برترینها: شب گذشته، در حین گزارش پرسپولیس و الشرطه، علیرضا علیفر که بهعنوان یکی از گزارشگران معروف ورزشی ایران شناخته میشود، تلاش کرد تا گزارش خود را با فریادهای هیجانانگیز و کشیدن اصوات خاصی مانند "تووووووی دروازه!" به سبک عربهای گزارشگر فوتبال، به نمایش بگذارد.
این رفتار علیفر، که به نوعی به نظر میرسید در تلاش است تا از مدلهای گزارشگری وارداتی که در برخی کشورها معمول است، الگوبرداری کند، جنجالها و نقدهایی را به دنبال داشت. با این حال، این نوع گزارشها از چند جهت قابل تأمل است؛ از یک سو، جذابیت و هیجان مسابقات ورزشی را افزایش میدهد، اما از سوی دیگر، برخی معتقدند که این رفتارها بیش از حد اغراقآمیز و بیتناسب با فرهنگ ایرانی هستند و میتوانند باعث کمرنگ شدن اصالتهای گزارشگری فوتبال در ایران شوند.
تغییرات علیفر خراب شد!
گزارشگری ورزشی در ایران، بهویژه در فوتبال، همیشه به عنوان یکی از جنبههای جذاب و پرهیجان رسانهای شناخته شده. حالا شب گذشته، علیفر باز هم تیتر یک شده و البته که جدای از به کار بردن همان اصطلاحات خاص خودش چند گاف بزرگ هم داده. مثلا در جایی از بازی به اشتباه به لیگ نخبگان آسیا میگوید لیگ خبرگان آسیا! انگار علیفر در دنیای دیگری سیر میکند و ما هنوز هم نمیدانیم چه شد که در جریان دیدار لهستان و ایرلند شمالی به ویکیپدیا اعتماد کرد و نام مهندس معمار استادیوم نیس فرانسه را "دولاب امیر" خواند!
البته علیفر نشان داد تغییراتی هم داشته. او حداقل به ویکیپدیا اعتنایی نکرد و این تغییر در سبک گزارشگری علیفر بلافاصله واکنشهای مختلفی را در بین مخاطبان ایجاد کرد. در این بحث، باید به این نکته توجه کنیم که هر گونه تغییر در شیوههای گزارشگری، میتواند دارای مزایا و معایب خاص خود باشد.
کاربری در همین ارتباط نوشت: سرهنگ علیفر رو گذاشتن گزارشگر تا قدر خیابانی رو بدونیم
اما باید اذعان کرد که گزارشگری فوتبال در سطح جهانی بهویژه در کشورهای عربی بهشدت هیجانانگیز و پرشور است. گزارشگران فوتبال در این کشورها معمولاً برای انتقال هیجان و شادابی بیشتر به بینندگان، از صداهای بلند، فریادها و کشیدن اصوات خاص استفاده میکنند. بهعنوان مثال، گزارشگری فوتبال در تونس، مصر و عربستان همواره با صداهای بلند و هیجان بالا همراه است و البته که به دایره واژگان گستردهای تسلط دارند و ادبیات را به خوبی میشناسند. این سبکها در کشورهای عربی محبوبیت زیادی دارند و گزارشگران در تلاش هستند تا تجربهای نزدیک به تماشای مسابقات در استادیوم را برای بینندگان تلویزیونی بهوجود بیاورند.
این کاربر هم جالب نوشته: صدای علیفر آدمو میبره به ۲ بعدازظهر یه روز سرد پائیزی اواخر دهه هفتاد. استادیوم آزادی با ۱۵۰۰ تا تماشاچی. مرحله یک شانزدهم جام حذفی، بازی با نیروی زمینی
کاش به سراغ تقلید نروید!
در این میان، برخی گزارشگران ایرانی نیز با الهام از این شیوهها در تلاشند تا هیجان بیشتری به گزارشهای خود بیفزایند. اما سوال این است که آیا این تلاش برای تقلید از گزارشگری عربی، در ایران نیز پاسخ میدهد؟ در واقع، در ایران همواره یک تمایز فرهنگی خاص میان سبک گزارشگری ورزشی داخلی و خارجی وجود داشته است. گزارشگری در ایران معمولاً با زبانی فنی، دقیق و معمولاً آرامتر همراه است و گویندگان سعی میکنند که تمرکز بیشتری بر جزئیات بازی داشته باشند. این تفاوتها به دلیل ویژگیهای فرهنگی و تاریخ ورزشی کشور است و بسیاری از تماشاگران ایرانی ترجیح میدهند که گزارشگران بهجای هیجانهای اغراقآمیز، بیشتر به تحلیل و توصیف دقیق مسابقه بپردازند.
اما در عین حال، باید توجه داشت که در دنیای امروز، گزارشگری فوتبال همواره در حال تحول است و هر گزارشگری ممکن است بهدنبال جذب مخاطب با شیوههای نوین باشد. استفاده از فریادها، کشیدن اصوات و تاکید بر لحظات حساس بازی میتواند به ایجاد هیجان بیشتر کمک کند و در این راستا، برخی از گزارشگران ممکن است بخواهند با سبکهای جدیدتر، مانند آنچه در کشورهای عربی دیده میشود، مخاطبان خود را سرگرم کنند. در این میان، علیرضا علیفر نیز بهنظر میرسد که در تلاش است تا با استفاده از این تکنیکها، هیجان و انرژی را به مخاطبان خود منتقل کند.
البته این تغییرات ممکن است بهعنوان یک تجربه جدید در گزارشگری فوتبال ایران دیده شوند، اما در بلندمدت، باید بررسی کرد که آیا این شیوهها با سلیقه و فرهنگ تماشاگران ایرانی همخوانی خواهند داشت یا خیر. به نظر میرسد که انتخابهای گزارشگری بهویژه در فوتبال، باید با دقت بیشتری انجام شود تا همواره هماهنگ با ذائقه مخاطب باشد. در نهایت، شاید گزارشگران ایرانی مجبور شوند که با حفظ اصالت خود و در عین حال پذیرش نوآوریهای جدید، سبکی منحصر بهفرد و متناسب با مخاطب ایرانی ایجاد کنند.