بیماری اوتیسم یا اختلال طیف اوتیسم (ASD) یک اختلال عصبی-رشدی است که بر نحوه ارتباط، تعامل اجتماعی و رفتار فرد تأثیر میگذارد. این اختلال معمولاً در سنین پایین شناسایی میشود و علائم آن در هر فرد به شکل متفاوتی بروز میکند.
به گزارش سلام نو به نقل از رکنا، اوتیسم در پسرها بیشتر از دخترها مشاهده میشود و معمولاً ترکیبی از عوامل ژنتیکی، محیطی و نوروبیولوژیکی در بروز آن نقش دارند. درمان اوتیسم شامل انواع مختلفی از روشهای رفتاری و دارویی است که به بهبود مهارتهای اجتماعی، ارتباطی و رفتاری افراد مبتلا کمک میکند.
بیماری اوتیسم یا اختلال طیف اوتیسم (Autism Spectrum Disorder یا ASD) یک اختلال عصبی-رشدی است که بر نحوه ارتباط و تعامل فرد با دیگران تأثیر میگذارد. این اختلال میتواند در هر فرد به شکلی متفاوت و با درجات مختلف از شدت ظاهر شود. اختلال طیف اوتیسم معمولاً در سنین پایین (معمولاً قبل از ۳ سالگی) شناسایی میشود و به شکل مداوم در طول زندگی فرد باقی میماند، اما برخی از افراد ممکن است تواناییهایی در یادگیری و برقراری ارتباط پیدا کنند.
علائم بیماری اوتیسم
علائم اوتیسم در هر فرد ممکن است متفاوت باشد، اما به طور کلی، این علائم در سه دسته اصلی تقسیم میشوند:
1. مشکلات ارتباطی
عدم برقراری ارتباط چشمی: فرد ممکن است تمایلی به نگاه کردن به چشمان دیگران نداشته باشد.
اختلال در زبان و گفتار: ممکن است تأخیر در یادگیری زبان و گفتار، یا حتی عدم توانایی در گفتار کامل مشاهده شود. برخی از افراد ممکن است از کلمات یا جملات تکراری استفاده کنند.
مشکل در استفاده از زبان بدن: فرد ممکن است نتواند به طور صحیح از زبان بدن (مانند حرکات دست، اشاره و یا تغییرات صورت) برای برقراری ارتباط استفاده کند.
2. مشکلات در تعاملات اجتماعی
عدم علاقه به بازیهای گروهی: کودکانی که به اوتیسم مبتلا هستند، ممکن است به بازیهای گروهی یا تعامل با همسالان علاقهمند نباشند.
عدم درک احساسات دیگران: آنها ممکن است در شناسایی یا درک احساسات دیگران (مثلاً شادی، غم، خشم) مشکل داشته باشند.
مشکل در ایجاد یا حفظ روابط دوستانه: ارتباطات اجتماعی برای فرد مبتلا به اوتیسم ممکن است دشوار باشد، به طوری که ممکن است ارتباطات بلندمدت یا صمیمانه برقرار نکند.
3. رفتارهای تکراری و محدود
تکرار رفتارها: فرد ممکن است برخی از حرکات یا رفتارها را به طور مکرر انجام دهد، مثل دست زدن، تکان دادن بدن یا استفاده از وسایل به شیوههای خاص.
تمایل به روتینهای خاص: افراد مبتلا به اوتیسم ممکن است به تغییرات در روال زندگی خود حساسیت نشان دهند و تمایل به تکرار فعالیتها یا روتینها داشته باشند.
علاقهمندی به اشیاء خاص: برخی از افراد ممکن است علاقه شدید به برخی اشیاء یا موضوعات خاص داشته باشند و برای مدت طولانی بر روی آنها تمرکز کنند.
عوامل ایجاد اوتیسم
علت دقیق اوتیسم هنوز به طور کامل شناخته نشده است، اما پژوهشها نشان میدهند که ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی ممکن است نقش داشته باشند. برخی از عواملی که ممکن است به بروز این اختلال کمک کنند عبارتند از:
عوامل ژنتیکی: داشتن سابقه خانوادگی از اختلالات طیف اوتیسم میتواند خطر ابتلا را افزایش دهد.
عوامل محیطی: عفونتها، داروهای مصرفی مادر در دوران بارداری، یا شرایط محیطی خاص ممکن است در بروز این اختلال تأثیرگذار باشند.
درمان و پشتیبانی
در حال حاضر هیچ درمان قطعی برای اوتیسم وجود ندارد، اما درمانهای مختلفی برای کمک به فرد مبتلا و بهبود مهارتهای اجتماعی و ارتباطی او وجود دارد.
درمانها معمولاً شامل
درمانهای رفتاری: مانند تحلیل رفتار کاربردی (ABA)، که میتواند به فرد در یادگیری مهارتهای اجتماعی و ارتباطی کمک کند.
درمانهای گفتار و زبان: برای بهبود مهارتهای زبانی و ارتباطی.
پشتیبانی از خانوادهها: آموزش به خانوادهها درباره چگونگی تعامل با فرد مبتلا و ارائه حمایتهای لازم.
افراد مبتلا به اوتیسم میتوانند با درمانهای مناسب و پشتیبانیهای مؤثر زندگی مستقل و پرباری داشته باشند.
بیماری اوتیسم (اختلال طیف اوتیسم) یکی از اختلالات عصبی-رشدی است که دلایل دقیق آن هنوز به طور کامل مشخص نشده است. با این حال، تحقیقات نشان میدهند که ترکیبی از عوامل ژنتیکی، محیطی و نوروبیولوژیکی ممکن است در بروز این اختلال نقش داشته باشند. در اینجا اطلاعاتی بهصورت جدول برای شما جمعآوری کردهام.
1. علتهای بیماری اوتیسم
علتهای دقیق بیماری اوتیسم مشخص نیست، اما عوامل زیر ممکن است در بروز آن نقش داشته باشند:
عوامل ژنتیکی: تحقیقات نشان میدهند که تغییرات ژنتیکی خاص ممکن است در بروز اوتیسم نقش داشته باشند.
عوامل محیطی: عوامل محیطی مانند عفونتهای دوران بارداری، مصرف داروهای خاص، یا برخی شرایط محیطی ممکن است بر بروز اوتیسم تأثیرگذار باشند.
اختلالات در ساختار مغز: برخی از افراد مبتلا به اوتیسم تغییراتی در ساختار و عملکرد مغز دارند.
عوامل متابولیک و ایمنی: مشکلات در سیستم ایمنی بدن یا متابولیسم ممکن است باعث بروز اختلالات عصبی شوند.
عامل |
توضیح |
---|---|
عوامل ژنتیکی |
تغییرات در ژنهای خاص (وراثت) |
عوامل محیطی |
عفونتها، داروها، آسیبهای دوران بارداری |
اختلالات مغزی |
تغییرات در ساختار مغز، مانند بزرگ شدن آمیگدال |
عوامل متابولیک |
مشکلات ایمنی، اختلالات متابولیک در سطح سلولی |
جنسیت و میزان ابتلا به اوتیسم
تحقیقات نشان میدهند که اوتیسم در پسرها شایعتر از دخترها است.
جنسیت |
میزان ابتلا |
---|---|
پسرها |
۴ برابر بیشتر از دخترها |
دخترها |
کمتر از پسرها |
رده سنی و تشخیص اوتیسم
اوتیسم معمولاً در سنین پایین (معمولاً قبل از ۳ سالگی) تشخیص داده میشود. با این حال، برخی افراد ممکن است علائم آن را تا سنین بالاتر نشان دهند.
رده سنی |
توضیح |
---|---|
۰-۳ سال |
اغلب اولین علائم اوتیسم در این سنین ظاهر میشود. |
۳-۶ سال |
تشخیص اولیه اغلب در این دوره میتواند انجام شود. |
بالای ۶ سال |
در مواردی که علائم خفیف باشد، تشخیص ممکن است دیرتر انجام شود. |
بیماریهای مشابه به اوتیسم
برخی از اختلالات مشابه به اوتیسم وجود دارند که میتوانند علائمی مشابه با اوتیسم داشته باشند.
بیماری مشابه |
توضیح |
---|---|
اختلالات اضطرابی |
شامل اضطراب شدید، ترس از اجتماع و وسواس. |
اختلالات توجه/بیشفعالی (ADHD) |
اختلال در توجه، فعالیت زیاد، و رفتارهای تند. |
اختلالات ارتباطی |
مشکلات در برقراری ارتباط زبانی و غیرکلامی. |
اختلالات یادگیری |
مشکلات در یادگیری و توسعه مهارتهای تحصیلی. |
داروهای معمول برای درمان اوتیسم
درمان دارویی معمولاً به طور مستقیم اوتیسم را درمان نمیکند، اما برای کاهش علائم خاص مانند اضطراب، بیشفعالی و رفتارهای تکانشی استفاده میشود.
نوع دارو |
توضیح |
---|---|
داروهای ضداضطراب |
داروهایی مانند SSRI برای کاهش اضطراب (مثل فلوکستین). |
داروهای ضدافسردگی |
برای بهبود خلق و کاهش علائم افسردگی و اضطراب. |
داروهای ضدروانپریشی |
برای مدیریت رفتارهای شدید و روانپریشی (مثل ریسپریدون). |
داروهای تحریککننده |
برای کاهش مشکلات توجه و بیشفعالی (مثل متیلفنیدات). |
تغذیه و عوامل مؤثر در بروز اوتیسم
تغذیه نقش مهمی در بهبود یا تشدید علائم اوتیسم دارد. برخی از تغییرات تغذیهای میتوانند تأثیر مثبت داشته باشند.
نوع تغذیه |
توضیح |
---|---|
رژیم کم گلوتن |
بعضی تحقیقات نشان میدهند که حذف گلوتن میتواند به بهبود علائم کمک کند. |
رژیم بدون لاکتوز |
حساسیت به لاکتوز ممکن است علائم اوتیسم را تشدید کند. |
تغذیه غنی از امگا-۳ |
امگا-۳ میتواند در بهبود عملکرد مغز و خلق و خو مؤثر باشد. |
مکملها و ویتامینها |
مصرف ویتامینها و مواد معدنی میتواند به بهبود علائم کمک کند. |
کشورهایی که بیشتر به این بیماری دچارند
آمار نشان میدهد که نرخ ابتلا به اوتیسم در کشورهای پیشرفته بیشتر است، که ممکن است به دلیل تشخیص بیشتر و آگاهی بالاتر باشد.
کشور |
نرخ ابتلا به اوتیسم (%) |
---|---|
آمریکا |
حدود ۱ در ۳۶ کودک |
بریتانیا |
حدود ۱ در ۱۰۰ کودک |
استرالیا |
حدود ۱ در ۶۸ کودک |
چین |
حدود ۱ در ۱۰۰۰ کودک |
تأثیرات ژنتیکی در بیماری اوتیسم
تحقیقات نشان میدهند که عوامل ژنتیکی تأثیر زیادی در بروز اوتیسم دارند. در واقع، در خانوادههایی که سابقه اختلالات طیف اوتیسم دارند، احتمال ابتلای کودک به اوتیسم بیشتر است.
عامل ژنتیکی |
تأثیر |
---|---|
وراثت |
احتمال ابتلای کودک به اوتیسم در صورتی که یک یا هر دو والد مبتلا باشند، بیشتر است. |
ژنهای خاص |
تغییرات در برخی ژنها مانند ژنهای مرتبط با رشد مغز ممکن است خطر اوتیسم را افزایش دهند. |
دوقلوهای یکسان |
در دوقلوهای یکسان، اگر یکی مبتلا باشد، احتمال ابتلای دیگری به اوتیسم زیاد است. |
تأثیر ترکیبی ژن و محیط |
همزمانی عوامل ژنتیکی و محیطی میتواند خطر بروز اوتیسم را افزایش دهد. |