شناسهٔ خبر: 70254386 - سرویس سیاسی
نسخه قابل چاپ منبع: جوان | لینک خبر

روایت ناگفته از ریشه‌های اقتصادی سرنگونی قذافی

در اواخر دهه۲۰۰۰ امریکا و رهبران اروپایی که در گشایش منابع وسیع نفت و گاز لیبی به روی مالکیت خارجی سود سرشاری می‌دیدند، قاطعانه از مسیر نئولیبرالی لیبی حمایت کردند

صاحب‌خبر -

جوان آنلاین: سیدیاسر جبرائیلی برشی از کتاب «تبار خیزش: مسائل سرمایه‌داری معاصر در خاورمیانه» نوشته آدم هنیه را در کانال تلگرامی خود به اشتراک گذاشت. در این بخش از کتاب آمده است: در ابتدای دهه۲۰۰۰ لیبی به سوی آشتی با غرب چرخش یافت. قذافی از حمله امریکا به افغانستان حمایت کرد و با برنامه «جنگ علیه تروریسم امریکا» از نزدیک همکاری داشت. با برداشته شدن تحریم‌های سازمان ملل در سال۲۰۰۳ شخصیت‌های کلیدی اطراف قذافی و از همه مهم‌تر پسرش «سیف‌الاسلام قذافی» - فارغ‌التحصیل مدرسه اقتصاد لندن- مصرانه خواستار اتخاذ اصلاحات نئولیبرالی شدند. قدرت گرفتن جناح نئولیبرال درون دولت لیبی در پافشاری مصرانه سیف‌الاسلام مشهود است. او در سخنرانی سال۲۰۰۸ در گردهمایی جوانان لیبی گفت: «همه چیز باید خصوصی شود.» 
در اواخر دهه۲۰۰۰ امریکا و رهبران اروپایی که در گشایش منابع وسیع نفت و گاز لیبی به روی مالکیت خارجی سود سرشاری می‌دیدند، قاطعانه از مسیر نئولیبرالی لیبی حمایت کردند. لیبی بزرگ‌ترین منابع نفتی ثبت شده آفریقا را دارد و جزو ۱۰کشور صاحب بزرگ‌ترین ذخایر نفتی جهان رده‌بندی می‌شود. به علاوه لیبی در میان کشور‌های آفریقایی رتبه چهارم ذخایر گازی را دارد. در این زمینه چرخش نئولیبرالی با حمایت سیف‌الاسلام و دیگر شخصیت‌های نزدیک به قذافی با برداشته شدن تحریم‌ها از لیبی و پذیرش بین‌المللی رژیم قذافی همراه شد. دیدار‌های رسمی و پی‌درپی سیاستمداران مشاوران و دانشگاهیان غربی از لیبی (برای نمونه کاندولیز رایس، تونی بلر، سیلویا برلوسکنی، بنیامین باربر، آنتونی گیدنز، جوزف نای و مایکل پورتر) نشان از آمادگی بازدیدکنندگان برای تأیید دولت لیبی به رغم تداوم سرکوب سیاسی داشت. سیاست‌های نئولیبرال نابرابری را به ویژه پس از بحران ۲۰۰۸ و کاهش قیمت نفت تشدید کرد. طبق آماری که غالباً به آن استناد می‌شود در آستانه انقلاب۲۰۱۱، ۲۰ درصد مردم بیکار و یک‌سوم جمعیت لیبی زیر خط فقر زندگی می‌کردند، اما در همان زمان مؤسسات مالی بین‌المللی از مسیر نئولیبرالی لیبی ابراز خرسندی می‌کردند. صندوق بین‌المللی پول در گزارش ۱۵فوریه۲۰۱۱ خود ضمن تحسین دولت لیبی گفت: «برنامه بلندپروازانه خصوصی‌سازی بانک‌ها و توسعه بخش نوبنیاد مالی در حال اجراست. بانک‌ها تا حدی خصوصی شده‌اند، نرخ بهره آزاد و رقابت حمایت شده است... به علاوه با کمک صندوق بین‌المللی پول تلاش‌هایی برای بازسازی و مدرن‌سازی بانک مرکزی لیبی در جریان است.» 
صرفاً دو روز پس از انتشار این گزارش خوشبینانه، کنشگران در بنغازی مردم را به شرکت در تظاهرات یوم‌الغضب (روز خشم) فراخواندند. آگوست۲۰۱۱ رژیم قذافی فروپاشید.