افراد دارای معلولیت، با موارد زیادی از محدودیت ها در جامعه مواجه هستند و در برخی موارد نیز مورد پذیرش قرار نمی گیرند، به طوری که گویا در حاشیه جامعه قرار دارند نه در متن و بطن اجتماع؛

متاسفانه در جامعه بیشتر به جای تاکید بر توانمندی افراد دارای معلولیت، ناتوانی آنها دیده می شود.

به دلیل نگاه نادرست جامعه به افراد دارای معلولیت، مشارکت آنها در فعالیت؛های اجتماعی اندک، روابط اجتماعی آنها بسیار پایین و اغلب بیکار یا دارای اشتغال ناقص هستند.

از مهمترین دغدغه های افراد دارای معلولیت، نگرش منفی آحاد مختلف جامعه به آنان است که این نگرش به افراد مانند تیغ دو لبه عمل می کند و از علل اساسی جذب و یا طرد این افراد است. ایجاد شغل برای این قشر از جامعه می تواند در افزایش اعتماد به نفس آنها تاثیر بگذارد و نشان دهنده نقش آفرینی آنان در جامعه به عنوان بزرگترین اقلیت باشد.

کم کاری ارگان های حمایتی در ایجاد شغل برای این افراد موضوعی است که «رضا شاه حسینی»، مدیر دفتر منطقه شمال انجمن فرهنگی، ورزشی و گردشگری معلولان پارس در گفت‌وگو با خبرنگار جام جم  بدان اشاره کرد. شرح این گفت‌وگو را در ادامه می خوانید.

*به عنوان عضوی از جامعه افراد دارای معلولیت انجام چه رسالتی را بر دوش خود احساس می کنید؟

بنده به عنوان یکی از افراد جامعه دارای معلولیت سالیان متمادی است که درگیر فلج ناشی از بیماری فلج اطفال هستم. جامعه افراد دارای معلولیت بزرگترین اقلیت جهان هستند. طبق آمار جهانی بین ۱۱ تا ۱۵ درصد جامعه بشری در دنیا به نوعی دچار انواع معلولیت ها شامل معلولیت جسمی، حرکتی، حسی، ذهنی هستند.

در طی سال های زندگی ام سعی کردم در جهت بهبود شرایط برای افراد دارای معلولیت قدم بردارم.

در دوره کارشناسی و کارشناسی ارشد به طراحی پروژه هایی مثل طراحی صندلی حمام، طراحی کیف و مناسب سازی معابر در سطح شهر ویژه افراد دارای معلولیت پرداختم و سعی داشته تا که رسالتم را به نحو احسن انجام دهم.

* نیاز های جامعه دارای معلویت شامل چه مواردی است؟

در واقع اشتغال یکی از مهمترین خواسته های افراد دارای معلولیت است. داشتن شغل برای همه افراد در جامعه اعتماد به نفس و امید به زندگی ایجاد می کند. زیرا افراد با داشتن شغل می توانند کیفیت زندگی خود را ارتقا دهند این موضوع برای افراد دارای معلولیت می تواند دو چندان تاثیر بگذارد.

فرد دارای معلولیت اگر دارای شغل مناسب با شرایط خود را داشته باشد در جامعه مشارکت بهتری خواهد داشت همچنین در سطح کیفی زندگی فرد نیز تغییرات مثبت ایجاد می شود.

در سال های اخیر مرکز بهکوش در استان گلستان و بخش توان بخشی سازمان بهزیستی در زمینه اشتغالزایی افراد دارای معلولیت اقدامات خوبی را انجام داده اند.

استان گلستان در زمینه اشتغال افراد دارای معلولیت و اشتغال حمایتی این قشر از استان های پایلوت در کشور محسوب می شود همچنین مرکز بهکوش توانسته در این زمینه به خوبی عمل کند.

*از تجربیات خود در این زمینه بگویید.

در سال های گذشته که بنده در یک کارخانه دارای سمت بودم، پیشنهادی به مدیریت این مجموعه دادم که برای بکار گیری نیرو می توانند از افراد دارای معلولیت استفاده کرد.

در آن دوره بعد از اعلام نیاز نیرو به سازمان بهزیستی، توانستیم ۱۴ فرد دارای معلولیت را استخدام کنیم که در حال حاضر برخی از این عزیزان جایگاه های شغلی بسیار مناسب و تاثیر گذاری دارند. به طور مثال یکی از این افراد دارای معلولیت در زمینه تدوین ویدئو کار می کند و از بهترین های استان محسوب می شود که حضور در این شغل را از کارخانه شروع کردند.

* حمایت بهزیستی از افراد دارای معلولیت در زمینه اشتغال حمایتی را چطور ارزیابی می کنید؟

سازمان بهزیستی استان در ادوار مختلف در زمینه اشتغال، دوره هایی را برای افراد دارای معلولیت برگزار کرد اما این دوره ها علاوه بر اینکه نواقصی داشت، هدفمند طراحی نشده بود که این موضوع به تصمیمات مدیریتی و کارشناسی مرتبط است.

در حال حاضر در مجموعه بهزیستی استان با مدیرانی مواجه ایم که خلاق و توانمند نیستند و انگیزه ای برای فعالیت های موثر در زمینه اشتغال افراد دارای معلولیت ندارند.

نمی توان حضور برخی مدیر و کارشناس خلاق را در مجموعه بهزیستی انکار کرد اما اجازه فعالیت به آنها داده نمی شود یا کنار گذاشته می شوند.

کارشناسان اشتغال در سازمان بهزیستی تعریف درستی از شغل و ایجاد آن برای افراد دارای معلولیت ندارند، و گاها خود آنها نیاز به مددکاری دارند.

این کارشناسان به جای پیدا کردن شغل برای افراد دارای معلولیت، آنها را با حذف یارانه بهزیستی از سرکار رفتن منصرف می کنند در حالی که می توانند با معرفی مزیت های شغل به آنها امید و انگیزه بدهند.

مشاوره های اشتباه از سوی کارشناسان و مددکاران سازمان بهزیستی یکی از موانع حضور افراد دارای معلولیت در جامعه است.

نگاه صدقه دادن از سوی کارشناسان بهزیستی به افراد تحت پوشش و دارای معلولیت باید تغییر کند.

در حال حاضر سازمان بهزیستی به یک سازمان صدقه دهنده تبدیل شده و گویا علاقمند است تا افراد دارای معلولیت صدقه بگیر آنها باشند تا فردی توانمند و فعال در جامعه.

*گفتید یک خاطره در این زمینه دارید آن را برای ما تعریف کنید.

در سال ۸۴ قانون حمایت از افراد دارای معلولیت در مجلس تصویب شده بود در آن زمان بنده به تازگی ساکن گرگان شده بودم.

بعد از تصویب این قانون به مدیروقت توانبخشی سازمان بهزیستی در آن زمان مراجعه کردم و درخواست یک معرفی نامه از این سازمان داشتم که به بنده بدهند تا برای مناسب سازی و دسترسی سازی ادارات استان اقدام و به ادارات مراجعه کنم اما ایشان با جمله ای که به من گفتند انگیزه فعالیت را از من گرفتند و جمله این بود: «ببین پسر جان اینکار نه برای تو آب می شود نه برای ما آب»

با گذشت چهار سال از این موضوع استان گلستان پایلوت مناسب سازی در شهر گرگان به سفارش بهزیستی شد و باز هم گذر من بعد از چندین سال به این معاون که دیگر در آن زمان سمتی نداشت، افتاد.

در یک جمعی که ایشان حضور داشتند، گفتم که فلانی میدانی چه ضرر بزرگی شما به من و استان زدید چراکه اگر در آن زمان قبول می کردی که یک نامه به من بدهی استان چهار سال جلوتر بود.

* سخن پایانی 

سازمان بهزیستی و کارفرمایان بخش خصوصی باید اعتماد بیشتری به توانمندی های افراد دارای معلولیت داشته باشند.

ما اعتقاد داریم که معلولیت محدودیت دارد اما می توان به واسطه معلولیت هنر انسان که غلبه بر محدودیت است را نمایان کرد. به طور مثال انسان نمی تواند، پرواز کند اما هنر انسان اختراع هواپیما است پس می توان از توانمندی ها و هنر افراد دارای معلولیت برای غلبه بر محدودیت ها استفاده کرد.