جوان آنلاین: «مدارس کانکسی» واژه‌ای آشنا برای دانش‌آموزانی است که سال‌هاست در این اتاقک‌های سرد زمستان و داغ تابستان درس می‌خوانند و هر سال می‌شنوند که سال آینده در کلاس درس نوساز آجری و سفید شده با گچ خواهند نشست. تحصیل برخی دانش‌آموزان مناطق محروم و روستایی در مدارس کانکسی یا حتی کپری و چادری سبب شده است آنها سال تحصیلی خود را با مشقت فراوان پشت سر بگذارند و گاهی درگیر مشکلات و همچنین حوادثی شوند. هر چند هر سال مسئولان وعده‌هایی برای جمع‌آوری مدارس کانکسی می‌دهند، اما انگار هیچ عزمی برای این کار نیست و باز هم سال تحصیلی گروهی از دانش‌آموزان در این کانکس‌ها شروع می‌شود و سال بعد و وعده بی‌عمل جدید و...
استفاده از کانکس برای مسئولان امر مزایایی دارد که باعث شده است تحصیل در آنها را برای گروهی از دانش‌آموزان دائمی کنند. از مزایای آنها می‌توان به قابل جابه‌جایی بودنشان اشاره کرد که نیازی نیست متولیان به خود زحمت ساخت مدارس کامل و مجهز در هر منطقه‌ای را بدهند. همچنین شرایط خاص کانکس‌ها آنها را از تجهیز به سیستم سرمایشی و گرمایشی یا ملزومات کلاس هوشمند بی‌نیاز می‌کند. در واقع کسی هم چنین درخواستی ندارد، چراکه همه می‌دانند نمی‌توان از کانکس چنین انتظاراتی داشت، اما دانش‌آموزان در این فضا مشکلات فراوانی دارند که در میانه این منفعت‌طلبی‌ها گم می‌شود.
وعده‌هایی که عملی نشد
دی ۱۴۰۱ بود که یوسف نوری وزیر آموزش و پرورش وقت خبر از خداحافظی با این مدارس تا پایان آن سال داد و گفت مدارس کانکسی با توجه به شرایط یک دوره زمانی و با توجه به ضرورت توسعه عدالت آموزشی در مناطق محروم راه‌اندازی شد و اکنون ۸ هزار مدرسه کانکسی در کشور وجود دارد که بیشتر در استان‌های غربی و جنوبی مستقر است و برای جمع‌آوری آنها ۲ هزار میلیارد تومان بودجه اختصاص داده شده است.
این یعنی مدارس کانکسی در مناطق محروم وجود دارند نه در مناطق کوچ‌نشین. همچنین اصلاً ایمن نیستند. به عنوان مثال فروردین همان سال (۱۴۰۱)، یکی از همین مدارس متحرک در یکی از روستا‌های مراغه حادثه آفرید. در آن زمان «مریم شجاعی» معلم این مدرسه کانکسی در خصوص حادثه پیش‌آمده گفته بود: «نه تنها کانکس به زمین متصل نبود، بلکه روی ارتفاع هم قرار داشت. به همین دلیل وقتی تندباد آمد این کانکس واژگون شد. به گمانم اگر به منبع آب برخورد نکرده بود، تا جاده پایین‌دست سرازیر می‌شد و اتفاق بدتری رقم می‌خورد. بعد از حادثه شانس آوردیم و کانکس طوری واژگون شد که خدا را شکر یکی از پنجره‌ها رو به آسمان بود و توانستم بچه‌ها را از پنجره بیرون بفرستم.»
یک قول جدید
مدارس کانکسی همیشه برای مدت کوتاهی در جایی مستقر می‌شوند، اما بعد از مدتی دائمی شده و کسی خود را مسئول برداشتن یا ساختن یک مدرسه محکم‌تر نمی‌داند.
اول آبان بود که وزیر آموزش و پرورش گفت: «پس از جلسه شورای عالی با حضور دکتر پزشکیان اقدامات خوبی صورت گرفت و متعاقب آن جلسه تصمیم بر این شد که مدارس کانکسی، سنگی، کلاس‌های با تراکم بیش از ۳۵ نفر، مدارس با سرانه زیر سه متر و... جمع‌آوری و در موارد خاص بهبود یا اصلاح شوند. در همین راستا طرحی ساختارمند با عنوان نهضت محرومیت‌زدایی از فضا‌های آموزشی آماده و تدوین شد و اکنون در دولت در حال بررسی است و بناست با تشکیل ستاد ملی و کشوری و با ایجاد نقشه اجرایی و زمان‌بندی شده، دستاورد‌های مهمی در بهبود کاستی‌های فضای آموزشی به دست آید.» علیرضا کاظمی با تأکید بر ارتقای جایگاه شورای عالی آموزش و پرورش افزود: «از سیاست‌ها و اولویت‌های آموزش و پرورش در دوره کنونی، ارتقای جایگاه این شوراست که رئیس‌جمهور نیز بر این امر تأکید دارند و حضور دکتر پزشکیان در جلسه شورای عالی، نشان از اهمیت این شورا بود.»
دانش‌آموزان و خبر‌های خوش
هر سال وعده‌های زیادی برای جمع آوری مدارس کانکسی داده می‌شود، اما با شروع سال تحصیلی معلوم می‌شود آب از آب تکان نخورده است. بعد از چند ماه دوباره وعده دادن‌ها و سال جدید و آش همان و کاسه همان...
در روستا‌های خراسان رضوی هنوز هم مدارس کانکسی وجود دارند. مدیر آموزش و پرورش تبادکان با بیان اینکه به همت خیران مدرسه ساز و اداره کل نوسازی و توسعه و تجهیز مدارس خراسان رضوی مدارس کانکسی در این شهرستان جمع آوری خواهند شد، گفت: «با افتتاح دبستان دو کلاسه شهادت (بنیاد برکت) از مهر سال ۱۴۰۱ تاکنون ۴۱ مدرسه در قالب ۳۳۲ کلاس درس در تبادکان به بهره‌برداری رسیده است و به حول و قوه الهی و به برکت ولی نعمتمان، حضرت امام رضا (ع) سه‌شنبه‌های افتتاح همچنان ادامه دارد.»
محمدحسین عبداللهی افزود: «مهر سال ۱۴۰۱ تبادکان دارای ۳۸کلاس درس کانکسی بود که به همت خیران مدرسه ساز و اداره کل نوسازی و توسعه و تجهیز مدارس خراسان رضوی اکنون به ۱۱ کلاس کانکسی کاهش یافته است و در دو ماه آینده به شش کلاس کانکسی خواهد رسید و ان‌شاءالله مدارس کانکسی جمع‌آوری خواهند شد.»
آذربایجان غربی هم مدارس کانکسی زیادی دارد که هر سال وعده‌هایی برای جمع آوری آنها داده می‌شود. در همین راستا فرماندار ویژه مهاباد گفت: «حذف مدارس کانکسی در این شهرستان با جدیت پیگیری می‌شود و سعی داریم تا سال آینده این بخش تعیین تکلیف شود.»
حسن عباسی توضیح داد: «تمام مدارس کانکسی بالای ۱۰ دانش‌آموز در این شهرستان جمع‌آوری می‌شود که تنها هفت مدرسه کانکسی باقی مانده است و با برنامه‌ریزی انجام شده و همت خیران برای سال تحصیلی آینده همه آنها نیز جمع خواهد شد. همچنین در راستای توسعه فضا‌های آموزشی مناسب، نسبت به شناسایی مدارس تخریبی و تعمیر و بازسازی آنها اقدامات عملی انجام شده است.»
به گفته این مسئول، علاوه بر آن، احداث مدرسه در مناطقی که تراکم دانش‌آموزان در آن زیاد است، از جمله زمین‌های شهرداری نیز در دستور کار قرار دارد. فرماندار ویژه مهاباد با اشاره به اینکه گازرسانی به ۲۰ روستای این شهرستان در حال اتمام بوده و همزمان با دهه فجر امسال به بهره برداری خواهد رسید، گفت: «در حال حاضر ۹۰ روستای شهرستان مهاباد از گاز طبیعی برخوردار هستند و ضریب برخورداری روستا‌های شهرستان مهاباد از نعمت گاز ۸۰ درصد است. هم اکنون عملیات گازرسانی به روستا‌های بخش خلیفان و مرکزی از جمله ماژگه، کیت که، کهنه ده، دهبکر، برایمه و کوتر در حال اتمام بوده و مقرر شده است دهه مبارکه فجر به بهره‌برداری برسد.»