جاذبه های توریستی شهر

به نظر می رسد از ابتدا مسائل فرهنگی-تاریخی برای این شهر مهم بوده است. شاید زمانی که کمتر کسی به ذهنش می رسید، کاترین کبیر با خرید بیش از 200 نقاشی در اروپا، جمع آوری مجموعه مشهور موزه آرمیتاژ را آغاز و سفرای روس در پایتخت های کشورها را مأمور یافتن بهترین مجموعه های هنری کرد. امروز موزه آرمیتاژ با سه میلیون اثر هنری از سراسر جهان، یکی از بزرگ ترین موزه های جهان و از قدیمی ترین موزه های هنری و موزه های تاریخ و فرهنگ بشری در جهان است. در بازدیدی که از این موزه داشتیم، به جز آثاری از مومیایی های مصر، نقاشی های داوینچی و پسر در خود فرورفته اثر میکل آنژ، آفرودیت (زهره تورید) یونان باستان و صدها اثر هنری بی نظیر دیگر، بازدیدی داشتیم از فرش ایرانی مربوط به دوهزارو 500 سال قبل که عنوان قدیمی ترین فرش جهان را دارد. بازدید از موزه آرمیتاژ درکاخ زمستانی تجربه ای بی نظیر از تماشای قرن ها دستاورد هنری هنرمندان در جای جای جهان بود.

اغلب ساختمان های شهر سن پترزبورگ ثبت جهانی دارند، به همین دلیل شما بر سردر ساختمان ها تابلو یا هرگونه علامت و نشان خاصی نمی بینید. شهر از 40 کانال آب تشکیل شده که به وسیله 300 پل به هم وصل می شوند. عبور رود نوا از شهر سن پترزبورگ از دیگر جاذبه های توریستی شهر است، اما چیزی که بر جذابیت رودخانه نوا افزوده، پل «نوا» است که یک پل متحرک است. در تابستان این رودخانه برای رفت وآمد کشتی های تجاری و توریستی استفاده می شود و شب ها پل باز است ولی در زمستان رود نوا به کلی یخ می بندد. از دیگر جاذبه های توریستی شهر سن پترزبورگ، کلیساهای شهر هستند که هرکدام در نوع خود از نظر معماری و سابقه تاریخی کم نظیرند. ما در این سفر از دو کلیسای «خون ریخته شده» و کلیسای «کازان» بازدید داشتیم. کلیسای خون ریخته شده بعد از کلیسای جامع سنت لوئیس، بیشترین تزئینات موزاییک دنیا را داراست. به گفته مرمت گران این سازه، کلیسای ناجی در خون، هفت هزارو ۵۰۰ مترمربع موزاییک دارد. درباره ساخت این کلیسا گفته شد الکساندر دوم (تزار روسیه) در حال عبور از کنار کانال گریبادوف بود که فردی نارنجکی را به سوی او پرتاب کرد. انفجار نارنجک باعث شد الکساندر از دلیجان خود روی زمین پرت شود. او بلند شد و با عصبانیت درحال فریاد زدن بود که در همان لحظه نارنجکی دیگر به سمتش پرتاپ شد. الکساندر دوم به شدت آسیب دید و بعد از انتقال به قصر زمستانه از دنیا رفت. الکساندر سوم، پسر او، پس از درگذشت پدرش به یاد او دستور ساخت کلیسایی را در محل ترور الکساندر دوم داد.

از محوطه بیرونی کلیسای خون ریخته شده در یک روز بارانی با هوای پاییزی عالی بازدید کردیم. زمانی به کلیسای جامع کازان رسیدیم که مردم در آن در حال نیایش بودند. صدای سرودهای مذهبی در سالن پیچیده بود و شمع های زیادی روشن بود. این کلیسا چشم اندازی عالی رو به خیابان مرکزی شهر، یعنی خیابان معروف نوسکی دارد. هدف از ساخت کلیسای جامع کازان سن پترزبورگ، تبدیل آن به بزرگ ترین کلیسای ارتدکس در روسیه بود. همین طور گفته شد که یکی از قدیمی ترین نقاشی های دنیا از چهره حضرت مریم و حضرت عیسی در این کلیسا وجود دارد.

 مجسمه هایی قدیمی تر از خود شهر

شهر سن پترزبورگ مکان های تاریخی-فرهنگی بسیاری دارد که برای بازدید از آنها شاید بیش از یک ماه زمان نیاز باشد. شاید بتوان گفت این شهر بحق پایتخت فرهنگی کشور روسیه نام گرفته است. آنچه توجه من به عنوان یک گردشگر را به خود جلب می کرد، علاقه آنها به گردآوری نمادهای تاریخی از سراسر جهان در این شهر بود. در این سفر ما علاوه بر نمادهای تاریخی خود شهر، از مجسمه های ابوالهول مصر با بیش از سه هزار سال قدمت بازدید کردیم. این مجسمه های غول پیکر گرانیتی منسوب به قرن چهاردهم قبل از میلاد، از خود شهر قدیمی تر هستند؛ از مصر آورده شده و در دو طرف آکادمی هنرهای زیبای پترزبورگ قرار گرفته اند.

نمی توان به سن پترزبورگ رفت و از کاخ تابستانی یا کاخ کاترین با آن همه شکوه بازدید نکرد. گفته می شود طراحی باغ تابستانی سن پترزبورگ را پترکبیر در سال ۱۷۰۴ بشخصه برای همسرش کاترین کبیر انجام داده است. مجسمه هایی که در باغ تابستانی وجود دارند، همه دست ساز مجسمه سازان اروپایی هستند. در زمان حمله نازی ها به این شهر، به دلیل آنکه فرصت انتقال و جابه جایی خیلی از اشیای گران قیمت مانند مجسمه ها نبود، روس ها با کندن قبرهای بزرگ مجسمه ها را در خاک دفن می کنند و به این صورت از تخریب و غارت آنها جلوگیری می کنند. پس از جنگ، مجسمه ها از زیر خاک بیرون آورده می شوند و سر جای اولیه خود قرار می گیرند. اما اتاق کهربا با شش تن کهربا و طلا سرنوشت دیگری داشته است. اتاق کهربا گرچه با کاغذ دیواری پوشانده می شود، اما از بد حادثه کشف و مورد غارت قرار می گیرد. نازی های آلمان در سال 1941 و پس از حمله به روسیه، اتاق کهربا را قطعه قطعه کرده و به قلعه «کونیگسبرگ» در استان پروس آلمان منتقل کردند. برخی فکر می کردند این اتاق در آتش سوزی تخریب شده است، اما هیچ اثری از کهرباهای سوخته پیدا نشد. برخی معتقدند این اتاق همچنان وجود دارد و احتمالا در زیر زمین قلعه مخفی شده یا به جای دیگری انتقال یافته است. پس از ناامیدی در پید اشدن اتاق کهربا، ایده بازسازی این اتاق مطرح شد. در سال 1979 اتحاد جماهیر شوروی بازسازی اتاق را با دو دستورالعمل اصلی آغاز کرد. آنها این کار را از روی 86 عکس سیاه و سفید باقی مانده از تالار کهربا آغاز کردند. این عکس ها درست قبل از جنگ جهانی دوم گرفته شده بود. بازسازی اتاق کهربا یک پروژه عظیم بوده و حدود ۱۱ میلیون دلار هزینه داشته است و ۲۵ سال طول کشید تا تکمیل شود.

مکان بعدی که ما از آن بازدید داشتیم، سالن تئاتر میخایلوفسکی در سن پترزبورگ، یکی از قدیمی ترین و برجسته ترین سالن های تئاتر روسیه بود که بیش از ۱۹۰ سال تاریخچه فرهنگی غنی را در خود جای داده است. تئاتر میخایلوفسکی به عنوان یکی از ارکان هنرهای نمایشی در روسیه شناخته می شود و بسیاری از آثار اپرا، باله و درام های کلاسیک و مدرن در آن به صحنه رفته اند. این سالن میزبان بسیاری از تولیدات مهم بین المللی در زمینه اپرا و باله است و علاوه بر اجراهای کلاسیک روسی، نمایش های معاصر از جمله آثار مهم جهانی نیز در آن به صحنه می رود.

 توسعه بخش مدرن شهر سن پترزبورگ

شهر سن پترزبورگ آمار بالای جذب گردشگر تفریحی در نیمه نخست سال را برای خود ثبت کرده است. مسئولان شهر سن پترزبورگ روسیه اما به دنبال توسعه گردشگری- تجاری هستند تا از طریق برگزاری همایش های بین المللی، چهره ای جدید از این شهر برای دنیا به نمایش بگذارند. آنها همچنین با تقویت روابط جدید با دوستان خود به دنبال کم اثرکردن تحریم اروپایی ها در صنعت گردشگری هستند. در راستای این اهداف، قسمت مدرن شهر در سال های اخیر توسعه و پیشرفت بسیاری داشته است.

شاخص ترین نماد مدرن سازی شهر سن پترزبورگ در حال حاضر برج لاختا در قسمت ساحل فنلاند در این شهر است. برج لاختا سنتر با داشتن عنوان بلندترین برج اروپا موفق شده این روزها توجه بسیاری از افراد را از نقاط مختلف دنیا به خود جلب کند.

در طراحی و ساخت برج لاختا حدود ۸۲ متر عمق به زیر زمین اختصاص داده شده است. در نتیجه علاوه بر اینکه این برج عنوان بلندترین آسمان خراش اروپا را از آن خود کرده، توانسته رکورد بزرگ ترین بتن ریزی جهان را نیز بشکند. یکی دیگر از نکات جالبی که در ساخت این برج وجود دارد، سرعت بادی است که در آخرین طبقه آن احساس می شود. با توجه به مجاورت این برج در سواحل فنلاند، طبق اندازه گیری های به دست آمده گفته می شود سرعت باد در انتهای برج حدود ۸۵ مایل بر ساعت است. برج لاختا از ۸۷ طبقه تشکیل شده و به تصمیم شرکت گازپروم روسیه ساخته شده است. در این سفر همچنین بازدیدی از یک کارخانه قدیمی کابل سازی داشتیم که اکنون تغییر کاربری داده است. کارخانه sevkabel در جزیره واسیلی سن پترزبورگ مشرف بر خلیج فنلاند قرار دارد. این کارخانه در ابتدای قرن 19 به عنوان بخشی از توسعه صنعتی روسیه تأسیس شد و تولیدکننده کابل برق و تلگراف بوده است. در جنگ جهانی دوم و محاصره لنینگراد، با کابل های زیردریایی از این کارخانه انرژی شهر تأمین شده است. اما رفته رفته با پیشرفت تکنولوژی کارخانه تعطیل شد. تا چند وقت پیش این کارخانه متروکه و بلااستفاده بوده و آسیب های اجتماعی در این محله فراوان شد، اما اکنون پاتوق دوستداران فرهنگ و هنر است. اکنون پر شده از کافه ها، گالری های هنری و فضای مناسب کنسرت و همایش های فرهنگی. امروز این مجموعه تحت عنوان sevakabelport بازسازی شده و به یک مرکز چندمنظوره فرهنگی و تفریحی تبدیل شده است. ساختمان آجری متعلق به قرن 19 همچنان در محوطه دیده می شد. در زمان بازدید ما نمایشگاهی از آثار ویکتور سوی، موزیسین معروف راک، در آنجا برپا بود و مورد استقبال قرار گرفته بود.

 هتل هایی با داستان های تاریخی

از دیگر جاذبه های شهر سن پترزبورگ، هتل های این شهر باسابقه تاریخی است. در شهر سن پترزبورگ حدود هزار هتل با 30 هزار اتاق وجود دارد که به گفته سرگئی آزرنکوف، مدیرکل دفتر کنوانسیون گردشگری سن پترزبورگ، در ایام تابستان همه پر می شود. برخی از هتل ها ساختمان های قدیمی کاخ ها یا محل اقامت تزارها بوده و برخی صاحبان بناها به دلیل نمای متفاوت برای ساخت رشوه های زیادی به حاکمان وقت داده اند.

گراندهتل اروپا کاخی قدیمی با 150 سال قدمت است. این هتل میزبان میهمانان خاصی در مرکز شهر سن پترزبورگ بوده است. این هتل نمایانگر معماری قرن نوزدهم و بازتابی از دوران طلایی سن پترزبورگ است. در دوران شوروی، این هتل جایگاه خود را حفظ کرد و به مرکزی برای تجمع هنرمندان و نخبگان فکری تبدیل شد. پس از فروپاشی شوروی، بازسازی های گسترده ای در آن انجام شد تا جذابیت تاریخی خود را حفظ کرده و هم زمان با استانداردهای مدرن هماهنگ شود. گفته می شود پیوتر چایکوفسکی، آهنگ ساز معروف روسی که باله رقص قو یکی از آثار معروف اوست، فیودور داستایفسکی، نویسنده رمان های مشهوری چون جنایت و مکافات و برادران کارامازوف، و ایوان تورگنیف، رمان نویس بزرگ روسی، روزگاری در این هتل اقامت داشته اند.

هتل رنسانس سن پترزبورگ بالتیک در نزدیکی کلیسای سنت ایساک و با فاصله کمی از موزه آرمیتاژ قرار گرفته است. از تراس طبقه ششم هتل نمایی زیبا از کلیسای سنت ایساک را می توان دید. این هتل در قلب شهر سن پترزبورگ قرار گرفته است و فاصله آن تا فرودگاه بین المللی پولکاوو ‎15 ‎ کیلومتر است. درباره تاریخچه این هتل گفته می شود خانه ای متعلق به دوست دبیرستانی الکساندر پوشکین بوده است. اکنون همه این هتل ها به روزترین خدمات از جمله سالن اجتماعات خود را برای برگزاری همایش ها و اقامت شرکت کنندگان تجهیز کرده اند.

 اکسپوفوروم سن پترزبورگ، تلفیق تجارت و فرهنگ

از دیگر مراکز مدرن شهر، مرکز نمایشگاهی اکسپوفوروم سن پترزبورگ است که بدون اغراق یکی از پیشرفته ترین و بزرگ ترین مراکز نمایشگاهی در روسیه و شاید به نوعی در منطقه است. مسئولان شهر سن پترزبورگ تلاش دارند برگزاری نمایشگاه های بین المللی از مسکو، پایتخت روسیه را به شهر خودشان منتقل کنند و به نظر می رسد این نمایشگاه کاملا ظرفیت و توان برگزاری رویدادهای بین المللی بزرگ را دارد.

 سه سالن اصلی نمایشگاهی مدرن با امکانات پیشرفته، مرکز کنفرانس با ظرفیت هشت هزار نفر برای شرکت کنندگان در همایش ها و حدود 60 سالن آن را به یکی از مراکز برجسته برای برگزاری رویدادهای بین المللی در سن پترزبورگ تبدیل کرده است. در بازدیدی که از این نمایشگاه داشتیم، مسئولان عنوان می کردند فضای اکسپوفوروم توان رقایت با فضای لازم برای برگزاری هفت رویداد ورزشی را دارد. مرکز نمایشگاه های شهر سن پترزبورگ حدود 56 هکتار است، سالانه حدود 200 نمایشگاه و ایونت برگزار می شود که حدود یک ونیم میلیون بازدید کننده دارد. این مرکز همچنین با موقعیت منحصربه فرد خود میان فرودگاه و مناطق تاریخی همچون پوشکین فرصتی برای تلفیق تجارت و فرهنگ فراهم آورده است.

روسیه به دنبال گسترش روابط خود با کشورهای دوست برای برگزاری نمایشگاه های بین المللی است. نگاه برگزارکنندگان این همایش ها به همکاری با کشورهایی از جمله چین، آفریقا،ایران و هند است.

در همین باره نشست نمایندگان تشکل های گردشگری شهر سن پترزبورگ، با هدف توسعه گردشگری تجاری، با دعوت از خبرنگارانی از هند و ایران برگزار شد. این نشست در سالن اجتماعات هتل واولبرگ از بناهای قدیمی شهر سن پترزبورگ بود. رئیس کمیته توسعه گردشگری شهر سن پترزبورگ در نشست نمایندگان تشکل های گردشگری این شهر اعلام کرد که توسعه توریسم تجاری از سال 2019 در شهر سن پترزبورگ آغاز شده است. او ابراز امیدواری کرد: «سن پترزبورگ به قدری در توسعه توریسم تجاری پیشرفت کند که در آینده برای شهرهای مختلف در زمینه صنعت توریسم شهری الگو باشد».

پیش از برگزاری نشست نمایندگان تشکل های گردشگری شهر سن پترزبورگ، سرگئی آزرنکوف، مدیرکل دفتر کنوانسیون گردشگری سن پترزبورگ، با خبرنگاران دیدار و گفت وگو کرد. او ضمن معرفی جاذبه های گردشگری، فرهنگی و تاریخی شهر، بر نقش سن پترزبورگ به عنوان مقصدی برای برگزاری کنگره ها و همایش های بین المللی تأکید کرد. او گفت: تلاش داریم با جذب رویدادهای بزرگ بین المللی و حمایت از رویدادهای موجود عامل فصلی را در صنعت گردشگری شهرمان به حداقل برسانیم. به گفته مسئول نمایشگاه های سن پترزبورگ، آنها در تلاش هستند بزرگ ترین کنگره پزشکی بین المللی با هدف توسعه توریسم سلامت را در شهر سن پترزبورگ برگزار کنند. جراح های بزرگی از کشور ژاپن به این رویداد دعوت شده اند. برنامه توسعه توریسم غذایی از دیگر برنامه های کمیته توسعه گردشگری سن پترزبورگ بود که اعلام کردند قرار است این شهر به عنوان برندینگ صبحانه با سبک های مختلف بین المللی باشد. 

ظرفیت برگزاری رویدادهای تجاری و اقتصادی فقط مختص نمایشگاه بین المللی این شهر نیست، بلکه هتل ها و مراکز تجاری دیگری  مانند «هتل گرند اروپا»، «بندر سوکابل» و هتل های دیگر که برای این منظور کاملا مناسب هستند، طراحی و آماده شده اند. این موضوع نشان از برنامه ریزی دقیق مسئولان برای یک آینده گردشگری-تجاری در این شهر تاریخی است.