این سؤالی است که پاسخ آن برای برگزارکنندگان نشست شاید شفاف بوده؛ اما باید برای میزبانان این نشست نیز دستاورد لازم را داشته باشد تا به یک رویداد ثمربخش بینالمللی تبدیل شود و در حد تشریفات و مراسمهای رایج باقی نماند.
مشهد یک شهر بینالمللی است؛ ابعاد فرهنگی، اقتصادی و سیاسی، مراودات منطقهای و جهانی این شهر را نمیتوان نادیده گرفت و حالا که این شهر میزبان وزرای خارجه و مقامهای ارشد کشورهای عضو اکو به همراه مدیران سازمانهای تخصصی منطقهای این سازمان و نیز دبیران کل برخی سازمانهای اقتصادی چندجانبه در این نشست است، میتوان از چنین اجلاسی برای این شهر جهانی یک فرصت ساخت.
در چند محور میتوان این رویداد را به یک فرصت برای مشهد تبدیل کرد؛ اما پیش از آن لازم است بدانید کدام کشورها عضو اکو یا سازمان همکاری اقتصادی هستند. ایران، پاکستان، ترکیه، افغانستان، آذربایجان، قزاقستان، ترکمنستان، قرقیزستان، ازبکستان و تاجیکستان ۱۰ عضو این سازماناند که هفته آینده وزرای خارجه آنها به مشهد خواهند آمد.
مشهد گرداگرد بارگاه منور حضرت رضا (ع) گسترشیافته و پیشرفت کرده است، هرچند به الگوی توسعه شهر انتقاداتی وارد است؛ اما شیوه تعامل شهر با این «علت وجودی» در ابعاد فرهنگی، اقتصادی و سیاسی دارای یک حافظه تاریخی غنی است که باید در چنین فرصتهایی این الگو را رمزگشایی و به میهمانان عرضه کرد. اختصاص یک برنامه جانبی برای ارائه این موضوع و کاری که در طراحی اولیه این شهر و پیشرفتهای بعدی در آن انجام شده میتواند به تکرارپذیری نکات ارزشمند این الگو در سایر شهرهای عضو اکو کمک کند. واقعیت آن است که میتوان از این فرصت برای رونمایی از ایدههایی مانند «منطقه ویژه زیارتی» و ارائه آن به شهرهای گردشگرپذیر و مذهبی عضو سازمان نیز استفاده کرد.
اکو در اهداف سازمانی خود به توسعه حملونقل و پیوند زیربنای ارتباطی کشورهای عضو با یکدیگر و جهان خارج اشاره کرده است. برگزاری این نشست در مشهد باید بهانهای برای استفاده از این رویداد برای عملیسازی چنین هدفی برای شهر مشهد باشد. باید این نشست را تبدیل به «یک گام عملی» برای توسعه و تسهیل حملونقل به مقصد مشهد از مبدأ حداقل سه شهر مذهبی، در هریک از کشورهای دهگانه عضو سازمان کرد.
علاوه براین حذف تدریجی موانع تجاری و پیشبرد تجارت بینمنطقهای، یکی دیگر از نکاتی است که کشورهای عضو این سازمان برآن وفاق دارند. فعالشدن اتاق بازرگانی و ارائه یک بسته پیشنهادی برای تصویب در این نشست بهمنظور حذف موانع تجاری میان مشهد و شهرهای مهم کشورهای عضو یک ضرورت است که باید از هماکنون موردتوجه دولت و وزارت امور خارجه باشد. این نشست به ریاست وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران برگزار میشود، اما برای دستیابی به اهداف گفته شده و ثمربخش بودن آن برای مشهد باید علاوه بر استفاده از سخنرانی، نقش فعالی برای استاندار خراسان رضوی، شهردار مشهد و قائممقام تولیت آستان قدس رضوی هریک از جنبهای؛ در نشست اکو در نظر گرفته شود تا مسئولان و متولیان پیشرفت این منطقه بتوانند دغدغهها و ایدههای خود را در این اجلاس بینالمللی مطرح، تصویب و پیگیری کنند.
ناصر نعمتی کارشناس رسانه