به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، وزیر امور خارجه با حضور در برنامه گفتگوی ویژه به پرسش ها درباره تحولات اخیر سوریه از نگاه دیپلماسی پاسخ داد.
سؤال: تقریباً، چون همه از اتفاقات دیشب با خبر هستند، یکی از سؤالات خیلی مهمی که راجع به سوریه مطرح است اینکه آنچه ما الان در سوریه در میدان شاهد هستیم، نتیجه یک توافق پشت صحنه‌ای است که در حوزه رسانه خیلی به آن پرداخته نشده، تحفظاتی راجع به رسانه‌ای کردن آن وجود داشته، یا نتیجه یک غافلگیری که اتفاق افتاده برای همه کسانی که در این ماجرا دخیل بوده‌اند، یا از ابتدا به صورت دقیق تحولات سوریه رصد می‌شده و قابل پیش بینی بوده و طبق همان هم ما جلو رفته‌ایم؟
عراقچی: به نظر من نه همه چیز روشن بود و هم تحلیل‌هایی که وجود داشت و هم اخباری که وجود داشت از قبل دلالت می‌کرد که چنین حرکتی انجام خواهد شد. هم به لحاظ تحلیلی و هم به لحاظ اطلاعاتی، اینکه طراحی پشت صحنه‌ای از طرف آمریکا و رژیم صهیونیستی وجود دارد که محور مقاومت را دچار مشکلات پی در پی کند، این چیزی بود که ما می‌دانستیم، چیز جدیدی هم نیست، همواره این وجود داشته است در پی تحولات غزه و لبنان طبیعی بود که این حرکت‌ها ادامه پیدا کند. اما به لحاظ میدانی و اطلاعاتی دوستان ما در شبکه های اطلاعاتی و امنیتی کشور خودمان و در کشور سوریه، به طور کامل از تحرکاتی که در ادلب و آن مناطق درحال انجام شدن بود، اطلاع داشتند و همه اطلاعات به دولت سوریه و به ارتش سوریه منتقل شده بود، خود آنها هم اطلاعاتی را داشتند، دوستان ما هم اطلاعات کامل را درآورده بودند، همراه با عکس‌ها و تفصیلات و عده و همه اینها به دولت سوریه منتقل شده بود. آنچه که غافلگیرکننده بود، یک ناتوانی ارتش سوریه در مقابله با این حرکتی که آغاز شد و دوم سرعت تحولات که این غیر منتظره بود. نه فقط برای ایران، برای همه، دیروز در اجلاس دوحه که بودم، آنجا همه کشور‌های منطقه آمده بودند برای همین بحث، چون خود اجلاس مربوط به موضوع دیگری بود. کشور‌های مهم منطقه عربستان، مصر، اردن، عراق و خود قطر بودند و جلسه مشترکی داشتیم. سؤال اصلی برای همه این بود که چرا ارتش سوریه اینقدر سریع عقب نشینی کرد و چرا مقاومتش اینقدر کوتاه بود و اینکه سرعت تحولات همه را دچار حیرت کرده بود، باید بگوییم که این قسمت آن غیر منتظره بود. ولی اینکه طراحی جریان داشت، اطلاعات کامل در این خصوص وجود داشت و به مقامات سوریه هم منتقل شده بود.
سؤال: اینکه چرا ارتش مقاومت خوبی انجام نداد آیا در آن اجلاس پاسخی هم داشت؟
عراقچی: اطلاعات زیادی در این خصوص نیست، حدس و گمان‌هایی وجود دارد. خود آقای بشار اسد هم وقتی دیداری که بنده و دکتر لاریجانی با ایشان داشتیم، خود ایشان هم متعجب و گلایه‌مند بود از نحوه عملکرد ارتش خودش و مشخص بود که تحلیل درستی حتی در دولت سوریه وجود نداشت درباره وضعیت ارتش سوریه به هر حال ارتش سوریه به نظر من بیشتر اسیر یک جنگ روانی شد، تا جنگ واقعی در میدان، تبلیغاتی که شروع و فضاسازی‌هایی که صورت گرفت در عرصه فضای مجازی و غیر مجازی و رسانه ها، مقدار زیادی در کاهش انگیزه‌های ارتش و نبود مقاومت جدی، مؤثر بود.
سؤال: نحوه پشتیبانی و حمایت ما از سوریه، بشار اسد و دولت ایشان به ویژه اقداماتی که دیپلماتیک انجام داده‌ایم در این مدت چه بود؟
عراقچی: ما در طول ۴۰ سال گذشته با سوریه ارتباطات قوی داشته‌ایم. این ارتباطات، حمایت و پشتیبانی‌های ما در سه حوزه مختلف، یکی در حوزه مقاومت است، سوریه یکی از اعضای مهم محور مقاومت بوده و نقش بسیار مهمی را در مقابله با رژیم صهیونیستی و مبارزه با رژیم صهیونیستی و حمایت از فلسطینی‌ها ایفا کرده و واقعاً در این مسیر هم قهرمانانه ایستاد و فشار‌های زیادی را تحمل کردند ولی هیچگاه از این آرمان کوتاه نیامدند. همراهی با محور مقاومت و جمهوری اسلامی ایران داشت. از ابتدای جنگ تحمیلی ما دولت سوریه ارتباط نزدیکی با ما داشت و حمایت می‌کرد، این ارتباط ما همواره وجود داشته است و ما همواره از سوریه به عنوان یک عضو بسیار مهم در حوزه مقاومت حمایت کرده‌ایم. حوزه دومی که ما با سوریه وارد همکاری شدیم و حمایت و پشتیبانی کرده‌ایم، در مبارزه با داعش بود که یک فصل جداگانه‌ای برای خودش داشت. داعش به عنوان یک پدیده منطقه‌ای و حتی فرامنطقه‌ای در یک مقعطی به عنوان دولت عراق و شام بروز و ظهور پیدا کرد، اول در عراق و بعد به حوزه سوریه گسترش یافت که این موضوع نگرانی بین المللی ایجاد کرد و ائتلاف بین المللی ایجاد شد و نقش اصلی در مبارزه و مقابله با داعش را هم در عراق و هم بعد در سوریه به درخواست دولت سوریه ایران بازی کرد، ما در آن مقطع به سوریه نیرو اعزام کردیم و نیرو‌های ما آنجا در مبارزه با داعش حضور پیدا کردند و این هم البته عمدتاً برای تأمین امنیت خود ما بود. این یک واقعیت است، داعش مرز نمی‌شناسد و این حقیقت وجود داشت که اگر ما با داعش در عراق و در سوریه نجنگیم، مجبور هستیم در قلمرو ایران بجنگیم. همانطوری که در قلمرو ایران هم عملیاتی را نهایتاً بعضاً موفق شدند انجام دهند. ماجرای مجلس شورای اسلامی یا حادثه کرمان یا ایده ولایت خراسان، حرف‌هایی که داعش می‌زد؛ بنابراین داعش تهدیدی بزرگ برای ما به شمار می‌آمد و ما ناچار بودیم که در خارج از قلمرو خودمان با داعش برخورد کنیم که در داخل قلمرو با تهدید کمتری مواجه باشیم. به این دلیل ما نیرو به سوریه اعزام کردیم، در جنگ شرکت کردیم، با ارتش سوریه همراه شدیم، در عراق همینطور، با نیرو‌های مقاومت، با ارتش عراق و نهایتاً موفق شدیم که داعش را شکست دهیم. حقیقتاً باید گفت که پیروزی بر داعش عمدتاً نتیجه یا دستاورد سردار شهید ما شهید حاج قاسم سلیمانی بود که عملیات ضد داعش را رهبری کرد، نیرو‌های مختلف را هم در عراق و هم در سوریه بسیج کرد که موفق به شکست داعش شدیم، وقتی داعش شکست خورد، نیرو‌های ما که به درخواست دولت سوریه رفته بودند، به درخواست دولت سوریه هم مجدداً خارج شدند یعنی ما وظیفه دیگری در آنجا نداشتیم. البته عده ای از نیرو‌ها ماندند که مسئولیت مشاوره‌ای و مستشاری داشتند در آموزش کمک می‌کنند و کار‌های اطلاعاتی می‌کردند و نیروی رزمنده خودمان را کاهش دادیم. مقوله سوم حمایت ما از دولت سوریه مربوط می‌شود به ارتباط دولت سوریه با مردم خودش و با گروه‌های معارض خودش. در اینجا دیگر ما دخالتی نداشتیم الا اینکه همواره توصیه کرده بودیم دولت سوریه را به گفت و گوی با معارضان خودش و پیدا کردن یک راه حل سیاسی مسالمت آمیز برای حل اختلافاتی که وجود دارد.
سؤال: درخواست کمکی از ما شد؟
عراقچی: درخواست کمکی از ما نشد، وظیفه، وظیفه ارتش بود. اصولاً ما وظیفه‌ای برای خودمان قائل نبودیم، دولت سوریه هم برای ما قائل نبود، چون موضوع داخلی سوریه بود، ارتباطش با گروه‌های معارض خودش و مردم خودش، ما در حد راهنمایی و در حد توصیه، خاطرم است از توصیه‌های جدی ما همواره با دولت سوریه این بوده که وارد گفت‌و‌گو و تعامل شوند و سعی کنند از طریق مسالمت آمیز بدون اینکه صدمه‌ای به مردم حتی الامکان وارد شود، این مسائل را حل کنند. اصولاً تشکیل روند آستانه مقدار زیاد آن در همین جهت است. می‌دانید که ایران، روسیه و ترکیه روندی را درست کرده‌اند، مجموعه مذاکراتی که بعنوان روند آستانه معروف است که اتفاقاً دیروز آخرین جلسه این روند را داشتیم. تشکیل روند آستانه برای این بود که این سه کشور که به نوعی ذینفع در تحولات داخل روسیه هستند، به اصلاحات سیاسی کمک کنند.
سؤال: در روند آستانه به مذاکراتتان با اسد اشاره کردید، توصیه‌هایی که به ایشان داشتید، آیا در همین مذاکرات اخیر هم باز این توصیه‌ها اتفاق افتاد؟
عراقچی: بله در همین مذاکرات اخیر که من با ایشان ملاقات داشتم، توصیه‌های زیادی درخصوص ارتش ما داشتیم که واقعاً ارتش سوریه احتیاج به روحیه دارد و باید اقداماتی صورت گیرد این کاری بود که بشار اسد باید انجام می‌داد که روحیه و انگیزه‌های ارتش را بالا ببرد و ما هم در حد خودمان کمک کنیم، دوم اینکه با مردم سوریه تعامل بیشتری صورت بگیرد. آنچه نهایتاً حکومت‌ها را حفظ می‌کند، مردم هستند، مثل ایران که نهایتاً به هیچ قدرت خارجی اتکا ندارد، غیر از خداوند متعال، اتکای ما به مردم خودمان است، این توصیه‌ای بود که ما همواره به بشار اسد هم داشته‌ایم.
سؤال: درباره روند آستانه مفصل‌تر توضیح دهید؟
عراقچی: روند آستانه هم به همین منظور شکل گرفت. بعد از آن جنگ‌هایی که در ابتدا صورت گرفت، بین سوریه و معارضان، گروه‌های معارض آن زمان تا نزدیک به دمشق آمدند، جنگ زیادی صورت گرفت، نهایتاً ایران، روسیه و ترکیه، توافقی کردند که به مدیریت اوضاع کمک کنند که جلوی تنش‌ها و تهاجم‌ها گرفته شود، این سه کشور ضامن صلح و آرامش شدند و هر کدام تقبل کردند که به گروه‌هایی که در محدوده خودشان هستند کمک کنند و جلوی جنگ گرفته شود. این روند فکر می‌کنم در حدود بیش از ده سال گذشته موفق بوده و موفق شده بود که صلح و آرامش را در سوریه ایجاد کند. این تهاجم اخیر یا حملات اخیری که صورت گرفت، واقعاً خلاف آن روند آستانه بود و قرار چیز دیگری بود. یکی از اهداف روند آستانه این بود که بعد از برقراری آرامش، این سه کشور به دولت سوریه، به معارضان کمک کنند که یک گفتگوی سیاسی و اصلاحات سیاسی صورت بگیرد، تغییراتی در قانون اساسی اگر لازم است، شکل بگیرد که ما در طول ۱۰ سال گذشته خیلی به آرامی در این مسیر حرکت کرده‌ایم. البته باید گفت که به آن حدی که انتظار بود این مسیر به خوبی پیش نرفت و دولت آقای اسد در این خصوص هم انعطاف و سرعت کمی در حرکت به این سمت داشت. به هر حال بحث مسائل داخلی سوریه و گفت‌و‌گو با معارضین، رسیدن به راه حل سیاسی، یا اگر لازم است، مقابله با آنها، این قسمت به دولت و ارتش سوریه مربوط بوده و ما در حد اینکه کمک‌های سیاسی کنیم یا مشورت‌هایی را ارائه دهیم، حمایت و کمک به دولت سوریه می‌کردیم. این همان قسمتی است که الان دچار مشکل شد و ارتش سوریه وظیفه خودش را اینجا به درستی نتوانست عمل کند و ما هیچ وقت قرار نبوده که جایگزین ارتش سوریه باشیم در حل و فصل مسائل داخلی کشور یا مقابله با معارضین. وجود و حضور رزمی ما در سوریه برای مبارزه با داعش و حمایت از مقاومت بوده است، بعد شکست داعش هم خاتمه پیدا کرد.
سؤال: اینجا در داخل برخی تحلیلشان این بود که در حوزه رسانه‌ای یک مقدار ادبیات راجع به معارضان تغییر کرده است، یا آن کلمه‌ای که جنابعالی به کار بردید، معارضان مشروع، این را تحلیلی برای این کردند که رویکرد ما اساساً احتمالاً تغییر کرده است. آیا واقعاً چنین تغییری در این رویکرد وجود داشت؟
عراقچی: نه همواره موضع ما حمایت از گفت‌و‌گو بین دولت سوریه و معارضان سوریه بود. عبارت معارض مشروع در بحث‌هایی که دیروز ما در روند آستانه بین ما و روسیه و ترکیه بود، آنجا یک مقدار بحث شد که من در مصاحبه‌ام هم اشاره کردم که روند آستانه خواهان این است. چرا، چون برخی از گروه‌های معارض دولت سوریه، در فهرست گروه‌های تروریستی سازمان ملل به عنوان تروریست ثبت شده‌اند. واقعیتی که وجود دارد این است که گروه‌های معارض دولت سوریه هم در بین اکراد و هم در شمال و جنوب سوریه، از انواع و اقسام مختلف هستند. بعضی از اینها به عنوان گروه تروریستی در سازمان ملل ثبت شده‌اند. دیروز در بحثی که در روند آستانه صورت گرفت، ما مجدداً تشویق کردیم و اصرار کردیم به گفت‌و‌گو‌های دولت با معارضین، عبارت اینجا اضافه شد، معارضان مشروع، منظور این بود که معارضانی که جزء گروه‌های تروریستی نیستند. ولی به هر حال موضع ما همواره این بوده که هیچ وقت ما توصیه به عدم مذاکره نکرده‌ایم، همواره موضوع ایران تشویق دولت آقای اسد بوده که وارد گفت‌و‌گو و تعامل با گروه‌های معارض شود و سعی کند که یک اصلاحی صورت بگیرد، در رابطه با اینها، مشارکت داده شوند، در حکومت، در دولت، در مسائل اجتماعی و مسائل اقتصادی، به اینها نقش داده شود که کمک بیشتری به ثبات سوریه انجام شود. ولی به هر حال این حوزه، حوزه خود آقای بشار اسد بود.
سؤال: در مذاکرات آستانه، دیشب تا قبل از سقوط دمشق و رفتن آقای اسد، حتی صحبت از نقل و قول از آقای لاوروف این بود که توافق شده که جنگ نظامی در سوریه متوقف بشود؟
عراقچی: بله بیانیه داده شد.
سؤال: هفته قبل شما این موقع در سوریه بودید، چه اتفاقی افتاد که به این سرعت حتی تا دیشب تحلیل‌ها این بود که این اتفاقی که افتاده اصلاً قابل پیش بینی نبود که نخواهد افتاد. در حوزه کارشناسی چطور شد که به این سرعت این اتفاق رخ داد؟
عراقچی: این واقعاً باید تحلیل شود، سرعت را عرض کردم، سرعت در نحوه عقب نشینی ارتش بود، وگرنه همه چیز از قبل اطلاعات آن وجود داشت و اطلاعات آن منتقل شده بود. اینکه ارتش سوریه حتی به اندازه کافی هم نتوانست مقاومت کند و به سرعت صحنه را ترک کرد، به اعتقاد من بیشتر از جنبه‌های روانی قضیه بوده، احتمالاً و شاید مسائل دیگری که وجود داشته است، اما هیچکس این را باور نمی‌کرد. دیروز ما در دوحه قطر، اجلاس روند آستانه را داشتیم، سه کشور وزرای خارجه ایران، روسیه و ترکیه، وزرای خارجه عربستان، عراق، مصر و اردن، وقتی مطلع شدند چنین جلسه‌ای وجود دارد، به سرعت خودشان را به دوحه رساندند، با اینکه برنامه شرکت قبلی در آن همایش مربوطه. خودشان را به آنجا رساندند و از ما خواستند که یک جلسه مشترک بین کشور‌های عضو روند آستانه و پنج کشور یعنی عربستان، عراق، اردن، مصر و قطر به علاوه ما. ساعت هشت و نیم دیشب جلسه این هشت کشور را داشتیم در آن جا همه نسبت به تحولات سوریه نگرانی داشتند و این نگرانی ایجاد شده بود که فروپاشی سوریه چه تبعات سنگینی بر کل منطقه خواهد داشت، نگرانی آن هشت کشور که کشور‌های اصلی منطقه هستند که نکند سوریه دچار جنگ داخلی و نهاد‌های دولتی ورشکسته شود و کشور فروپاشیده پیش برود یا تجزیه داخلی، نکند سوریه مامنی برای تروریست‌ها شود و راه اشتباه را برگرداند، چون سرعت تحولات همه را غافلگیر کرده بود و در بیانیه‌ای که دیشب داشتیم تاکید شده بر ضرورت احترام به حاکمیت و تمامیت ارضی، تغییر ناپذیری مرز‌ها و وحدت سوریه و این که سوریه نباید به محلی برای تروریست‌ها تبدیل شود و بعد از آن به عنوان اصول بیان کرده است و باید بلادرنگ درگیری‌ها متوقف شده و گفت‌و‌گو بین دولت سوریه و معارضان شروع شود. این درخواست را دیشب هشت کشور منطقه انجام داده است، سیرتحولات خیلی سریع بود، کارشناسان توصیه می‌کردند که لازم نیست هیچ مذاکره‌ای صورت بگیرد و شرایط طور دیگری بود. این واقعیت صحنه بود و ما از توطئه‌ای که جریان داشت مطلع بودیم و از تحولات روی زمین که حتی چه تعداد نیرو سازماندهی و آموزش دیده بودند همه اطلاعات به دولت اسد داده شده بود و ارتش سوریه، لشکر گارد خودش به منطقه ادلب رسانده بود ولی ارتش از انگیزه‌های کافی برخوردار نبود که مقابله را انجام دهد.
هفته قبل با آقای بشار اسد این حرف‌ها مرور و گفته شد خود ایشان خیلی متاثر بود از وضعیت ارتش خودش، برای ایشان هم باورنکردنی بود این مقدار بی انگیزگی و بی روحیه گی درارتش، در همان زمان شایعه شده بود که کودتا صورت گرفته، بعد از ملاقات سر راه فرودگاه به زیارت حضرت رقیه (س) و بعد با دوستان به داخل شهر رفتیم، به عنوان کار دیپلماسی عمومی و مردمی که بنده این کار را انجام داده‌ام، قاهره هم رفتیم خیلی مورد استقبال واقع شد دیپلماسی عمومی خطابش با مردم عادی است ما نهایتا با مردم هستیم و فکر می‌کنم که آن هم حرکتی بود خیلی دستوری بین مردم مورد استقبال واقع شد، دیشب دردوحه نگرانی منطقه در غالب آن بیانیه بیان شد. این نگرانی هنوز وجود دارد و ما مترصد هستیم و تحولات را رصد می‌کنیم که آن نگرانی‌هایی که وجود دارد به وقوع نپیوندند، این نگرانی‌ها احتمال بروز یک جنگ داخلی مجدد و یک جنگ فرقه‌ای بین طوایف مختلف و خدای نکرده تجزیه سوریه و فروپاشی کامل سوریه و تبدیل شدن به مامنی و مرکزی برای تروریست هاست. البته یک نگرانی ویژه‌ای جمهوری اسلامی دارد و آن سوء استفاده رژیم صهیونیستی است، که از دیشب تحرکاتی شروع شد و مناطقی از جولان به تصرف مجدد در بیاید که باید درباره این تحرکات هشدار دادتا جایی که مطلع هستم گروه‌های مقاومت در منطقه از نزدیک این تحرکات رژیم صهیونیستی را رصد و مراقبت می‌کنند.
سوال: با آتش بسی که بین حزب الله و رژیم صهیونیستی اتفاق افتاده آن چه درمیدان مشاهده می‌شود گویای این است که رژیم خیلی پایبند به آتش بس نیست یعنی عقب نشینی که باید اتفاق بیفتد خیلی جدی اتفاق نیفتاده است، از دیشب وارد شدند و مناطقی تصرف و به سمت جولان آمدند، پیش بینی شما برای جبهه مقاومت چیست آیا جبهه مقاومت از این ماجرا متاثر خواهد شد؟
عراقچی: طبیعی است که تاثیر می‌گیرد، جبهه مقاومت بیش از یک سال است که دوران سختی را گذرانده و یک مقاومت مثال زدنی را نشان داده است هیچ کس باور نمی‌کرد که رزمندگان فلسطینی در غزه چهارده ماه در محاصره کامل زیر بمباران‌های کامل و خرابی همه جا هنوز مقاومت می‌کنند. هنوز اسرایی که داشتند را حفظ کردند، نتوانستند از دست آنها خارج کنند و هنوز گوشه و کنار تلفات می‌گیرند از رژیم، حزب الله علی رغم حملاتی که خورد ولی توانست خودش را سازماندهی مجدد کند و در حمله زمینی رژیم صهیونیستی به لبنان تلفات بگیرد و مجبور کند رژیم صهیونیستی به آتش بس، دلیل آتش بس مقاومتی بود که در میدان داشت و تلفاتی که به سرعت بالا می‌رفت و مجبور شد که رژیم صهیونیستی به آتش بس، نکته بنده این است که مقاومت یک تفکر و یک مکت است، فراز و نشیب هم زیاد داشته، حزب الله رهبر عزیز سید حسن نصرالله را از دست داد ولی بار اول نبود که رهبر خودش را از دست داد، بار قبل هم شهید سید عباس موسوی به شهادت رسید ولی حزب الله بزرگتر شد و رشد بیشتری کرد. مقاومت فلسفه اش همین است، ایستادگی و پایداری، به نظر من مقاومت راه خودش را پیدا کرده و بیشتر پیدا خواهد کرد، سوریه نقش مهمی در مقاومت داشت، ولی این طور نیست بدون سوریه مقاومت متوقف شود.
سوال: تحلیل این است که مسیر ارتباطی بین ایران و حزب الله که از طریق سوریه به حزب الله قطع شده است؟
عراقچی: مسیر ارتباطی بین ما و یمن و غزه مگر باز است، ولی غزه مقاومت می‌کند و یمن مقاومت می‌کند، مقاومت راه خودش را پیدا می‌کند، چون مقاومت یک آرمان است، یک جنگ کلاسیک و موضعی نیست، آرمان مقدسی است برای آزادسازی سر زمینهای خود و احقاق حق مقاومت می‌کند. در یک مقطعی با یک محدودیت‌هایی مواجه شود، مقاومت راه خودش را باز کرده و توانسته سلاح خودش را تامین کند و نیرو‌های خودش را تامین کند، کسی نباید فکر کند با این ضرباتی که الان اتفاق افتاده و یا خارج شدن سوریه از مدار مقاومت که من مطمئن نیستم که این اتفاق بیافتد، مقاومت یک مکتب و آرمان است.
سوال: برخی پیش بینی می‌کردند با سقوط سوریه، دمشق و آقای اسد رژیم صهیونیستی نقض آتش بس خواهد کرد و مجددا حملاتش را به حزب الله و جنوب لبنان آغاز خواهد کرد، این چقدر قابل پیش بینی و محتمل است؟
عراقچی: تحلیل‌هایی وجود داشت حتی قبل از این که سوریه به این وضع دچار شود، که رژیم صهیونیستی آتش بس را نهایتا تا انتها رعایت نخواهد کرد، تحلیل‌هایی بود و هنوز هم وجود دارد، بعد از این تحول در سوریه ممکن است انجام شود، ولی بعید می‌دانم به شخصه، چرا، چون مقاومت لبنان، حزب الله به اندازه کافی از تسلیحات، تجهیزات و امکاناتی که لازم دارد که بتواند از خودش برای ماه‌ها مقاومت و عملیات کند، بیش از یک سال و دو سال به نظرم این یک واقعیت است، این طور نیست که با تحولات در سوریه حزب الله دچار مشکل خاصی شود. تا جایی که بتواند راه‌های مجدد پیدا کند و تا زمانی که بتواند پیدا کند از امکانات کافی برخوردار است.
سوال: رژیم صهیونیستی از مواضع خودش طبق آتش بس عقب نشینی کرد، عقب نشینی نکرده است؟
عراقچی: در یک فرصت شصت روزه باید این کار را انجام دهد که باید منتظر بود که ببینیم عقب نشینی صورت می‌گیرد یا نه.
سوال: نقل قولی از نتانیاهو گفته بود که روسیه، چون درگیر جنگ اوکراین است خیلی نتوانست وارد شود و ایران هم به دلیل ضرباتی که ما بهش وارد کردیم نتوانسته خیلی وارد شود و یک تصویر ضعیف شده از ایران را به تصویر می‌کشید، پاسختان به این اظهارات او چیست؟
عراقچی: این حرف‌ها مطرح است، این که زمانبندی انتخاب شد برای این حرکت در سوریه، با توجه به درگیری حزب الله در لبنان و با توجه رودر رو بودن ایران با رژیم صهیونیستی در آن درگیری که وجود دارد و با توجه به درگیر بودن روسیه در اوکراین، همه در محاسبات شان نقش داشته است ولی به نظر من عامل اصلی در موفقیت این حرکت اخیر در سوریه فقط ارتش سوریه بود که ایستادگی نکرد، وگرنه نیرو‌های مقاومت علی رغم اینکه در جا‌های دیگر دست شان بند بود ولی آمدند و نقش خودشان را ایفا کردند و اگر ارتش ایستادگی کرده بود حتی حلب هم سقوط نمی‌کرد، این را با اطمینان می‌گویم، با این حال تصور ضعف از مقاومت اساسا باطل است، مقاومت یک آرمان است و هیچ وقت از بین نرفته و ضعیف نمی‌شود ممکن است در اثر حوادث دوران‌های فراز و نشیب داشته باشد، الان نشیب فوق العاده نمی‌بینم، بله در لبنان شهدای گرانقدری از دست دادیم و در غزه خرابی‌های زیادی رخ داده ولی حماس و حزب الله استوار ایستاده‌اند و جمهوری اسلامی ایران با اقتدار و هوشمندی مسائل را دنبال می‌کند و ما همچنان حامی مقاومت و حزب الله هستیم.
سوال: تا قبل از ۲۰ ژانویه و آمدن ترامپ پیش بینی آتش بس در غزه می‌کنید؟
عراقچی: آتش بس در غزه پیچیدگی‌های خودش را دارد، گفته شده که آقای ترامپ یا دولت جدید آمریکا که تا قبل از ۲۰ ژانویه آتش بس برقرار شود ولی خبر مطمئنی در این رابطه نشنیده‌ام ولی احتمال این که آتش بسی ظرف چند هفته آینده برقرار شود با نشانه‌های دیگری من می‌دهم، ولی باید منتظر بود و دید، یک ایراد اساسی وجود دارد و آن این است که اسرائیل و شخص نتانیاهو وارد غزه شدند با هدف نابودی حماس، یعنی هدف اعلام شده شان نابودی حماس بود و اگر الان با حماس وارد آتش بس شوند یعنی قبول شکست.
اگر بروید کسی را از بین بروید وقتی با او وارد مذاکره شوید یعنی در هدف شکست خوردید، یعنی قبول مذاکره و آتش بس نتانیاهو یعنی شکست خورده است، شکست خورده است ولی قبول آتش بس یعنی مهر تایید می‌زند بر شکست رژیم صهیونیستی در غزه.
سوال: برخی تحلیلشان این است که این مناقشه به سوریه محصور نخواهد بود به این سمت خواهند شد و برخی‌ها می‌گویند هدف بعدی عراق است و آیا چنین پیش بینی برای منطقه دارید؟
عراقچی: این پیش بینی‌ها پایه‌ای از واقعیت دارند و نمی‌شود نادیده گرفت، هم براساس تحلیل و هم بر اساس بعضی‌ها از اطلاعات امکان گسترش درگیری‌ها به بقیه نقاط منطقه وجود دارد، مثلا در خود سوریه وقتی پای تروریست باز می‌شود و زمینهای برای این که گروه‌های بازگشت داعش باز و زمینه برای درگیری‌های داخلی ایجاد می‌شود، تبعاتی برای کل منطقه و توطئه‌های رژیم صهیونیستی خواهد داشت، هیچ وقت تمامی ندارد باید مراقب بود، در خصوص آینده سوریه هم ما از نزدیک دنبال می‌کنیم که چه اتفاقی خواهد افتاد الان گروه‌های مسلح وارد و مستقر شدند ولی واقعیت این است که در سوریه طیف وسیعی از گروه‌های مختلف وجود دارد، اقوام و طیف‌های مختلف، طیف‌های مختلف سیاسی و اگر این روز‌ها به نقشه سوریه به صورت رنگی نشان می‌دهند هر کجا تحت کنترل چه کسی است، مثل چهل تیکه هر گوشه تحت کنترل یکی است، این که به توافقی برسند برای حکومت در سوریه به نظرم امر آسانی نیست، البته ما حمایت می‌کنیم و ما خواهان آن هستیم که اراده مردم سوریه غالب شود با استفاده از سازوکار‌های دموکراتیک و مردم سالارانه آن چه که خواست مردم سوریه است محقق شود ولی من حدس می‌زنم که مسیر آسانی نخواهد بود.
سوال: فکر می‌کنید چیزی شبیه افغانستان و طالبان یا لیبی؟
عراقچی: به نظر من هر احتمالی می‌شود داد، بهتر است از الان قضاوت نکنیم، ولی صحنه سیاسی لبنان، صحنه سیاسی سوریه هر احتمالی وجود دارد به خصوص بعضی از کشور‌های منطقه بسیار عصبانی هستند از آن چه اتفاق افتاده است، من اسم نمی‌برم، ولی حدس می‌زنم که یک سری تحرکاتی از جانب دیگر شروع شود.
مثالش در لیبی و سودان دیدیم و تعارض منافعی که بین کشور‌های منطقه وجود دارد باعث می‌شود آرامش به سختی به دست بیاید.
سوال: کشور‌ها را امکانش نیست اسم ببرید؟
عراقچی: مصداقش را گفتم می‌شود فهمید بازیگران چه کسانی هستند.
سوال: وضعیت سفارت خانه‌ها مورد سوال است هم سفارت خانه ما در دمشق و کنسولگری‌های ما در سوریه، هم سفارت خانه سوریه در این جا، آیا ما منتظر خواهیم بود که چه اتفاقی می‌افتد و این سفارت خانه را تحویل کسانی می‌دهیم که حاکم می‌شوند در سوریه؟
عراقچی: در مورد سفارتخانه سوریه در ایران منتظر می‌شویم که چه حکومتی مستقر می‌شود در سوریه و دمشق اگر به نقطه‌ای برسیم که آن حکومت را مورد شناسایی قراردهیم و طبیعی است که سفارت را تحویل آن حکومت خواهیم داد و تا آن زمان سفیر فعلی و کادر فعلی در محل مستقر خواهند بود، در مورد سفارت خود ما با طرف‌های مختلف در قضیه سوریه صحبت کردیم مبنی بر امنیت سفارتخانه خودمان و کنسولگری خودمان در حلب، همین طور در خصوص امنیت اماکن مقدس، حرم مطهر حضرت زینب (س) و حضرت حضرت رقیه (س) به ما تضمین‌هایی داده شده است که حرمت اینها حفظ خواهد شد و احترام سفارتخانه ما هم حفظ خواهد شد، البته در بدو صبح امروز متاسفانه به سفارتخانه ما ورود شد ولی نشانه‌ها این است که یک ورود سازماندهی و مسلح نبوده است، بعضا مردم عادی و کسانی که با قصد احتمالا دزدی نه فقط وارد سفارت ایران، وارد جا‌های دیگر شدند، کاری که در حلب اتفاق افتاد که بسیار کار زشتی بود در دمشق تا جایی که مطلع هستیم اتفاق نیفتاده بود در ارتباط با سفارت ما، پیام‌هایی که به ما داده شده است این است که احترام و امنیت سفارت تامین خواهد شد. برای ما مهمتر اماکن مقدس است که در این خصوص گفته شده و تا الان چیزی بر نقضش و بی حرمتی ندیدیم، ما به دقت این موضوع را دنبال می‌کنیم و با طرف‌های مختلف که اسم نمی‌آورم در ارتباط هستیم، من مرتب پیام می‌دهم در خود سوریه پیام‌هایی با گروه‌های مختلف وجود دارد که مطمئن شویم نسبت به امنیت ایرانی‌هایی که هنوز هستند امشب عملیات تکمیل شود کسانی که برای کار‌های عمرانی یا هر کاری رفته بودند برمی گردانیم و برای تضمین امنیت آنها و امنیت سفارتخانه و اماکن مقدس و بعضی از مسائل که وجود دارد ارتباطاتمان نزدیک و مستمر است.
سؤال: در این ایام از طرف آمریکایی‌ها آیا پیامی راجع به سوریه به ما رسیده بود؟
عراقچی: تبادل پیام بین ایران و آمریکا چیز عجیب و غریبی نیست و همواره وجود داشته است. از کانال سفارت سوئیس صورت می‌گیرد، آنها پیام می‌دهند و ما هم جواب می‌دهیم. درخصوص صرفاً سوریه نیست و درخصوص مسائل مختلف است و هدف عمده اش این است که طرفین از اطلاعاتی که باید مطلع شوند، مطلع شوند و جلوی سوءتفاهم‌ها احیاناً گرفته شود.
سؤال: از الان نمی‌شود پیش بینی کرد که موضع ما نسبت به کسانی که در سوریه حاکم خواهند شد، چیست؟
عراقچی: ما داریم از نزدیک مشاهده می‌کنیم، رصد می‌کنیم. تعامل ما با آنها بستگی به رفتار آنها خواهد داشت. اینکه چه سیاستی را در مقابل ایران، در مقابل شیعیان سوریه اتخاذ می‌کنند، چه فاصله‌ای را بین آنها و رژیم صهیونیستی خواهد بود، چه فاصله‌ای بین آنها و گروه‌های تروریستی خواهد بود، در رفتارشان چگونه رفتار می‌کنند، همه اینها را ملاحظه خواهیم کرد و براساس آن رفتار خودمان را تنظیم می‌کنیم.
سؤال: آیا مذاکرات روند آستانه ادامه پیدا خواهد کرد و آیا ممکن است کشور‌های دیگری هم به این روند اضافه شوند؟
عراقچی: دیشب ۵ کشور در یک جلسه مشترک به ما ملحق شدند. همه آن کشور‌ها علاقمند بودند که در آینده این مکانیزم تکرار شود. بین ما و کشور‌های آستانه هم این جلسه‌ای که دیروز ظهر داشتیم، همه اصرار داشتند که این جلسات روند آستانه ادامه پیدا کند. طبیعی است که ادامه این جلسات بستگی به روند تحولات در داخل سوریه و در داخل دمشق دارد. اما حدس من این است که ما در آینده به این روند آستانه کماکان احتیاج خواهیم داشت و امیدوارم که بتوانیم مشورت‌های بین سه کشور را درخصوص سوریه ادامه بدهیم.
سؤال: وزارت خارجه ما در بیانیه‌ای اشاره کرده است به قطعنامه ۲۲۵۴، یکی از مفاد آن این است که ظرف شش ماه آینده یک دولت فراگیری شکل بگیرد و ظرف ۱۸ ماه آینده با قانون اساسی جدید، انتخابات برگزار شود. ما کمک خواهیم کرد که این فرآیند در سوریه طی شود؟
عراقچی: تا الان که دولت سوریه آنجا وجود داشت، ما مسائل داخلی سوریه را به خودر دولت واگذار رده بودیم و اینکه برخوردش با قطعنامه چگونه خواهد بود، برخوردش با معارضان چگونه خواهد بود. ولی الان براساس بیانیه‌ای که دادیم، ملاک ما برای روند سیاسی از نظر ما قطعنامه ۲۲۵۴ می‌تواند ملاک مناسبی باشد که منجر به یک دولت فراگیر در سوریه شود که همه طرف‌های مختلف نقش و حضور خودشان را داشته باشند.
سؤال: شما صحبت از توطئه در سوریه کردید. آن هدف کلی که در یک نگاه به ما می‌گوید چه اتفاقی در حال رخ دادن است؟ هدف این توطئه در این منطقه چیست؟
عراقچی: هدف توطئه باید نام آن را یک مبارزه مستمر بگذاریم، مقاومت علیه رژیم صهیونیستی در حمایت از مردم فلسطین و احقاق حقوق آنها یک مبارزه مستمر است، مقابله طرف مقابل هم مستمر است. حتماً هر روز ما با انواع و اقسام توطئه‌های مختلف مواجه خواهیم بود. در یکسال گذشته بخاطر عملیات طوفان الاقصی و تبعاتی که داشت و حرکت‌های بعدی، یک شرایط میدانی بسیار جدیدی پدید آمده است و حرکت‌های هر دو طرف، حرکت‌هایی را علیه همدیگر انجام می‌دهند. ما باید مراقب توطئه‌های رژیم صهیونیستی همیشه باشیم و الان هم بیشتر.
سؤال: جمع بندی را بفرمایید؟
عراقچی: من قبول دارم که تحولاتی که سوریه صورت گرفته است، اینقدر سریع و غیرمنتظره بوده که سؤالات بسیار زیادی ایجاد کرده است و خوشحال هستم که صداوسیما کمک می‌کند برای پاسخ به این سؤالات، برای مردم و قاطبه جمعیت کشورآرزوی موفقیت دارم.