به گزارش ایرنا؛ خانه‌های قدیمی و کاهگلی روستا بدون شک محلی برای گذران لحظه‌های ماندگار است تا به دور از زرق و برق‌های زندگی ماشینی و صنعتی شهری شب را صبح کرده، با آداب، سنت، فرهنگ و جاذبه‌های دیدنی روستایی آشنا شوند، روستاهایی که به لطف خانه‌های بومگردی زنده و پویا هستند.
ملایر از آن دست شهرهای زیبا با طبیعت بکر و دست نخورده روستایی است که به واسطه دارا بودن دو برند جهانی انگور و مبلمان منبت و ده‌ها برند شناخته شده ملی، بستری مهیا برای جذب گردشگران داخلی و خارجی است که با تقویت بومگردی ضمن کمک به ایجاد فضایی برای لذت گردشگران از حضور در اقامتگاه‌های سنتی و از جنس طبیعت، زمینه را برای حفظ و احیای بافت‌های قدیمی و ارزشمند مهیا می‌سازد.
چند سالی است که خانه‌های بومگردی به کمک صنعت گردشگری به عنوان صنعت سبز آمده و در این میان روستای هدف گردشگری با بافت سنتی و باارزش و تاریخی خود گوی سبقت را از دیگر روستاها ربوده‌اند، ظرفیتی مهم که امروز موجب شده چراغ صنعت گردشگری در دومین شهر بزرگ استان همدان روشن بماند.
روستاهای ملایر به ویژه روستاهایی که در بستر درّه جوزان منطقه انگور خیز این شهرستان قرار گرفته‌اند، زمینه‌ای مهیا برای گردشگری به شمار می‌روند، روستاهایی همچون مانیزان، جوزان، داویجان، ازناو، علی‌آباد دمق، علمدار علیا و سفلی و ده‌ها روستای مستعد گردشگری ملایر که نباید از آنها غافل شد.
روستاهای هدف گردشگری؛ پیشران بومگردی
مانیزان یکی از روستاهای هدف گردشگری ملایر با بافت با ارزش و سنتی است که در فضایی بکر و طبیعی واقع در درّه جوزان قرار گرفته که هر ساله میزبان گردشگران و مسافران زیادی است و با راه‌اندازی اقامتگاه بومگردی، مسیر گردشگری را همواره کرده و «محمد همراهی» یکی از اهالی این روستا، با علاقه و عشق وافری که به گردشگری دارد، نخستین خانه بومگردی را در منزل شخصی خود با بیش از ۶۰ سال قدمت راه‌اندازی کرد و تاکنون میزبان هزاران توریست و گردشگر بوده است.
به گفته او گردشگران زیادی با حضور در این روستا، رضایت بالایی از اقامتگاه بومگردی «غزاله» روستای مانیزان دارند و به دنبال ایده و خلاقیت‌های زیادی برای توسعه خانه بومگردی و جذب هر چه بیشتر گردشگران است تا بتواند مانیزان را به عنوان شمال غیر مرطوب ایران به کشور و جهان معرفی کند.
اقامتگاه بومگردی مانیزان همان سادگی خانه‌های روستایی را دارد و پوشیده از فرش دستبافت، سقفی با تیرهای چوبی و پله‌های قدیمی و حیاطی پر از درخت و سنگ‌فرش و اتاق‌های قدیمی است و طبق سلیقه گردشگران آش محلی و غذاهای سنتی درست می‌کند.
اقامتگاه بومگردی مانیزان همان سادگی خانه‌های روستایی را دارد و پوشیده از فرش دستبافت، سقفی با تیرهای چوبی و پله‌های قدیمی و حیاطی پر از درخت و سنگ‌فرش و اتاق‌های قدیمی است و طبق سلیقه گردشگران آش محلی و غذاهای سنتی درست می‌کند.
روستای مانیزان گنجینه‌ای از سنت‌ها، آداب، رسوم و آئین‌های بومی و محلی مانیزان و گنجی پنهان در منطقه حفاظت شده لشگَردَر چشم‌نواز و منطقه درّه جوزان با بیشه‌زارهای طبیعی، رودخانه‌های خروشان، تفرجگاه‌های زیبا، طبیعت بکر و دست نخورده با تاکستان‌های مصفّا و باغ‌های انگور است که در جهان نظیر ندارد.
ملایر در بین تمامی جاذبه‌های توریستی و طبیعی، صاحب بزرگترین اقامتگاه بومگردی استان همدان به مساعت یک‌هزار و ۱۰۰ مترمربع است، اقامتگاهی با کاربری مسکونی که از سال ۱۳۹۷ با مدیریت «سیدرضا حسینی» مرمت و احیا شد و عنوان «اقامتگاه بومگردی شهر پنهان سامن» نام گرفت و سالانه میزبان شمار زیادی از گردشگران و مسافران در فصل‌های مختلف سال است.
خانه‌های بومگردی؛ نیازمند حمایت
مدیریت اقامتگاه بومگردی شهر پنهان سامن تاکنون به بیش از ۲۰ شهر گردشگری ایران سفر کرده و ایده‌های نابی برای اقامتگاه بومگردی خود به‌دست آورده تا بتواند فضایی دلنشین و به‌یادماندنی برای مشتاقانی که به این شهر کهن و تاریخی سفر می‌کنند، مهیا کند،
به گفته حسینی؛ اقامتگاه بومگردی سامن ۱۱ اتاق دارد که هفت اتاق آن به سبک دوران پهلوی با تیرهای چوبی و چهار اتاق به سبک دوران قاجار با طاق ضربی طراحی شده و هر اتاق به نام مزارع کشاورزی و قنوات سامن نام‌گذاری شده است و دارای موزه، چای‌خانه، مطبخ، رستوران، خشک‌شویی و نانوایی به سبک قدیمی است و تمام اتاق‌های آن دارای فرش‌های قدیمی و گلیم و چیدمان آن به سبک سنتی و هر کدام مجهز به سرویس بهداشتی است.
بدون شک رونق روزافزون اقامتگاه‌های بومگردی مستلزم حمایت و فکر بکر برای معرفی این ظرفیت‌های ناب گردشگری است، این در حالیست که مسوول یکی از خانه‌های بومگردی استان همدان معتقد است: این اقامتگاه‌ها تابلوی شناخته شده محیطی ندارند و روش یافتن مسیر و رزرو آنها از طریق اینترنت و فضای مجازی است.
به گفته وی، اقامتگاه‌های بومگردی استان همدان به دلیل کاهش مسائل تبلیغاتی، مسافر و گردشگر ندارند و اگر هم باشد، به صورت گذرا است و مشکلات اقتصادی، وجود خانه‌مسافرها و محل‌های اسکان آموزش و پرورش از دیگر آسیب‌های بوم‌گردشگری است، در حالی‌که عده‌ای به دنبال تجربه‌های نو و عده‌ای نیز دنبال فضاهای ارزان قیمت هستند و در هر دو مورد اقامتگاه‌های بومگردی بهترین گزینه است.
از فرصت گردشگری اقامتگاه‌های بومگردی غافل نشویم
رئیس انجمن صنفی اقامتگاه‌های بومگردی استان همدان نیز به فعالیت ۲۷ خانه بومگردی در این استان اشاره و رونق آنها را در فصول مختلف سال به ویژه پیک سفرها در شهریورماه عنوان کرد.
«علی سورانی» گفت: امسال حدود پنج خانه بومگردی در استان به دلیل مشکلاتی همچون عدم تخصص در کار، علاقه و کسادی بازار تعطیل و غیرفعال شدند و تقاضا برای راه‌اندازی خانه‌های بومگردی در استان همدان کم شده است، در عین حال که نباید از فرصت گردشگری این اقامتگاه‌ها غافل شویم.
وی به راه‌اندازی دو خانه بومگردی به زودی در سطح استان همدان اشاره و بیان کرد: حداقل درخواست خانه‌های بومگردی این است که مدارس آموزش و پرورش در زمان پذیرش مسافران و گردشگران به عنوان مراکز اقامتی در پیک سفرها و تعطیلات، مسافران و گردشگران غیر فرهنگی را پذیرش نکنند تا از این طریق خانه‌های بومگردی در جذب مسافر دچار چالش نشوند، چرا که امرار معاش آنها از همین راه است.
سورانی با تاکید بر اینکه تاکنون برای حل این موضوع و رفع چالش خانه‌های بومگردی سطح استان به نتیجه‌ای نرسیده‌ایم و این موضوع را از طریق انجمن صنفی اقامتگاه‌های بومگردی کشور پیگیری کردیم، رشد قارچ گونه خانه‌های بومگردی غیرمجاز را ضربه بزرگی به اقتصاد خانه‌های بومگردی رسمی عنوان کرد.
سورانی با تاکید بر اینکه تاکنون برای حل این موضوع و رفع چالش خانه‌های بومگردی سطح استان به نتیجه‌ای نرسیده‌ایم و این موضوع را از طریق انجمن صنفی اقامتگاه‌های بومگردی کشور پیگیری کردیم، رشد قارچ گونه خانه‌های بومگردی غیرمجاز را ضربه بزرگی به اقتصاد خانه‌های بومگردی رسمی عنوان کرد.
رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ملایر نیز در گفت و گو با ایرنا اظهار کرد: امروز به واسطه شلوغی و هزاران نوع گرفتاری مردم در نقاط شهری و استفاده از هوای پاک فارغ از شلوغی، مسافران دنبال فضاهای بکر، سالم و ساکت هستند و به نوعی یکی از پرطرفدارترین سفرها، روستاگردی و سفر به مناطق بکر است.
آموزش و حفظ طبیعت؛ رکن مهم بومگردی
«ابراهیم جلیلی» افزود: از طرف دیگر روستانشین‌ها در چندین ماه از ایام سال کار کشاورزی ندارند و بیشتر به شغل‌های خانگی می‌پردازند و پرورش صنایع دستی و آموزش آن همانند مرواربافی و قالیبافی بسیار مهم است، در عین حال که در حوزه بانوان، راهکار جدید ایجاد مراکز بومگردی یا همان اقامتگاه‌های روستایی است که برای اهالی روستا انتقاع اقتصادی دارد.
وی با تاکید بر اینکه این سفر اکوتوریسم یا اسکان در مراکز روستایی باید همراه با احترام به طبیعت و حفظ محیط زیست باشد، گفت: بدین لحاظ جامعه بین‌المللی بومگردی را سفری مسوولانه به جاذبه‌های طبیعی برای لذت بردن و درک طبیعت و حفاظت از زیست‌بوم می‌داند که به پایداری زندگی جامعه محلی کمک می‌کند.
رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ملایر با بیان اینکه اقامتگاه‌های بومگردی خانه‌های با بافت سنتی منطقه و متناسب با معماری هر منطقه است، ادامه داد: در زمان اسکان در اقامتگاه‌های بومگردی هر منطقه می‌توان از غذاهای ارگانیک محلی استفاده و از صنایع دستی خرید و از طبیعت و جاذبه‌های طبیعت بازدید کرد و متولی بومگردی می‌تواند سه کار اقامت، پذیرائی و تورگردانی را همزمان انجام دهد.
جلیلی گفت: در حال حاضر دو اقامتگاه بومگردی در این شهرستان فعال است که مهمترین آنها اقامتگاه بومگردی شهر پنهان سامن و اقامتگاه بومگردی «غزاله» در روستای هدف گردشگری مانیزان است و یک خانه بومگردی دیگری نیز در روستای ازناو با عنوان «بومگردی سالیز» نیز در دست اقدام داریم که بزودی راه‌اندازی می‌شود.
افتتاح سومین خانه بومگردی ملایر به زودی
وی با بیان اینکه متقاضیان دیگری نیز برای ایجاد خانه‌های بومگردی داریم که بنا به دلایلی هنوز موفق به راه‌اندازی نشده‌اند، اظهار کرد: برای ایجاد و افزایش اقامتگاه‌های بومگردی باید بیشتر تلاش کنیم و موضوع آموزش در این زمینه بسیار مهم است.
رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ملایر حفظ بافت سنتی و تاریخی، آداب و رسوم، معماری‌های پلکانی، طبیعت بکر و باصفا را از عوامل مهم در جذب گردشگر دانست و افزود: این عوامل به طور قطع در خانه‌های بومگردی ماندگاری ایجاد می‌کند و به همین دلیل حفظ این ظرفیت‌ها باید در اولویت تمامی دستگاه‌های مرتبط با روستا به ویژه بخشداری‌ها و بنیاد مسکن باشد.
جلیلی در عین حال استفاده از مصالح سنتی و همگون را در ایجاد خانه‌های بومگردی عالی و ضروری دانست و مهمترین مشکل این اقامتگاه‌ها را عدم آشنایی بومیان با موضوع بومگردی و کسب درآمد از آن، وجود باغ‌های انگور و گردو به عنوان منبعی برای کسب درآمد، ترک روستاها، از بین رفتن بافت‌های طبیعی و قدیمی، عدم پرداخت تسهیلات مناسب و از بین رفتن مناطق روستایی در سنوات خیلی قبل برشمرد.
رهاورد:
از آنجا که بسیاری از افراد تمایلی به اسکان در هتل‌های لوکس و چندستاره ندارند و یک شب اقامت در یک محیط روستایی و خانه بومگردی را ترجیح می‌دهند، ضروری است با توسعه هر چه بیشتر امکانات و زیرساخت‌ها در سطح روستاها و نیز حل مشکلات اقامتگاه‌های بومگردی، روند گردشگری روستایی به عنوان یکی از مشاغل روستایی شتاب گیرد و از این ظرفیت عظیم برای کمک به صنعت سبز گردشگری بهره گرفته شود.