به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از پایگاه خبری تحلیلی «موج‌رسا»؛ در استان زنجان به دلیل شرایط آب و هوایی مناسب و به واسطه وجود رودخانه قِزِل‌اوزَن، آب کافی برای ایجاد مزارع پرورش ماهی وجود دارد و همه این شرایط و تلاش و علاقه فعالان این عرصه، دست در دست هم داده‌اند تا ماهی‌های با کیفیت و خوش طعم روانه بازار شوند به طوری که ماهی‌های تولید شده در این استان از نظر کیفیت و کمیت رتبه اول میان استان‌های شمال‌غرب کشور را دارا هستند.
حمایت از فعالان و ارائه تسهیلات برای جوانانی که تمایل به فعالیت در این عرصه را دارند، موقعیت مناسبی است تا هم برای افراد جویای کار، شغل مناسب ایجاد شود و میزان تولید و عرضه افزایش پیدا کرده و از بُعد دیگر با ارزآوری به استان نقش مهمی در اقتصاد ایجاد شده و سبب ترفیع رتبه استان در تولید آبزی‌پروی شود.
وجود ۷۸۶ مزرعه آبزی‌پروری در استان زنجان
منصور حقی‌راد، مدیرکل شیلات و آبزیان استان زنجان در گفتگو با خبرنگار موج‌رسا گفت: براساس آمار سال ۱۴۰۲ تعداد ۷۸۶ مزرعه فعال اعم از ماهیان سردآبی، گرمابی و ماهیان زینتی و سایر آبزیان (به‌طور مثال پرورش زالوی طبی) در استان فعالیت می‌کنند.
وی با بیان اینکه ۳ هزار و ۱۱ نفر به صورت مستقیم در این مزارع فعالیت دارند، افزود: استان زنجان در منطقه شمال‌غرب رتبه اول را در بین استان‌های آذربایجان‌شرقی، آذربایجان‌غربی، کردستان و اردبیل را دارد.
مدیرکل شیلات و آبزیان استان زنجان با اشاره با اینکه در سال ۱۴۰۲ بیش از ۱۸ هزار و ۴۹۶ تُن انواع آبزیان در استان تولید شده است، ادامه داد، این مقدار، شامل ماهی‌های سردآبی به مقدار ۱۶ هزار و ۸۴۷ تُن، ماهی‌های گرمابی یک هزار و ۶۴۹ تُن، ماهی‌های زینتی ۲ میلیون و ۲۵۷ هزار قطعه بود همچنین ۱۵ میلیون و ۷۰۰ هزار قطعه بچه‌ماهی قزل‌آلا در استان تولید شد.
وی با بیان اینکه در جهت توسعه این مشاغل، فعالان آن مورد حمایت قرار می‌گیرند، ادامه داد: این حمایتها شامل پرداخت تسهیلات بانکی، تامین سوخت ژنراتور‌های اضطراری، تامین نهاده خوراک در سامانه بازارگاه است که تمامی آبزی‌پروران (دارای مجوز و بدون مجوز) حمایت می‌شوند.
حقی‌راد ادامه داد: از دیگر حمایتها در این زمینه می‌توان به هماهنگی لازم در جهت مکاتبه با شرکت توزیع برق جهت انشعاب برق مزارع دارای مجوز اشاره کرد، در این خصوص واحدهای مربوطه که برق با تعرفه آبزی‌پروری دارند، از خرداد ماه تا آخر شهریور، مدیریت برق روزانه 6 ساعت برای چاه‌های کشاورزی خاموشی اعمال می‌کند.
وی خاطرنشان کرد: با توجه به حساسیت بالای ماهی‌های سردآبی به کاهش اکسیژن محلول آب، قطعی برق برای واحدهای آبزی‌پروری اعمال نمی‌شود.
مدیرکل شیلات و آبزیان استان زنجان یادآور شد: نظارت بهداشتی در ورود و خروج بچه ماهی و تخم چشم‌زده به واحدهای تولید بچه‌ماهی و آبزی‌پروری و ماهی بازاری در استان توسط اداره‌کل دامپزشکی انجام می‌شود.
وی با بیان اینکه در جهت تامین نهاده‌های مورد نیاز و عرضه محصول با کیفیت به بازار، ایجاد صنایع بالادستی و پایین‌دستی از اولویت‌های مدیریت امور شیلات و آبزیان است، گفت: در حال حاضر یک واحد بسته‌بندی در شهر زنجان با مجوز دامپزشکی دارای کد IR و دو واحد مستقر در شهرک صنعتی ماهنشان فعال هستند.
حقی‌راد با اشاره به اینکه واحدی که در شهر زنجان قرار دارد، پیگیر اخذ کد ریجستری صادرات ماهی به روسیه است، گفت: با بهره‌برداری از این پایانه صادراتی محصولات کشاورزی در استان، صادرات ماهی قزل‌آلا به کشور روسیه نیز جزو برنامه‌های پایانه بوده و قرارداد پنج ساله صادرات به روسیه منعقد شده است.
وی با تاکید بر اینکه یک واحد عرضه ماهی زنده آبزیان نیز در شهر زنجان فعالیت دارد، یادآور شد: این واحد به صورت آنلاین و حضوری در محل اقدام به عرضه آبزیان می‌کند.
مدیرکل شیلات و آبزیان استان زنجان اظهار کرد: اکثر واحدهای عرضه محصولات پروتئینی در سطح شهر زنجان اقدام به عرضه ماهی قزل‌آلای زنده می‌کنند.
وی گفت: با توجه به اینکه بچه‌ماهی واحدهای آبزی‌پروری در مزارع تولید بچه‌ماهی استان که همگی مجهز به آخرین تکنولوژی و تجهیزات روز دنیا هستند که به تولید بچه‌ماهی با کیفیت اقدام کرده و نظارت مستقیم اداره‌کل دامپزشکی بر این واحدها باعث شده که از سموم و مواد ضدعفونی کننده در مزارع کم‌تر استفاده شود و منجر به تولید ماهی با کیفیت شود.
سختگیری در انجام پروتکل‌های بهداشتی
حقی‌راد با بیان اینکه ماهی قزل‌آلای رنگی استان به کشور روسیه صادر می‌شود، عنوان کرد: از نظر پروتکل‌های بهداشتی خیلی سختگیرانه عمل می‌شود.
وی با اشاره به اینکه در سال ۱۴۰۲ به میزان یک هزار و ۶۰۰ تن ماهی قزل‌آلا به کشور روسیه و عمان صادر شد، تصریح کرد: باقی ماهی تولیدی استان، حدود ۹ هزار و ۵۰۰ تُن به استان‌های آذربایجان‌های شرقی و غربی و اردبیل، قزوین، تهران، گیلان و مازندران صادر شد و حدود 7 هزار و ۴۰۰ تُن در بازار استان عرضه و به مصرف رسید.
افزایش ۲۲ درصدی تولید آبزیان در زنجان
محمد‌رضا سهرابی، معاون امور شیلات و آبزیان استان زنجان در گفتگو با موج‌رسا گفت: جایگاهی که شیلات در کشور دارد، تحقق تولید آبزیان بوده که ۱۸ هزار و ۵۰۰ تُن در سال است که با رشد ۲۲ درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته رو به رو بوده‌ایم.
وی با بیان اینکه در حوزه آبزی‌پروی برای ۳ هزار نفر به صورت مستقیم شغل ایجاد شده است، افزود: بیش از یک هزار و ۶۰۰ تُن ماهی قزل‌آلا به کشورهای روسیه، عمان و آذربایجان در سال ۱۴۰۲ صادر شده است که در سال جاری شاید این مقدار به بیش از ۲ هزار تُن هم برسد.
معاون امور شیلات و امور آبزیان استان زنجان ابراز کرد: بهره‌برداری از پایانه صادرات محصولات کشاورزی استان زنجان انجام خواهد شد که امکان صادرات ماهی هم در این پایانه در سال‌های آینده وجود دارد.
وی با اشاره به اینکه صدور اولین مجوز زنجیره عرضه در سال ۱۴۰۲ را داشتیم، ابراز کرد: در سال جاری نزدیک به ۳۱ مورد مجوز برای موافقت تولید، توسعه، بهره‌برداری و سایر امور صادر شده است.
سهرابی تصریح کرد: در سال آینده نیز فاز دوم پروژه پرورش ماهی ۹۰۰ تُنی شرکت جهاد نصر افتتاح خواهد شد.
افزایش سرانه مصرف ماهی در استان
وی با بیان اینکه سرانه مصرف آبزیان در استان زنجان نیز افزایشی است، گفت: شاهد رشد رتبه شیلات استان در زمینه مصرف آبزی بوده‌ایم که در سال ۱۳۷۵ به مقدار ۲۵۰ گرم بود که امسال به ۷.۳ کیلوگرم رساندیم.
معاون امور شیلات و آبزیان استان زنجان با تاکید بر اینکه استان زنجان، رتبه اول تولید ماهیان سردابی در شمال‌غرب را به خود اختصاص داده است، عنوان کرد: در این زمینه استان صاحب رتبه پنجم کشوری در سال ۱۴۰۲ بوده است.
وی تاکید کرد: استان زنجان رتبه سوم در تولید انواع آبزیان پرورشی بین مدیریت شیلات‌های استان‌های داخلی را داراست.
سهرابی با بیان اینکه پروژه‌ها و برنامه‌های پرورش توسعه آبزی‌پروری با استفاده از منابع آب کشاورزی به‌صورت دو منظوره انجام می‌شود، اظهار کرد: ارتقاء بهره‌وری و بهینه‌سازی تولید محصولات آبزی‌پروری از برنامه‌های ما در این زمینه است.
وی یادآور شد: برنامه‌ریزی جهت ایجاد زنجیره‌های تولید و عرضه آبزیان در استان از دیگر برنامه‌هاست که امیدواریم بتوانیم باعث توسعه آبزی‌پروری در منطقه شمال‌غرب و کشور باشیم.
معاون امور شیلات و آبزیان استان زنجان گریزی به چالش‌های این عرصه زد و خاطرنشان کرد: بیش‌تر در زمینه حریم‌ها از جمله حریم‌های بهداشتی مشکل وجود دارد که در ماه‌های آینده با توجه به ابلاغ‌ها از این حریم‌ها کاسته شده و مشکلات بیش‌تری حل خواهند شد.
وی ادامه داد: بحث تغییر حریم‌های کمی و کیفی بستر رودخانه‌ها نیز از جمله مشکلات موجود دیگر در این زمینه است.
سهرابی گریزی به ارائه تسهیلات در این زمینه زد و گفت: در تلاش هستیم که بتوانیم تسهیلات کافی به واحدهای پرورش‌دهنده بابت سرمایه‌گذاری و وام‌های در گردش اعطا کنیم.
تسهیلات حمایتی سبب افزایش تولید می‌شود
محمد‌حسین عجملو، پرورش‌دهنده نمونه استانی ماهی‌های سردآبی در گفتگو با خبرنگار موج‌رسا گفت: پرورش ماهی در استان زنجان به ویژه شهرستان ماهنشان با توجه به شرایط و ظرفیت‌های موجود جزو مشاغل موفق و با ارزآوری بالا است.
وی با بیان اینکه افراد و جوانان زیادی در این شغل مشغولند، افزود: اگر از افراد حمایت شود، سبب دلگرمی فعالان شده و از سوی دیگر سبب تمایل و گرایش جوانان به این شغل خواهد شد.
پرورش‌دهنده نمونه استانی ماهی‌های سردابی با بیان اینکه در این صنعت مشکلات فراوانی وجود دارد، عنوان کرد: دلالی در بازار ماهی مشکل بزرگ و همیشگی است که فعالان این عرصه با آن رو به رو هستند.
وی با بیان اینکه وجود صنایع تبدیلی در حوزه آبزی‌پروری بسیار مهم است، گفت: در مواقعی که بازار افت شدید قیمت دارد و موقعیت حساس است صنایع تبدیلی می‌تواند دستگیر تولیدکننده باشد و با فرآوری سبب بالا رفتن ارزش محصولات تولیدی شود.
عجملو تصریح کرد: اما اکنون دلالان محصولات را با قیمت اندک خریداری کرده و با سود کلان به فروش می‌رسانند و نمونه بارز به نام کشاورز و به کام دلال را ثابت می‌کنند.
پرورش‌دهنده نمونه استانی ماهی‌های سردآبی با اشاره به اینکه به دلیل وجود آب و هوای مناسب، آب کافی و پتانسیل‌های موجود، زمینه تولید ماهی با کیفیت بالا و خوش‌طعم را فراهم می‌سازد که می‌توان گفت در سطح کشور رقیبی برای آن نمی‌توان یافت.
تاثیر فراوان آبزی‌پروری در اقتصاد منطقه
وی با اشاره به اینکه باید نظرات و انتقادات تولیدکننده در زمینه پرورش ماهی و مسائل آن دخیل شود، عنوان کرد: ما در هیچ جلسه‌ای حضور نداریم و تصمیم‌گیری‌های لازم بدون حضور فعالان این عرصه انجام می‌شود.
عجملو با بیان اینکه حرفه پرورش ماهی اگر مورد حمایت واقع شود و تسهیلات حمایتی برای فعالان در نظر گرفته شود منطقه از لحاظ اقتصادی توسعه یافته و تغییرات‌قابل توجهی در آن به وجود خواهد آمد.
وی خاطرنشان کرد: مزارع پرورش ماهی و آبزی‌پروری تاثیر قابل‌توجهی در اقتصاد استان داشته و ایجاد اشتغال و ارزآوری به استان سهم مهمی را به خود اختصاص داده است که با ارائه حمایت و تسهیلات این مقدار می‌تواند افزایش داشته باشد.
در سال‌ها و دهه‌های اخیر آبزی‌پروری نقش مهمی در تامین پروتئین و امنیت غذایی داشته و از سوی دیگر در مناطق مستعد نقش مهمی در ایجاد اشتغال، اقتصاد و ارزآوری ایفا کرده است.
∎