آشنا می‌کند و تجربه‌ای ارزشمند برای آنها فراهم می‌سازد. یکی از چالش‌هایی که پژوهشگران کشور با آن مواجه هستند، کمبود منابع مالی و تجهیزات مناسب برای تحقیقات پیشرفته است.
محقق و استاد دانشگاه صنعتی مالک اشتر ادامه می‌دهد: برخلاف بسیاری از دانشگاه‌ها که در تابستان‌ها فعالیت پژوهشی آنها کاهش پیدا می‌کند، در دانشگاه صنعتی مالک اشتر، پژوهش به‌صورت مستمر در طول سال ادامه دارد، این تلاش بی‌وقفه، هرچند دشوار است، اما با تلاش و پشتکار پژوهشگران به دستاوردهای بزرگی منجر می‌شود و نقش مهمی در پیشبرد علم و فناوری ایفا می‌کند.
کشاورز با تأکید بر اهمیت شرکت‌های دانش‌بنیان در تقویت پژوهش در کشور می‌گوید: این شرکت‌ها با حمایت از ایده‌های نوآورانه و تبدیل آنها به محصولات کاربردی، پلی میان دانشگاه و صنعت ایجاد می‌کنند. همچنین این شرکت‌ها با شناسایی نیازهای پژوهشی، می‌توانند پژوهشگران را به سمت موضوعات کلیدی هدایت کنند و نقشی محوری در توسعه فناوری ایفا کنند.
وی می‌افزاید: رابطه نزدیک بین دانشگاه‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان، یکی از دلایل اصلی موفقیت دانشگاه‌های برتر دنیا است، دانشگاه‌ها باید با جذب نخبگان پژوهشی و فراهم کردن زمینه فعالیت برای آنها، از این فرصت‌ها برای خلق دستاوردهای ماندگار استفاده کنند.
محقق و استاد دانشگاه صنعتی مالک اشتر خاطرنشان می‌کند: پژوهش مسیری است که انسان‌های بزرگ دنیا را به جایگاه‌های برجسته رسانده است. آنها با پشتکار، استفاده از فرصت‌ها و تلاش بی‌وقفه، توانسته‌اند مرزهای دانش را گسترش دهند. روز پژوهش یادآور این حقیقت است که موفقیت تنها در گرو تلاش مستمر و بهره‌برداری حداکثری از فرصت‌هاست. پس باید همواره برای پیشبرد اهداف پژوهشی خود کوشا باشیم و از این مسیر برای ساختن آینده‌ای بهتر بهره ببریم.
کشاورز کسب علم را نوعی عبادت دانسته و در این‌باره تصریح می‌کند: انسان با کسب دانش به آرامشی دست پیدا می‌کند که با هیچ چیز دیگری قابل مقایسه نیست و در روایات و احادیث دینی ما نیز بر علم‌اندوزی تاکید شده که نشان‌دهنده ارزش و اهمیت علم است؛ در نهایت، اگر تلاش کنیم و دانش خود را به کار بگیریم، خداوند نیز ما را یاری خواهد کرد و رزق و روزی‌مان را تأمین خواهد کرد.
وی ادامه می‌دهد: علم و دانش همراهی دائمی برای انسان هستند و برخلاف مال و ثروت که ممکن است در یک لحظه از دست بروند، علم همواره با انسان باقی می‌ماند و روز به روز افزایش پیدا کند.
محقق و استاد دانشگاه صنعتی مالک اشتر با بیان اینکه صنایع همواره نقشی پررنگ و حیاتی در پیشرفت و توسعه کشورها ایفا کرده‌اند، تاکید می‌کند: افرادی که در این حوزه‌ها فعالیت می‌کنند، ناگزیر به تخصص در شاخه‌های مختلف مرتبط با مواد پرکاربرد در این صنایع هستند، به‌خصوص کسانی که در زمینه‌های مرتبط با شیمی یا فیزیک فعالیت می‌کنند، مجبورند تا با مباحث پیچیده‌ای همچون مواد پرانرژی، ترمودینامیک، کوانتوم و موارد مشابه سر و کار داشته باشند.
کشاورز اظهار می‌کند: این حوزه‌ها نه تنها برای دفاع ملی اهمیت دارند، بلکه در صنایع دیگر همچون الکترونیک نیز کاربردهای فراوانی دارند، زمانی که من فارغ‌التحصیل شدم، دکترای شیمی فیزیک داشتم و در مقطع کارشناسی ارشد در حوزه کوانتوم تحصیل کرده بودم، این تخصص‌ها، هرچند پیچیده و دشوار، اما مرا قادر ساخت تا در پروژه‌های متعدد مرتبط با مواد پرانرژی و دیگر حوزه‌های علمی شرکت کنم.
عبدالله هادی وینچه، استاد هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی، به خبرنگار ایمنا می‌گوید: پژوهش، نیروی محرکه هر جامعه برای رسیدن به پیشرفت و توسعه است. بسیاری از محققان و استادان بر این باورند که نظم و ساختار موجود در جهان، زمینه‌ای غنی برای پژوهش‌های علمی فراهم کرده است. هر پروژه پژوهشی، همچون حلقه‌ای در زنجیره دانش بشری است که با اتکا به بنیان‌های اولیه و ایده‌های نوآورانه شکل می‌گیرد و به‌صورت مداوم تکامل می‌یابد.
وی در رابطه با تأثیر پژوهش در علوم مختلف می‌افزاید: پژوهش نه تنها ابزار کشف ناشناخته‌هاست، بلکه پلی است میان تئوری و عمل رد علوم مختلف، از ریاضیات گرفته تا فناوری‌های پیشرفته همچون هوش مصنوعی، با تکیه بر پژوهش به رشد و پیشرفت رسیده‌اند. پژوهش در هوش مصنوعی به ما این امکان را داده است که با شناسایی و تحلیل الگوهای پیچیده، شبیه‌سازی‌های دقیقی انجام دهیم و حتی پیش‌بینی‌هایی درباره آینده داشته باشیم. با این حال، هنوز هم این فناوری نمی‌تواند جای خلاقیت، اخلاق و احساسات انسانی را بگیرد، و این موضوع بر اهمیت تلفیق دانش و ارزش‌های انسانی تأکید دارد.
استاد هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان درباره تأثیر فرهنگ پژوهش بر دانشجویان خاطرنشان می‌کند: پس از دوران همه‌گیری کرونا، نسل جدیدی از دانشجویان وارد دانشگاه‌ها شده‌اند که نیازمند نگرش تازه‌ای به پژوهش هستند. بسیاری از این دانشجویان، با وجود چالش‌های اقتصادی و اجتماعی، انگیزه کافی برای ورود به عرصه‌های پژوهشی ندارند. یکی از وظایف اصلی استادان این است که با ارائه نمونه‌های ملموس و نتایج عملی پژوهش‌ها، به دانشجویان نشان دهند که چگونه می‌توانند با تکیه بر علم و تحقیق، مسیر آینده خود را روشن‌تر کنند.
هادی وینچه ادامه می‌دهد: دانشجویان اغلب این پرسش را مطرح می‌کنند که چرا باید پژوهش کنند، در حالی که آینده شغلی روشنی نمی‌بینند؟ این یک چالش جدی است، اما اساتید باید با درک این دغدغه‌ها و ایجاد فضایی انگیزشی، آنها را به پژوهش و کسب دانش تشویق کنند. نقش خانواده و محیط اجتماعی نیز در شکل‌گیری نگرش‌های پژوهشی دانشجویان بسیار مؤثر است. حمایت از ارزش‌های علمی و پژوهشی از سنین پایین می‌تواند روحیه کاوشگری و انگیزه برای یادگیری را در آنها تقویت کند.
وی توضیح می‌دهد: اگرچه خانواده من تحصیلات رسمی نداشتند، اما همیشه به من آموختند که علم و پژوهش، کلید گشایش بسیاری از مشکلات است. دشواری‌هایی که در دوران کودکی و نوجوانی تجربه کردم، در نهایت به من کمک کرد تا ارزش پژوهش را درک کنم و در مسیر کشف و یادگیری قدم بردارم. روز پژوهش، فرصتی است تا این ارزش‌ها را بازتاب دهیم و نسل جوان را به اهمیت تحقیق و نوآوری در زندگی آگاه کنیم و تنها از طریق تلاش و پشتکار در حوزه پژوهش است که می‌توانیم آینده‌ای بهتر برای خود و جامعه رقم بزنیم.
دانشگاه آزاد اسلامی نجف‌آباد به سوی تبدیل شدن به دانش شهر
فرید نعیمی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی نجف‌آباد، درباره نقش این دانشگاه در ترویج علم و فناوری در کشور می‌گوید: دانشگاه‌ها سه وظیفه اصلی دارند: پرورش دانشجویان به عنوان عالمان، تولید علم، و جهت‌دهی به علم. دانشگاه آزاد اسلامی نجف‌آباد، به عنوان یکی از دانشگاه‌های قدیمی جمهوری اسلامی ایران، طی ۳۹ سال فعالیت خود، گام‌های بزرگی در تولید علم و اقتصاد دانش بنیان برداشته است. هدف کنونی این دانشگاه تبدیل شدن به یک دانش شهر است؛ شهری که حلقه وصل علم، فرهنگ، تجارت و زندگی بر مبنای علم باشد.
وی بیان می‌کند: دانش شهر مفهومی است که تمامی المان‌های یک زیست علمی و زندگی مبتنی بر علم را در بر می‌گیرد. این شهر شامل مناطق مختلفی از جمله پارک علم و فناوری، مدارس سما، مزارع کشاورزی هوشمند، شهرک‌های صنعتی و دهکده‌های ورزشی و سلامتی است. هدف اصلی دانش شهر، پرورش انسان‌هایی با تربیت تخصصی، اعتقادی، مهارتی و اجتماعی است که قادر به تبدیل علم به ثروت و ایجاد اقتصاد دانش بنیان باشند. دانشجویان نقش اساسی در این دانش شهر ایفا می‌کنند. آنها نه تنها به تحصیلات تخصصی می‌پردازند بلکه در زمینه‌های کارآفرینی و نوآوری نیز تربیت می‌شوند. هدف دانشگاه، ایجاد انسان‌های چند بعدی با توانمندی‌های مختلف است که بتوانند نیازهای جامعه را در سال‌های آینده برآورده کنند.
رئیس دانشگاه آزاد نجف آباد می‌افزاید: این دانش شهر با زیرساخت‌های مناسب، فرصتی برای دانشجویان فراهم می‌کند تا از دوره دانش‌آموزی تا تحصیلات تکمیلی و کارآفرینی، مسیری یکپارچه را طی کنند. این شهر به گونه‌ای طراحی شده که تمامی نیازهای آموزشی، اقتصادی، فرهنگی و تفریحی ساکنان خود را برآورده سازد. ایجاد چنین دانش شهری نیازمند تلاش و همت همه اعضای دانشگاه است و امیدوار است که این طرح بتواند به ارتقای هویت ایرانی و ملی کمک کند و نقش مؤثری در توسعه علمی و اقتصادی کشور ایفا کند.
به گزارش ایمنا، هفته پژوهش یکی از مهم‌ترین رویدادهای علمی و آموزشی است که هر ساله به منظور ارتقای سطح علمی و پژوهشی کشور برگزار می‌شود. هدف اصلی آن ترویج فرهنگ پژوهش و نوآوری، معرفی دستاوردهای علمی و پژوهشی، و تقدیر از پژوهشگران و محققان است.
برگزاری هفته پژوهش فرصتی مناسب برای ارتقا سطح علمی و پژوهشی کشور، ترویج فرهنگ پژوهش و نوآوری، و ایجاد ارتباطات علمی و پژوهشی میان پژوهشگران و محققان است. این رویداد، همچنین به پژوهشگران فرصت می‌دهد تا دستاوردهای خود را به نمایش بگذارند و از تجربیات و دانش یکدیگر بهره‌مند شوند.