شفقنا- عضو هیئت علمی دانشگاه مفید قم بر ضرورت ساده زیستی کسانی که در جامعه اسلامی مسئولیت میپذیرند، تاکید کرد و گفت: حضرت زهرا (س) با آنکه از تبار حضرت خدیجه (س) بود، در مدینه همچون مردم عادی و بلکه در شرایط سختتر از آنها زندگی کرد.
حجت الاسلام و المسلمین مجید رضایی دوانی در گفت وگو با شفقنا بیان کرد: حضرت زهرا (س) دوران کودکی و نوجوانی خود را در یک دوران پر فراز و نشیب در صدر اسلام، سپری کرد. در خانه ای زندگی می کرد که در آن آیات وحی نازل میشد. در آن خانه رفت و آمدهای متعدد بود. پدر و مادرشان در حساسترین دوران اسلام زندگی میکردند و مشکلات عدیده ای را تجربه میکردند و از هر سو و هر روز با مشکل جدیدی از طرف مشرکین روبه رو بودند. از سوی دیگر پیامبر(ص) روز به روز دوستان جدیدی را پیدا میکردند که آنها نیز با اذیتها و آزارهای مشرکان روبه رو بودند. در شعب ابی طالب سه سال با کمترین امکانات آن دوران سخت را گذراندند. پس از دوره شعب ایشان مادر خود را و پیامبر (ص) یکی از حامیان بزرگ خود را از دست دادند و این مسئولیت بر عهده حضرت زهرا (س) قرار گرفت. فداکاری های ایشان سبب شد که به حضرت لقب ام ابیها بدهند.
وی گفت: وقتی که بحث هجرت پیش میآید، ایشان با فاطمه بنت اسد مادر حضرت علی(ع) جزو آخرین افرادی بودند که به مدینه هجرت کردند یعنی حضرت صدیقه (ع) در یک محیط پر خطر زندگی کردند و دائم مورد هجوم دشمنان بودند. سختیهایی که بر پیامبر (ص) می گذشت در واقع برای حضرت زهرا (س) نیز ایجاد آزار و اذیت داشت.
وی ادامه داد: مشکلات از حضرت زهرا (س) یک مبارز ساخت. در مدینه خانواده پیامبر(ص) از همه بیشتر سختی کشیدند. روایتهای نقل شده از صدر اسلام، نشان میدهد که حتی فقر اصحاب پیامبر (ص) بر این خانواده گران میآمد و با توجه به اینکه خودشان در سختی به سر میبردند، با ایثار تلاش میکردند مشکلات دیگران را مرتفع کنند.
آقای رضایی افزود: این بیان قرآن در سوره دهر که میفرماید: «وَيُطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلَى حُبِّهِ مِسْكِينًا وَيَتِيمًا وَأَسِيرًا» ایثار این خانواده را اعلان میدارد. بعد از خیبر آرامشی پیش آمد و جنگهای سخت، کمتر شد و موفقیتهایی به دست آمد. اما قبل از آن، شرایط سختی بود و خاندان نبوت (ع) به سبب همراهی با مردم، زندگی سختتری را نسبت به بقیه تجربه کردند. درحالی که این حضرات از خانواده ثروتمند حضرت خدیجه (س) بودند و طعم فقر را نچشیده بودند. با آغاز مبارزات اسلامی، سختی به آنان رو میآورد و این حضرات، کریمانه سختیها را تحمل میکنند.
این پژوهشگر دینی تصریح کرد: نکته دارای اهمیت این است که اگر آرامش برای عموم مردم نیست، برای هیچ کسی نباید باشد.
وی ادامه داد: پیامبر با شنیدن آیه «لَهَا سَبْعَةُ أَبْوَابٍ لِكُلِّ بَابٍ مِنْهُمْ جُزْءٌ مَقْسُومٌ» شروع به گریه میکنند. برای آرام کردن ایشان، حضرت زهرا (س) را خواستند. حضرت که آمد، سلمان دید حضرت لباس وصله دار پوشیده است. گریست و گفت من دیده ام که دختر بزرگان و شاهان چگونه زندگی می کنند اما دختر اشرف کائنات اینگونه زندگی می کنند. حضرت زهرا (س) به پیامبر(ص) گفت سلمان از دیدن لباس من تعجب کرده درحالی که چند سال است که در خانه علی (ع) پوستی داریم که زیرانداز ماست و روز نیز روی آن برای گوسفندان علوفه میریزیم. پیامبر(ص) نیز به سلمان گفت دخترم از پیشتازان طریقت است. حضرت صدیقه (س) در شرایطی که پدرشان دارای سمت و جایگاه بود، اینگونه زندگی میکردند.
آقای رضایی گفت: در سوره احزاب که در حدود سال پنجم هجرت نازل شده درباره همسران پیامبر آمده است که: ای زنان پیامبر اگر سختتان است، از پیامبر جدا شوید و اگر می خواهید با پیامبر زندگی کنید، سختی زیادی در پیش دارید. انتخاب را به خود آنها واگذار میکند. خداوند به آنها می گوید مشابه خانه ای باشید که دختر پیامبر در آن زندگی میکند؛ خانه ای که در آن مادر در حال تربیت نیروی انسانی و شوهر در حال جهاد است.
وی افزود: حضرت زهرا(س) چهره معنویت، صبوری، وفا و درک بالا را به ظهور رساند. پیامبر (ص) برای بیان حقایق معنوی عالم، از میان مردان حضرت علی (ع) و از میان زنان، حضرت صدیقه طاهره (س) را برمیگزینند. اینان میدانند پیامبر چه حالاتی دارند و وحی چیست و چگونه است. پیامبر در حق حضرت زهرا(س) می فرماید: «فداها ابوها». حضرت زهرا یک دختر جوان است و تازه زندگی خود را شروع کرده است؛ ولی به خاطر شرایط مسلمانان از کوچکترین تزیینات در زندگی خود دوری کرد. پیامبر فرمود پدرت به فدایت که می دانی چگونه زندگی کنی. حضرت زهرا (س) با حضرت مریم، خواهر حضرت موسی و حضرت خدیجه، جزء چهار زن سرآمد در ادیان هستند. از سوی دیگر می بینیم که ایشان با مردم عادی بسیار متواضعانه برخورد می کنند.
آقای رضایی تصریح کرد: معلمی حضرت برای مردم زمانه خود، ابعاد متعددی دارد. هر وقت از ایشان سوال می شد، با حوصله و تواضع جواب می دادند.
وی گفت: از دوران بیماری ایشان نقل است که با افراد مختلف صحبت داشتند و افراد زیادی به عیادت ایشان می آمدند. زمانی حضرت علی(ع) به سلمان گفت بعد از پیامبر (ص) دیگر به سراغ ما نیامدی؟ سلمان جواب داد، از وقایعی که پیش آمده خجالت میکشم و این اتفاقات بسیار برایم سنگین است. حضرت امیر (ع) فرمود به حضرت زهرا (س) سری بزن که برایتان از بهشت هدیهای آورده است. سلمان به خدمت حضرت زهرا (س) رسید و حضرت مکاشفه ای را بیان میکند که بر اساس آن چند زن بهشتی وارد منزل حضرت میشوند. هر یک خود را معرفی میکنند و میگویند خداوند متعال ما را برای سلمان و ابوذر و مقداد قرار داده است. سلمان تعجب میکند و میگوید چطور این مکاشفه برای شما رخ داده است؟ آیا بعد از پیامبر (ص) با عالم غیب رابطه دارید؟ حضرت به گونه ای معلم همه است. در روایات از ائمه، بیاناتی وجود دارد که در آن مکاشفات و برداشتهای حضرت از عالم غیب بیان شده است و لذا ایشان «محَدَّثه» است. یعنی کسی است که با عالم غیب در ارتباط است و می تواند حدیث کند یا برایش حدیث میکنند.
آقای رضایی اظهار داشت: حضرت زهرا (س)، ضمن اینکه به مساله همسرداری توجه می کند، از کسب معرفت باز نمیماند. ایشان در مسائل مهم اجتماعی حضور دارد و انحرافات را اعلام می کند. در جنگهایی مانند فتح مکه حضور دارند. در حجۀالوداع حاضر بوده است. در جنگ احد نیز در نهایت برای مداوای مجروحان حاضر میشوند. ایشان شخصاً اموال و دارایی هایی که از پیامبر در اختیار ایشان بود را اداره می کرد و ثمره آن را برای فقراء هزینه می کرد. اداره منطقه فدک را شخصاً انجام می دادند. در تاریخ هست که ماموران حکومت، وکلای فاطمه را که در فدک بودند، اخراج کردند. یعنی حتی مدیریت فدک دست حضرت علی(ع) نبوده است؛ حضرت زهرا(س) در وصیت خودشان به حضرت علی(ع) درباره اداره باغات هفتگانه وصیت می کنند.