بازنویسی متون کهن ایرانی از اهمیت ویژهای برخوردار است زیرا به حفظ میراث فرهنگی و انتقال دانش، ارزشها و حکمتهای پیشینیان به نسلهای آینده کمک میکند. این کار با سادهسازی زبان و سبک نگارش، فهم این آثار را برای مخاطب امروزی آسانتر میسازد و زمینه را برای استفاده از آنها در پژوهشهای علمی و متون آموزشی فراهم میآورد. همچنین بازنویسی متون، از فراموشی و نابودی این آثار ارزشمند جلوگیری کرده و به حفظ و تقویت هویت تاریخی و فرهنگی ایرانیان کمک شایانی میکند.
«محمدناصر مودودی» نویسنده حوزه کودک و نوجوان که به تازگی موفق به کسب رتبه در بخش اصلی جشنواره ملی بازآفرینی متون کهن ادبیات فارسی کودکان و نوجوانان شده است، در گفتوگو با ایسنا ضمن اشاره به تلاشهایش برای بازآفرینی آثار کلاسیک ایرانی در قالبهای نوین، اظهار کرد: بازآفرینی ادبیات کهن، راهی برای جلوگیری از غلبه فرهنگهای بیگانه بر هویت ملی است.
وی که تاکنون بیش از پنجاه عنوان کتاب در زمینههای بازآفرینی، تألیف، ترجمه و نمایشنامهنویسی برای کودکان و نوجوانان منتشر کرده است، با اشاره به اهمیت شاهنامه در ادبیات ایران، به چاپ کتاب نوآورانه خود اشاره کرد و گفت: در این کتاب برای نخستین بار شاهنامه به لالاییهایی برای نوزادان تبدیل شده است.
این نویسنده اظهار کرد: در کتاب مذکور که با نام «شاهنامه به لالایی» از سوی نشر دیبایه به چاپ رسیده، لالاییهای کودکانه با مرور کاملی از شاهنامه فردوسی در ۳۳۳ بیت خلاصه شده است.
مودودی ضمن بیان این که لالاییها باید عاطفه را با خودآگاهی ملی پیوند بزنند، تصریح کرد: من تمام شاهنامه را از ابتدا تا انتها بازآفرینی کردم و آن را در قالب لالاییهایی ارائه دادم که مناسب دنیای کودکانه باشد و این اقدامی است که برای نخستینبار در تاریخ ادبیات فارسی صورت گرفته است.
این نویسنده در خصوص کتاب دیگری به نام «شادنامه» که شاهنامه را بهصورت طنزآمیز بازنویسی کرده است، میگوید: در این بازآفرینی، داستانهای شاهنامه را به زندگی نوجوانان امروزی پیوند زدیم و شخصیتهایی مثل دو دختر و دو پسر نوجوان، قصههایی کوتاه و طنزآمیز را روایت میکنند.
وی با اشاره به این که طنز یکی از راههایی است که میتوان با آن نسل جدید را با میراث ادبی گذشته آشنا کرد، افزود: اپیزودهای این کتاب علاوه بر جذابیت، تلاش دارند نوجوانان را به ادبیات کلاسیک علاقهمند کنند.
مودودی با تأکید بر ضرورت حفظ و بازآفرینی آثار کلاسیک اظهار کرد: آثار کهن، میراث فرهنگی گرانبهایی هستند که هر روز و هر لحظه خلق نمیشوند.
وی با اشاره به این که این آثار نتیجه درکها و رخدادهای ژرف تاریخیاند و بازنویسی آنها یک وظیفه تمدنی است، تصریح کرد: اگر از این آثار غافل شویم، شخصیتهای غیربومی مانند جومونگ یا مرد عنکبوتی جای قهرمانان ملی ما، همچون رستم و سهراب، را خواهند گرفت.
مودودی همچنین به تأثیر این تلاشها بر حفظ هویت ملی اشاره کرد و افزود: ادبیات کلاسیک علاوه بر حکمتهای عمیق، ریشههای رفتاری ما را نشان میدهد؛ برای مثال، مهماننوازی که یکی از ویژگیهای بارز ما ایرانیهاست، ریشهای هزاران ساله دارد و بازآفرینی این آثار به ما کمک میکند تا این ارزشها را بهتر درک کرده و به نسلهای آینده منتقل کنیم.
وی بر اهمیت ادامه این روند تأکید کرد و گفت: ادبیات کلاسیک باید با ابزارهای مدرن، مانند انیمیشن و نمایش، به جامعه معرفی شود. این کار نه تنها به حفظ میراث فرهنگی کمک میکند، بلکه جذابیت آن را برای نسلهای جدید دوچندان میکند.
این نویسنده و پژوهشگر در پایان از علاقهمندان به ادبیات دعوت کرد تا با بازآفرینی خلاقانه، در مسیر احیای هویت ملی گام بردارند.
منبع خبر: ایسنا