نیلوفر مولایی: در روزهای اخیر، چالش هایی درباره قانون عفاف و حجاب در فضای سیاسی و رسانه ای میان موافقان و مخالفان آن ایجاد شده است. خاصه آنکه مسعود پزشکیان، رئیس دولت چهاردهم با این قانون مخالفت کرد و رسما تاکید کرد که قانون حجاب قابل اجرا نیست.
عباس عبدی، فعال سیاسی اصلاح طلب، با اشاره به نظر پزشکیان درباره قانون عفاف و حجاب به خبرگزاری خبرآنلاین گفت: «آنهایی که مصوب کردند بروند دولت را استیضاح کنند و کنار بگذارند؛ سپس آقای جلیلی یا آقای قالیباف را که متناسب با اجرای این مصوبه هستند، روی کار بیاورند. دلیل ندارد رئیس جمهوری که مواضع خود را روشن گفته است، اقدامی را که به آن اعتقادی ندارد، انجام بدهد. دیگران تصویب کردند، پزشکیان بر خلاف عقیده‌اش انجام بدهد؟»
وی با اشاره به نوع مجازات های مشخص شده در قانون عفاف حجاب نیز بیان کرد: «اگر شما بخواهید نماز بخوانید، باید اعتقاد داشته باشید و الا خواندن آن به چه دردی می خورد. مسئله حجاب نیز تا حدی از همین نوع است. این افراد در خانه و محیط های بسته چه کار خواهند کرد؟»
ساکتین حجاب موضوع دیگری بود که عباس عبدی در واکنش به آن گفت: «هر نیروی سیاسی که در برابر مسائل سکوت کند، کم کم موجب حذف خودش می شود. برای دفاع از خودشان، انقلاب و اسلام باید به میدان بیایند، نترسند و این سکوت کمکی به آنان نمی کند.»
مشروح گفت و گوی عباس عبدی، فعال سیاسی اصلاح طلب را در خبرگزاری خبرآنلاین می خوانید؛
*******
* آقای عبدی! قانون عفاف و حجاب به مرحله ابلاغ و اجرا نزدیکتر شده است، پیش بینی شما از واکنش مردم و جامعه به اجرای این قانون چیست؟ همراهی یا اعتراض یا ...
قانون عفاف و حجاب به ابلاغ نزدیک شده است اما بعید می دانم به اجرا نزدیک شده باشد. مجری هر قانونی باید آن را قبول داشته باشد. شما اگر دزدی را جرم ندانید، هیچ وقت دزد را دستگیر و با او برخورد نخواهید کرد زیرا جرم نمی‌دانید؛ پس اگر حکومت آن را جرم بداند، و در عین حال شما را مجری مبارزه با دزدی کند، شکست می خورند. البته و از آن جایی که همه ما دزدی، قتل، جاسوسی و تهمت زدن را جرم می‌دانیم، با همه کسانی که این اقدامات را انجام می‌دهند برخورد خواهیم کرد.
امکان ندارد شما نظر مردم را درباره قانون سرقت بپرسید و حتی ۰/۵ درصد آنان بگویند جرم نیست. ولی با این مصوبه پوشش زنان علاوه بر اکثریت مردم، اغلب مجریان نیز مخالف هستند، یعنی یک تعداد زیادی به اجزای مصوبه اعتقاد ندارد و یک عده دیگر معتقد نیستند که با افرادی که پوشش متعارف دارند، چنین برخوردهایی صورت بگیرد. بنابراین، مصوبه‌ای که مورد قبول مردم و مجریان خود نباشد، پیشاپیش شکست خود را پذیرفته است.
دیگران قانون حجاب را تصویب کردند، پزشکیان برخلاف عقیده‌اش انجام بدهد؟
* واکنش دولت آقای پزشکیان به این قانون را چطور پیش بینی می کنید؟ فکر می کنید دولت مجبور به اجرا شود یا راهکار جایگزینی طراحی کند؛ مثلا ارائه لایحه اصلاحی؟
آقای پزشکیان در مصاحبه دوشنبه شب خیلی روشن در این باره سخن گفتند، پیش از آن هم در جلسه هیأت دولت و در ایام انتخابات در این باره صحبت کرده بودند. او اصلا نمی تواند برخلاف حرف های خود عمل کند. وقتی می گوید نمی توانیم قانون را اجرا کنیم، یعنی صادقانه حرف می‌زند و نمی‌تواند اجرا کند.
آنهایی که مصوب کردند بروند دولت را استیضاح کنند و کنار بگذارند؛ سپس آقای جلیلی یا آقای قالیباف را که متناسب با اجرای این مصوبه هستند، روی کار بیاورند. دلیل ندارد رئیس جمهوری که مواضع خود را روشن گفته است، اقدامی را که به آن اعتقادی ندارد، انجام بدهد. دیگران تصویب کردند، پزشکیان بر خلاف عقیده‌اش انجام بدهد؟
این قانون در بلندمدت مردم را متحداً در برابر حاکمیت قرار می‌دهد
* برخی معتقدند این قانون از یک سو مردم را مقابل حاکمیت و از یک سو مردم را رودروی یکدیگر قرار می دهد، این موضوع چقدر خطر برای کلان نظام و حاکمیت محسوب می شود؟
این قانون مردم را در کوتاه مدت جلوی هم دیگر و نیز جلوی ساختار قرار می‌دهد اما در بلندمدت مردم را متحداً در برابر حاکمیت قرار می‌دهد. به این صورت نیست که مردم همیشه با همدیگر جنگ کنند، هر کدام شیوه و راه خود را پیدا کرده و نفرتشان را متوجه یک جا می کنند.
بحث اعتقاد نیست، هدف زمین زدن دولت پزشکیان است
* اصرار حامیان قانون عفاف و حجاب را باید برمبنای اعتقاد ببینیم یا تلاش برای سنگ اندازی در مسیر حرکت دولت پزشکیان؟
اساسا بحث اعتقاد نیست، اگر بحث اعتقاد بود پس چرا اغلب علما و مراجع کاری به این مسائل ندارند. منتقد هم هستند و این کارها را رد می کنند و قبول ندارند. در سنت نبوی و سیره ائمه اساسا این کارها مشاهده نمی شود. در صدر اسلام بسیاری از زنان لباس کافی برای پوشیده نگهداشتن خود نداشتند. ولی به قول آقای رئیس مجلس، این کارها هویت این افراد شده است و حالا چرای آن را خودشان می دانند.
برای بقیه این کارها هویت نیست و او نمی گوید به چه حقی باید هویت خودش را قانون کند. دیگران همچین هویتی را ندارند. بنابراین، این یک بخش مسئله است و روند گذشته نشان می‌دهد که دیر یا زود این هویت شکسته خواهد شد. به نظر من هدف اصلی این افراد از اقدامات خود زمین زدن دولت پزشکیان است. و نه چیز دیگر. ابتدای دولت پذیرفتند که مصوبه را مسکوت بگذارند.
مصوبه حجاب به نظم اجتماعی ربطی ندارد
* برخی بر این باورند که چون گشت ارشاد و برخوردهای فیزیکی در این قانون حذف شده است، اجرای آن اشکالی ندارد. نظر شما در این باره چیست؟
اساسا، مسئله حذف گشت ارشاد نیست. مسئله این است که فلسفه جرم چیست؟ فلسفه جرم نظم اجتماعی و عفت عمومی است. این مصوبه به نظم اجتماعی ربطی ندارد. اینکه فردی روسری به سر دارد یا خیر، شرعی هست یا خیر بحث دیگری است. در فقه موجود درباره حرمت زدن ریش مردان هم سخن گفته شده ولی اکنون خیلی‌ها ریش خود را می زنند، اتفاق خاصی هم رخ نمی دهد. دختران نیز روسری خود را بر می دارند.
بنابراین، این مسئله ربطی به نظم اجتماعی ندارد. عفت عمومی هم یک امر سیال، نسبی و عرفی است. در عرف جامعه نیز، افراد محجبه موافق این نوع برخورد با کسانی که روسری ندارند نیستند. بله، فردی لخت می شود یا لباس دو تیکه پوشیده و به خیابان می آید، او را مجازات کرده و همه هم استقبال می کنند؛ مشکلی ندارد. هدف این ماجرا یک تحقیر عمومی است که از طریق این مصوبه خود را نشان می دهد.
اعتراض بانک مرکزی و وزارت اقتصاد به برداشتن پول از حساب مردم
* جریمه های مالی که گذاشته شده و برداشت آن به صورت مستقیم از حساب مردم، چقدر ممکن است باعث خشم مردم شود؟
اصولا، این نوع کارها بسیار زیان‌بار است و درکی از تبعات این کارها ندارند. وزارت اقتصاد و بانک مرکزی به شدت معترض این مسئله هستند و می دانند که این اقدام چه عوارض خطرناکی برای اقتصاد کشور دارد. بنابراین، کسانی که این قانون را تصویب کردند یا درکی از مسائل ندارند یا به دنبال زمین زدن مردم هم هستند.
مردم انواع راه ها را برای دور زدن قانون پیدا خواهند کرد
* برخی با نگاه سلبی معتقدند که این جریمه ها مردم را به سمت همراهی با قانون می برد، مشخصا نسلِ زد ممکن است با این روش های سلبی تن به یک قانون بدهد؟
اساسا، فرض کنیم، تعداد زیادی این اقدام را انجام دادند. این هیچ مسئله ای را حل نخواهد کرد؛ چرا؟ چون تمام این کارها به نوعی تحقیر و دشمن درست کردن است. از آن گذشته، مسائل اصلی جامعه ایران روسری سر کردن زنان در خیابان نیست. ضمن اینکه این قانون راه را باز کرده یک شال را همین طوری روی سر بیندازند، یعنی یک ذره سر را بگیرد کفایت می کند. این مسئله مهم نیست. مسئله‌ی مهم اعتقاد به چنین رفتار تحقیرآمیزی است.
اگر شما بخواهید نماز بخوانید، باید اعتقاد داشته باشید و الا خواندن آن به چه دردی می خورد. مسئله حجاب نیز تا حدی از همین نوع است. این افراد در خانه و محیط های بسته چه کار خواهند کرد؟ بعد کم کم با فضاهایی مواجه خواهیم شد که زنان در کنار مردان، بتوانند دو تیکه بپوشند یا عریان باشند و حکومت نیز نتواند کاری کند. ولی ملزم هستند که اگر در خیابان بیایند جور دیگری باشند. این اقدام اصلا مسئله را حل نمی کند و ایجاد نفرت، کینه و دوگانگی رفتاری خواهد کرد. مردم انواع راه ها را برای دور زدن قانون پیدا خواهند کرد، خیالتان راحت باشد.
وظیفه دولت حل مسئله دینی، اخلاقی مردم نیست
* پیشنهاد شما به دولت و مجلس برای کم کردن هزینه های اجرای چنین قانونی چیست؟
هیچ پیشنهادی ندارم، کلا باید نگاهشان به فلسفه جرم تغییر کند. وظیفه دولت حل مسئله دینی، اخلاقی مردم نیست. نظم اجتماعی و عفت عمومی هم مسئله عرفی است. نمی توانند آنچه را که ۸۰ درصد مردم با آن مخالف هستند، تبدیل به قانون کنند.
دیدید که در مسئله ماهواره نیز شکست خوردند، جز نفرت و پایین آمدن ناکام با راپل نتیجه دیگری نداشت و منجر به تضعیف نهاد انتظامی هم شد. باید این قانون را پس بگیرند و با یک فلسفه جدید اقدام به قانون نویسی کنند.
اصولگرایان سنتی جریان اصیلی هستند و باید به میدان بیایند
* آقای عبدی! به نظر می رسد که در طیف اصولگرا هم این قانون منتقدانی دارد اما بخاطر ترس از تندروها و حامیان این قانون، به سکوت رسیده اند و به نوعی باید به آنها ساکتین حجاب لقب داد، این ترس چقدر در دراز مدت این جریان را مقابل مردم قرار خواهد داد؟
هر نیروی سیاسی که در برابر مسائل سکوت کند، کم کم موجب حذف خودش می شود. برای دفاع از خودشان، انقلاب و اسلام باید به میدان بیایند، نترسند و این سکوت کمکی به آنان نمی کند. بحث این نیست که دعوا کنند اما نظرشان را به صورت صریح بگویند.
البته بخشی از جریان اصولگرای سنتی به میدان آمدند اما نیاز است که حضور بیشتری داشته باشند تا اثرگذاری داشته باشند. جریان اصولگرای سنتی، جریان اصیلی هستند و نباید به این راحتی تضعیف شوند.
۲۷۲۱۵
∎