خبرگزاری رویترز به نقل از پنج منبع آگاه می‌نویسد که از زمان روی کار آمدن محمد شیاع سودانی، نخست‌وزیر عراق در سال ۲۰۲۲ میلادی یک شبکه پیچیدۀ قاچاق نفت کوره که برخی کارشناسان معتقدند سالانه دست‌کم یک میلیارد دلار درآمد برای رژیم ایران و نیروهای نیابتی‌اش دارد، در عراق رشد کرده است.

رژیم ایران که با طیف گسترده‌ای از تحریم‌های بین‌المللی روبروست، به همسایه غربی خود یعنی عراق به چشم یک متحد و یک ریه اقتصادی می‌نگرد و با تشکیل گروههای شبه‌نظامی شیعه و حمایت از احزاب سیاسی قدرتمند در این کشور، توانسته است نفوذ نظامی، سیاسی و اقتصادی خود بر ساختار سیاسی عراق را بطور قابل توجهی افزایش دهد.

رویترز به نقل از این پنج منبع که نخواستند نامشان فاش شود، می‌نویسد که نفت کوره قاچاق شده از عراق، عمدتا به دو روش به خارج از این کشور صادر می‌شود.

اولین روش، ترکیب آن با محصول مشابهی از ایران و سپس معرفی آن به عنوان یک محصول کاملاً عراقی است که به تهران کمک می‌کند از تحریم‌های سخت‌گیرانه آمریکا بر صادرات انرژی فرار کند.

روش دوم نیز صادرات آن بخش از نفت کوره عراق است که در چهارچوب همان برنامه «تخصیص سوخت یارانه‌ای» به کارخانه‌های آسفالت عراق واگذار می‌شود. برای صادرات به روش دوم نیز بار دیگر مجموعه‌ای از اسناد جعلی تهیه می‌شود تا منشاء واقعی سوخت‌ها پنهان بماند.

سود حاصل از فروش نفت کوره از روش اول، بطور مستقیم عاید رژیم ایران می‌شود. بویژه آنکه نفت کوره ایران معمولاً به دلیل تحریم‌ها با تخفیف به فروش می‌رسد اما اگر به عنوان عراقی در نظر گرفته شود، می‌تواند آن را با قیمت بالاتری بفروشد.

سود حاصل از فروش نفت کوره به روش دوم نیز عمدتا به شبه‌نظامیان تحت حمایت رژیم ایران در عراق می‌رسد که شبکه قاچاق را کنترل می‌کنند.

منابع آگاهی که با رویترز صحبت کردند، تخمین زدند که سود حاصل از انجام معاملات از هر دو روش، از ۱ میلیارد دلار در سال تا بیش از ۳ میلیارد دلار متغیر باشد.

به گفتۀ این منابع، از آنجا که رهبران کنونی عراق برای ماندن در قدرت، به شدت به حمایت گروه‌های شیعه با نفوذ مورد حمایت رژیم ایران نیازمندند، مقابله آنها با فعالیت‌های غیرقانونی مانند قاچاق نفت کوره، عملا غیرممکن است.

آنها همچنین فاش کردند که گروه شیعی و شبه‌نظامی عراقی «عصائب اهل حق» در مرکز این عملیات قاچاق قرار دارد؛ یعنی همان گروهی که از حامیان اولیه سودانی محسوب می‌شود و یکی از اعضای کلیدی ائتلافی بود که او را به مقام نخست‌وزیری رساند.

این گروه که از حمایتهای سپاه پاسداران برخوردار است، از سال ۲۰۱۸ میلادی در دستگاه امنیتی عراق نفوذ کرده و اکنون ۱۶ نماینده در پارلمان این کشور دارد.

قیس خزعلی، دبیرکل گروه «عصائب اهل حق» توسط واشنگتن تحریم شده است. نیروهای او علاوه بر حمله‌ای که در سال ۲۰۰۷ میلادی انجام دادند و منجر به کشته شدن ۵ سرباز آمریکایی شدند، با اتهامات حقوق بشری متعددی نیز روبرو هستند؛ از جمله به دلیل نقشی که در کشتار معترضان عراقی در جریان اعتراضات سال ۲۰۱۹ میلادی و اعمال دیگر خشونت‌ها داشتند.

رویترز افزود: رژیم همچنین از مسیر عراق، ارز مورد نیاز خود را تامین می‌کند و تحریم‌های وضع شده توسط ایالات متحده بر سیستم بانکی خود را دور میزند.

بغداد نیز سال‌هاست که با ظرافت نقش خود را به‌عنوان متحد واشنگتن از یکسو و تهران از سوی دیگر بازی می‌کند؛ اگرچه انتظار می‌رود با آغاز دور دوم ریاست جمهوری ترامپ، فشارها بر عراق به دلیل همکاری‌های پنهانش با رزیم ایران در راستای دور زدن تحریم‌های آمریکا افزایش یابد.