به گزارش ایکنا به نقل از الجزیره، آلبانی در دهه 1920 تحت نفوذ ایتالیا قرار گرفت و سپس به یک حکومت کمونیستی تبدیل شد. حکومت آلبانی طبق قانون اساسی از سال 1944 تا 1991 شعائر مذهبی را ممنوع اعلام کرد و دین اسلام را یک دین بیگانه خواند؛ روحانیون و مفتی‌های مسلمان یا افرادی عقب مانده خوانده شدند یا به عنوان کسانی که از سوی کشورهای دیگر در جهت تضعیف منافع آلبانی کار می‌کنند معرفی و از سوی رژیم کمونیستی از فعالیت منع شدند. حکومت آلبانی سبک زندگی اسلامی و فرهنگ اسلامی را که از قرن پانزدهم وارد این کشور شده بود به کلی ممنوع اعلام کرد.
دولت کمونیستی ساختمان‌های اسلامی را تصرف و صدها مسجد را به مکان‌های تجمع، سالن‌های ورزشی، انبار، رستوران، مرکز فرهنگی و سینما تبدیل کرد تا پیوندهای بین ساختمان‌های مذهبی و مردم را از بین ببرد.
حتی پس از سقوط کمونیسم در آلبانی در سال 1991، مسلمانان این کشور اغلب از تبعیض علیه خود شکایت می‌کردند. در حالی که دو کلیسای جامع (ارتدوکس شرقی و کاتولیک) ساخته شد، تا سال 2016 مسلمانان آلبانی مسجد جامع نداشتند و مجبور بودند در خیابان‌ها نماز بخوانند. در سال 1992، صالح بریشا، رئیس‌جمهور وقت، اولین قدم را برای ساخت مسجد در نزدیکی میدان نمازگاه، نزدیک پارلمان آلبانی برداشت. ساخت و ساز این مسجد پس از مخالفت پیتر آربنوری، رئیس پارلمان این کشور به تعویق افتاد.
ادی راما، شهردار تیرانا در آن زمان که در حال حاضر نخست‌وزیر این کشور است تصمیم گرفت این مسجد را در سال 2010 در این شهر که تنها 8 مسجد داشت، بسازد.
مسجد نمازگاه؛ میراثی برای همه مردم آلبانی
این مسجد به طور رسمی، در مراسمی که در آن رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه و ادی راما، نخست‌وزیر آلبانی سخنرانی کردند در 10 اکتبر 2024 افتتاح شد. انتظار می‌رود این مسجد که جایگزین مسجد ادهم بیگ، شده گردشگری را در این کشور رونق دهد.
ادی راما، نخست‌وزیر آلبانی، از ترکیه برای ساخت مسجد نمازگاه تشکر کرد. وی با اشاره به اینکه این مسجد اکنون به میراث کل مردم این کشور تبدیل شده است گفت مسلمانان آلبانی مدتها منتظر افتتاح این مسجد بودند که ساخت آن با کمک ریاست امور مذهبی ترکیه به پایان رسید.
طراحی این مسجد از معماری کلاسیک عثمانی الهام گرفته شده و دارای 4 مناره است که ارتفاع هر کدام 50 متر و گنبد مرکزی آن 30 متر است. طبقه اول مسجد یک مرکز فرهنگی و سایر امکانات دارد؛ این مسجد در زمینی به مساحت 10 هزار متر مربع در نزدیکی ساختمان پارلمان آلبانی ساخته شده و می‌تواند تا 8000 نفر را برای اقامه نماز در داخل مسجد و 2000 نفر را در خارج از آن جا دهد.
گازمیند تیکا، امام جماعت این مسجد می‌گوید که ساخت نمازگاه برای هزاران مسلمانی که در خیابان‌ها در کنار مساجد کوچکتر در سراسر شهر نماز می‌خواندند ضروری بود. وی افزود: پس از سقوط رژیم کمونیستی همه فرقه‌های مذهبی در آلبانی می‌خواستند یک عبادتگاه بسازند و تنها ما بودیم که عبادتگاهی به این بزرگی نداشتیم. کمتر از 100 متر دورتر از این مسجد، یک کلیسای جامع کاتولیک و یک کلیسای جامع ارتدکس قرار دارد.
آلبانی کشوری با اکثریت مسلمان است و کمی بیش از 50 درصد از جمعیت 2.4 میلیونی آن را مسلمانان تشکیل می‌دهند.
استقبال گردشگران از جذابیت مسجد نمازگاه
عبدالله کلی، مسلمان آلبانیایی می‌گوید: این مسجد سه‌گانه ادیان را تکمیل می‌کند؛ کلیسای ارتدکس در پایین، کلیسای جامع کاتولیک در کنار آن و اکنون این مسجد. این نمونه‌ای از سنت ماست که در آن همیشه در هماهنگی زندگی کرده‌ایم و همزیستی خوبی بین پیروان ادیان وجود دارد.
این مسجد توسط یک بنیاد وقف اداره می‌شود و اوقاف مذهبی ترکیه (ریاست امور مذهبی ترکیه) در هیئت مدیره آن نمایندگی دارد. به غیر از سالن‌های بزرگ برای عبادت مذهبی، مسجد دارای سالن کنفرانس، مرکز برگزاری سمینارها، محوطه بزرگ نمایشگاهی و کتابخانه دو طبقه است که استفاده از آن برای همه آزاد است.
مروان ژاکوبی اهل کشور همسایه مقدونیه شمالی، که با جمعی از دوستان خود برای بازدید آمده می‌گوید: ما واقعاً متوجه شدیم که این یک مسجد زیبا و مملو از مؤمنانی است که به دین خود متعهد هستند.
مارک جی میلما، یک گردشگر هلندی از اوترخت، تصمیم گرفت که از مسجد جدید بازدید کند. وی گفت: من تعجب کردم که اینجا چه اتفاقی افتاده است، زیرا فکر می‌کردم که آلبانی کشوری بسیار بسته است و اکنون می‌بینم که اینگونه نیست.
اس پی لیم، عکاس اهل مالزی که با دوربین خود در اطراف پرسه می‌زد و از ساختمان مسجد و نماز جماعت عکس می‌گرفت با اشاره به اینکه آلبانی برای بسیاری از مردم جهان نمونه خوبی است می‌گوید: نمازگاه مسجد فوق‌العاده‌ای است. من این مسجد را خیلی دوست داشتم، زیرا نشان می‌دهد که تساهل مذهبی زیادی در اینجا به وجود آمده است.