محمدرضا فرزین در یازدهمین همایش سالانه بانکداری نوین و نظام‌های پرداخت به تشریح سیاست‌های جدید بانک مرکزی در این حوزه پرداخت و اظهار کرد: برای من به عنوان رییس بانک مرکزی این همایش فرصتی برای مرور سیاست‌ها و تببین مسیر آتی است؛ تمام مطالب را بررسی خواهیم کرد. انشالله از دانشی که در اینجا ارائه می‌شود در سیاست‌گذاری‌هایمان استفاده خواهیم کرد.
وی با بیان اینکه نظام بانکی از مجموعه‌ای نقاط قوت و ضعف برخوردار است؛ تصریح کرد: فناوری‌های دیجیتال از نقاط قوت این نظام است؛ شبکه شتاب ایران با پرداخت زیر ۲ ثانیه یکی از قوی‌ترین شبکه‌های پرداخت منطقه است.
او با بیان اینکه بزودی ریال دیجیتال کار خود را شروع می‌کند؛ ادامه داد: توسعه بانکداری نوین وظیفه بانک مرکزی در تمام دنیاست ماهم در بانک مرکزی ایران تلاش می‌کنیم این وظیفه را به درستی انجام دهیم.
رییس کل بانک مرکزی ضمن اشاره به تعاملات بانکی در فضای بین الملل، گفت: به دلیل تحریم بیشترین چالش را در این حوزه داریم ولی با تلاشی که در سال‌های گذشته صورت گرفته اقدامات خوبی انجام شده که باید ادامه یابد. یکی از اقدامات طراحی سامانه «ACUMER» است که متعلق به آسیاست. تلاش کردیم در مدیریت تحریم از این ابزار حداکثر استفاده را کنیم. با هندوستان و پاکستان و سایر کشورهای عضو اتحادیه همکاری کنیم. به جای سوییفت این سامانه را طراحی کردیم که اکنون کار می‌کند.
او تصریح کرد: پس از برتون وودز برخی از کشورهای آسیایی برای مقابله با این تصمیم اتحادیه پایاپای آسیایی را تشکیل دادند، اما به دلایل مختلف این اتحادیه در سال‌های اخیر فعالیت آنچنانی نداشت. در همان زمان دبیرخانه این اتحادیه در ایران مستقر شد و با توجه به این مسئله در سال‌های اخیر این اتحادیه را فعال کردیم و تعاملات خود با کشورهای عضو این اتحادیه از جمله هند و پاکستان ارتقا دادیم. به جای سوئیفت برای اعضا سامانه بانکی جدیدی با نام ACUMER را استفاده کردیم که مبتنی بر استانداردهای سوئیفت طراحی شده است اما تحریم‌ناپذیر است.
سوییفت را کنار گذاشتیم
فرزین با اشاره به اینکه سوییفت را کنار گذاشتیم و ACUMER را جایگزین کردیم؛ از ۱۰ مهر ماه سال جاری این سامانه را به صورت جدی عملیاتی کرده ایم؛ گفت: امیدواریم بتوانیم آن را توسعه داده و با استفاده از آن روابط و تعاملات خود را کشورهای عضو اتحادیه پایاپای آسیایی را گسترش دهیم.
رییس کل بانک مرکزی همچنین اظهار کرد: بریکس را هم تقویت کردیم. بریکس سهم بزرگی در تجارت جهانی دارد که در ابتدای راهش است. الان استراتژی بریکس تا سال ۲۰۲۵ در ۴ محور بناشده که فرصت را برای ما فراهم می‌کند استفاده کنیم. اولین محور افزایش سهم ارزهای محلی است.
وی با بیان اینکه چین و روس‌ها به این سمت حرکت کرده اند؛ گفت: باید بتوانیم تسویه را با ارزهای بریکس انجام دهیم. دومین مورد سامانه‌ای در نظام‌های پرداخت است. یک پلتفرم تسویه برای پرداخت‌های برون مرزی راه اندازی شده که فعلا در مرحله مقدماتی است. این فرصت خوبی است که بتوانیم تعاملاتمان به ویژه در حوزه تسویه را از این طریق انجام دهیم.
او ادامه داد: اتصال شبکه پرداخت به روسیه یکی دیگر از برنامه‌هایمان بود که اخیرا شتاب به میر روسیه وصل شد و تعدادی از بانک‌ها وصل شده اند. سامانه درحال کار کردن است ولی چون شروع کار است کند است ولی با مرور زمان بیشتر روی این سامانه کار می‌کنیم. فازدوم امکان استفاده گردشگران روسی در فروشگاه‌های ایران است امیدواریم در زمستان این را افتتاح کنیم. فاز سوم بهره مندی گردشگران ایرانی از پوز روسیه است که امیدواریم ابتدای سال آینده این مدل را عملیاتی کنیم.
فرزین با بیان اینکه امیدواریم این مدل را با سایر کشورها هم عملیاتی کنیم؛ افزود: با روس‌ها پیمان روسی بستیم؛ کاملا دلار را حذف کردیم و ریال و روبل را جایگزین کردیم.
شروع آزمایشی ریال دیجیتال در کیش
رییس کل بانک مرکزی به توسعه ریال دیجیتال و استقرار نظام هوشمند اشاره کرد و افزود: بانک مرکزی به موقع در این حوزه ورود کرده است؛ خیلی از کشورها از ریال دیجیتال استفاده می‌کنند که می‌تواند کارایی نظام مالی کشور را افزایش دهد. برخی کشورها در مرحله تحقیقات هستند و وارد مرحله ازمایشی شده اندو ما هم در این مرحله هستیم و وارد ازمایشی شدیم و الان در کیش اینکار را انجام میدهیم.
به گفته فرزین؛ ریال دیجیتال در بانک‌های ملت؛ تجارت و ملی درحال استفاده است و در اینده ۵ بانک دیگر به آن استفاده خواهد شد.
او درباره رمز پول‌ها و سیاست‌گری بانک مرکزی در این حوزه گفت: امروزه رمز پول‌ها در جهان توسعه سریع و شتابانی دارند که استفاده متفاوتی از آن‌ها می‌شود. قاعده‌گذاری در این حوزه کار بسیار سختی است. تمام کشورها در این حوزه در ابتدا با مشکل مواجه شدند. ابتدا تجارت شکل می‌گیرد و بعد مقررات تدوین می‌شوند. این اتفاق در کشور ما هم افتاده است. الان با بازار بزرگی روبه رو هستیم ولی مقررات منسجمی در این حوزه نداریم.
تراکنش ۳۵ همتی صرافی‌های رمز ارز
رییس کل بانک مرکزی در همین ارتباط تصریح کرد: چون تحریم هستیم باعث می‌شود خیلی از این ابزار در تجارت بین المللی استفاده بیشتری کنیمِ در مواد ۴.۲۴؛ ۵۹ و ۶۴ قانون جدید بانک مرکزی به تدوین مقررات رمز پول‌ها توسط بانک مرکزی اشاره شده و ماهم در این راستا در تلاش هستیم.
وی نهادهای امین را بحث مهمی در این حوزه دانست و ادامه داد: مقررات نهاد امین حتما باید تدوین شود؛ نظارت بر کارگزاران رمز پول چطور باید باشد؟ الان ۲۱۸ کارگزار داریم. ۱۰ میلیون تراکنش ماهانه شکل می‌گیرد که رقمی حدود ۳۵ همت حجم معاملاتشان است.
قوانین رمز پول بزودی در هیات عالی تصویب می‌شود
فرزین با بیان اینکه مقررات رمز پول باید تدوین شود و اگر ورود نکنیم در مدیریت پول در بانک مرکزی به مشکل می‌خوریم؛ افزود: جلسات خوبی در این زمینه طی ۶ ماه گذشته داشتیم. دستگاه‌های مختلف باید در حوزه‌های مختلف ورود کنند. قوانین ماینینگ در وزارت صمت تدوین می‌شود. مقررات رمز پول تهییه شده و بزودی در هیات عالی مطرح و تصویب می‌شودو خیال ما بعنوان سیاستگذار و مقام ناظر در این حوزه راحت می‌شود.
رییس کل بانک مرکزی در ادامه با بیان اینکه مشکل تاریخی در بانک مرکزی در حوزه نظارت داریم؛ گفت: در قانون جدید اشخاص تحت نظارت بانک مرکزی توسعه یافته است. بانک مرکزی باید مدل مشخص برای نظارت بر اینها داشته باشد. نظارت بانک مرکزی یا افساید بوده یا آنساید.
او یکی از مشکلات را استاندارهای ناهمگون بین بانک‌ها دانست و گفت: خواهش می‌کنم روی این موضوع متمرکز شوید و شرکت‌هایی که می‌توانند به نظارت هوشمند ما کمک کنند؛ وارد شوند. باید این مشکل حل شود.
افزایش حملات سایبری به نظام بانکی در ۲ سال اخیر
فرزین ارتقای سطح امنیت را مهم دانست و ادامه داد: در دو سال اخیر حملات سایبری به شبکه بانکی افزایش یافته است و مجبوریم پایداری شبکه را افزایش دهیم. اقداماتی انجام شده ولی کافی نیست.
او از دریافت مجوز امضای الکترونیک در ۳۰ آبان ماه خبر داد و گفت: این موضوع به کاهش مراجعات حضوری هم کمک خواهد کرد.
رییس کل بانک مرکزی درباره هوش مصنوعی هم گفت: مرکزی در این حوزه در بانک مرکزی راه اندازی شده است؛ برای تمام پیشرفت‌هایی که دنبالش هستیم باید از هوش مصنوعی استفاده کنیم. نظارت ما بر موضوعات پولشویی با هوش مصنوعی تقویت می‌شود.
منبع: تسنیم