اندکی پس از پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات آمریکا، بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، در پیام تبریکی پیروزی ترامپ را «بزرگترین بازگشت تاریخ» خواند. تیا گلدنبرگ در مقالهای در اسوشیتدپرس مینویسد با توجه حمایت سرسختانه ترامپ از اسرائیل، ابراز خوشحالی نتانیاهو موجه است؛ اما از زمانی که ترامپ کاخ سفید را در سال ۲۰۲۱ ترک کرد، اتفاقهای زیادی رخ داده است و آنچه را که در ظاهر اتحادی منسجم به نظر میرسد پیچیده میکند.
او در ادامه میافزاید در شرایطی که نتانیاهو قرار است در دادگاه رسیدگی به پرونده فسادش حاضر شود و همچنین بهدلیل جنگ غزه با حکم بازداشت بینالمللی مواجه است، حمایت ترامپ اهمیت بیشتری پیدا خواهد کرد. ترامپ در دوره اول ریاستجمهوریاش سیاستهایی را در پیش گرفت که تا حد زیادی بهنفع نتانیاهو بود.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
گلدنبرگ در ادامه پیشبینی میکند که در این دوره، احتمالا خواسته اصلی نتانیاهو از ترامپ این است که رویکردی سختگیرانه در قبال جمهوری اسلامی ایران در پیش بگیرد یا شاید حتی تسلیحات لازم برای حمله موثر به برنامه هستهای ایران را در اختیار اسرائیل قرار دهد. نتانیاهو همچنین خواستار پیشرفت روند عادیسازی روابط با عربستان سعودی خواهد بود، و در مقابل تلاش خواهد کرد امتیازدهی اسرائیل به فلسطینیها را به حداقل برساند. او احتمالا انتظار خواهد داشت که ترامپ، حتی تحت توافق آتشبس، برای عقبنشینی نیروهای اسرائیلی از غزه فشار نیاورد.
با توجه به گزینههای انتخابی ترامپ برای دولتش، نتانیاهو و متحدانش خوشبیناند که ترامپ این خواستهها را برآورده خواهد کرد.
اما نویسنده مقاله معتقد است هیچ تضمینی وجود ندارد که نتانیاهو بتواند آنچه را که انتظار دارد از ترامپ دریافت کند. ابتدا اینکه روشن نیست رابطه آنها به همان قوت و گرمی سابق باشد. پیام تبریک نتانیاهو به بایدن پس از پیروزی در انتخابات ۲۰۲۰، در حالی که ادعای تقلب انتخاباتی مطرح بود، ترامپ را دلخور کرد. هرچند نتانیاهو در اوایل سال جاری برای دیدار با ترامپ به فلوریدا رفت، مشخص نیست کدورت ترامپ رفع شده است یا خیر.
علاوه بر این، ترامپ در شرایطی به کاخ سفید بازمیگردد که خاورمیانه، بهدلیل درگیریهای گسترده، ناآرام است. اسرائیل همچنان در غزه میجنگد و ترامپ گفته است میخواهد اسرائیل این جنگ را به پایان برساند، هرچند بهروشنی نگفته است این پایان در چه شرایطی خواهد بود. ترامپ خواسته است گروگانهای اسرائیلی که در غزه اسیرند پیش از مراسم تحلیف او در ماه ژانویه آزاد شوند و هشدار داده است اگر آزاد نشوند، «تاوان سنگینی» در پی خواهد داشت، اما توضیح بیشتری نداده است.
هنوز روشن نیست که چشمانداز پساجنگ نتانیاهو برای غزهــ که حضور نظامی نامحدود اسرائیل در این منطقه را شامل میشودــ برای ترامپ پذیرفتنی است یا خیر.
به نوشته گلدنبرگ، ترامپ همچنین ممکن است برنامههای بزرگتری برای منطقه داشته باشد. او پیشتر از عادیسازی روابط اسرائیل و عربستان سعودی صحبت کرده است. طرح صلح ترامپ در دوره اول ریاستجمهوریاش هرچند بهنفع اسرائیل بود، همچنان شامل ایجاد کشوری فلسطینی میشد، گرچه از لحاظ وسعت از آنچه فلسطینیها میخواهند کوچکتر بود.
پیشرفت در هر یک از این مسیرها نیازمند امتیازدهی اسرائیل به فلسطینیها است. عربستان سعودی بارها تاکید کرده است که بدون وجود مسیری روشن برای استقلال فلسطینیها، عادیسازی روابط ریاض و تلآویو ممکن نخواهد بود، ایدهای که بعید است نتانیاهو و دولت تندرو او بپذیرد و حتی اگر نتانیاهو تغییر عقیده بدهد، دولتش فرومیپاشد.
راهبرد ترامپ در قبال ایران نیز مبهم است. ایتان گیلبوا، کارشناس روابط آمریکا و اسرائیل در دانشگاه بارـایلان، میگوید نتانیاهو انتظار دارد که ترامپ سیاست «فشار حداکثری» بر تهران را از سر گیرد، اما ممکن است ترامپ در دوره دوم ریاستجمهوریاش بخواهد به مذاکرات هستهای فرصت دهد تا میراث میانجیگیری برای صلح را از خود باقی بگذارد.
مواضع احتمالی ترامپ در قبال هر یک از این مسائل ممکن است نتانیاهو را وادار به انتخاب کند و او را برای رویارویی با احزابی که کلید بقای سیاسی او را در دست دارند آماده کند.
گیلبوا در پایان میافزاید: «نتانیاهو ترامپ را بزرگترین دوست اسرائیل در کاخ سفید توصیف کرده است. و اگر ترامپ از او چیزی بخواهد، نمیتواند نه بگوید. همه مشکلها میتواند از اینجا به وجود بیاید.»