همشهری آنلاین: امکان ندارد که برای پذیرایی از مهمانان خود در مراسمی مجلل یا رفتن به گردش آخر هفته با خانواده و دوستان، کباب را به عنوان وعده غذایی اصلی پیشنهاد نکنید. کباب نواع مختلفی دارد اما بناب، گزینه‌ای است که طعم و عطرش، هر کسی را مجذوب خود می‌کند.
اما طرز تهیه کباب ساطوری یا بناب چگونه است؟ با توجه به چه نکاتی می‌توان کباب ساطوری را مانند نمونه‌های رستورانی طبخ کرد؟ در ادامه همراه ما باشید تا علاوه بر پاسخ به سوالات، تاریخچه این غذای خوشمزه را بررسی کنیم.
خاستگاه بناب یا کباب ساطوری کجاست؟
کباب بناب یا کباب ساطوری، از شهر بناب در آذربایجان شرقی ایران سرچشمه گرفته است و به دلیل روش خاص آماده‌سازی و طعم بی‌نظیرش شهرت دارد. این کباب از گوشت تازه گوسفند تهیه می‌شود که به‌جای چرخ کردن، با ساطور دستی خرد می‌شود و با پیاز، نمک، و فلفل مزه‌دار می‌گردد.
قدمت بناب به دهه‌ها پیش بازمی‌گردد؛ همان زمانی که بناب به دلیل دامداری قوی، گوشت باکیفیت عرضه می‌کرد. پخت کباب روی زغال داغ و سادگی در چاشنی‌ها باعث حفظ طعم طبیعی گوشت و محبوبیت آن در سراسر ایران شده است.
تفاوت کباب ساطوری با سایر کباب ها
کباب ساطوری بناب تفاوت‌های چشم‌گیری با سایر کباب‌ها دارد که موجب تفاوت در طعم و ظاهر آن با سایر کباب‌ها شده است و آن را به غذایی منحصربه‌فرد و محبوب تبدیل کرده است. برخی از این تفاوت‌ها عبارتند از:
روش آماده‌سازی گوشت
در کباب ساطوری، گوشت گوسفند تازه به جای چرخ شدن، با ساطور دستی خرد می‌شود. این روش باعث می‌شود بافت طبیعی گوشت حفظ شده و طعمی اصیل‌تر داشته باشد. در مقابل، در سایر کباب‌ها، از گوشت چرخ‌کرده استفاده می‌شود که بافتی یکنواخت‌تر اما نرم‌تر ایجاد می‌کند.
ترکیب مواد اولیه
کباب ساطوری معمولاً از ترکیب ساده‌ای شامل گوشت گوسفند، چربی طبیعی، پیاز، نمک و فلفل تهیه می‌شود. این سادگی، طعم گوشت را برجسته می‌کند. در حالی که در سایر کباب‌ها بسته به نوع آن، از مواد متنوع‌تر یا ادویه‌های بیشتری استفاده می‌شود.
سبک پخت و ظاهر
کباب ساطوری معمولاً ضخیم‌تر از کباب کوبیده است و روی سیخ‌های پهن‌تر پخته می‌شود. بافت خرد شده گوشت نیز ظاهری متفاوت ایجاد می‌کند. سایر کباب‌ها مانند کوبیده یا برگ، معمولاً نازک‌تر و یکنواخت‌تر هستند.
طعم و عطر
کباب ساطوری به دلیل استفاده از گوشت تازه و خرد کردن دستی، طعمی غنی‌تر و عطر طبیعی‌تری دارد مواد که آن را از سایر کباب‌ها متمایز می‌کند.
مواد اولیه تهیه کباب ساطوری
پیش از یادگیری طرز تهیه کباب ساطوری، باید با ترکیبات این غذا آشنا شوید. مواد اولیه کباب بناب یا کباب ساطوری ساده و طبیعی است و به‌طور سنتی شامل موارد زیر می‌شود:
گوشت گوسفند تازه: بخش اصلی کباب، معمولاً گوشت نرم و باکیفیت از قسمت‌های ران یا سردست گوسفند انتخاب می‌شود.
چربی گوسفند: برای ایجاد طعم و جلوگیری از خشکی کباب، مقداری چربی از دنبه یا قسمت‌های چرب گوشت استفاده می‌شود.
پیاز: پیاز رنده‌شده یا خرد شده برای طعم‌دهی و نرم کردن گوشت.
نمک و فلفل: چاشنی ساده‌ای که طعم طبیعی گوشت را حفظ می‌کند.
دستورالعمل تهیه کباب ساطوری
طرز تهیه کباب ساطوری، بسیار ساده است. بنابراین، هر کدام از شما می‌توانید با در نظر گرفتم ترفندهای پخت، بناب خوشمزه و معطری آماده کنید. این مراحل عبارتند از:
آماده‌سازی گوشت:
گوشت گوسفند را از قسمت‌های نرم مانند ران یا سردست انتخاب کنید. سپس، چربی آن را جدا کرده و کنار بگذارید.
خرد کردن گوشت:
حالا گوشت و چربی را روی تخته مخصوص قرار دهید و با ساطور، گوشت و چربی را به صورت دستی و کاملاً ریز خرد کنید تا بافتی منسجم و یکدست به دست آید. توجه داشته باشید که خرد کردن دستی باعث ایجاد طعم و بافت متمایز این کباب می‌شود.
آماده‌سازی پیاز:
حالا پیازها را رنده کنید و آب اضافی آن را بگیرید. سپس، پیاز رنده‌شده را به گوشت خردشده اضافه کنید.
اضافه کردن چاشنی‌ها:
نمک و فلفل را به مخلوط گوشت و پیاز بیفزایید و مواد را کاملاً ورز دهید تا چسبندگی لازم ایجاد شود.
سیخ‌گیری:
حالا سیخ‌های پهن فلزی را آماده کنید و مخلوط گوشت را به اندازه مناسب بردارید و به صورت یکنواخت روی سیخ پهن کنید. البته فرایند سیخ‌گیری با دست انجام می‌شود. به طوری که گوشت را به شکل ضخیم و یکدست روی سیخ فشار دهید.
آماده‌سازی منقل:
حالا زغال‌ها را روشن کنید و اجازه دهید کاملاً سرخ و داغ شوند. و سیخ‌ها را روی منقل قرار دهید. در ادامه، سیخ‌ها را مرتب بچرخانید تا گوشت به طور یکنواخت بپزد و روی آن طلایی و کمی برشته شود.
فوت کوزه‌گری در تهیه بناب اصیل آذربایجان
برای پخت بهتر کباب بناب (کباب ساطوری)، می‌توان از چند ترفند ساده اما مؤثر استفاده کرد که به کیفیت و طعم کباب کمک می‌کند:
گوشت تازه و باکیفیت: برای بهترین طعم، از گوشت گوسفند تازه و نرم مانند ران یا سردست استفاده کنید. گوشت کهنه یا کم چرب ممکن است کباب را خشک کند.
استفاده از چربی مناسب: چربی گوسفند (دنبه) نقش مهمی در جلوگیری از خشک شدن کباب دارد. برای هر ۱ کیلوگرم گوشت، حداقل ۲۰۰ گرم چربی اضافه کنید.
خرد کردن دستی با ساطور: گوشت و چربی را با ساطور دستی خرد کنید تا بافتی منسجم و غنی به کباب بدهد. چرخ کردن گوشت باعث می‌شود کباب نرم‌تر ولی کمتر طعم‌دار شود.
آب پیاز را بگیرید: پیاز رنده‌شده را قبل از افزودن به گوشت، به خوبی فشار دهید تا آب اضافی آن خارج شود. این کار از آب افتادن کباب و چسبیدن آن به سیخ جلوگیری می‌کند.
ورز دادن دقیق گوشت و پیاز: مواد را خوب ورز دهید تا چسبندگی لازم ایجاد شود. این کار باعث می‌شود کباب هنگام پخت از سیخ جدا نشود و به‌خوبی شکل بگیرد.
حرارت مناسب زغال: زغال‌ها باید کاملاً داغ و قرمز شوند، اما نه به حدی که شعله‌های آتش از آن بلند شود. حرارت زیاد باعث می‌شود کباب سریعاً بسوزد و داخل آن نپزد.
چرخاندن مداوم کباب: کباب‌ها را به‌طور مداوم بچرخانید تا حرارت به‌طور یکنواخت به گوشت برسد و از سوختن آن جلوگیری شود.
سیخ‌های فلزی پهن: برای کباب ساطوری از سیخ‌های پهن استفاده کنید. این کار باعث می‌شود که کباب راحت‌تر از سیخ جدا شده و پخت یکنواخت‌تری داشته باشد.
پخت تدریجی: کباب را با حرارت ملایم بپزید تا گوشت به‌خوبی مغز پخت شود. پخت سریع و با حرارت زیاد باعث می‌شود کباب خشک و بی‌طعم شود.
سخن آخر
کباب بناب یا ساطوری به عنوان غذایی لذیذ و خوشمزه می‌تواند انتخاب مناسبی جهت پذیرایی در مهمانی‌ها یا گذراندن اوقات فراغت در طبیعت باشد. ما در این مطلب به بررسی طرز تهیه کباب ساطوری و تاریخچه آن پرداختیم. با در نظر گرفتن نکات ارائه‌شده، می‌توانید کبابی خوش‌عطر با بافت ایده‌آل داشته باشید.