باز هم نخستین بارش‌های پاییزی در اهواز، به چالشی برای شهروندان تبدیل شد. آبگرفتگی شدید معابر، در کنار تداوم آلودگی هوا و هشدارها در مورد افزایش مشکلات تنفسی، مردم را کلافه کرده است.
البته این داستان امروز و دیروز نیست. سال‌هاست که نبود سیستم دفع آب‌های سطحی و آلودگی هوای اهواز، دو چالش عمده شهروندان در فصول بارندگی هستند.
امسال هم بارندگی ۱۵ میلی‌متری شامگاه دوشنبه در اهواز، به آبگرفتگی چندساعته برخی معابر این شهر منجر شد. برخی مسئولان دلیل این وضعیت را «قطع برق برخی از ایستگاه‌های پمپاژ» اعلام کردند.
این چالش در حالی پس از بارش 15 میلی‌متری نمایان شده که مدیریت بحران خوزستان بارندگی ۲۰ تا ۵۰ میلی‌متری را برای اهواز در روزهای اخیر پیش‌بینی کرده است. مسئولان هم وعده آمادگی برای افزایش بارندگی‌ها و ادعای کاهش معضلات نسبت به سال‌های پیش را تکرار می‌کنند و حل اساسی چالش‌ها می‌ماند تا بارش بعدی.
این چرخه سال‌هاست که با هر بار بارندگی در اهواز تکرار می‌شود؛ مشابه چنین شرایطی در فروردین و اردیبهشت امسال و اسفند سال گذشته نیز رخ داده بود و اینها تنها نمونه‌هایی از این دست در سال‌های گذشته است.
در این میان، گاهی نیز مسئولان دست به دامن همان بهانه همیشگی غافلگیری می‌شوند و ادعا می‌کنند انتظار چنین حجمی از بارندگی یا آبگرفتگی در برخی معابر را نداشتند.
چرا آبگرفتگی معابر اهواز تکرار می‌شود؟
کارشناسان «نبود شبکه دفع آب‌های سطحی در اهواز» و «نبود سیستم فاضلاب مناسب در برخی مناطق حاشیه شهر» را، در کنار اقدام برخی صنایع به مسدودسازی مسیرهای خروج آب، عامل اصلی آبگرفتگی معابر اهواز می‌دانند. شهرداری اهواز در فقدان شبکه دفع آب و مسیرهای خروج آن، پس از بارندگی‌ها، آب‌های جمع‌شده را با پمپ‌های موجود یا سیار جمع‌آوری می‌کند.
این در حالی است که مسئولان در سال‌های اخیر بارها بر تخصیص بودجه و تلاش برای حل مشکل شبکه‌ها تاکید کرده‌اند، اما هنوز زیرساخت‌های اساسی آن تکمیل نشده است. آنها نیز هر بار تنها مدعی کاهش زمان آبگرفتگی می‌شوند.
آبگرفتگی‌ها در معابر اهواز، علاوه بر چالش‌هایی که برای رفت‌وآمد در شهر ایجاد می‌کند، گاهی با ورود آب به منازل شهروندان، به وسایل خانه آسیب می‌زند و خسارت‌های مالی نیز در پی دارد.
رد پای فساد در عملکرد آبفای خوزستان
در این میان، اما و اگرهای زیادی نیز در مورد شیوه هزینه‌کرد بودجه‌هایی وجود دارد که تاکنون به تکمیل پروژه‌های آبفا برای حل این چالش و دیگر معضلات آب و فاضلاب استان خوزستان تخصیص یافته است.
خبرگزاری فارس سال گذشته دراین‌باره به نقل از شهروندان اهوازی نوشت، بودجه‌‌های خوبی برای برای رفع مشکل آبگرفتگی اهواز تعریف شده است اما مشخص نیست این بودجه کجا صرف شده که مشکل همچنان ادامه دارد و مسئولان تنها به فکر جمع‌آوری آب بعد از بارندگی‌ها هستند.
اخیراً نیز سید محمد مولوی، نماینده مردم آبادان در مجلس، تاکید کرده که بی‌توجهی به رفع مشکلات آب و فاضلاب خوزستان، چالش‌های متعددی برای اهالی این استان به همراه داشته است و رد پای فساد نیز در این میان دیده می‌شود.
به گفته او، تحقیق و تفحص مجلس به همراهی دیوان محاسبات و سازمان بازرسی کشور نشان داد فساد در بدنه سیستم آب و فاضلاب خوزستان ریشه کرده است و افرادی نیز در این زمینه بازداشت شدند اما شرکت آب و فاضلاب خوزستان در برخورد با تخلفات تعلل می‌کند (خانه ملت).
مسئولان هم شاکی هستند!
در چنین شرایطی، آبگرفتگی معابر اهواز در حالی همچنان با هر بارندگی تکرار می‌شود که به نظر می‌رسد مسئولان دولتی نیز خود از شاکیان و مدعیان این وضعیت به شمار می‌روند.
علی‌اکبر حسینی محراب، استاندار پیشین خوزستان، در مهر امسال از عملکرد و تعلل آبفای این استان انتقاد و ابراز امیدواری کرد شهرداری برای جمع‌آوری آب‌های سطحی آماده باشد.
سیدمحمدرضا موالی‌زاده، استاندار جدید خوزستان، نیز در آبان اعلام کرد موضوع فاضلاب مهم است و حل آن به جلسه‌های متعدد و بسیج همه امکانات و منابع نیاز دارد؛ به گفته او، در جلسه نخست برای رسیدگی به این موضوع، تصمیماتی برای مقابله با آبگرفتگی اخذ شد (خبرآنلاین).
با وجود طرح این سخنان از سوی مسئولان فعلی و پیشین خوزستان، با فرا رسیدن ماه آذر و بارش نخستین باران پاییزی، بار دیگر چرخه آبگرفتگی معابر اهواز و وعده‌های مسئولان تکرار شد.
این در حالی است که دادستان عمومی و انقلاب خوزستان، هفته گذشته تاکید کرده بود دستگاه‌های متولی چند روز آینده را فرصت دارند تا برای شناسایی نقاط بحرانی و رفع مشکلات آبگرفتگی در اهواز و استان اقدام کنند و هرگونه ترک فعل پیگرد قانونی دارد (ایلنا).
باران هم حریف آلودگی هوای اهواز نشد
آبگرفتگی معابر تنها معضل شهروندان اهوازی در هنگام بارش‌ها نیست و ترکیب آن با آلاینده‌های موجود در هوا مشکلات را دوچندان می‌کند.
آلودگی هوای اهواز به حدی است که بارندگی نیز حریف آن نمی‌شود. همین امروز که باران پاییزی چالش‌هایی برای مردم شهر ایجاد کرده است، سامانه پایش کیفی هوای کشور، کیفیت هوای اهواز را «ناسالم برای گروه‌های حساس» و «نارنجی» اعلام کرد.
این در حالی است که هوای برخی دیگر از شهرهای خوزستان پس از بارش‌ها «قابل قبول» یا «پاک» اعلام شد؛ اما ظاهراً اهوازی‌ها قرار است فقط با چالش‌های بارندگی مواجه شوند و نصیبی از پاکی‌های آن نبرند.
افزایش مشکلات تنفسی
افزایش مشکلات تنفسی و مراجعه شهروندان به بیمارستان‌ها نیز از آن دست قصه‌های پرغصه است که هر سال تکرار می‌شود. مسعود مهدوی‌نیا، معاون غذا و داروی دانشگاه جندی‌‌شاپور اهواز، روز یکشنبه 4 آذر، از تامین داروهای تنفسی در آستانه اولین بارندگی پاییزی خوزستان خبر داده بود. او به احتمال بروز حملات تنفسی در اهواز و دیگر شهرهای خوزستان بر اثر بارش باران اشاره کرده بود.
ایسنا دراین‌باره نوشته است، هرساله در آستانه بارندگی‌ها، بیمارستان‌ها و مراکز درمانی اهواز و خوزستان به دلیل افزایش مراجعات شهروندانی که دچار حمله‌های تنفسی پاییزی می‌شوند در آماده‌باش قرار می‌گیرند.
این چالش البته مختص زمان بارندگی هم نیست و گاهی صرف افزایش آلودگی هوای اهواز در پاییز باعث بروز مشکلاتی برای شهروندان می‌شود. برای مثال، در نیمه آبان سال جاری نیز مسعود نشاط، مدیر امور بیماری‌ها و مراکز تشخیصی درمانی دانشگاه علوم پزشکی اهواز، از مراجعه سه هزار بیمار با عارضه تنفسی به مراکز درمانی این شهر طی چند روز خبر داد که گویای افزایش ۱۵ درصدی مراجعات بود. او نیز بر آماده‌باش بیمارستان‌ها برای افزایش مراجعات پس از آغاز بارندگی‌ها تاکید کرد (موج).
هشدارهای تکراری 10ساله
این موضوع تازگی ندارد و مشابه آن در سال‌های گذشته نیز تکرار شده بود. گو اینکه، سیدحسن قاضی‌زاده هاشمی، وزیر وقت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، در سال 1393 با اشاره به افزایش مراجعات شهروندان اهوازی به بیمارستان در مقاطع بارندگی گفته بود: «آلودگی در اهواز جدی است، بدون تردید آلاینده‌ای در آسمان وجود دارد که با بارش باران، این آلاینده با هوای تنفسی مردم مخلوط شده و با استنشاق آن دچار تنگی نفس می‌شوند.»
او درخواست کرده بود سازمان محیط زیست برای حل این چالش وارد میدان شود. با وجود این، همچنان با گذشت 10 سال، در بر همان پاشنه می‌چرخد.
کارشناسان معتقدند در موضوع آبگرفتگی معابر اهواز آلودگی هوای این شهر، فعل‌ها و ترک فعل‌های اشتباهی از سوی دستگاه‌های مختلف و صنایع استان نقش دارد و حل آن نیز نیازمند عزمی ملی، همکاری بین بخشی و افزایش نظارت‌هاست.