در شهریورماه امسال بود که کانادا اعلام کرد که دولت‌های آمریکا و کانادا اعلام کردند که تعرفه ۱۰۰ درصدی بر واردات خودروهای الکتریکی ساخت چین اعمال می‌کنند. تنها خودروهای برقی ساخت چین که درحال‌حاضر به کانادا وارد می‌شوند متعلق به شرکت تسلا هستند که در کارخانه شانگهای این شرکت ساخته می‌شوند، اگرچه این شرکت آمریکایی می‌تواند با استفاده از کارخانه‌های خود در آمریکا یا آلمان، از تعرفه کانادا عبور کند.‌دیگر شرکت های چینی هنوز در بازار کانادا حضور نیافته‌اند. با این‌حال، غول خودروهای برقی چینی یعنیBYD بهار گذشته یک شرکت کانادایی تأسیس کرد و اعلام کرد که قصد دارد تا اوایل سال آینده وارد بازار کانادا شود.

تعرفه‌های جدید آمریکا برای خودروهای برقی و باتری‌های چینی

جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا که به‌زودی کاخ سفید را تحویل ترامپ خواهد داد، در ماه مه تعرفه‌های جدیدی را بر خودروهای برقی چینی، باتری‌های پیشرفته، سلول‌های خورشیدی، فولاد، آلومینیوم و تجهیزات پزشکی وارداتی از این کشور وضع کرد. ایالات متحده، اروپا و سایرین به دنبال پس گرفتن بخشی از سهم بازار از چین هستند، درحالی‌که این کشور بر تولید تجهیزات خورشیدی و همچنین باتری‌های خودروهای برقی مسلط است. شرکت‌های خورشیدی چینی نیز با افزایش مازاد تولید داخلی دست و پنجه نرم می‌کنند و این پیشتر به شکست تعدادی از بازیگران کوچک‌تر در این عرصه منجر شده است.

سرمایه‌گذاری ۳میلیارد دلاری آمریکا برای مقابله با خودروهای برقی چینی

آمریکا علاوه بر وضع تعرفه ۱۰۰ درصدی اعلام کرده است که به‌منظور پایان دادن به سلطه چینی‌ها بر بازار خودروهای برقی و به‌ویژه زنجیره تامین باتری این خودروها سرمایه‌گذاری ۳میلیارد دلاری انجام می‌دهد. پس از وضع تعرفه‌های جدید دولت بایدن روی واردات خودروهای برقی، اداره انرژی آمریکا اعلام کرد بیش از ۳میلیارد دلار را روی ۲۵ پروژه جدید در ۱۴ ایالت این کشور سرمایه‌گذاری می‌کند. هدف از این سرمایه‌گذاری افزایش تولید متریال باتری‌ها و همچنین باتری‌های پیشرفته است.

این حرکت از قانون کاهش تورم دولت بایدن پشتیبانی می‌کند و به دنبال کاهش اتکا به چین در زمینه تولید مواد معدنی ضروری باتری‌هاست. این پروژه‌ها توسط اداره ساخت و زنجیره تأمین انرژی آمریکا هدایت می‌شوند و شامل بازسازی، گسترش و ساخت تأسیسات جدید برای استخراج مواد معدنی مهم، تولید قطعات باتری و بازیافت قطعات آن‌هاست.

لیست بلندبالایی از شرکت‌های مشمول دریافت این سرمایه قابل‌توجه وجود دارد، اما موضوع مهم این است که اداره ساخت و زنجیره تأمین انرژی آمریکا گپ‌هایی را در این زمینه پیدا کرده و همچنین به دنبال استفاده از فرصت‌های جدید در زمینه استخراج مواد خام، پردازش و ساخت قطعات گوناگون است.

این فرایندها شامل ساخت تأسیسات تجاری جدید برای استخراج و بازیافت مواد معدنی از جمله لیتیوم، گرافیت، سیلان و منگنز خواهند بود. درحال‌حاضر اکثر این مواد از چین تأمین می‌شوند. البته باید دانست سرمایه‌گذاری آمریکا فقط شامل باتری‌های لیتیوم‌یونی نیست و یکی از مشاوران کاخ سفید با انتشار بیانیه‌ای اظهار داشته تأمین پایدار مواد معدنی باعث می‌شود توسعه نسل بعدی تکنولوژی باتری‌ها ازجمله نمونه‌های حالت‌جامد تثبیت شود.

درحال‌حاضر باتری خودروهای برقی قیمت بالایی دارد. بنابراین تولید باتری‌های ارزان‌تر و مطمئن از اهمیت بالایی برخوردار است. اما جدای از تقویت زنجیره تأمین قطعات باتری و تأثیر مثبت آن روی امنیت ملی آمریکا، سرمایه‌گذاری جدید دولت بایدن می‌تواند باعث ایجاد بیش از ۱۲ هزار شغل شود.

نابرابری هزینه‌ها و واکنش چین

یکی از موضوعات مورد بحث مسئولان آمریکایی «مزیت چشمگیر و ناعادلانه هزینه» است که خودروهای برقی چینی از آن بهره‌مند هستند. آن‌ها معتقدند این موضوع به‌سرعت بازار خودروی سایر کشورها را تحت تأثیر قرار داده است. با این حال، در بیانیه رسمی دولت آمریکا اشاره‌ای به مصرف‌ کنندگانی نشده است که حالا مجبور خواهند بود برای خرید خودروهای برقی، هزینه‌های بیشتری پرداخت کنند.

از سوی دیگر، چین بارها در واکنش به تعرفه‌های اعلامی توسط آمریکا، کانادا و اتحادیه اروپا، اعلام کرده که این نوع «قلدری اقتصادی» را تحمل نخواهد کرد.

چین همچنین ادعا کرده که موفقیت صنعت خودروی برقی این کشور بیشتر ناشی از نوآوری است و نه حمایت‌های دولتی. درحالی‌که افزایش تعرفه آمریکا بر خودروهای برقی چینی تنش‌های تجاری میان دو کشور را افزایش داده، تأثیر این تعرفه‌ها بر قیمت و دسترسی به خودروهای برقی در آمریکا نیز موضوعی قابل تأمل است. به نظر می‌رسد این تصمیمات تا سال‌های آینده تأثیرات چشمگیری بر روند توسعه و قیمت‌گذاری خودروهای برقی و همچنین زنجیره تأمین مواد اولیه این صنعت خواهد داشت.

اتحادیه اروپا و چین در آستانه لغو تعرفه خودروهای برقی

اما در مقابل، رئیس کمیته تجارت پارلمان اروپا اعلام کرد که بروکسل و پکن در شرف نهایی کردن توافقی برای حذف تعرفه‌های اعمال‌شده اتحادیه اروپا روی واردات خودروهای برقی چین هستند. این موضوع به ماه اکتبر برمی‌گردد که کمیسیون اروپا تعرفه‌هایی تا سقف ۳۵.۳ درصد بر خودروهای برقی باتری‌دار (BEV) ساخت چین اعمال کرد. این تعرفه‌ها که از ۳۰ اکتبر اجرایی شدند، بر تعرفه استاندارد ۱۰ درصدی اتحادیه اروپا برای خودروهای وارداتی اضافه شدند.

اما حالا برند لانگ، رئیس کمیته تجارت پارلمان اروپا اعلام کرده است که این کمیته در حال مذاکره با طرف چینی در مورد خودروهای برقی بوده و به توافق با چین برای لغو تعرفه‌ها نزدیک شده است.

وی می‌گوید: «ما به توافقی نزدیک هستیم؛ چین می‌تواند متعهد شود که خودروهای برقی را با حداقل قیمت در اتحادیه اروپا عرضه کند.»

به گفته این مقام ارشد تجاری اتحادیه اروپا، این توافق می‌تواند «تحریف رقابت از طریق یارانه‌های ناعادلانه» را که دلیل اصلی اعمال تعرفه‌ها بود، از بین ببرد. این تعرفه‌ها پس از یک تحقیق تجاری پر سر و صدای یک‌ساله توسط اتحادیه اروپا اعمال شد.

به گفته بروکسل، تولیدکنندگان چینی از یارانه‌های دولتی بهره‌مند می‌شوند و این تعرفه‌ها برای محافظت از خودروسازان اروپایی در برابر رقابت ناعادلانه ضروری است. پیش از این، دولت چین اعلام کرده بود که به علت تعرفه‌های سنگین اتحادیه اروپا برای واردات خودروهای برقی این کشور، شکایتی را در سازمان تجارت جهانی علیه این اتحادیه مطرح کرده است.