غلامرضا خارکوهی در گفت وگو با ایسنا، اظهار کرد: وقتی به حرم امام رضا (ع) اهانت شد، حضرت امام خمینی (ره) که آشنا به تاریخ و وقایع تاریخی بودند، پیام محکمی دادند که به دنبال آن قیام پنج آذر به وقوع پیوست.
خارکوهی تصریح کرد: زمانی که پیام امام مخابره شد مردم گرگان که ۶۰۰ کیلومتر با مشهد فاصله داشتند به پا خاستند و تنها شهری که قیام خونین برپا شد گرگان بود.
تاریخ نگار گلستانی اضافه کرد: مردم گرگان در این روز ۱۴ شهید و بیش از ۲۰۰ مجروح را برای ذفاع از حرم مطهر امام رضا(ع) تقدیم کردند که به همین جهت شهدای این واقعه در تاریخ انقلاب اسلامی اولین شهدای مدافع حرم محسوب میشوند.
وی ادامه داد: روز پنج آذر سال ۱۳۵۷ مردم شهر و روستاها و بخشهای اطراف گرگان حماسهای تاریخی و به یاد ماندنی خلق کردند. صبح آن روز زن و مرد، پیر و جوان برای دفاع از حرم مطهر امام رضا(ع) و اهل بیت پیامبر(ص) جلوی محوطه زیارتگاه امامزاده عبدالله گرگان گِرد آمدند تا اقدام ماموران رژیم پهلوی را که چند روز قبل در شهر مشهد وارد حرم مطهر آن حضرت شده و تیراندازی و جسارت کرده بودند را محکوم نمایند.
خارکوهی تصریح کرد: به این منظور روز یک شنبه ۵ آذر سال ۵۷ به دستور امام خمینی روز عزای عمومی اعلام شد. به همین جهت مردم شهر گرگان و مناطق اطرافش برای محکوم کردن رژیم شاه آن روز بیش از همیشه خشمگین شده و در قالب جمعیتی حدود ۵۰ هزار نفر میخواستند دست به راهپیمایی در خیابانهای شهر بزنند، اما در همان ابتدای حرکت در جلوی دروازه امامزاده عبدالله و دور فلکه شهدا با گلولههای سربی ماموران شهربانی شاهنشاهی مواجه شدند و در خون خود غلتیدند.
این پژوهشگر تاریخ انقلاب افزود: آن روز بزرگترین اجتماع سیاسی گرگانیها تشکیل شد بطوری که در تاریخ این شهر بیسابقه است. همه برای دفاع از حرم امام رضا به خیابانها آمده بود. حتی از شهرها و روستاهای علیآبادکتول، سرخنکلاته، بندرگز و کردکوی هم به گرگان آمده بودند. آنها شیفتگان امام رضا و اولین مدافعان حرم بودند و با اعتقاد خالص و راسخ، شجاعانه آمده بودند تا به ماموران رژیم پهلوی بگویند احترام به اهل بیت رسولالله(ص) خط قرمزشان است و برای عبور از این خط باید از روی جسدمان بگذرید.
وی ادامه داد: ماموران که همچون اربابان بیرحم خود توجهی به مقدسات مردم نداشتند، آنها را به گلوله بستند و آن روز ۱۴ نفر به شهادت رسیدند و بیش از ۲۰۰ نفر مجروح شدند. معرفی این واقعه که از مهمترین وقایع تاریخ معاصر ایران محسوب میشود، تلاش بیشتری میطلبد. تلاشی خالصانه از سوی ملت و نخبگان سیاسی و مذهبی و نهادهای اداری و مردمی شهر گرگان تا همگان در سراسر ایران و استان گلستان بدانند که گرگانیها اولین مدافعان حرم بودند که روز ۵ آذر سال ۵۷ از جان و دل مایه گذاشتند و به اطاعت از پیام امام خمینی آنچان فداکاری کردند که مشابه آن در آن روز در هیچ شهری حتی مشهد و قم و تهران و اصفهان و شیراز و... اتفاق نیفتاد.
انتهای پیام