شناسهٔ خبر: 70091396 - سرویس سیاسی
نسخه قابل چاپ منبع: روزنامه شهروند | لینک خبر

تعیین تکلیف شوروی و تقسیم نفت ایران در «کنفرانس برمودا»

صاحب‌خبر -

[شهروند] در دهه 70 خورشیدی کتاب‌های مربوط به اسرار «مثلث برمودا» جزو پرفروش‌ترین‌ها به شمار می‌رفتند. داستان‌های هواپیماها و کشتی‌های ناپدید شده در این مثلث که سه رأس آن را میامی فلوریدا، سان خوآن پورتوریکو و جزیره برمودا تشکیل می‌دادند، بسیار خواننده داشت و همه به دنبال دلیل وقایع عجیب و غیرطبیعی رخ‌داده در این محدوده از اقیانوس اطلس بودند. فهرست هواپیماهای سقوط کرده، کشتی‌های غرق شده و زیردریایی‌های ناپدید شده در مثلث برمودا قابل توجه است، هرچند برخی آن را طبیعی قلمداد کرده و عقیده دارند این میزان از حوادث در مسیری پرتردد غیرقابل اجتناب است. اما امروز دیگر کسی از مثلث برمودا و اسرار آن حرف نمی‌زند و به نظر می‌رسد با پیشرفت تکنولوژی و به روز شدن ابزار مسیریابی هواپیماها و کشتی‌ها، تعداد حوادث غیرمترقبه در این محدوده بسیار کاهش پیدا کرده است. اما برمودا جدای از این داستان‌ها، در تاریخ سیاسی جهان نیز نامی آشنا به شمار می‌رود زیرا یکی از مهم‌ترین گردهمایی‌های جهان پس از پایان جنگ جهانی دوم در این جزیره برگزار شده است.

زورگوها و شَرآفرینان در جزیره اسرارآمیز
71 سال پیش در چنین روزی، برابر ٤ دسامبر ١٩٥٣ میلادی، دوایت آیزنهاور رئیس‌جمهوری آمریکا، وینستون چرچیل نخست‌وزیر بریتانیا و ژوزف لانیل نخست‌وزیر فرانسه در جزیره برمودا دور یک میز نشستند تا برای برخی معضلات جهان از دید خودشان راه‌حل پیدا کنند. در این تاریخ فقط چند ماه از پایان جنگ کره که 3 میلیون نفر را به کام نیستی فرستاد می‌گذشت، اتحاد جماهیر شوروی در اروپای شرقی قدرتنمایی می‌کرد و شهر برلین که تحت نظارت بین‌المللی قرار داشت آبستن حوادث بود. همچنین در مصر که سرنوشت یکی از مهم‌ترین آبراهه‌های جهان یعنی کانال سوئز به آن وابسته است، حکومت پادشاهی منقرض شده و نظامیان ملی‌گرای نزدیک به شوروی روی کار آمده بودند. این میان، خیال مهمانان برمودا فقط از ایران آسوده بود زیرا چند ماه قبل موفق شده بودند با سرنگونی دولت دکتر مصدق، شاه و نفت ایران را برای خود حفظ کنند.

نشستن رفقا بر سر خوان پر از نعمت نفت
این گردهمایی که در تاریخ به «کنفرانس برمودا» مشهور است، در حقیقت مهم‌ترین نشست کشورهای تاثیرگذار جهان پس از پایان جنگ بین‌الملل دوم قلمداد می‌شود. اتحاد جماهیر شوروی و نفوذ ایدئولوژیک و نظامی آن در اروپا و سپس دیگر کشورهای جهان، نخستین معضلی بود که در برمودا به آن پرداخته شد. اما شاید آن چیزی که همه سران حاضر در کنفرانس بی‌تاب گفت‌وگو درباره آن بودند، موضوع نفت ایران بود. پس از سقوط مصدق، دولت کودتا با حمایت همه‌جانبه شاه و دولت‌های آمریکا و انگلیس قدرت را در ایران به دست گرفته بود. قانون ملی شدن صنعت نفت در ایران تصویب شده بود اما دولت کودتا تمایلی به اجرای آن نداشت و از طرفی آن احاطه سابق انگلستان نیز مورد تمایل آمریکا نبود. چنین شد که نطفه تقسیم برادرانه نفت ایران تحت عنوان «کنسرسیوم»، در کنفرانس برمودا بسته شد و در نهایت کمپانی‌های آمریکایی‌، انگلیسی‌ و فرانسوی‌ برای مدت ٢٥‌سال بر منافع نفت ایران چنگ انداختند.