به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، دکتر فرزاد دهقانیان، در یادداشتی راهبردی، که درکانالش منتشر شده، به نقد توسعه از نوع چپ چینی در زمان مائوتسه تونگ پرداخته است. مائو در این باره دچار خطاهای بزرگی شد، اما کسی جرات نداشت خطایش را به او یادآوری کند. این یادداشت در زیر از نظرتان می گذرد.
***
در سال ۱۹۵۸، مائو زدونگ رهبر چین، به عنوان بخشی از سیاست «یک گام بزرگ رو به جلو»، علیه گنجشکها اعلام جنگ کرد. مائو معتقد بود که گنجشکها غلات مزرعه‌ها را می‌خورند و باید نابود شوند. در نتیجه، مردم به طور گسترده‌ای به شکار گنجشکها پرداختند، لانه‌هایشان را ویران کردند و حتی کودکان با تیرکمان به آنها حمله می‌کردند. میلیون‌ها گنجشک در سراسر چین کشته شدند به گونه‌ای که گنجشکها در چین به مرز انقراض رسیدند.
در همین زمان، ناگهان خطای مائو آشکار شد؛ معلوم شد گنجشکها دقیقاً به اندازهٔ غلات، از حشراتی چون ملخ نیز تغذیه می‌کردند. در سال ۱۹۶۰، هنگامی که ملخ‌ها شروع به آسیب رساندن به محصولات کشاورزی کردند، گنجشکها بخشیده شدند و جای آنها حشرات به عنوان دشمنان مردم معرفی شدند. این سیاست باعث شد که تا چند سال یکی از واردات چین از شوروی گنجشک زنده باشد تا دوباره تعادل را به طبیعت برگردانند و جمعیت حشرات را با افزایش تعداد گنجشکها کنترل کنند.
تحلیل و تجویز راهبردی
کشتار گنجشکها در چین، مثال کلاسیکی برای تفکر غیرسیستمی است. ارائه راه‌حل‌های موقت بدون در نظر گرفتن اثرات کوتاه‌مدت و بلندمدت آن در سایر زیرسیستمها، یک خطای آشکار سیستمی است.
مائو با تاسیس جمهوری خلق چین، خدماتی همچون سوادآموزی، ارتقاء حقوق زنان و ارائه خدمات بهداشتی انجام داد. اما در عین حال سیاست های «یک گام بزرگ رو به جلو» و «انقلاب فرهنگی» او، باعث مرگ ده‌ها میلیون نفر در چین شد. اصرار او بر اجرای سیاست های اشتباه باعث شد که گروهی مرگ او را بزرگترین خدمت او به چینی‌ها بدانند. اما شاید دلیل این نگاه سخت‌گیرانه به مائو، اصلاحات دن شیائوپنگ بعد از مائو است. شاید اگر اصلاحات شیائوپنگ نبود، گروهی هنوز آرزوی بازگشت به دوران مائو را داشتند.
دن شیائوپنگ علیرغم اینکه در مقاطعی از حزب کمونیست پاک‌سازی شد، اما در اجرای مهمترین سیاست‌های مائو به عنوان عضو ارشد حزب کمونیست با او همراه بوده است. اما او در سال ۱۹۷۸ و در سن ۷۴ سالگی رهبر چین شد و با یادگیری از گذشته با سیاست «درهای باز»، اصلاحات اقتصادی را آغاز کرد. او اقتصاد را مقدم بر ایدئولوژی می‌دانست و معتقد بود که مهم نیست که گربه سفید یا سیاه باشد، مهم این است که بتواند موش بگیرد. کشتار میدان تیان‌آنمن از نقاط تاریک دوران دن‌شیائوپنگ است. با این وجود او را معمار چین امروز می‌دانند.
غرض از این نوشته تبیین سیاست های مائو یا دنگ شیائوپنگ نیست. این نوشته در باب اهمیت یادگیری از گذشته، بهبود مستمر و اصلاح تدریجی تفکر در میان نخبگان جامعه است. رسیدن به تفکری جامع که اهمیت جیک‌جیک گنجشکها را هم درک می‌کند. محور اصلی داستان توسعه ملتها، یادگیری و بهبود مستمر است.
216216