آنغوزه گیاهی است بوتهای، علفی و چندساله که به دو گونه تلخ و شیرین در استان یزد کشت میشود و این گیاه با ارزش اقتصادی بالا، بسیار کم آبخواه است و نه تنها بدون آفت، بلکه خود یک آفتکش است.
گیاه آنغوزه از سال چهارم یا پنجم به باردهی میرسد و هر تنه بوته آن حدود ۱۳۰ گرم شیره آنغوزه تولید میکند.
گیاه آنغوزه ۶۰۰ نوع کاربرد درمانی و صنعتی دارد و برگ آن که بوی تندی دارد برای بیماریهای دستگاه گوارشی بسیار کاربرد داشته و ضد نفخ، ضدمیکروب و آنتیاکسیدان است.
طبق آمار، تنها کمتر از نیمدرصد تجارت جهانی گیاهان دارویی در اختیار ایران است و فرصتهای موجود در این حوزه با وجود توصیههای فراوانی که به اقتصاد مقاومتی و فاصله گرفتن از اقتصاد نفتی میشود، مورد استفاده و توجه کشاورزان، مسوولان و سایر مردم قرار نمیگیرند.
از آنجا که خامفروشی یکی از مشکلات اصلی در عرصه صادرات گیاهان دارویی است از این رو گیاه شفادهنده آنغوزه نیازمند نسخه شفابخش است چرا که کشورهایی نظیر هندوستان که آنغوزه ایران به آن صادر میشود با اندکی فرآوری، ارزش افزودهای بیش از ۵۰ برابر قیمت خرید دارند و سود بسیار زیادی از آن میبرند.
در این میان آب و هوای استان کویری و کم آب یزد یکی از اقلیمهایی است که میتواند بستر و مهد تولید این طلای سبز ناشناخته شود و زمینهای رهاشده در دشتها بهترین ظرفیت در این بخش است.
اکنون نیز بالغ بر ۱۰۰هزار هکتار اراضی رها شده در استان یزد وجود دارد که میتواند به جای کانونهای گردوغبار به رویشگاهی با صرفه اقتصادی بالا و بهترین محل برای صادرات و درآمدزایی تبدیل شود. در این خصوص مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان یزد گفت: تاکنون ۳۰۰ هکتار از زمینهای کشاورزی رها شده در شهرستانهای خاتم و مروست زیرکشت گیاه آنغوزه رفته که موجب اشتغال ۲۰۰ نفر از روستاییان شده است. کمال کریمی با اشاره به اینکه کاهش بارندگی و خشکسالی در دهههای گذشته بخش قابلتوجهی از زمینهای کشاورزی را بلااستفاده گذاشته و موجب شده است تا این زمینهای بلااستفاده و رهاشده به کانونهای گرد و غبار در استان یزد تبدیل شوند، افزود: در طرحی خلاقانه از سوی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان یزد و برای نخستین بار در کشور در این زمینها گیاه دارویی آنغوزه کشت میشود.
مدیرکل منابع طبیعی یزد اضافه کرد: اجرای این طرح علاوه بر اشتغال روستاییان، موجب توانمندسازی جوامع محلی، مهاجرت معکوس، افزایش درآمد و بهبود معیشت روستاییان هم شده است.
کریمی با اشاره به اینکه ۵ هکتار از زمینهای کشاورزی رها شده تفت نیز زیرکشت این محصول رفته است، خاطرنشان کرد: دو طرح تحقیقاتی نیز به منظور تولید بذر و نهال گیاه دارویی و ارزشمند آنغوزه به روش کشت بافت در دانشگاه یزد و مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد در حال اجراست.