به گزارش خبرنگار اجتماعی ایسکانیوز، روستاها مولد هستند و بخش مهمی از محصولات کشاورزی در روستاها تولید می‌شوند. امیرحسین مدنی معاون توسعه روستایی و مناطق محروم کشور در سال ۱۴۰۱ هم با ارائه آماری عنوان کرده بود که ۷۵ درصد از محصولات کشاورزی در روستاها تولید می‌شوند.
بیشتر بخوانید
استفاده بی‌رویه از سموم کشاورزی امنیت غذایی را به خطر می‌اندازد
به همین جهت، روستاها نقش مهمی در امنیت غذایی دارند اما مشکلاتی که در حوزه تغییرات اقلیمی، خشکسالی و تنش‌های آبی به وجود آمده، باعث شده تا بخشی از روستاییان محل زندگی خود را ترک کرده و به شهرها مهاجرت کنند یا کشاورزی را رها کرده و به کار دیگری مشغول شوند.
عبدالکریم حسین‌زاده معاون رئیس‌جمهور در امور توسعه روستایی و مناطق محروم کشور اعلام کرده که امروز از ۶۹ هزار روستای کشور، تنها ۳۸ هزار روستا دارای سکنه هستند و ۳۱ هزار روستا خالی از سکنه شده‌اند.
بخشی از این مشکل ناشی از این است که معیشت کشاورز تامین نمی‌شود و پس از مدتی یا تغییر شغل می‌دهد یا راهی شهر و حتی استانی دیگر می‌شود. رضا افلاطونی رییس سازمان امور اراضی در مورد آمار مهاجرت به مازندران گفت: حدود ۸۰۰ هزار نفر طی دو سال اخیر به مازندران مهاجرت کرده‌اند و اگر همینطور ادامه یابد شاهد مهاجرت‌های گسترده از استان‌های فارس و سیستان و بلوچستان که فرونشست‌های زیاد در آن صورت می‌گیرد، خواهیم بود.
گذشته از موضوع تغییرات اقلیمی، نداشتن الگوی کشت مناسب و استفاده کمتر از تکنولوژی و کشاورزی مدرن هم مزید بر علت شده تا کشاورز ما نتواند معیشت خود را تامین کند. کماینکه رئیس فرهنگستان علوم هم عنوان کرده که ضریب نفوذ علم و فناوری در بخش کشاورزی و غذا پایین است. در حالی که برخی نقاط خاص کشور به دلیل تمرکز مراکز دانشگاهی، ضریب نفوذ بالاتری دارند (گاهی تا ۳۰ درصد)، میانگین کشوری این شاخص همچنان پایین و کمتر از ۲۰ درصد است.
محمد درویش فعال محیط زیست در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی ایسکانیوز در این خصوص گفت: در همه جای دنیا خشکسالی باعث تشدید مهاجرت‌های اقلیمی می‌شود. دلیل خالی از سکنه شدن روستاها هم در طول چند دهه گذشته خشکسالی و کمبود منابع آب بوده است. ما هرچقدر که بتوانیم از دانش روز اسفاده کنیم، مثلا کشاورزی را ارتقا دهیم، ضایعات را کم کنیم، به سمت پرماکالچر (نوعی از کشاورزی) برویم و از کسب و کارهای سبز استفاده کنیم، طبیعی است که میزان فشار به منابع آب کم می‌شود و تاب‌آوری افزایش پیدا می‌کند.
علاوه بر این الگوی کشت هم در کشاورزی اصولی اهمیت بالایی دارد چراکه مشخص می‌کند که هر محصولی در چه منطقه‌ای کاشته شود. اسماعیل کهرم کارشناس محیط زیست در این باره به ایسکانیوز گفت: در محدوده اصفهان که منطقه‌ای خشک است، اقدام به کاشت هندوانه، خربزه و برنج کرده‌ایم درحالی که در گذشته کاشت این محصولات در آن منطقه مرسوم نبود. آمایش سرزمین به مفهوم انتخاب گزینه‌هایی مناسب برای افزایش و پایداری توان سرزمینی در جهت برآورد نیازهای جامعه از گذشته در ایران مرسوم بوده و پدران ما بررسی می‌کردند که آیا منطقه توان کشت یک محصول را دارد یا خیر.
کهرم توضیح داد: در کشور ما تنها سه استان گیلان، مازندران و تاحدودی گلستان توان کاشت برنج را دارند اما ما امروز در هر منطقه‌ای که چشمه آبی داشته برنج کاشته‌ایم. این سومدیریت‌ها در حوزه کشاورزی تالاب‌ها را خشک کرده است چراکه ایران کشوری خشک و نیمه خشک است.
در واقع تامین امنیت غذایی به معنای کاشت هر محصولی در نقطه‌ای در جهت افزایش آمار تولید نیست بلکه باید بدانیم که هر منطقه‌ای مناسب کاشت چه محصولی است و اگر اینطور باشد، کشاورز هم وقت و هزینه خود را برای کاشت محصولی که هم به اقلیم آسیب می‌زند و هم در نهایت فروش نمی‌رود، نمی‌کند.
مهاجرت روستاییان به شهرها تبعات دیگری هم دارد. پیش از این روستایی، صاحب زمین بود و تلاش می‌کرد تا روزی خود را به قدر کفایت بستاند اما بعد از مهاجرت زمین‌ها معمولا اجاره داده می‌شوند و اجاره‌نشین‌ها هم برای تامین معیشت خود و پرداخت اجاره‌بها تلاش می‌کنند که بیشترین استفاده را از زمین داشته باشند.
مستأجران معمولا در مدت محدودی که در زمین فعالیت دارند، سعی می‌کنند، حداکثر استفاده را از نهاده‌های شیمیایی به عمل آورند و درنتیجه خاک را تخریب می‌کنند. با این رویه اگرچه در مدت کوتاهی محصولات بیشتری به دست می‌آورند اما خاک تخریب شده و پس از مدتی دیگر حاصلخیز نخواهد بود و این مستاجر هم مجبوربه کوچ می‌شود و این امنیت غذایی کشور است که به خطر می‌افتد.
به گزارش ایسکانیوز، می‌توان با استفاده از الگوی کشت مناسب و بهره بردن از تکنولوژی روز دنیا شرایطی را فراهم کرد که معیشت کشاورز تامین شود و مجبور به مهاجرت نباشد. در این صورت است که به هدف تامین امنیت غذایی با تولید مستمر محصولات اساسی دست پیدا می‌کنیم.
انتهای پیام /