صاحب‌خبر -

روز سوم دسامبر سال 1994، روز تولد پلی‌استیشن شناخته می‌شود. برند بزرگ و تاثیرگذار سونی که دنیای بازی‌های ویدیویی را تغییر داد و در طول این سی سال به پرچم‌دار بزرگ صنعت تبدیل شده است. کنسول PS1 انقلابی در بازی‌های سه‌بعدی برپا کرد، کنسول PS2 با بازی‌های متفاوتش توجه بسیاری از مردم را جلب کرد به طوری که بعد از دو دهه همچنان پرفروش‌ترین کنسول تاریخ است، کنسول PS3 با بازی‌های داستان‌محور، مرز بین سینما و بازی ویدیویی را شکست و کنسول PS4 با درس گرفتن از تمامی دستاوردها و اشتباهات، جایگاه سونی را در دنیای بازی‌های ویدیویی محکم‌تر کرد و کنسول PS5 که پیشتاز نسل نهم است. به مناسبت ۳۰ سالگی این برند بزرگ و مهم، در این مقاله تصمیم گرفتیم تا به مهم‌ترین، تاثیرگذارترین و خاطره‌انگیزترین بازی‌های تاریخ پلی‌استیشن نگاهی بیندازیم. با ویجیاتو همراه باشید.

نکته: طبیعتا وقتی می‌خواهیم ۳۰ بازی تاثیرگذار و خاطره‌انگیز پلی‌ استیشن را معرفی کنیم، عناوین زیادی وجود دارند که از حضور در این لیست جا می‌مانند. هدف این مقاله معرفی ۳۰ بازی هستند که مسیر پلی‌استیشن و در ابعاد کلی‌تر، بازی‌های ویدیویی را تغییر دادند و در شکل‌گیری وضعیت امروز، نقش کلیدی داشتند. بنابراین حضور نداشتن برخی عناوین به منزله کم‌اهمیت بودن آن‌ها نیست و متاسفانه در این لیست ۳۰تایی فرصت برای نام بردن آن‌ها وجود نداشت.

لیست بازی‌های مهم و خاطره‌انگیز تاریخ پلی‌استیشن

Crash Bandicoot

• سازنده: استودیوی ناتی داگ
• سال انتشار: 1996
• کنسول: PlayStation 1

نمی‌شود به لحظات خاطره‌ساز پلی‌استیشن اشاره کرد و به کرش بندیکوت اشاره نکرد. برای بسیاری از ما شاید کرش بندیکوت اولین عنوانی بود که روی پلی‌استیشن تجربه می‌کردیم. یک بازی پلتفرمر سه‌بعدی که برای دنیای بازی اثری نو به حساب می‌آمد. ناتی داگ به عنوان سازنده درگیر ماجراهای لایسنس بین یونیورسال اینترکتیو، کریستال داینامیکس و 3DO Company شده بود تا اینکه یونیورسال در دادگاه‌های حقوقی موفق شد لایسنس و حق نشر بازی‌های این استودیو را به دست بیاورد. پس از این اتفاق سران ناتی‌داگ با مارک سرنی که در آن زمان در یونیورسال فعالیت می‌کرد، همکاری داشت و آن‌ها با الهام‌گیری از سری بازی سونیک به دنبال خلق اثری با هویت پلی‌استیشن بودند. نتیجه این همکاری به کرش بندیکوت خلاصه شد که موفق به فروش بیش از 6 میلیون نسخه شد. بندیکوت بامزه‌ای که اگر بیشتر به آن دقت کنید، پالت رنگی لوگوی اولیه پلی‌استیشن را هم در او می‌بینید. کرش تا مدت‌ها، مسکات پلی‌استیشن شده بود و بدون شک یکی از خاطره‌سازترین بازی‌ها و کاراکترهای دنیای پلی‌استیشن است.

Tekken 3

• سازنده: استودیوهای بندای نمکو
• سال انتشار: 1997
• کنسول: PlayStation 1

تکن 3 سکوی پرتاب این سری در بین بازی‌های مبارزه‌ای بود. پیش از آن، همیشه نام‌های مورتال کامبت و استریت فایتر بین مخاطبان مطرح بودند و تکن همیشه به عنوان سومین بازی مبارزه‌ای مطرح شناخته می‌شد. با این حال انتشار تکن 3 روی کنسول پلی‌استیشن در سال 1998 آن هم پس از پس از هشت ماه از عرضه اولیه، باعث شد تا این سری بیشتر در معرض توجه‌ها قرار بگیرد و به فروش 8 میلیون نسخه‌ای برسد. این اولین نسخه تکن بود که کاراکتر نمادینی مثل جین کازاما را وارد سری می‌کرد و ورژن پلی‌استیشن محتواهای اضافی بیشتری هم داشت. تکن 3 بدون شک یکی از خاطره‌انگیزترین بازی‌های تاریخ پلی‌استیشن است و بسیاری همچنان معتقدند که این نسخه بهترین بازی سری است.

Gran Turismo

• سازنده: استودیوی Polyphony Digital
• سال انتشار: 1997
• کنسول: PlayStation 1

کازونوری یامائوچی از زمانی که کارمند استودیوی Sony Computer Entertainment بود، به ماشین‌سواری و مسابقات ریسینگ علاقه داشت و همین علاقه زیاد باعث شد تا او ایده ساخت یک بازی واقع‌گرایانه ماشین‌سواری را در ذهنش داشته باشد. او برای ساخت گرن توریسمو، با تیم پنج نفره جوان Polys Entertainment که میانگین سنی‌شان به 17 سال می‌رسید وارد همکاری شد و پنج سال طول کشید تا اولین بازی آن‌ها عرضه شود. البته که سونی در ابتدا ساخت یک بازی شبیه‌ساز ریسینگ واقع‌گرایانه را رد کرد و تیم را برای توسعه دو بازی آرکید موتور تون گرن پریکس آماده کرد اما یامائوچی هرگز رویاهایش را رها نکرد و ساخت بازی ریسینگ رویایی‌اش را به عنوان یک پروژه مستقل ادامه داد. گرن توریسمو به مانند یک بازی نقش‌آفرینی شروع می‌شود. بازیکن مسیرش را با ماشین‌های نسبتا سطح پایین شروع می‌کند و با گذر زمان پیشرفت می‌کند و با به دست آوردن پول می‌شد ماشین‌های پیشرفته‌تر را خرید. تمامی این المان‌های باعث شد تا گرن توریسمو نزدیک به 11 میلیون نسخه فروش داشته باشد و به یکی از نقاط طلایی برای شروع پلی‌استیشن تبدیل شود.

Final Fantasy 7

• سازنده: استودیوی Square
• سال انتشار: 1997
• کنسول: PlayStation 1

فاینال فانتزی از همان آغاز دوران پلی‌استیشن تا به امروز، برندی مهم بوده و نسخه هفتم یکی از مهم‌ترین بازی‌های تاریخ پلی‌استیشن است. ساخت این بازی در ابتدا برای SNES آغاز شده بود اما پروسه تولید با مشکلات فراوانی روبرو شد و بعد از چندین تاخیر و مشکلات پی در پی، اسکوئر تصمیم گرفت توسعه این بازی روی کنسول‌های نینتندو را متوقف کند و با پلی‌استیشن وارد همکاری شود تا بتواند با فرمت CD-ROM بازی را عرضه کند. به واسطه این اتفاق بزرگ، این اولین نسخه سری بود که از فول موشن ویدیو و گرافیک سه‌بعدی استفاده می‌کرد و این بازی را با 80 میلیون دلار بودجه جزو پرهزینه‌ترین بازی‌های وقت قرار داد. فاینال فانتزی 7 یکی از تاثیرگذارترین بازی‌های تاریخ شناخته می‌شود و به حدی عنوان بزرگی‌ست که تا نسل نهم، نسخه‌های بازسازی و ریمستر آن جزو پروژه‌های مهم سونی محسوب می‌شود. 

Twisted Metal

• سازنده: استودیوی Sony Interactive Studios America و SingleTrac
• سال انتشار: 1995
• کنسول: PlayStation 1

اگر کنسول پلی‌استیشن 1 داشتید، به احتمال زیاد نام Twisted Metal را به یاد دارید. عنوانی که آدرنالین بازیکنان را به جوش می‌آورد و انگار چیزی فراتر از یک بازی اکشن بود. این بازی، که در سال 1995 عرضه شد، ما را وارد دنیای دیوانه‌واری کرد که پر از خودروهای مجهز به سلاح‌های مرگبار و شخصیت‌هایی بود که هر کدام قصه‌ای تاریک و عجیب داشتند. Twisted Metal چیزی فراتر از یک مسابقه ماشین‌سواری بود؛ این بازی، میدان نبردی بود که در آن باید برای بقا بجنگید. شما می‌توانستید کنترل خودروهای عجیبی را به دست بگیرید، مثل آمبولانس مرگبار یا کامیون بستنی‌فروشی که حالا به نماد سری تبدیل شده است. هر شخصیت، داستانی داشت که ما را به دنیایی تاریک و گاهی ترسناک می‌برد؛ جایی که پیروزی تنها راه زنده ماندن بود. چیزی که واقعاً Twisted Metal را ماندگار کرد، حس رقابتی آن بود؛ مخصوصاً وقتی با دوستانتان در حالت چندنفره بازی می‌کردید و هر مسابقه به یک جنگ تمام‌عیار تبدیل می‌شد. این سری بازی با اینکه چند سالی‌ست ورودی جدیدی دریافت نکرده اما به نظر هنوز آن‌طور که باید از ذهن پلی‌استیشن پاک نشده است. چرا که سال گذشته، اقتباسی تلویزیونی از این بازی ساخته شد و واکنش‌ها هم نسبت به آن مثبت بود.

Resident Evil

• سازنده: استودیوی کپکام
• سال انتشار: 1996
• کنسول: PlayStation 1

رزیدنت ایول با الهام‌گیری از عناوینی مثل Alone in The Dark و Sweet Home بازی‌های وحشت و بقا را وارد مسیر جدیدی کرد. توسعه این بازی ابتدا برای کنسول Super NES شروع شده بود، اما بعدها کنسول مقصد تغییر کرد و حتی سازندگان تصمیم گرفتند تا عنوانی اول شخص را بسازند تا اینکه این ایده هم تغییر کرد و سازندگان زاویه دوربین را به سوم شخص تغییر دادند. از همان ابتدا هدف سازندگان این بود تا عنوانی را بسازند که در آن بازیکنان با پازل‌ها و موجوداتی ترسناک درگیر باشد. اهدافی که کپکام و شخص شینجی میکامی با موفقیت به آن رسیدند و بازیکنان، این بازی را به خاطر جنس ترس منحصر به فردش تحسین کردند. همچنان بسیاری اذعان دارند صحنه اولین مواجهه با زامبی در بازی اول، یکی از ترسناک‌ترین لحظاتی بوده که تا به حال در یک بازی دیده‌اند. البته که در کنار ترس، باید به موضوع نمادین بودن این صحنه هم اشاره کرد. رزیدنت ایول موفق شد در بازار جهانی چهار میلیون نسخه بفروشد. حتی بسیاری اعتقاد دارند که این بازی باعث شد تا زامبی‌ها باری دیگر به دنیای سینما، تلویزیون و بازی برگردند و دوباره محبوب شوند. 

Ape Escape

• سازنده: استودیوی Sony Computer Entertainment Japan
• سال انتشار: 1999
• کنسول: PlayStation 1

عنوان Ape Escape هیچ‌وقت به اندازه پلتفرمرهای هم‌رده‌اش یعنی کرش بندیکوت، اسلای کوپر یا اسپایرو به محبوبیت نرسید اما یکی از مهم‌ترین بازی‌های پلی‌استیشن در ابتدای مسیر بود و نقش مهمی در نمایش قابلیت‌های فنی این کنسول ایفا کرد. این بازی که توسط استودیوی ژاپنی سونی توسعه یافت، به‌عنوان اولین بازی شناخته می‌شود که به طور کامل از قابلیت‌های آنالوگ دوال‌شاک بهره می‌برد. کنترل نوآورانه این بازی به بازیکنان اجازه می‌داد تا با یک آنالوگ حرکت کنند و با دیگری ابزارها و سلاح‌های متنوع را کنترل کنند، مکانیکی که به‌نوعی استانداردی برای بازی‌های ماجراجویی سه‌بعدی شد. داستان بازی با ترکیب طنز و ماجراجویی، تجربه‌ای سرگرم‌کننده و منحصربه‌فرد ارائه می‌دهد. مراحل متنوع و ابزارهایی چون هولا‌هوپ سرعتی و شبکه گرفتن میمون‌ها باعث شد گیم‌پلی بازی همواره تازه و جذاب بماند. Ape Escape نه‌تنها اثری کلاسیک به شمار می‌رود، بلکه تأثیر آن در شکل‌دهی ژانر ماجراجویی سه‌بعدی همچنان احساس می‌شود.

Tony Hawk Pro Skater

• سازنده: استودیوی Neversoft
• سال انتشار: 1999
• کنسول: PlayStation 1

وقتی Tony Hawk’s Pro Skater در سال 1999 روی پلی‌استیشن 1 عرضه شد، موجی جدید در دنیای بازی‌های ویدیویی به راه انداخت. این بازی، ساخته‌ی استودیوی Neversoft و با همکاری اسکیت‌باز افسانه‌ای تونی هاوک، نه‌تنها یک تجربه ورزشی بی‌نظیر بود، بلکه پلی‌استیشن را به خانه‌ای برای سرگرمی‌های نوآورانه و پرهیجان تبدیل کرد. Tony Hawk’s Pro Skater اولین بازی‌ای بود که توانست حس واقعی اسکیت‌بازی را با گیم‌پلی روان، حرکات نمایشی و محیط‌های خلاقانه به بازیکنان منتقل کند. هر مرحله، از خیابان‌های شهری گرفته تا انبارهای متروکه، به بازیکنان امکان می‌داد تا در محیطی آزاد اسکیت کنند، حرکات پیچیده را اجرا کنند و رکوردهای جدید ثبت کنند. این بازی استاندارد جدیدی برای بازی‌های ورزشی تعریف کرد و همچنین نقش مهمی داشت تا ورزش اسکیت‌سواری را به یک فعالیت جریان اصلی تبدیل کند. موفقیت این عنوان خاطره‌انگیز به پلی‌استیشن کمک کرد تا به عنوان پلتفرم نوآورانه، ارتباط خوبی با نسل جوان برقرار کند و تا امروز نیز به‌عنوان یکی از بهترین بازی‌های ورزشی تاریخ شناخته می‌شود.

Syphon Filter

• سازنده: استودیوی Sony Bend
• سال انتشار: 1999
• کنسول: PlayStation 1

سایفون فیلتر یکی از بهترین بازی‌های جاسوسی پلی‌استیشن در دوران PS1 بود. این شوتر سوم شخص توسط استودیوی بند توسعه پیدا کرد و از همان ابتدا هدف این بود که عنوانی فرا جاسوسی با المان‌های مخفی‌کاری عرضه شود. جالب است بدانید که این بازی بارها در آستانه لغو شدن قرار گرفت چرا که سازنده عنصر خلاقانه اثرشان را پیدا نمی‌کردند و نسبت به آن تردید داشتند. آن‌ها پس از نمایش دموی بازی متال گیر سالید، تغییرات زیادی در ساختار بازی ایجاد کردند و بازی Golden Eye 007 را منبع الهام خود قرار دادند. با این حال با عرضه بازی، استقبال‌ها از فضای ایمرسیو سیم و گیم‌پلی نوآورانه بسیار زیاد بود. بازی فروشی 900هزار نسخه‌ای داشت و منتقدان از آن استقبال کردند. 

Tomb Raider

• سازنده: استودیوی Core Design
• سال انتشار: 1996
• کنسول: PlayStation 1

وقتی Tomb Raider در سال 1996 روی پلی‌استیشن 1 عرضه شد، صنعت بازی با اتفاقی جدید و پیشرو روبه‌رو شد. این بازی، ساخته استودیوی Core Design، یکی از اولین عناوین سه‌بعدی اکشن-ماجراجویی بود که توانست بازیکنان را با آزادی عمل و اکتشاف منحصر به فردش شگفت‌زده کند. لارا کرافت، پروتاگونیست بازی، نه‌تنها به یکی از اولین قهرمانان زن در بازی‌های ویدیویی، بلکه به یکی از چهره‌های شاخص پلی‌استیشن هم تبدیل شد. ترکیب شخصیت کاریزماتیک او با محیط‌های جذاب و گیم‌پلی نوآورانه، استانداردهای جدیدی را برای این ژانر تعریف کرد. گیم‌پلی بازی با تمرکز بر حل معماها، پریدن از این سکو به آن سکو،بازیکنان را به چالش می‌کشید.از نظر فنی، توم ریدر توانست به‌خوبی قدرت سه‌بعدی پلی‌استیشن را به نمایش بگذارد. دوربین دینامیک و طراحی محیط‌های گسترده و پیچیده، چیزی بود که در زمان خود انقلابی محسوب می‌شد. توم ریدر نه‌تنها پلی‌استیشن را به پلتفرمی برای ماجراجویی‌های بزرگ تبدیل کرد، بلکه نشان داد که بازی‌های ویدیویی می‌توانند شخصیت‌هایی خلق کنند که فراتر از سرگرمی به سمبل‌های اجتماعی تبدیل شوند. صنعت بازی به لحاظ اجتماعی مدیون توم ریدر و کاراکتر لارا کرافت است؛ چرا که او، وجود مرزهای اجتماعی برای صنعت بازی را به راحتی کنار گذاشت.

 Sly Cooper

• سازنده: استودیوی Sucker Punch
• سال انتشار: 2002
• کنسول: PlayStation 2

سری بازی Sly Cooper، خلق شده توسط استودیوی Sucker Punch، برای بسیاری از ما مثل یک کارتون تعاملی بود. قصه‌ای با گرافیک کارتونی خیره‌کننده و داستانی پر از طنز و احساس که در قلبمان جا باز کرد. هر مرحله این بازی، مثل یک کتاب ماجراجویی جدید بود؛ از کوچه‌های مه‌آلود پاریس گرفته تا کوهستان‌های یخ‌زده، هر گوشه از این دنیا سرشار از شگفتی بود. اما چیزی که واقعاً Sly Cooper را خاص می‌کرد، حس مخفی‌کاری و لذت دزدیدن بود! بله دزدیدن در این بازی واقعا معنای دیگری داشت. راه رفتن روی طناب‌ها، فرار از نورافکن‌ها و جمع کردن کلیدها، مثل یک ماجرای جاسوسی بود که هر بار ما را به وجد می‌آورد. موسیقی مرموز و جذاب بازی هم مثل چاشنی‌ای بود که حس و حال ماجراجویی را چند برابر می‌کرد. Sly Cooper فقط یک بازی نبود؛ یک خاطره بود، یک سفر به دنیایی که هنوز هم با یادآوری‌اش، لبخند روی لبمان می‌آورد.

Silent Hill

• سازنده: استودیوی Team Silent
• سال انتشار: 1999
• کنسول: PlayStation 1

در کنار رزیدنت ایول، یکی دیگر از بازی‌های ترسناک نمادینی که می‌توان به آن اشاره کرد، عنوان سایلنت هیل است. ساخت این بازی از سپتامبر 1996 و پس از عرضه اولین رزیدنت ایول توسط تیمی کوچک به نام Team Silent آغاز شد. کونامی از همان ابتدا می‌خواست تا عنوانی بسازد که در بازار آمریکا موفق باشد. به همین خاطر آن‌ها ستینگی را در نظر گرفتند که یک شهر آمریکایی را به تصویر می‌کشد. بودجه‌ای که در اختیار تیم سایلنت بود محدود بود و سازندگان آزادی عمل کاملی در بعد هنری داشتند. همان‌طور که احتمالا تا به حال زیاد شنیدید، سازندگان به خاطر محدودیت‌های سخت‌افزاری کنسول PS1، مجبور شدند تا از مه و تاریکی برای نشان دادن محیط استفاده کنند. موردی که باعث شد اتمسفر بازی به شدت به‌یادماندنی شود و مه تبدیل به یکی از المان‌های اصلی سری شود. عرضه سایلنت هیل با موفقیت تجاری بزرگی همراه شد و مخاطبان آن را به عنوان یکی از بهترین بازی‌های ترسناک روان‌شناختی می‌شناسند.

Metal Gear Solid

• سازنده: استودیوی Konami Computer Entertainment Japan
• سال انتشار: 1998
• کنسول: PlayStation 1

موفقیت‌های کنسول پلی‌استیشن، بسیاری از سازندگان را موجب کرد تا همکاری‌های بزرگی با این برند داشته باشند و از فروش چشم‌گیر آن بیشترین استفاده را کنند. کونامی علاوه بر سایلنت هیل، برای سری متال گیر هم با پلی‌استیشن همکاری کرد و اولین عنوان سه‌بعدی متال گیر را با نام Metal Gear Solid عرضه کرد. اثری که کارگردانی، تهیه‌کنندگی و نویسندگی داستان آن برعهده هیدئو کوجیما بود. یکی از جهش‌های بزرگی که به همراه این بازی اتفاق افتاد، رندرینگ سینماتیک‌ها با انجین خود بازی و حضور یک تیم صداپیشگی برای دیالوگ‌های داستان بود. از طرفی دیگر بسیاری اعتقاد دارند که متال گیر سالید تاثیر به سزایی در تکامل ژانر مخفی‌کاری داشته و به همین خاطر یکی از مهم‌ترین بازی‌های تاریخ است. همچنین هیدئو کوجیما برای طراحی مراحل مختلف بازی خلاقیت‌های زیادی انجام داد و تلاش داشت تا از ویژگی‌های کنسول بیشترین استفاده را بکند و حتی اگر لازم است، استانداردهای خود کنسول را هم کنار بگذارد. اینکه برای شکست دادن یک باس‌فایت می‌توانید پورت خروجی کنترلر کنسول را تغییر دهید و در این صورت باس‌فایت، نمی‌تواند حرکات شما را پیش‌بینی کند یکی از معدود ایده‌های خلاقانه‌ای بود که کوجیما با دستگاه PS1 اجرا کرد. کوجیما بارها اشاره کرده که او مدیون پلی‌استیشن بوده است چرا که اولین کنسول این شرکت، به او اجازه داد تا بسیاری از ایده‌هایی که به نظرش غیرممکن می‌آمد را اجرا کند. 

GTA Vice City

• سازنده: استودیوی Rockstar North
• سال انتشار: 2002
• کنسول: PlayStation 2

سری جی‌تی‌ای به طور کلی نه‌تنها نام مهمی برای برند پلی‌استیشن، بلکه فرنچایزی مهمی برای صنعت بازی است. اما انتخاب اینکه دقیقا کدام بازی توانسته بیشترین خاطره‌سازی را بکند بسیار سخت است. از اولین نسخه جی‌تی‌ای می‌توانیم شروع کنیم که با فضای خشونت‌آمیز و درگیری‌های ماشینی حسابی سر و صدا به پا کرده بود تا نسخه سوم که به عنوان اولین جی‌تی‌ای سه‌بعدی شناخته می‌شود. از سه نسخه ابتدایی که بگذریم، به GTA Vice City می‌رسیم که در سال 2002 عرضه شد و همان ساختار نسخه سوم به شکلی گسترده‌تر پیاده شد. وایس سیتی گران‌ترین پروژه راکستار با بودجه 18 میلیون دلار در زمان وقت حساب می‌شد. از طرفی دیگر الهامات مشخص راکستار گیمز از مسائل اجتماعی و بعضا سیاسی باعث شد تا وایس سیتی عنوانی بحث‌برانگیز باشد. تامی ورستی و پوشش خاص او و پالت رنگی جذاب شهر وایس سیتی، از جمله مواردی هستند که برای بسیاری از بازیکنان خاطره‌ ساختند و ساختن محیطی به بزرگی شهر میامی، نشان داد که کنسول PS2 حرف‌های زیادی برای گفتن دارد.

Killzone

• سازنده: استودیوی گوریلا گیمز
• سال انتشار: 2004
• کنسول: PlayStation 2

پلی‌استیشن در طول این چند سال با رقبای زیادی سر و کله زد و حتی تصمیم گرفت تا عناوینی برای رقابت مستقیم با رقبا بسازد. کیلزون از همان ابتدا لقب هیلو کیلر (Halo Killer) را گرفته بود و برای رقابت مستقیم با مایکروسافت بر سر شوتر اول شخص توسعه داده شد. چیزی که البته استودیوی گوریلا گیمز چندان به دنبال آن نبود و آن‌ها قصد داشتند تا یک بازی خوب بسازند. اگرچه که این هدف هم چندان دست‌یافتنی نبود و گیم‌پلی و هوش مصنوعی بازی به شدت مشکل داشت. با این حال بازی به لحاظ گرافیکی، انقلابی برای پلی‌استیشن محسوب می‌شد و فضای آینده‌نگرانه آن برای بسیاری از مخاطبان پلی‌استیشن خاطره‌انگیز شد. کیلزون 2 باز وضعیت را بهتر کرد و با استقبال گسترده بازیکنان و منتقدان روبه‌رو شد. موفقیت کیلزون 2 سبب شد تا توسعه نسخه سوم هم آغاز شود. در این روزها، نبود یک شوتر اول شخص انحصاری بین بازی‌های پلی‌استیشن احساس می‌شود و در این مواقع جای کیلزون بیشتر از همیشه خالی است. 

Jak and Daxter

• سازنده: استودیوی ناتی داگ
• سال انتشار: 2001
• کنسول: PlayStation 2

سری بازی Jax and Daxter یکی از آثار مهم استودیوی ناتی داگ و نقطه عطفی در بازی‌های ماجراجویی پلتفرمر سه‌بعدی به شمار می‌رود. این بازی، به‌عنوان یکی از اولین عناوین جهان‌باز روی پلی‌استیشن 2، نشان‌دهنده قدرت فنی و خلاقیت این کنسول بود. به لحاظ داستانی هم ترکیب طنز شخصیت‌ها با ماجراجویی جذاب، باعث شد که بازی هم برای کودکان و هم بزرگسالان، اثری سرگرم‌کننده باشد. این بازی با تعریف استانداردهای جدید برای پلتفرمرهای سه‌بعدی، نه‌تنها پلی‌استیشن 2 را به خانه‌ نوآوری تبدیل کرد، بلکه پایه‌ای برای موفقیت‌های بعدی استودیوی Naughty Dog هم شد. اگرچه که این دو دوست محبوب هم به نظر این روزها کنار گذاشته شدند، اما نمی‌توان از میزان اهمیت آن‌ها و ماجراجویی‌های خاطره‌انگیزی که داشتند به راحتی گذشت.

Ratchet and Clank

• سازنده: استودیوی اینسامنیاک گیمز
• سال انتشار: 2002
• کنسول: PlayStation 2

وقتی Ratchet & Clank در سال 2002 برای پلی‌استیشن 2 عرضه شد، استودیوی Insomniac Games ترکیبی بی‌نظیر از اکشن، طنز، و ماجراجویی را به دنیای بازی‌ها آورد. این بازی، که داستان دو شخصیت به‌یادماندنی رچت و کلنک را روایت می‌کند، به سرعت به یکی از نمادهای پلی‌استیشن تبدیل شد و شروع یک فرنچایز موفق بود. بازی بازیکنان را به دنیایی پر از سیارات عجیب و غریب می‌برد، جایی که باید با کمک اسلحه‌ها و گجت‌های متنوع، دشمنان را شکست دهند و معماهای محیطی را حل کنند. گرافیک بازی، با طراحی رنگارنگ و محیط‌های زنده، قدرت پلی‌استیشن 2 را به رخ می‌کشید. شخصیت‌پردازی بازی با دیالوگ‌های طنزآمیز و تعاملات جذاب میان رچت و کلنک، داستان را برای بازیکنان به‌یادماندنی‌تر کرد. Ratchet & Clank تنها یک بازی سرگرم‌کننده نبود؛ این عنوان به پلی‌استیشن کمک کرد تا جایگاه خود را به‌عنوان پلتفرمی برای بازی‌های خانوادگی و خلاقانه تثبیت کند. این سری همچنان یکی از محبوب‌ترین فرنچایزهای پلی‌استیشن است که توانسته با هر نسل از بازیکنان ارتباط برقرار کند. 

 Ico

• سازنده: استودیوی Team Ico و Japan Studios
• سال انتشار: 2001
• کنسول: PlayStation 2

Ico بیشتر از آنکه یک بازی باشد، یک اثر هنری است. وقتی این بازی در سال 2001 برای پلی‌استیشن 2 عرضه شد، مثل نسیمی آرام در میان طوفان بازی‌های پرهیجان آن زمان بود. این بازی، ساخته فومیتو اوئدا و تیم کوچکش، نشان داد که بازی‌ها نیاز ندارند تا آدرنالین بازیکنان را به بالاترین حد ممکن ببرند. گاهی اوقات لازم است تا یک بازی، فقط قدرت تامل مخاطبش را بالا ببرد و یک پیام انسانی مهم را برساند. داستان بازی بسیار ساده و در عین حال عمیق است؛ ماجرای یک پسرک که به سفری پرخطر می‌رود تا دختری را نجات دهد. اما این سفر چیزی بیشتر از یک ماجراجویی ساده است؛ Ico قصه‌ای درباره اعتماد و دوستی است. گیم‌پلی بازی با سادگی زیبایش تعریف می‌شد. شما باید معماهای محیطی را حل می‌کردید، دختر را از سایه‌های شومی که او را تهدید می‌کردند محافظت می‌کردید و هر بار که دست او را می‌گرفتید، احساس یک پیوند انسانی را تجربه می‌کردید که در کمتر بازی دیگری دیده می‌شد. Ico نه‌تنها یکی از زیباترین بازی‌های پلی‌استیشن 2 است، بلکه اثری است که مفهوم هنر در بازی‌های ویدئویی را بازتعریف کرد. خاطره قلعه و آن لحظات آرام اما تأثیرگذار، هنوز هم در دل بسیاری از ما زنده است. این بازی منبع الهام عناوین مهمی مثل رزیدنت ایول 4، لست آو آس، Brothers: A Tale of Two Sons و بازی‌های بسیار دیگری هم بوده است.

Shadow of The Colossus

• سازنده: استودیوی Team Ico
• سال انتشار: 2005
• کنسول: PlayStation 2

فومیتو اوئدا دوست‌داشتنی، چهره‌ای مهم برای پلی‌استیشن است و میزان تاثیرگذاری او روی برند پلی‌استیشن فقط به بازی Ico محدود نمی‌شود و او با ساخت بازی‌های مختلف، اهمیت ایده‌های خودش را مدام به رخ کشیده است. بازی Shadow of The Colossus را از هر جهت که نگاه کنیم، جلوتر از زمان خودش بوده است. تا پیش از انتشار این بازی، به سختی می‌توان اثری را پیدا کرد که مفهوم Boss Rush را به مرحله اجرا درآورده باشد. سواری کردن در سرزمین این بازی، حسی پر از آرامش است. این بازی یک هاب اصلی دارد که بازیکن با انجام هر ماموریت باید از آن نقطه ماموریت بعدی‌اش را آغاز کند و با سفری زیبا همراه شود. حس آرامش، اتمسفر شگفت‌انگیز بازی، میزان خلاقیت در طراحی مراحل و طراحی الگوهای باس‌فایت‌ها واقعا جلوتر از زمان خودش بوده است. تا به اینجا به داستان خارق‌العاده و فراموش‌نشدنی این بازی اشاره نکردیم. داستان بازی به مانند اکثر ساخته‌های اوئدا، مفهومی انسانی دارد و پیام مهمی را به مخاطبش می‌رساند. آن پایان شوکه‌کننده هم به سختی از ذهن بازیکنی خارج می‌شود. این بازی منبع الهام عناوین مهمی مثل The Legend of Zelda: Breath of The Wild و Dragon's Dogma 2 بوده است و اهمیت آن را نمی‌توان کتمان کرد. 

God of War

• سازنده: استودیوی Santa Monica
• سال انتشار: 2005
• کنسول: PlayStation 2

می‌رسیم به عنوانی که مسیر و رویکرد پلی‌استیشن را برای همیشه عوض کرد. گاد آو وار ساخته استودیوی سانتامونیکا را شاید بتوان اولین عنوان داستانی بزرگ و انحصاری پلی‌استیشن دانست. تیم سانتامونیکا پس از ساخت بازی Kinetica، توسعه این عنوان را کلید زد. دیوید جفی، کارگردان بازی می‌گوید که او با تجربه بازی Onimusha ایده ساخت یک بازی با فضایی خشونت‌آمیز و براساس اسطوره‌شناسی یونان به ذهنش رسید. گاد آو وار بازی با اکشنی بسیار سریع و خشونت‌بار بود،  چیزی که تا به آن لحظه چندان بین بازی‌های انحصاری پلی‌استیشن مرسوم نبود. از طرفی دیگر این بازی اهمیت داستان‌گویی و نمادسازی را به خوبی نشان داد و الگویی برای دیگر استودیوهای تحت نظر پلی‌استیشن شد. کریتوس نه‌تنها نمادی برای کنسول PS2، بلکه نمادی برای برند پلی‌ استیشن شده بود. شمشیر او یعنی Blade of Chaos تبدیل به یکی از نمادین‌ترین سلاح‌های ویدیوگیم شده و طرفداران عاشقانه کریتوس را دوست داشتند. تاثیر گاد آو وار حتی تا به امروز هم دیده می‌شود و اهمیت فرنچایز ذره‌ای کم نشده است. بنابراین می‌توان گاد آو وار را یکی از خاطره‌انگیزترین آثار دنیای پلی‌استیشن تا به امروز دانست.

همچنین پیشنهاد می‌شود تا مطلب «۱۰ شخصیت نمادین دنیای پلی‌استیشن» را هم از دست ندهید.

God of War Chains of Olympus

• سازنده: استودیوی Ready at Dawn
• سال انتشار: 2008
• کنسول: PSP

این دومین گاد آو وار است که در لیست 30 بازی تاثیرگذار و خاطره‌انگیز پلی‌استیشن قرار گرفته اما یک دلیل بسیار مهم دارد! چینز آو الیمپوس عنوانی بود که مختص کنسول دستی PSP ساخته شده بود و بسیار سخت است که این کنسول را بدون این بازی به یاد بیاوریم. درست است که عناوین مهم دیگری مثل Persona 3 Portable و MGS: Peace Walker هم می‌توانستند در این لیست قرار بگیرند اما مگر می‌شود از کریتوس و نمادسازی فوق‌العاده او برای پلی‌ استیشن به این راحتی‌ها گذشت؟ کنسول دستی PSP به معنای واقعی کلمه یک جهش بزرگ برای پلی‌استیشن بود. سونی که بازار کنسول‌های دستی را به واسطه GameBoy و 3DS داغ می‌دید، با PSP به این بازار وارد شد و توانست بیش از 82 میلیون نسخه فروش داشته باشد. تجربه یک بازی گاد آو وار روی این کنسول دستی واقعا خاطره‌انگیز است. چینز آو الیمپوس به هیچ‌وجه کمبود یا محدودیتی نسبت به نسخه‌های اصلی نداشت و به همان اندازه اثری جاه‌طلب و به‌یادماندنی بود و حتی یک دنباله با نام گوست آو اسپارتا هم دریافت کرد. بنابراین سخت بود که به راحتی از این بازی هم بگذریم.

Demon’s Souls

• سازنده: استودیوی FromSoftware
• سال انتشار: 2009
• کنسول: PlayStation 3

میزان اهمیت بازی دیمنز سولز در حال حاضر برای تمام بازیکنان واضح‌تر شده است. پروژه‌ای که باعث شکل‌گیری ژانر سولزلایکی شد که امروز طرفداران بسیار زیادی دارد و استودیوهای متعددی به سمت ساخت بازی با چنین استانداردی رفتند. سران سونی در ابتدا حساب زیادی روی بازی دیمنز سولز باز نکرده بودند و حدس زدند که چالش و دشواری بازی احتمالا دلیلی بر شکست آن در بازار غرب باشد. چیزی که کاملا خلافش ثابت شد و استقبال‌ها از بازی به خصوص در بازار غرب غافلگیرانه بود. اگرچه که شاید امروز به این بازی نگاه کنیم، ایرادات خاصی از جمله نورپردازی و انیمیشن‌های کهنه به چشم‌مان بخورد اما فضای متفاوت و المان‌های اولیه سولزلایک و البته اعتیادآور بودن دشواری بازی، دقیقا چیزی بود که این بازی را از دیگر عناوین متمایز می‌کرد. دیمنز سولز بدون شک شروع یک جریان بزرگ برای بازی‌های اکشن ماجراجویی و نقش‌آفرینی بود و دستاوردهای آن را می‌توان امروز با بازی‌های مهمی مثل الدن رینگ بیشتر متوجه شد.

Uncharted

• سازنده: استودیوی ناتی داگ
• سال انتشار: 2007
• کنسول: PlayStation 3

اگر برای هر نسل کنسول‌ها بخواهیم یک بازی را به عنوان مهم‌ترین انحصاری نسل پلی‌استیشن معرفی کنیم، این لقب در نسل هفتم به آنچارتد می‌رسد. استودیوی ناتی داگ پس از توسعه سه‌گانه‌های کرش بندیکوت و جک و دکستر، مسیر متفاوتی را پیش گرفت و به دنبال آن بود تا برای پلی‌استیشن یک ایندیانا جونز پیدا کند. آنچارتد الهامات زیادی از سری بازی توم ریدر هم گرفته بود اما با اضافه کردن چاشنی ست‌پیس‌های سینمایی، توانست تا الگویی تازه برای بازی‌های داستان‌محور پیدا کند. الگویی که بعدها، دیگر استودیوهای تحت نظر پلی‌استیشن هم از آن استفاده کردند و به معنای واقعی کلمه جریان‌سازی کردند. اتفاقی که حتی برای خود ناتی داگ هم جریان‌ساز بود و آن‌ها توانستند بعدها از این الگو برای ساخت لست آو آس استفاده کنند. ماجراجویی‌های نیتن دریک جستجوگر و رابطه‌ او با همکارانش، همیشه حس خوبی را به بازیکن منتقل می‌دهد. همچنین تلاش‌های او برای رسیدن به گنج‌های مخفی در سرزمین‌های مختلف همیشه با صحنه‌هایی همراه بوده که برای خیلی از بازیکنان خاطره ساخته است. از صحنه آغازین آنچارتد 2 که او در یک قطار واژگون و معلق در آسمان قرار دارد تا سقوط او از هواپیما و دیدن سراب در صحراهای خاورمیانه! نیتن دریک، بدون شک ایندیانا جونز پلی‌استیشن بوده و گنج مخفی داستان‌گویی نوین را برای پلی‌استیشن پیدا کرده است. 

 Infamous

• سازنده: استودیوی Sucker Punch
• سال انتشار: 2009
• کنسول: PlayStation 3

حتی در بازار امروز هم ساخت یک بازی ابرقهرمانی اوریجینال و نه یک اقتباس کمیک‌بوکی، کاری به شدت پرریسک محسوب می‌شود اما سونی و استودیوی ساکرپانچ با توسعه سری Infamous نشان دادند که آن‌ها حاضر هستند برای بازی‌های انحصاری داستانی خودشان، هر ریسکی را بپذیرند. وقتی Infamous در سال 2009 برای پلی‌استیشن 3 عرضه شد، استودیوی ساکرپانچ نشان داد که چگونه می‌تواند داستان‌گویی قوی، گیم‌پلی جهان‌باز و فضیلت‌های اخلاقی تأثیرگذار را در یک بازی ابرقهرمانی ترکیب کند. این بازی نه‌تنها تجربه‌ای منحصر‌به‌فرد برای بازیکنان به ارمغان آورد، بلکه به تقویت جایگاه پلی‌استیشن به‌عنوان خانه‌ای برای عناوین انحصاری و نوآورانه کمک کرد. یکی از عناصر برجسته بازی، سیستم انتخاب‌های اخلاقی بود. بازیکنان می‌توانستند تصمیم بگیرند که کول یک قهرمان باشد یا یک ضدقهرمان، و این انتخاب‌ها مستقیماً بر داستان، قدرت‌ها، و نحوه واکنش مردم شهر تأثیر می‌گذاشت. این مکانیک حس مسئولیت و تأثیرگذاری را برای بازیکنان به ارمغان می‌آورد. موفقیت این بازی نه‌تنها به تثبیت جایگاه Sucker Punch در میان استودیوهای برتر پلی‌استیشن کمک کرد، بلکه به خلق یکی از محبوب‌ترین فرنچایزهای انحصاری این پلتفرم انجامید.

Journey

• سازنده: استودیوی ThatGameCompany
• سال انتشار: 2012
• کنسول: PlayStation 3

بازی Journey شاید متفاوت‌ترین عنوان این لیست باشد. اثری کوتاه اما عمیق که با استفاده از استعاره و داستان‌گویی محیطی، پیام مهمی را به مخاطبش انتقال می‌دهد. این بازی که شاید تمام کردن آن فقط به یک ساعت نیاز داشته باشد، به بهترین شکل ممکن از محیط و موسیقی استفاده می‌کند تا داستانش را تعریف کند. موسیقی درست به مانند یک راوی عمل می‌کند و ماجراجویی مسافر قصه ما را با بالا و پایین‌های نت‌ها روایت می‌کند. این بازی به قدری تاثیرگذار بود که از بسیاری از مراجع لقب «بازی سال» را هم دریافت کرد. آن هم در سالی که رقبای بزرگی مثل هیلو 4، دیس‌آنرد و واکینگ دد عرضه شده بودند. جرنی به شدت اثر مهم و ارزشمندی برای پلی‌استیشن است و باید در لیست تاثیرگذارترین بازی‌های تاریخ این کنسول قرار بگیرد.

Heavy Rain

• سازنده: استودیوی Quantic Dream
• سال انتشار: 2010
• کنسول: PlayStation 3

دیوید کیج هم بدون شک شخصی تاثیرگذار در تاریخ 30 ساله پلی‌استیشن بوده و عناوین مهمی را تحت نظارت سونی ساخته است. از مهم‌ترین بازی‌های او می‌توان به عنوان Indigo Prophecy یا همان Fahrenheit هم اشاره کرد که داستانی عمیق را روایت می‌کرد و ارزش‌های اجتماعی و انسانی هم در بدنه داستان آن دیده می‌شد که برای آن موقع حرکتی تحسین‌برانگیز به نظر می‌رسید. با این حال شاید بهترین بازی دیوید کیج و استودیوی Quantic Dream را عنوان Heavy Rain دانست. بازی درام تعاملی که داستان بسیار عمیقی داشت و مدام بازیکن را در معرض انتخاب‌های سخت و دشواری قرار می‌داد و همان مسیری را ادامه داد که با بازی فارنهایت درست شده بود. بسیاری این بازی را در لیست بهترین بازی‌های داستانی تاریخ هم قرار می‌دهند چرا که صحنه‌های تاثیرگذار و پیام‌های مهم انسانی را در خودش جای داده است. جالب است بدانید که ایده ساخت این بازی ابتدا با مایکروسافت مطرح شده بود اما سران این شرکت آمریکایی، ساخت این بازی را به علت المان‌های آزار کودکان رد کردند. دیوید کیج برای داستان این بازی نزدیک به 2000 برگه سناریو نوشت و ساخت این بازی با 40 میلیون دلار بودجه آغاز شد. با موفقیت بازی‌های فارنهایت و هوی رین، دیوید کیج بازی‌های Beyond: Two Souls و Detroit: Become Human را هم تحت نظارت سونی ساخت و نقشی تاثیرگذار در بازی‌های داستان‌محور پلی‌استیشن داشت.

The Last of Us

• سازنده: استودیوی ناتی داگ
• سال انتشار: 2013
• کنسول: PlayStation 3

شاید پس از گاد آو وار و آنچارتد، بتوان لست آو آس را مهم‌ترین عنوان تاریخ پلی‌استیشن دانست. اثری که به لحاظ داستان‌گویی تاثیر عجیبی روی دنیای بازی‌های ویدیویی گذاشت و حتی بعدها استودیوی بزرگی مثل سانتامونیکا هم این بازی را منبع الهام خود برای ریبوت گاد آو وار قرار داد. لست آو آس فرمول داستان‌گویی گاد آو وار و آنچارتد را شکوفا کرد. جایی که نیل دراکمن و بروس استریلی با همکاری یکدیگر تلاش کردند تا داستان را در تمام قسمت‌های بازی قرار بدهند و تعریف جدیدی از بازی‌های داستان‌محور ارائه دهند. رابطه الی و جوئل را نمی‌توان به راحتی فراموش کرد و شجاعانه بودن روایت بازی را در کمتر اثری می‌توان دید. امروز اهمیت نام لست آو آس برای پلی‌استیشن فقط در دنیای بازی‌های ویدیویی خلاصه نمی‌شود و حالا این نام در صنعت سرگرمی و تلویزیون هم برای خودش جایگاه بالایی دارد.

Horizon Zero Dawn

• سازنده: استودیوی گوریلا گیمز
• سال انتشار: 2017
• کنسول: PlayStation 4

میزان توجه پلی‌استیشن به بازی هورایزن نشان می‌دهد که این فرنچایز جایگاه بسیار بالایی برای این برند دارد. گوریلا گیمز که پس از Killzone Shadow Fall، این فرنچایز را موقتا کنار گذاشت، کاملا مسیری خلاف جهت را پیش گرفت و ساخت یک بازی اکشن نقش‌آفرینی را آغاز کرد. فرنچایز هورایزن با اینکه کمتر از ده سال قدمت دارد، اما تا به امروز بیش از سه بازی از آن منتشر شده و پروژه‌های بیشتری از آن هم در دست ساخت قرار دارد. ماجراجویی‌های الوی در آینده‌ای دور و مبارزات او با پیشرفته‌ترین ربات‌ها اما با سلاح‌های کهن، ترکیب بسیار جالب و جذابی‌ست. جدای از این مسئله، هورایزن همیشه نقش داشته تا قدرت سخت‌افزارهای پلی‌استیشن را به بهترین شکل ممکن رخ صنعت بکشد. جلوه‌های بصری و گرافیکی Horizon Forbidden West به قدری شگفت‌انگیز است که به تنهایی می‌تواند دلیلی برای تجربه بازی باشد.

Marvel's Spider-Man

• سازنده: استودیوی اینسامنیاک گیمز
• سال انتشار: 2018
• کنسول: PlayStation 4

نام «مرد عنکبوتی» به تنهایی در دنیای سرگرمی ارزش دارد و تضمین‌کننده فروش در ابعاد اقتصادی است. سونی با استفاده از مالکیت نام اسپایدرمن، پروسه ساخت یک بازی ویدیویی را هم کلید زد و این پروژه مهم را به استودیوی اینسامنیاک گیمز سپرد. Marvel's Spider-Man و در ادامه دنباله‌های آن، تبدیل به پرچم‌دار کنسول‌های پلی‌استیشن شدند و معرفی نسخه اول، تکلیف بسیاری را برای خرید کنسول نسل هشتمی روشن  کرد. بازی اسپایدرمن با الهام‌گیری از سه‌گانه بتمن آرکام، جان تازه‌ای به بازی‌های ابرقهرمانی داد و می‌توان گفت که یکی از بهترین اقتباس‌های مرد عنکبوتی نه‌تنها در بازی‌های ویدیویی بلکه در دنیای سرگرمی بوده است. این بازی در بازار موفق شد تا 33 میلیون نسخه بفروشد و دنباله آن هم سریع‌ترین فروش بازی انحصاری در تاریخ پلی‌استیشن را کسب کرد. بازی Marvel's Spider-Man 2 در طول یازده روز پنج میلیون نسخه فروخت. موفقیت بازی مارولز اسپایدرمن باعث شد تا مارول با استودیوهای بازی‌سازی دیگر همکاری داشته باشد و بیشتر به بخش گیمینگ خودش اهمیت بدهد. از طرفی دیگر به نظر سونی هم حساب بیشتری روی بازی‌های ابرقهرمانی باز کرده و حالا در آینده قصد دارد تا بازی ولورین را هم عرضه کند. 

Astro Bot

• سازنده: استودیوی Team Asobi
• سال انتشار: 2024
• کنسول: PlayStation 5

در وضعیت کنونی نمی‌توان از عنوان مهمی مثل Astro Bot چشم‌پوشی کرد. سری آسترو در ابتدا فقط در جهت تک دموهای سخت‌افزار پلی‌استیشن توسعه پیدا کرده بود اما سونی طی چند سال اخیر حساب بیشتری روی این ربات و سری باز کرده و اهمیت آن برای برند پلی‌استیشن بیش از پیش است. بازی آسترو پلی‌روم که تک دمویی برای سخت‌افزار PS5 و کنترلر Dualsense بود، توانست خاطره‌سازی زیادی با نمادهای پلی‌استیشن انجام دهد. در این بازی تمام سخت‌افزارهای پلی‌استیشن، کاراکترهای نمادین سری بازی‌ها و المان‌های مهم تاریخ این برند دیده می‌شد. بازی استرو پلی‌روم به قدری مورد استقبال قرار گرفت که سونی به تیم سازنده یعنی آسوبی، فضا و بودجه بیشتری اختصاص داد و از آن‌ها خواست تا یک بازی کاملا نمادین بسازند. بازی Astro Bot که در سال 2024 منتشر شد، پس از مدت‌ها نبود یک بازی پلتفرمر را برای پلی‌استیشن رفع کرد و از طرفی دیگر خود ربات آسترو تبدیل به مسکاتی برای پلی‌اسیشن شد. نقش این بازی را به هیچ وجه نمی‌توان کم دانست و بدون شک این بازی یکی از مهم‌ترین پروژه‌های چند سال اخیر سونی بوده است که احتمالا مسیر بسیار طولانی‌تری را هم طی بکند.

همان‌طور که در ابتدای متن هم اشاره کردم، عناوین زیادی‌ وجود دارد که جایشان در این لیست خالی‌ست. با این حال سالگرد 30 سالگی این برند، بهانه خوبی برای ویجیاتو فراهم کرد تا 30 بازی مهم این برند را بررسی کنیم و متوجه اهمیت و تاثیرگذاری آن‌ها روی صنعت بازی بشویم.

Thirty Years of Play, 30 Years of Joy

حال شما کدام یک از بازی‌های این لیست را دوست داشتید و بیشترین خاطره را با آن ساختید؟ به نظرتان کدام بازی مهم پلی استیشن می‌توانست در این لیست قرار بگیرد؟ حتما نظرتان را با ما به اشتراک بگذارید.

∎​