به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از روابط‌عمومی گروه سینمایی «هنروتجربه»، نشست نقد و بررسی فیلم مستند «خانواده خلج» به کارگردانی مصطفی حاجی قاسمی و مریم الهامیان و تهیه‌کنندگی مریم الهامیان با حضور سازندگان اثر، رضا صائمی منتقد سینما، افشین خلج یکی از سوژه‌های اصلی فیلم، اخوانی وکیل پرونده و مخاطبان شامگاه دوشنبه ۱۲ آذر توسط گروه سینمایی «هنروتجربه» در پردیس سینمایی چارسو برگزار شد.

مصطفی حاجی قاسمی یکی از کارگردانان این مستند گفت: در بحث کاتارسیس اتفاق جالبی که افتاد این بود که معمولاً طبق آنچه که ارسطو درباره تراژدی‌های یونان باستان می‌گوید کاتارسیس برای مخاطبانی که یک تراژدی را تجربه می‌کنند اتفاق می‌افتد اما اینجا واقعاً برای آفرینش‌گرانی که در این فیلم حضور داشتند این اتفاق افتاد. افشین خلج همیشه می‌گفت من دوست دارم این فیلم ساخته شود تا خانواده‌ام با تجربیاتی که پشت سر گذاشته‌اند روبه‌رو شوند.

مریم الهامیان تهیه‌کننده و دیگر کارگردان فیلم نیز درباره اعتمادی که باید بین سوژه و سازنده اثر وجود داشته باشد، بیان کرد: اولین مسئله من این بود که آیا پدر و مادر افشین همکاری خواهند کرد و جلوی دوربین ما خواهند آمد؟ بنابراین از او خواستم که پیش از آنکه ما وارد عمل شویم خودش با خانواده صحبت کند. خوشبختانه مورد موافقت قرار گرفت و فیلم ساخته شد.

وی ادامه داد: زمانی که فیلم ساخته و تمام شد آقای خلج به من گفت فیلم شما ابعاد زیادی داشت ولی یک بُعد این فیلم برای من بسیار مهم بود. فیلم شما به من کمک کرد که بچه‌ها و همسرم را ببینم. من تمام این سال‌ها به این فکر بودم که برای آنها کاری تولید کنم و اقتصاد آینده‌شان را بسازم ولی هیچ‌وقت میزان رنجی را که آنها کشیدند، ندیده بودم و شما باعث شدید که این را ببینم.

مریم الهامیان در ادامه از اهمیت توجه مسئولان کشور به مستندهای اجتماعی گفت: من برای پخش و نمایش این فیلم با ارگان‌های مختلف نامه‌نگاری کردم و برایم مهم است که این فیلم را ببینند. این فیلم در عرض ۴ سال ساخته شده و از منتقدان گرامی و مردم تا هر جمعی که این فیلم را دیده‌ایم بسیاری اعلام کردند که تجربه‌ای مانند خانواده خلج داشتند. به همین دلیل برایم مهم است که ارگان‌هایی مثل بخش پژوهش‌های مجلس، هیئت دولت و قوه قضاییه، اتاق بازرگانی این فیلم را ببینند.

رضا صائمی منتقد سینما نیز با اشاره به نقش و اثرگذاری فیلم‌های مانند «خانواده خلج» گفت: ما در نگاه اول می‌توانیم بگوییم که این فیلم یک مستند آسیب‌شناسانه پژوهشی درباره مصائب کارآفرینی در ایران است که به مشکلات و چالش‌های تولید می‌پردازد اما وقتی این مسئله با ابعاد خانوادگی قضیه گره می‌خورد، مسئله عمیق‌تر می‌شود. اگر آن مرغداری را کارخانه در نظر بگیریم ترکیب 2 کلمه خانه و کار 2 عنصری هستند که اهمیت پیدا می‌کنند و در بازنمایی و روایت این قصه به هم گره می‌خورند.

وی با اشاره به نقش مادر در این خانواده و ریسک‌پذیری آنها افزود: خانم خلج به عنوان مادر در این فیلم تا انتهای قصه با همه اتفاقاتی که برایش رخ می‌دهد، مدام به دنبال گرفتن وام و تلاش برای احیای مرغداری است به همین علت یک همدلی دلسوزانه در ما برمی‌انگیزد به‌طوری‌که در پایان فیلم وقتی خبر نتیجه دادگاه می‌رسد آن لرزش صدا و آن خوشحالی را کاملاً می‌توانیم درک کنیم و با آن همراه می‌شویم.

صائمی در تأثیر روایتگری فیلم گفت: یکی از راه‌های رهایی از رنج روایت رنج‌ است. یعنی ما برای اینکه در واقع از غصه‌هایمان رها شویم باید غصه‌هایمان را تبدیل به قصه کنیم و همین قصه کردن به‌شدت کمک‌کننده است. در واقع این مستند نیز یک روایت است، روایت یک تراژدی اما یکی از ویژگی‌های این مستند این است که فقط روایتگری نکرده بلکه راهگشایی هم کرده است.

افشین خلج یکی از اعضای خانواده خلج نیز تصریح کرد: در پروسه ساخت این فیلم ما همه چیز را از نو به یاد می‌آوردیم. من نزدیک به ۸ سال مداوم به جلسات روانشناسی می‌رفتم و اگر آن ۸ سال را کنار بگذارم، پروسه این فیلم ۱۰ برابر آن تراپی‌ها به من کمک کرد. من هیچ شناختی از روال تولید فیلم و مستند نداشتم و در این پروسه دیدم که معجزه دوربین این است که به‌جای اینکه یک نفر ما را بشنود و ما را بفهمد، ما خودمان، خودمان را می‌شنویم و می‌فهمیم و به نظرم این بزرگ‌ترین اتفاقی بود که برای خانواده ما افتاد. اینکه خودمان در برابر خودمان نشستیم، خودمان را دیدیم و حرف‌های خودمان را شنیدیم و این از هر چیزی برای ما مهم‌تر بود.

اخوانی وکیل پرونده خانواده خلج نیز گفت: این فیلمِ یک خانواده و یک تولیدکننده نیست و نشان دهنده مشکلات مختلف در بخش تولید است. ما در جامعه‌مان این درد را داریم که تولیدکننده بدون مطالعه وارد امر تولید می‌شود. از سوی دیگر فیلم به‌خوبی به مشکلاتی همچون سوءمدیریت دولتی، عدم نظارت دولت، مسئله مهاجرت، برخورد بانک‌ها با ملت و … اشاره می‌کند به همین دلیل ما نباید این فیلم را تنها به‌مثابه یک فیلم و داستان و مشکل یک خانواده ببینیم بلکه این فیلم نمونه‌ای از مشکلات موجود است.