جوان آنلاین: چین در سالهای اخیر به یکی از مهمترین رقبای ایالات متحده در عرصههای مختلف سیاسی و اقتصادی تبدیل شده است. پکن توانسته است جایگاه آمریکا را در جهان به چالش بکشد و خودش را بهعنوان یک قدرت مهم منطقهای و جهانی معرفی کند.
به گزارش فارس، دونالد ترامپ، رئیسجمهور منتخب ایالات متحده از مخالفان اصلی قدرتیافتن بیشتر چین در جهان است. این سیاستمدار در دوران اول ریاستجمهوری خود هم همه تلاشش را به کار بست تا فشارها بر پکن را افزایش دهد. اظهارات ترامپ جمهوریخواه در سخنرانیهای دوران تبلیغات ریاستجمهوری و همچنین گزینههایی که این سیاستمدار برای کابینه خود معرفی کرده است؛ همگی از ادامه تقابل پکن و واشنگتن در دوران دوم ترامپ حکایت دارد. با این تفاوت که رئیسجمهور منتخب ایالات متحده این بار با چینی قدرتمندتر از دوره قبل خود روبرو است.
هراس آمریکا از توان هستهای چین
مرکز امنیت جدید آمریکا (CNAS) که تحت حمایت آژانس کاهش تهدیدات دفاعی (DTRA) قرار دارد؛ در مطالعه اخیر خود به آسیبپذیری ایالات متحده در مدیریت خطرات تشدید تنش هستهای با چین پرداخته است. این مطالعه، به زرادخانه تسلیحات هستهای غیر استراتژیک چین اشاره و تأکید کرده است که تسلط پکن در این بخش میتواند موجب ایجاد عدم تعادل شود. این پژوهش همچنین تصریح کرده است که ایالات متحده در این بخش، تواناییهایی محدودی دارد که میتواند برایش در تقابل با پکن، عواقب فاجعه باری به دنبال داشته باشد. مرکز امنیت جدید آمریکا همچنین هشدار داده است که ایالات متحده برای تشدید تقابل هستهای با چین آماده نیست.
«جنگ تجاری» واشنگتن و پکن
با انتخاب دونالد ترامپ بهعنوان رئیسجمهور ایالات متحده، بار دیگر رقابتهای تجاری دو کشور آمریکا و چین برجسته شده است. بسیاری از رسانهها از این رقابتها و چالشها با عنوان «جنگ تجاری» نام بردهاند. پیشبینی میشود که رئیسجمهور منتخب ایالات متحده پس از بازگشت به کاخ سفید بار دیگر با افزایش تعرفه بر واردات کالاهای چینی، پکن را تحتفشار قرار دهد. ترامپ در سال ۲۰۱۸ نیز با شروع جنگی تجاری علیه چین، تعرفههایی را تا ۲۵ درصد بر شماری از کالاهای چینی وضع کرد. وی همچنین متعهد شده است که یک برنامه چهارساله را برای «قطع تدریجی واردات کالاهای ضروری چینی» از جمله «همه چیز از الکترونیک گرفته تا فولاد و داروسازی» اتخاذ کند. رئیسجمهور منتخب ایالات متحده، همچنین تصمیم دارد قوانینی را ارائه کند که از سرمایهگذاری شرکتهای آمریکایی در چین و بالعکس جلوگیری میکند و «فقط به سرمایهگذاریهایی اجازه میدهد که در خدمت منافع آمریکا باشند».
در نقطه مقابل، پکن برای مقابله با اقدامات یکجانبه واشنگتن، مجموعهای از اقدامات از جمله تعرفههای متقابل و کنترل صادرات را در دستور کار خود قرار داده است. علاوه بر این، قانون ضد تحریمهای خارجی که در ژوئن ۲۰۲۱ به تصویب رسید به چین این اختیار را میدهد تا با تحریمهای متقابل خود به تحریمهای خارجی پاسخ دهد که بر افراد و شرکتهای فعال در کشور هدف تأثیر میگذارد. باتوجهبه اینکه ایالات متحده یک بازار صادراتی مهم برای چین به شمار میرود افزایش تعرفهها میتواند هزینهها برای مصرفکنندگان نهایی و همچنین مشاغل آمریکایی که از کالاهای چینی استفاده میکنند را به میزان قابلتوجهی افزایش دهد و در نهایت این صادرکنندگان چینی هستند که با مشکلاتی در این بخش مواجه میشوند.
تقابل سیاسی پکن و واشنگتن در ۴ سال آینده
انتظار میرود روابط سیاسی آمریکا و چین در دولت دوم مسیری پرچالش و غیرقابلپیشبینی را طی کند. برخی رسانههای چینی چهار سال دوم را دوران «لفاظیهای تهاجمی» ترامپ دانستهاند. این رسانهها تأکید کردهاند که این سیاستمدار احتمالاً موضع سختی در قبال چین هم در بخش تجاری و هم در مورد ادعاهای ارضی این کشور در دریای چین جنوبی مطرح میکند. فیلیپین و چین با یکدیگر بر سر بخشهایی از دریای چین جنوبی منازعه دارند. رئیسجمهور منتخب ایالات متحده در دوران اول حضور خود در کاخ سفید هم با اظهاراتی، تنشها بین دو کشور را افزایش داده بود. ترامپ بابت همهگیری کووید ۱۹ بارها از چین انتقاد کرده و این کشور را مقصر آن دانسته بود. وی حتی ویروس کرونا را «ویروس چین» توصیف کرده بود.
پیشبینی میشود واشنگتن و پکن بر سر مسئله تایوان نیز با یکدیگر به تنش بر بخورند. ترامپ پیشازاین از موضع تایوان دفاع کرده است، اما در مورد ادامه حمایتهای نظامی آمریکا از تایوان اظهارنظر صریحی نکرده است. تایوان خود را یک کشور مستقل میداند حالآنکه چین این منطقه را جز خاک خود میداند. ایالات متحده از منازعه چین و تایوان برای افزایش حضورش در شرق آسیا و مقابله غیرمستقیم با چین استفاده میکند. این کشور اخیراً تسلیحات متعددی را به تایوان فروخته بود که با واکنش تند پکن روبرو شد. مواجهه جدی دو کشور چین و ایالات متحده در ۴ سال آینده بهویژه در بخش تجاری اجتنابناپذیر به نظر میرسد. تقابل با پکن یکی از اولویتهای اصلی ترامپ در دولت دوم او خواهد بود، اما از سوی دیگر چین نیز با افزایش قدرت خود در حوزههای مختلف حریف قدرتمندی در مقابل واشنگتن خواهد بود.