درپی پیشروی سریع و غافلگیرکننده نیروهای شورشی سوری به‌سمت دمشق، روز یکشنبه یکی از درجه‌داران ارتش این کشور اعلام کرد: «حکومت ۲۴ساله استبدادی بشار اسد به پایان رسیده است.»

پس از آن نیز ۹ نفر با لباس‌های غیرنظامی در تلویزیون رسمی سوریه ظاهر شدند و اولین بیانیه مخالفان پس از ورود به دمشق و فرار بشار اسد را قرائت کردند. در این بیانیه به «آزادسازی دمشق»،‌ «سرنگونی بشار اسد» و «آزادی تمامی زندانی‌ها و بازداشت‌شدگان» اشاره شد. فردی که این بیانیه را می‌خواند گفت: «سوریه متعلق به همه سوری‌ها از هر طبقه و قومیت است.» در پایان نیز افراد حاضر فریاد «زند‌ه‌باد سوریه آزاد» سر دادند.

خبرگزاری اسکای‌نیوز با اشاره به این تحولات سریع، در یادداشتی به قلم دومینیک واگورن، نوشت: «با سقوط بشار اسد، خاورمیانه ناآرام و متشنج به‌کلی تغییر خواهد کرد.»

واگورن در تحلیل خود اشاره می‌کند که فروپاشی رژیم اسد مهم‌ترین رویداد پس از تحولات ناشی از حملات هفتم اکتبر سال گذشته حماس به اسرائیل است.

این کارشناس در ادامه تاکید کرد: «این اتفاق، پایان یک حکومت وحشیانه و وحشت‌آفرین بود که از وقتی خانواده اسد، تحت رهبری حافظ اسد، قدرت را در اوایل دهه ۱۹۷۰ به دست گرفتند، آغاز شد و دوام یافت. این شورش همچنین پایان‌بخش یک جنگ داخلی ویرانگر بود که از سال ۲۰۱۱ آغاز شد.»

در ادامه این یادداشت آمده است: «خاندان اسد با اقدامات پلیدشان توانستند بر سوریه مسلط بمانند. آن‌ها برای حفظ حاکمیت به مدت بیش از نیم قرن از قتل عام و شکنجه، سلاح‌های شیمیایی و بمب‌‌افکنی استفاده کردند. در عین حال، تلاش کردند از موقعیت محوری کشورشان برای جلب حمایت متحدان استفاده کنند. یکی از این متحدان، جمهوری اسلامی ایران بود که در ازای حمایت از محور ترور تهران در سراسر خاورمیانه، از رژیم اسد حمایت کرد. درحقیقت، سوریه پایگاهی برای نیروهای وابسته به رژیم حاکم بر ایران و مجرای ارسال تسلیحات به حزب‌الله لبنان بود.»

واگورن در ادامه می‌نویسد: «بشار اسد همچنین در ازای برخورداری از حمایت نظامی روسیه علیه دشمنانش، یک بندر دریایی و یک پایگاه هوایی را در اختیار مسکو قرار داد. از این رو، سرنگونی دولت اسد نه‌تنها بر سوریه تاثیرگذار خواهد بود که وضعیت قدرت در خاورمیانه آشفته و ناآرام را نیز دستخوش تحولات جدی خواهد کرد.»

بنا بر اعتقاد نویسنده این گزارش،‌ با سرنگونی دولت اسد، گروه شبه‌نظامی حزب‌الله لبنان نیز، که اسرائیل در ماه‌های اخیر به آن حملات گسترده کرده و به میزان زیادی تضعیف شده است، یکی از حامیان اصلی‌اش در منطقه را از دست می‌دهد.

 از این رو، جمهوری اسلامی ایران نیز در به‌کارگیری نیروهای نیابتی‌اش برای تهدید اسرائیل کمتر توانمند خواهد بود و روسیه نیز ممکن است مجبور شود به حضورش در جغرافیای شام پایان دهد.‌

با توجه به سرمایه‌گذاری‌های ولادیمیر پوتین در منطقه، این ضربه تلخی خواهد بود که هم‌زمان با ادامه جنگ اوکراین، برای اعتبار رهبر روسیه پیامدهای جدی خواهد داشت.

در ادامه این یادداشت اشاره شده است: «اما هنوز سرنوشت آنچه در سوریه رخ می‌دهد مشخص نیست. آنچه در روزهای آینده رخ خواهد داد مهم است و باید منتظر بود و دید که چه سرنوشتی در انتظار مردم سوریه است. به نظر می‌رسد که گروه شورشی به رهبری هیئت تحریرالشام تلاش کرده تاحدودی از ریشه‌های شکل‌گیری‌اش یعنی القاعده فاصله بگیرد. این گروه، علاوه بر بهبود چشمگیر توانایی رزمی‌اش، مدعی است که با ادیان مختلف تعامل خواهد داشت و به قوانین احترام خواهد گذاشت. با این حال،‌ به‌رغم چنین ادعاهایی، باید دید در روزهای آینده چه کسانی از شورشیان حمایت می‌کنند و قصد دارند پس از پیروزی چه کنند.»

دومینیک واگورن با اشاره به اینکه «انقلاب‌های بهار عربی به هرج‌ومرج و بی‌نظمی خونین تبدیل شده‌اند»، می‌افزاید: «هنوز برای نتیجه‌گیری زود است اما اگر همین اتفاق در سوریه نیز رخ دهد، با توجه به موقعیت محوری آن در منطقه‌ای که با درگیری و تفرقه مواجه است، پیامدهای وخیم و ناخوشایندی در انتظار خاورمیانه خواهد بود.»