به گزارش ایرنا، حفظ و نگهداری بناهای تاریخی اهمیت بسزایی دارد و همه دولت ها می‌کوشند با برنامه ریزی مدون و انجام پایش های مختلف آنها را از گزند حوادث مختلف حفظ کنند.
استان زنجان بیش از ۲ هزار اثر تاریخی و طبیعی شناسایی شده دارد که از این تعداد بیش از ۹۲۵ اثر در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
این موضوع از ظرفیت‌های بالای این حوزه حکایت دارد و بنابراین توجه برنامه ریزان به این بخش بیش از گذشته ضروری است.
طی روزهای اخیر مطالبی در خصوص بنای ملاحسن کاشی منتشر و در آن، بنای آرامگاهی تاریخی به دلیل عدم نگهداری مناسب از آن در معرض نابودی اعلام شده است.
آرامگاه ملاحسن کاشی از جمله بناهای تاریخی شهر سلطانیه بوده که از دوران ایلخانی به یادگار مانده و بنایی متعلق به عارف و شاعر قرن هشتم هجری، مولانا حسن کاشی، است.
آرامگاه ملاحسن کاشی جزو سه گنبد پوششی نادر در کشور
ملاحسن کاشانی شاعر و نویسنده شیعی بود که در سال ۶۴۸ هجری قمری با اصالتی که به کاشان باز می گشت در آمل متولد شد و به سبب ارادت بالایی که به پیامبر اکرم(ص) و ائمه اطهار داشت، هرگز در مدح پادشاهان و درباریان شعری نگفت و تمام نوشته هایش در مدح معصومین(ع) بود.
اگر از ایوان های طبقه دوم گنبد معروف سلطانیه جنوب شهر را بنگرید در سینه یک دشت وسیع مقبره هشت ضلعی ملا حسن کاشی را با گنبدی فیروزه ای خواهید دید.
ملا حسن کاشی در زمان حکومت الجایتو در شهر سلطانیه چشم از جهان فروبست و به دستور پادشاه مقبره ای زیبا برای وی ساخته شد.
نمای بیرونی بنا هشت ضلعی است و چهار ایوان را به نمایش می گذارد اما درون بنا به صورت چهارضلعی یا مربع است. چند دهلیز ایوان ها را با ظرافت تمام به یکدیگر متصل می کنند.
در طبقه بالا نیز ایوان هایی تعبیه شده اند که با یک پلکان به ایوان های بزرگ متصل می شوند. گنبد این بنا نیز همانند گنبد سلطانیه به صورت دوجداره یا به عبارت آن روزها دو پوسته ساخته شده است.
زیباترین بخش این بنا گنبد آن است که با اسما جلاله و خطی زیبا آراسته شده است،کاشی کاری فیروزه ای این گنبد نیز بسیار چشم نواز و هنرمندانه است،داخل گنبد نیز با هنرهای رایج ایرانی همانند مقرنس کاری و گچ بری و آجر کاری آراسته شده است.
دواره های بیرونی نیز با طاق نماهای تزیینی آراسته شده و آیات قرآن و اسما متبرکه توسط کاشی های فیروزه ای زیبا پیاده سازی شده این طاق نماها را زینت بخشیده اند. این بنا اما بارها مورد مرمت و گسترش قرار گرفته است.
ساخت هسته اولیه بنا در دوران حکومت الجایتو صورت گرفته است اما در دوران شاه تهماسب صفوی این بنا به صورت جدی تجدید بنا شده است.
در دوران فتحعلی شاه قاجار نیز والی معروف زنجان، عبدالله دارا میرزا، بنا را مرمت کرده و قسمت هایی را به آن افزوده است. هنوز هم بقایایی از اتاق های سرایداری و نگهبانی در این بنای زیبا باقی مانده است.
این اثر در تاریخ ۱۵ دی ۱۳۱۰ با شمارهٔ ثبت ۱۶۸ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
نبود ترک در آرامگاه ملاحسن کاشی
مسئول میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان سلطانیه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با بیان اینکه ملاحسن کاشی یکی از علما و شعرای دوره ایلخانی است گفت: این بنا در دوره های مختلف تاریخی مرمت شده است.
پروانه عسگری با بیان اینکه زمان ساخت این اثر به دوره ایلخانی باز می گردد، افزود: این بنا یکبار در دوره های صفویه و قاجاریه مرمت و انجام چنین کاری هم طی دوره ای با همکاری باستان‌شناسان ایتالیایی انجام شده است.
وی با بیان اینکه این باستان شناسان مرمت را هم در ورودی خود آرامگاه انجام داده اند، اضافه کرد: بر این اساس یک دوره هم در سال ۹۶ کار مرمت را به عنوان مرمتگر و دوره ای دیگر نیز از سوی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان محوطه سازی آن انجام شده است.
این مسوول با بیان اینکه عکس گرفته شده از این آثار مبنی بر ترک خوردن نیست، گفت: ورودی این اثر در دوره ایلخانی به احتمال زیاد کاه گلی بوده، به خاطر اینکه کاه گل در منطقه سلطانیه دوام ندارد بنابراین در دوره ای که باستان‌شناسان ایتالیایی به این منطقه سفر کردند، بین ۲ جداره و بخشی از آن را به صورت ژوئن "فاصله بین لایه های تزئینی و دوره های تزئینی" کار کرده اند و بنابراین عکاس یا بیننده تصور می کند محل ترک برداشته است.
عسگری با بیان اینکه در زمان حاضر گنبد ملاحسن کاشی تعمیر شده است افزود: یک بخشی از ترئینات این اثر نیز انجام گرفته، اما سر درب ورودی آن رطوبت جزئی دارد که رفع آن نیازمند تامین اعتبارات لازم است.
وی با تاکید بر اینکه مرمت این بخش نیز باید در فصل تابستان انجام گیرد، اظهار داشت: انجام تعمیرات، رطوبت به وجود آمده را نیز برطرف خواهد کرد.
مسوول میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان سلطانیه با تاکید بر اینکه رطوبت سر درب اثر آسیب نیست، ادامه داد: بنابراین باید بخشی از آجر فرش ها جمع آوری شود که این اقدام به استحکام آن منجر می شود.
وی با بیان اینکه این بنا همچنان ایستاده و مشکلی ندارد گفت: در مجموع پایش‌ها و نظارت‌های لازم بر تمامی آثار تاریخی شهرستان در حال انجام است.
عسگری با بیان اینکه آرامگاه چلبی اوغلی سلطانیه نیز به بخش خصوصی واگذار و البته قبل آن مرمت های اضطراری آن انجام شده است، افزود: پایش ها به صورت مستمر در حال انجام است.
وی با تاکید بر اینکه بناهایی که نیاز به مرمت اضطراری داشته، اعتبارات لازم آن از طریق مرمت های اضطراری تامین می شود اظهار داشت: اقدامات لازم در این بخش انجام می گیرد و در مجموع باید گفت، بنای تاریخی رها شده و دارای مشکل نداریم.
عسگری با اشاره به تصاویر این اثر گفت: با توجه به اینکه دیواره ها چند لایه روی هم قرار گرفته است، زیر آن تزئینات وجود دارد، بنابراین مشکلی در این بنا وجود ندارد.