در ابتدای این مراسم، رجبعلی برزویی، رئیس دانشگاه فرهنگيان طی سخنانی ضمن عرض خیر مقدم به حضار در مراسم بیان کرد: دانشگاه فرهنگيان از منظر مقام معظم رهبری مرکز ثقل تعلیم و تربیت است. تعلیم و تربیت وظیفه ماست و یکی از اهداف دانشگاه فرهنگيان مرجعیت علمی تعلیم و تربیت اسلامی در جهان است.
وی افزود: از تمامی همکارانی که در برگزاری این همایش تلاش کردند، قدردانی میکنم. افتخار دانشگاه فرهنگيان است که وزرای آموزش و پرورش کشور همواره از مسئولان و همکاران این دانشگاه انتخاب شدند. آغاز تعلیم و تربیت از معلم است و دانشگاه فرهنگيان به تربیت معلمان سختکوش میپردازد.
برزویی بیان کرد: شورای عالی انقلاب فرهنگی نگاه ویژهای به دانشگاه فرهنگيان داشته و تاکنون شش مصوبه برای دانشگاه در شورا به تصویب رسیده است. امیدوارم این همایش بتواند راهی برای توسعه تعلیم و تربیت در کشور باشد.
حکمرانی تعلیم و تربیت
در ادامه، رضامراد صحرایی، وزیر سابق آموزش و پرورش و معاون توسعه مدیریت بنیاد مستضعفان نیز در سخنانی اظهار کرد: مسئله این همایش حکمرانی تعلیم و تربیت است. مدیریت و حکمرانی در ساحت تعلیم و تربیت با یکدیگر متفاوت هستند. حکمرانی ساحت چه کاری باید انجام شود و مدیریت ساحت چگونه باید انجام شود است؟
صحرایی بیان کرد: پیمودن مسیر از حکمرانی به مدیریت کاری کاملاً عقلانی بوده و چنین همایشی نیز به دنبال ایجاد رابطه بین این دو ساحت است. در این همایش باید مسائل اهرمی از باقی مسائل جدا شده تا بتوانیم به حل چالشهای نظام تعلیم و تربیت بپردازیم. اگر نظام تعلیم و تربیت را به گونهای طراحی کنیم که ذینفع آن از این طراحی سودی نبرد، با چالش مواجه خواهیم شد.
وی تصریح کرد: امروز برنامههایی که طراحی میکنیم باید از اصول تبعیت کنند اما جایی که در اصول به اختلاف برخوریم، مشکلات ایجاد خواهند شد. نباید در طراحی نقطهای را در نظر بگیریم که دست یافتنی نباشد و توان رسیدن به آن را نداشته باشیم. همه امروز به حمایت از آموزش و پرورش مکلف شدهاند و باز کردن هرگونه دکان دیگری در برابر آموزش و پرورش فقط یک مُسکن موقتی است.
وی تصریح کرد: امروز شعور و نظام تعلیم و تربیت جهانی بر سه پایه دسترسی برابر، الکترونیکی شدن و عدالت قرار دارد. عدالت آموزشی وظیفه دولت و مجلس است و متاسفانه برخی آن را وظیفه آموزش و پرورش میدانند. مسئله آموزش و پرورش به عنوان مهمترین موضوع حال و آینده کشور باید در دستور کار مسئولان قرار گیرد.
صحرایی با بیان اینکه تعداد ۲۶۰ مقاله به اولین همایش ملی حکمرانی در نظام تعلیم و تربیت ارسال شده است، بیان کرد: از این تعداد، بیش از ۱۸۰ مقاله پذیرفته شده و ۲۱ مقاله نیز ارائه خواهد شد. همچنین، در راستای برگزاری این همایش تاکنون پنج نشست تخصصی با موضوعات مختلف حکمرانی در نظام تعلیم و تربیت برگزار شده است. امیدواریم این همایش به اهداف خود که توسعه تعلیم و تربیت است، دست پیدا کند.
در ادامه، محمدمهدی طهرانچی، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی نیز در سخنانی اظهار کرد: دنیای غرب پس از انقلاب صنعتی مسیر طولانی را طی کرده و وارد عصر انسان، ماشین شده است. در این عصر هوش مصنوعی به عنوان نماد فناوری شناخته شده است. غربیان در این عصر در حال تدارک توسعه پایدار و نسبیگرایی جنسیت هستند.
وی افزود: در ایران نیز از سال ۸۴ به بعد با نسل دیجیتال مواجه شدهایم. امروز استکبار جهانی به دنبال حذف جریان مقاومت در برابر نسل پنجم است. این مسیر، مسیری است که از ماشین ابزار تا ماشین همراه تأثیر فراوانی در نظام تعلیم و تربیت دارند. امروز بدون حکمرانی مؤثر در نظام تعلیم و تربیت نمیتوان در برابر هجمه دشمنان ایستادگی کرد.
طهرانچی تصریح کرد: امروز باید به تبیین حکمرانی نظام تعلیم و تربیت بپردازیم تا به توسعه دست پیدا کنیم. در گذشته ایران اسلامی سازمانهای مربیمحور مانند مکتبها و حوزهها را داشتیم اما در دوره جدید به مدرسه سازمانمحور رسیدیم. ورود ما به حوزه مدرسه به عنوان یک سازمان، صنعتی بود که از غرب وارد شد.
وی افزود: اولین حکمرانی برای حوزه تعلیم و تربیت در سال ۱۲۹۰ و از سوی مجلس شورای ملی برای اعزام دانشجویان به اروپا ایجاد شد. در حوزه آموزش و پرورش و تعلیم و تربیت با سه رویکرد تربیت نیروی کارشناس ماهر، تربیت نیروی دانشگر و تربیت نیروی حرفهای مواجه هستیم که باید مدنظر باشد.
اقبال اجتماعی به نظام تعلیم و تربیت پزشکی
طهرانچی بیان کرد: امروز اقبال اجتماعی به نظام تعلیم و تربیت پزشکی بیشتر است. سوال این است که آیا تربیت نیروی ماهر در نظام تعلیم و تربیت کافی است؟ این مسئله در نظام شبکهمحور پاسخگو نیست و باید در این زمینه به رویکرد تربیت در معیت نظام رشد جامعه توجه کنیم.
وی تصریح کرد: نظام حکمرانی در حوزه آموزش و پرورش نیازمند نظریه است و باید به نظریهپردازی در این زمینه بپردازیم. با توجه به تعریفی که از انسان وجود دارد، باید انسان را جامع دیده و به صورت تک بعدی به دانش توجه نکنیم. امروز دانشگاه و مدرسه باید با هم ممزوج شوند. دانشی که در دانشگاه ارائه میشود، باید به معرفت، مهارت و نوآوری در مدرسه تبدیل شود.
شیوههای انتقال الگوهای تربیتی به مدرسه
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی بیان کرد: امروز به دانشهای ضمنی تعلیم و تربیت رسیدهایم اما هیچگاه آن را به دانش آشکار تبدیل نکردیم که برای دستیابی به این منظور باید ساختار ویژهای در نظر بگیریم. باید جریان دانشی تربیت اسلامی در دانشگاه را با الگوگیری احسن از نظام پزشکی به جریان عینی علمی، کاربردی متصل کنیم. امروز صرف تربیت معلم کافی نیست. باید شیوههای انتقال الگوهای تربیتی به مدرسه را به دست آوریم.
طهرانچی با بیان اینکه باید به دانشکده تعلیم و تربیت اسلامی بپردازیم، اظهار کرد: با این نگاه میتوانیم نظام حکمرانی تعلیم و تربیت پیشرو داشته باشیم. باید به نهاد شبکهمحوری برسیم که پاسخگوی ایجاد خلق زندگی برای افراد جامعه باشد.
در ادامه، محسن حاجیمیرزایی، رئیس دفتر رئیسجمهور نیز در سخنانی بیان کرد: نسبت نظام حکمرانی با مسائل یک جامعه درجه بلوغ جامعه را مشخص میکند. گاهی اوقات مسائل را در مرحله حس مشاهده میکنیم و گاهی اوقات نیز برخی قدرت درک موضوعات را فراتر از حس دارند و میتوانند مسائل را به خوبی مشاهده کرده و تلاش میکنند تا ریشههای مسائل را بسنجند.
فرصتسوزی در حوزه تعلیم و تربیت
وی تصریح کرد: وحدت نظری و تجربه اینگونه است که آموزش و پرورش بنیادیترین مسئله یک جامعه است. نظام تعلیم و تربیت نقطه آغازین توسعه یک جامعه است. چگونگی نگاه هر جامعه به آموزش و پرورش مسئله بسیار مهمی است که باید بدان اهتمام کنیم. آن چیزی که ممکن است دولتها برای آن جلسه فوقالعاده تشکیل دهند، بررسی وضعیت آموزش و پرورش نبوده است. موضوع تعلیم و تربیت از فرآیندهای تدریجی است و آرام آرام جامعه را متاثر میکند. یکی از بزرگترین فرصتسوزیها در جامعه، حوزه تعلیم و تربیت بوده است که باید به صورت جدی بدان پرداخت.
حاجیمیرزایی با بیان اینکه یکی از اولویتهای رئیسجمهور تعلیم و تربیت است، گفت: امروز نقطه عزیمت آموزش و پرورش برنامه درسی است. نظام و تعلیم تربیت باید در سطح نظر و عمل توسعه پیدا کند. برنامه درسی روشن میکند که دانشآموزان به چه شایستگیهایی رسیده باشد و لذا مهترین موضوع آموزش و پرورش است.
وی تصریح کرد: امروز ۹۷ درصد از منابع آموزش و پرورش هیچ تاثیری در چرخه نظام تعلیم و تربیت و عدالت آموزشی ندارد. لذا مأموریت بزرگی در برابر نظام حکمرانی قرار دارد و باید این مأموریت را ابتدا از آموزش و پرورش آغاز کنیم.