به گزارش پایگاه فکر و فرهنگ مبلغ، پاسخ‌های  استاد شیخ حسین انصاریان را به پرسش‌های مطرح از سوی جوانان می‌خوانید:

  همان گونه که اعمال صالح و نیکوی انسان به واسطه برخی گناهان حبط و تباه می‌شود، بعضی از اعمال نیک نیز سبب تکفیر و از بین رفتن گناهان می‌گردد. در قرآن و روایات راه‌ها و مصادیق فراوانی که موجب از بین رفتن گناه و آثار و عوارض آن، بلکه تبدیل سیئات به حسنات شده است. از مجموع آنها این مطلب به دست می‌آید که ایمان و عمل صالح و توبه و ترک گناهان کبیره، مطمئن‌ترین راه از بین بردن گناهان گذشته و جلب محبّت الهی است. در ذیل به برخی از آنها اشاره می‌شود:

 ۱- ایمان و عمل صالح: قرآن کریم می‌فرماید: والّذین آمنوا و عملوا الصالحات لنکفّرنّ عنهم سیئاتهم؛ ۲- کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته انجام می‌دهند، گناهان آنان را می‌بخشیم.

پس باید کوشید از طریق ازدیاد معرفت و شناخت خدا و آگاهی از نعمت‌های مادی و معنوی او و انجام عمل صالح، ایمان را تقویت نمود.

۳-  توبه و انابه و بازگشت از گناهان سبب محو و از بین رفتن همه گناهان کبیره و صغیره می‌گردد.

آیات ۶۸ و ۶۹ سوره فرقان به مرتکبین برخی گناهان کبیره وعده عذاب مضاعف و خلود در جهنم داده، سپس فرموده است: مگر کسی که توبه کند و ایمان بیاورد و عمل صالح انجام دهد که در این صورت خداوند (نه تنها) گناهان او را می بخشد (بلکه) سیئات و بدی‌های اعمال آنها را به حسنات تبدیل می‌کند.

پیامبر اکرم(ص) فرمود: لکلّ داء دواء و دواء الذّنوب الاستغفار؛ برای هر دردی، درمانی است. درمان بیماری گناهان توبه و استغفار است. از راه توبه است که می‌توان محبّت الهی را جلب نمود و محبوب حق تعالی گشت.

امام باقر(ع) فرمود: همانا خدای متعال از توبۀ بندۀ گناهکار خویش بسیار فرحناک و خشنود می‌گردد؛ خشنودتر از مردی که در شب تاری شتر و توشه خود را گم کند و سپس پیدا نماید. در حدیث قدسی آمده است: اگر آنان که از درگاه من روی برتافتند و به معصیت آلوده گشتند، می‌دانستند چقدر مشتاق آنان هستم (و از بازگشت و توبه آنان خشنود می‌گردم)، از شدّت شوق و شعف، جان می‌سپردند.

۴- ترک گناهان بزرگ، سبب از بین رفتن آثار گناهان کوچک شود: ان تجتنبوا کبائر ما تنهون عنه، نکفّر عنکم سیئاتکم و ندخلکم مدخلاً کریماً؛ اگر از گناهان بزرگی که از آن نهی می‌شوید، پرهیز کنید، گناهان کوچک شما را می‌پوشانیم و شما را در جایگاه خوبی وارد می‌سازیم.

۵- هر کار خوب و شایسته و هر فعلی که مصداق حسنه باشد، عاملی برای از بین رفتن سیئات و بدی‌ها می‌باشد: انّ المحسنات یذهبن السیئات ذلک ذکری للذاکریم؛ حسنات، سیئات و گناهان (و آثار آن) را برطرف می‌سازند. این مطلب تذکر و یادآوری است برای آنهایی که تذکر پذیرند.

حسنات، مطلق است و شامل همه عبادات و هر کار ارزشمندی که شرع آن راتأیید و تعیین کرده و به قصد تقرّب به خدا انجام گیرد، می‌شود.

امیرالمؤمنین(ع) می‌فرماید: انّ اللَّه یکفّر بکل حسنةٍ سیئةً؛ با انجام دادن هر حسنه، خداوند، یک گناه و سیئه را می‌پوشاند و محو می‌سازد.

۶- اقرار و اعتراف به گناه در پیشگاه حق تعالی: وقتی با خدای خود خلوت کردی و به دعا و مناجات مشغول شدی. گناهان و معصیت‌های گذشتۀ خود را به یاد آور و به زبان اعتراف و اقرار کن و از خدا عفو و مغفرت طلب نما. امام باقر(ع) فرمود: واللَّه ما ینجو من الذّنب ألاّ من أقربه؛ سوگند به خدا! جز آن که به گناه اقرار کند، نجات نیافت.

۷- پیوسته با طهارت (وضو و غسل و...) بودن و۸ - اقامه‌ها نمازهای پنجگانه با حضور قلب. سلمان فارسی می‌گوید: روزی با پیامبر اکرم(ص) زیر درختی نشسته بودیم. حضرت شاخه‌های خشک آن درخت را تکان داد، تمام برگ‌های آن فرو ریخت. سپس رو به من کرد و فرمود: سؤال نکردی چرا این کار را کردم. گفتم: شما بفرمایید، منظورتان چه بوده است.

فرمود: هنگامیکه مسلمان وضو بگیرد (و مواظب باشد) خوب وضو بگیرد، سپس نمازهای پنجگانه را به جا آورد، گناهان او فرو می‌ریزد، همانگونه که برگ‌های این شاخه فرو ریخت. سپس آیه انّ الحسنات یذهبن السیئات را تلاوت کرد.

اساساً آیه مذکور به عنوان تعلیل و بیان سرّ و حکمت وجوب اقامۀ نماز در سوره هود بعد از امر به اقامه نماز بیان شده است، یعنی نماز به عنوان یکی از مصادیق بارز حسنات، آثار معصیت و تیره‌گی‌هایی را که در دل وجود دارد، از بین می‌برد.

۹- خواندن نمازهای مستحبی و نافله مخصوصاً نماز شب.

امام صادق(ع) در ذیل تفسیر آیه ۱۱۴ هود می فرماید: صلوة المؤمن باللیل تذهب بما عمل من ذنب النهار؛ نماز شب مؤمن، گناهان روز او را محو و نابود می‌سازد.

۱۰- خضوع در عبادت و اشک ریختن در دعا و مناجات: شخصی از پیامبر اکرم(ص) پرسید: چه چیزی گناهان مرا بعد از توبه، نابود می‌کند؟ فرمود: اشک ریختن و خضوع در عبادت و دعا و مناجات و تحمّل بیماری‌ها.

۱۱- تحمل بیماری، گناهان را نابود می‌کند. پیامبر اکرم(ص) فرمود: السقم یمحو الذنوب.

۱۲- ناراحتی‌ها، مصایب، مشکلات و همّ وغم‌ها: پیامبر اکرم(ص) فرمود: ساعات المهموم، ساعات الکفّارات.

۱۳-طواف خانه خدا و خدمت به بندگان خدا و برآورده کردن و ۱۴- خواسته‌های مؤمنان.

امام ششم(ع) فرمود: هر کس هفت شوط خانه خدا را طواف کند، خداوند شش هزار حسنه برای او بنویسد و شش هزار گناه از او بزداید و شش هزار درجه مقامش را بالا ببرد. روا ساختن حاجت مؤمن از یک طواف بلکه ده طواف خانۀ خدا بهتر است.

۱۵- جهاد در راه خدا: مردی نزد پیامبر(ص) آمد و عرض کرد: ای رسول خدا! من به جهاد خیلی علاقه دارم و با جهاد نشاط پیدا می کنم. حضرت فرمود: پس جهاد در راه خدا کنی، زیرا اگر کشته شوی، نمرده‌ای بلکه زنده‌ای و از سفرۀ خاص خدا روزی می‌خوری و اگر در مسیر رفت و برگشت - در غیر میدان جنگ - بمیری، اجر و پاداش شما با خدا خواهد بود و اگر (به وطن و خانه‌ات) بازگشتی، از همه گناهان بازگشت می‌کنی و پاک می‌شوی، آن چنان که از مادر متولّد شوی.

۱۶- صله ارحام: اسحاق بن عمار می‌گوید: من مکرر این جمله را از امام صادق(ع) شنیدم که فرمود: انّ صلة الرحم و البر لیهوّ نان الحساب و یعصمان من الذّنوب؛ صله رحم و احسان و نیکی، حساب را آسان می کند و از گناهان نگه می‌دارند.

۱۷- خوش اخلاقی: امام صادق(ع) فرمود: همان گونه که گرمای خورشید یخ را آب می‌کند، خوش اخلاقی گناه را آب می‌کند.

۱۸- راستگویی.

۱۹- شکر نعمت‌های خدا.

۲۰- امانتداری و ادای امانت.

۲۱- بر دیدار و ملاقات برادران دینی رفتن.

۲۲- مصافحه کردن و دست دادن دو مؤمن با هم: امام باقر(ع) فرمود: وقتی دو مؤمن به هم رسیدند و با هم دست دادند، همواره گناهان آن دو می‌ریزد، چنان که برگ از درخت می‌ریزد و تا زمانی که از هم جدا نشده‌اند، خداوند به آنان نظر رحمت دارد.

۲۳- معانقه و در آغوش گرفتن مؤمن با نیت نزدیکی به خدا.

۲۴- خدمت به پدر و مادر و مؤمنان کفاره گناهان کبیره است.

۲۵- اطعام فقرا و دادن لباس به آنان.

۲۶- کار زن در خانه شوهر و انجام هر کاری که از شئونات زن می‌باشد، مثل حاملگی، زایمان، شیردادن و... کفاره گناهان می‌باشد. در حدیث آمده است که اگر زنی حتی یک لیوان آب به دست شوهرش بدهد، خداوند شصت گناه او را می‌آمرزد و شهری در بهشت برای او آماده می‌کند.

۲۷- کار مرد در خانه و کمک کردن به همسر در امور خانه‌داری کفاره گناهان بزرگ است.

۲۸- مهمترین عاملی که سبب آمرزش گناهان می‌شود و محبّت الهی را همراه دارد، اطاعت همه جانبه و در تمامی امور اعم از عبادی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و حکومتی است، چنان که عدم اطاعت از خدا موجب کفر می‌گردد..

قل ان کنتم تحبّون اللَّه فاتبعونی یحببکم اللَّه و یغفر لکم ذنوبکم واللَّه غفور رحیم؛ بگو ای پیامبر! اگر خدا را دوست می‌دارید، مرا پیروی کنید، تا خدا شما را دوست داشته باشد و گناه شما را ببخشد که خداوند آمرزنده و مهربان است.

۲۹- صلوات بر محمد و آل محمد: امام رضا(ع) می‌فرماید: من لم یقدر علی ما یکفّر به ذنوبه فلیکثر من الصلوة علی محمّد و آله فانّها تهدم الذّنوب هدما؛ کسی که توانایی بر چیزی که موجب محو و آمرزش گناهان او شود ندارد، پس بسیار بر محمّد و آلش صلوات بفرستد، چرا که صلوات گناهان را نابود و ریشه کن می‌کند.

۳۰- تلاوت قرآن: حضرت امام صادق(ع) فرمود: تلاوت هر آیه‌ای از آیات قرآن ده حسنه دارد و ده سیئه و گناه را محو نماید. اگر این تلاوت در شب یا روزهای ماه مبارک رمضان باشد، اثر آن هزار برابر می‌گردد.

۳۱- روزه: پیامبر اکرم(ص) فرمود: کسی که در ماه رمضان روزه می‌گیرد، در حالی که ایمان به خدا آرد و علاوه بر شکم، قلب و چشم و گوش و زبان او نیز در روزه باشد، خداوند روزه‌اش را قبول می‌کند و همه گناهان او را می‌آمرزد و می‌بخشد.

۳۲- افطار دادن به روزه داران مؤمن: امام صادق(ع) فرمود: من فطر مؤمناً کان کفّارة لذنبه الی قابل؛ افطار دادن به مؤمن روزه دار کفاره گناهان است.

مواردی که بیان شد، همه از مصادیق حسنه و عمل صالح می‌باشد. بنابراین عواملی که باعث از بین رفتن گناهان و جلب محبّت الهی می‌شود، منحصر به موارد مذکور نیست، بلکه عواملی چون توسّل به ائمه(ع) و شفاعت آنان، محبّت به یتیم، صدقه و... نیز باعث تکفیر و از بین رفتن گناهان می‌گردد.