مسئولان ناسا بسیار نگران هستند دونالد ترامپ پروژه راکت SLS را کنسل کند. این راکت غولپیکر با هزینه زیادی ساخته شده و قرار است برای سفر مجدد انسان به ماه استفاده شود.
این روزها رقابت شدیدی بین آمریکا و چین برای سفر به ماه ایجاد شده است. آمریکاییها برنامه آرتمیس را برای این سفر آماده کردهاند و میخواهند پس از آن سراغ مریخ بروند. گرچه هزینههای سنگین سفرهای فضایی و تصمیمات افراد تاثیرگذار در دنیای سیاست باعث شده که پروژه ناسا با اما و اگرهای فراوان روبرو شود. این روزها حتی شایعاتی مبنی بر تصمیم ترامپ برای کنسل کردن راکت SLS ناسا شنیده میشود.
ترامپ و کنسل کردن راکت SLS ناسا؛ یک تصمیم تاریخی که همهچیز را تغییر میدهد
از همان روز اعلام نتایج ریاست جمهوری آمریکا عدهای احتمال دادند که ترامپ بخواهد در برنامههای ناسا برای سفر به ماه تغییراتی را ایجاد کند. حالا بهنظر میرسد این شایعات بسیار قویتر از گذشته شدهاند و خطری جدی راکت SLS ناسا را تهدید میکند. این راکت یکی از عناصر مهم برای بازگشت به ماه است. فراموش نکنید که آخرینبار ناسا در سال ۱۹۷۲ تعدادی فضانورد را روانه ماه کرده بود.
جذابترین بخش پروژه ناسا ماموریت آرتمیس 3 خواهد بود. در این ماموریت راکت SLS از زمین پرتاب میشود و ۴ فضانورد را که در کپسول اوریون حضور دارد به فضا میبرد. سپس اوریون بهسمت ماه حرکت میکند. وقتی که فضاپیمای ناسا در مدار ماه قرار گرفت، به راکت استارشیب ایلان ماسک متصل میشود (این راکت پیشتر بهصورت جداگانه پرتاب شده است). دو فضانورد وارد استارشیپ میشود. سپس استارشیپ از اوریون جدا شده و به سطح ماه میرود.
پس از راه رفتن روی ماه، دو فضانورد با کمک استارشیب به مدار باز میگردند تا وارد اوریون شوند. در گام بعدی فضانوردان با اوریون به زمین میروند و استارشیپ نیز در مدار ماه باقی میماند. کاملا مشخص است که در چنین برنامهای راکت SLS ناسا نقش کلیدی دارد و کنسل کردن پروژه ساخت آن توسط دونالد ترامپ میتواند تا چه حد همهچیز را تغییر دهد.
فضاپیمای اوریون
اخیرا نیز یک روزنامهنگار حوزه فضا بهنام اریک برگر اعلام کرده است که بهاحتمال ۵۰ درصد دیگر چیزی بهنام راکت SLS وجود نخواهد داشت. پیشتر نیز برخی کارشناسان گفته بودند که ترامپ با بودجه سنگین ناسا مشکل دارد و میخواهد آنها را مجبور کند تصمیمات عجیبی بگیرند. بهباور ترامپ ناسا باید اکثر کارهای خود را به شرکتهای خصوصی واگذار کند.
بدینترتیب میتوان گفت که ترامپ قصد کنسل کردن کل پروژ سفر به ماه را ندارد و فعلا راکت SLS را هدف گرفته است؛ اما آیا یک راکت دیگر را میتوان بهراحتی جایگزین SLS کرد؟ این مسئله به هدف آمریکا از حضور در فضا بستگی دارد. چین اعلام کرده است که میخواهد تا سال ۲۰۳۰ فضانوردان خود را روانه ماه کند. برخلاف آمریکا چینیها زمینبندیهای خود را بسیار محافظهکارانه تعیین میکنند. بههمینخاطر بعید است که شاهد تاخیر در این زمینه باشیم.
این مسائل در حالی مطرح میشوند که برخی قسمتهای کلیدی پروژه آرتمیس ناسا با مشکلات مختلف مواجه هستند. یکی از این مشکلات به راکت استارشیپ مربوط میشود. این راکت باید بتواند ماموریتهایی همچون سوختگیری مجدد در فضا و فرود روی ماه بدون حضور سرنشین را انجام دهد. کارهایی که ابدا آسان بهنظر نمیرسند. به همینخاطر برخی تصور میکنند که احتمال دارد آمریکا تغییری در اولویتهای خود ایجاد کند.
استارشیپ
طبیعتا اگر چین زودتر از آمریکا به ماه برسد، این کشور در افکار عمومی جهان ضربه بزرگی دریافت خواهد کرد. با وجود همه این نگرانیها، ایلان ماسک گفته است که قصد دارد بودجه فدرال آمریکا را تا ۲ ترلیون دلار کاهش داده و دولت را از فشار زیاد آزاد کند. پس اگر ترامپ راکت SLS ناسا را کنسل کند، برنامه کاوشهای فضایی چگونه پیش خواهد رفت؟
تغییر اولویتهای آمریکا و سفر به مریخ
بسیاری تصور میکنند که شواهد از یک تغییر بزرگ حکایت دارند. ظاهرا حضور ایلان ماسک باعث شده که ترامپ بیشتر متمایل به سفر به سیاره مریخ باشد. پیشتر نیز ایلان ماسک بیشتر انرژی خود را روی مستعمره کردن مریخ گذاشته بود و گفته بود که میخواهد تا سال ۲۰۲۸ با استارشیپ انسانها را به سیاره سرخ بفرستد. هدفی که بهباور برخی واقعبینانه بهنظر نمیرسید.
جالب است بدانید که پروژه آرتمیس ناسا در سال ۲۰۱۷ تحت مدیریت ترامپ آغاز شد. آنها قصد داشتند چند ماموریت به سطح ماه داشته باشند و سپس یک پایگاه دائمی را در قمر زمین برای پژوهشهای علمی خاص ایجاد کنند. گرچه برنامه ناسا تاکنون با تاخیرهای مکرر مواجه شده است. طبق برنامه اصلی آنها میبایست در سال جاری انسان را روانه ماه میکردند؛ اما حالا گفته میشود که چنین اتفاقی تا پاییز ۲۰۲۶ رخ نخواهد داد.
ناسا مشکلات مربوط به بازطراحی لباس فضانوردان، سپر گرمایی و سیستم پشتیبانی حیات فضاپیمای اوریون و عملیاتی نشدن راکت استارشیپ را دلیل این مسئله عنوان کرده است. همچنین سکوی پرتاب متحرک راکت SLS نیز با تاخیرهای مکرر و هزینههای پیشبینی نشده سنگین دست و پنجه نرم میکند.
جالب اینجاست که اگرچه بیشتر این تاخیرها به راکت SLS ناسا مربوط نمیشود، ولی ترامپ میخواهد آن را کنسل کند. این راکت در سال ۲۰۲۲ و در ماموریت آرتمیس 1 عملکرد بسیار خوبی از خود نشان داد. همچنین تاکنون میلیاردها دلار بودجه صرف طراحی و ساخت راکت و زیرساختهای مرتبط با آن در مرکز فضایی کندی ناسا شده است. ناسا میگوید SLS تنها راکتی است که میتواند اوریون را با یک پرتاب مستقیم بهسمت ماه بفرستد. گرچه هر پرتاب SLS حدود ۲ میلیارد دلار برای آمریکا هزینه دارد.
اخبار مربوط به مشکلات فنی و تاخیرهای برنامه آرتمیس با موفقیتهای اسپیس ایکس همزمان شدهاند. مخصوصا که ماه گذشته اسپیس ایکس موفق شد در پرواز آزمایشی استارشیپ بوستر را با دو چنگک رباتیک در هوا بگیرد. همین نیز حیرت علاقهمندان به فضا را در سرتاسر جهان رقم زد. نکته مثبت استارشیپ در این است که میتواند برخلاف اکثر راکتهای فضایی چندینبار مورد استفاده قرار گیرد و هزینهها را بهشدت کاهش دهد.
سوال مهم اینجاست که اگر ترامپ راکت SLS ناسا را کنسل کند، آیا استارشیپ میتواند جایگزین آن شود؟ اینکار از نظر فنی ممکن است؛ اما با مشکلات بسیار زیادی مواجه خواهد شد. استارشیپ هنوز در مرحله آزمایشی قرار دارد و نمیتوان فضانوردان را با استفاده از آن روانه فضا کرد. پیشتر برخی پیشنهاد کرده بودند که بهجای SLS از راکت فالکون هوی اسپیس ایکس برای سفر به ماه استفاده شود. گرچه اینکار نیز مشکلات خاص خود را به همراه خواهد داشت.
مهندسان مجبور خواهند شد هم راکت و هم جزئیات مراحل مختلف ماموریت را تغییر دهند. اینکار سبب میشود که خطرات زیادی متوجه فضانوردان شود و برنامه آرتمیس نیز با تاخیرهای قابلتوجه مواجه گردد. در واقع اگر ترامپ میخواهد که در رقابت فضایی با چین پیروز باشد، باید هرچه زودتر در مورد کنسل کردن یا نکردن راکت SLS ناسا و جایگزینی آن با راکتی دیگر تصمیمگیری کند.
ناگفته نماند که سفر به مریخ نیز پیچیدگیهای خاص خود را دارد و به این راحتی انجامپذیر نخواهد بود. در واقع دخالتهای سیاسی ممکن است برنامههای فضایی آمریکا را بهکلی بهنابودی بکشاند. پیشتر نیز به تاثیر اینگونه دخالتها در دلایل نرفتن آمریکا در مریخ پرداخته بودیم.
ناسا اخیرا اعلام کرده است که سعی میکند با روشهای نوآورانه شرکتهای خصوصی فضایی را در پروژههای خود دخالت داده و هزینهها را کمتر کند. آیا ترامپ به این حد راضی خواهد شد و از کنسل کردن راکت SLS دست میکشد؟ با در نظر گرفتن جنبههای مختلف بهنظر میرسد که کنسل کردن کل پروژه چندان منطقی نباشد. مخصوصا اینکه آمریکا زمان زیادی را برای سفر به ماه از دست داده و ممکن است از چین عقب بماند. در اینصورت قطعا افکار عمومی آمریکا سرخورده خواهند شد.
بهنظر شما آیا در نهایت ایلان ماسک میتواند با تاثیر بر دونالد ترامپ برنامههای فضایی آمریکا را دستخوش تغییر کرده و راکت SLS را بهنابودی بکشاند؟
بیشتر بخوانید: چرا با این همه پیشرفت، باز هم فرود در ماه سخت است؟ همه آماده مأموریت اروپا کلیپر؛ بزرگترین فضاپیمای ناسا در جستجوی حیات فرازمینی ناسا آینده توخالی و نگرانکنندهای دارد ∎