به گزارش ایسنا، به نقل از دیدبان حقوق بشر کردستان ایران، با توجه به اهمیت موضوعات حقوق بشری در استان های کُردنشین ایران و البته ارتباط این مناطق با اقلیم کردستان عراق و تحولات آن که تاثیرات مستقیمی بر زندگی و شرایط اقتصادی مردم مرزنشین غرب و شمال‌غرب کشور دارد و البته اهمیت اجرای کامل مفاد توافقنامه امنیتی میان ایران و عراق جهت توسعه، ثبات و پیشرفت برای مردم مناطق مزبور و پیگیری‌های مستمر دیدبان حقوق بشر کردستان ایران در راستای احقاق حقوق شهروندان کُرد ایرانی و به منظور آگاهی بیشتر مخاطبین از آخرین وضعیت اجرایی شدن توافقنامه امنیتی میان ایران و عراق در راستای محدود کردن فعالیت گروه‌های شبه‌نظامی و خلع سلاح آنها که منجر به ایجاد امیدواری مردم مناطق کُردنشین به بازگشت اعضای خانواده‌شان (که به هر طریقی عضو گروه‌های مزبور هستند) شده است، با نصرالله رشنودی سرکنسول جمهوری اسلامی ایران در اربیل عراق به گفت‌وگویی تفصیلی پرداختیم. متن کامل گفتگو به شرح زیر است:
سوال: حجم روابط تجاری میان ایران و اقلیم کردستان عراق در حال حاضر چقدر است؟ هدفگذاری مشخصی برای ارتقای آن صورت گرفته است؟ چه برنامه‌ای جهت تحقق ارتقای سطح تعاملات تجاری وجود دارد؟
تعاملات تجاری ما با عراق به‌عنوان یکی از کشورهای همسایه، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. این موضوع از زمان دولت آقای شهید رئیسی در چارچوب سیاست همسایگی در دستور کار دولت جمهوری اسلامی قرار گرفت و در اولویت تجاری ما قرار دارد. بخش قابل توجهی از این تعاملات تجاری با اقلیم کردستان است و تقریباً ۴۰ تا ۴۵ درصد از تعاملات تجاری ایران با عراق مربوط به این منطقه می‌شود. هدفگذاری برای برنامه توسعه تجاری ایران و اقلیم کردستان در دولت قبل به‌طور خاص دستیابی به سطح تعاملات تجاری ۲۰ میلیارد دلاری در نظر گرفته شده است. تلاش‌های زیادی در این راستا انجام شده است، از جمله کوشش‌های دولت چهاردهم و نمایندگان و استانداران محترم که امیدواریم این هدف به مرحله اجرا درآید. تا به امروز، تعاملات تجاری ما با عراق روند مثبتی داشته و به‌طور کلی شاهد رشد سالانه بوده‌ایم، هرچند ممکن است در برخی ماه‌های سال نوساناتی وجود داشته باشد، اما در پایان هر سال این تعاملات معمولاً روند رو به رشدی را نشان می‌دهد.
در راستای توسعه روابط تجاری میان ایران و اقلیم کردستان، موانعی وجود داشته که تلاش‌های زیادی برای رفع آنها انجام شده است. یکی از این اقدامات، ایجاد زیرساخت‌های لازم توسط استانداران محترم استان‌های مرزی برای تسهیل در این امر بوده است. همچنین، مناطق ویژه یا آزاد در مرزهای غربی کشور که به تصویب دولت هم رسید که امید است در آینده نزدیک چند منطقه از این نوع در مرزها و پایانه‌های مرزی با اقلیم کردستان ایجاد شود. این مهم از سوی دولت ایران مصوب شده، ولی تا کنون دولت عراق هنوز موافقت یا تصویب نهایی خود را اعلام نکرده است.
این امر نیاز به تصویب دولت عراق دارد تا بتوان بازارچه های مشترک مرزی ایجاد کرد، اما از دیدگاه ایران این مناطق در حال ایجاد هستند و اقدامات خوبی در این زمینه انجام شده است و امیدواریم که هر چه زودتر این پروژه‌ها به نتیجه برسند و طرف عراقی نیز بتواند از این فرصت‌ها به طور کامل بهره‌برداری کند. یکی از مهمترین اقدامات در این راستا، برگزاری همایش‌ها و دیدارهای دوجانبه میان استانداران استان‌های مرزی ایران و اقلیم کردستان بوده است. در دو سال گذشته، همایش‌ها و نشست‌های مختلفی برگزار شد که هدف آنها رفع موانع و مشکلات موجود در روند تعاملات تجاری بوده است. همچنین، دیدارهایی با مسئولین مناطق مستقل اقلیم کردستان مانند سوران، گرمیان و رانیه برگزار شده که در جهت تسهیل تعاملات تجاری صورت گرفته است. علاوه بر این، ملاقات‌های دوره‌ای مسئولین مرزی و هماهنگی‌های لازم میان ایران و اقلیم کردستان به حل مشکلات کمک کرده است. در مواردی که مشکلات قابل حل در سطح مسئولین مرزی نبوده، این مسائل به مراجع بالاتر ارجاع داده شده و امیدواریم که حل‌وفصل این مشکلات از آن سطح صورت گیرد. مشکلاتی که در اختیار مسئولین مرزی است، معمولاً در همان سطح حل و مرتفع می‌شود.
سوال: یکسال از موعد اجرایی شدن توافقنامه امنیتی میان ایران و عراق گذشته است. از آخرین وضعیت اجرای مفاد آن بفرمایید.
این توافقنامه در پایان سال ۱۴۰۰ هجری شمسی میان دو طرف به توافق رسید و از آن زمان در دستور اجرا قرار گرفته است. این توافقنامه نتیجه تلاش‌های کمیته امنیتی مشترک بین جمهوری اسلامی ایران و اقلیم کردستان عراق بوده است. قبل از امضای توافقنامه، تقریباً ۲۰ جلسه کمیته امنیتی مشترک برگزار شده بود که نتیجه آن به امضای این توافقنامه منتهی شد. این توافقنامه در حال حاضر در حال اجراست و پس از امضای آن نیز جلسات متعددی برگزار شده است. آخرین جلسه کمیته امنیتی مشترک در آبان ماه گذشته در تهران با حضور نماینده اقلیم کردستان در ایران برگزار شد، در این جلسه به مسائل مربوط به امنیت مرزی پرداخته شد و گام‌های مثبت و سازنده‌ای در این راستا برداشته شد. هدف از این توافقنامه ایجاد ثبات در مرزهای دو طرف و محدود کردن عوامل مزاحم و مخل روابط دوجانبه است. با اجرای کامل مفاد این توافقنامه، امید است که شاهد توسعه پایدار در مناطق مرزی دو طرف و افزایش فعالیت‌های تجاری باشیم.
همچنین، در گذشته مشابه همین مشکلات را با دولت فدرال عراق داشتیم که گروه تروریستی منافقین در استان دیاله مستقر بودند، اما دولت عراق این گروه تروریستی را اخراج و به آلبانی فرستاد و به این ترتیب یک عامل ناپایداری و تهدید برای روابط دو کشور پاکسازی شد. امروز شاهد روابط سازنده و تعامل مثبت با عراق هستیم و امیدواریم که حکومت اقلیم کردستان و دولت عراق نیز در برخورد با گروه‌های تروریستی مستقر در اقلیم کردستان همانند گروه تروریستی منافقین اقدام کنند و این گروه‌ها از مناطق پاکسازی شوند.
سوال: گروه‌های مسلح تجزیه‌طلب مستقر در اقلیم کردستان عراق علاوه بر اینکه تهدید علیه تمامیت ارضی ایران هستند، سال‌هاست که برای مردم مناطق غرب و شمال‌غربی کشور ما مشکلاتی را ایجاد کردند و یکی از موانع جدی توسعه و پیشرفت آن مناطق به حساب می‌آیند، در این خصوص نظرات خود را بفرمایید.
هرگونه اقدام تروریستی و فعالیت‌های تجزیه‌طلبانه می‌تواند مانع توسعه، پیشرفت، تعامل و ایجاد روابط تجاری و همکاری‌های گسترده در حوزه‌های مختلف شود. هرچند اقدامات گروه‌های تروریستی تاکنون در سطح گسترده‌ای نبوده، اما اقداماتی نظیر ترور شخصیت‌ها، حمله به مردم بی‌گناه و ایجاد ناامنی در مناطق مرزی کشور، به‌ویژه برای هم‌وطنان ساکن در این مناطق، خساراتی به همراه داشته است. جلوگیری از این خسارات و ممانعت از ناامنی‌هایی که ممکن است به روابط دوجانبه آسیب وارد کند، از اولویت‌های ما است و در این زمینه اقدامات مؤثری نیز صورت گرفته است. با توجه به وضعیت داخلی گروه‌های تروریستی و افزایش تعداد افراد جداشده از این گروه‌ها، بسیاری از این افراد به نمایندگی‌های جمهوری اسلامی ایران در اربیل و سلیمانیه مراجعه کرده‌اند. جمهوری اسلامی ایران نیز پس از طی مراحل قانونی، زمینه بازگشت این افراد را به آغوش خانواده‌هایشان فراهم کرده است. این اقدامات می‌تواند گامی مثبت در راستای کاهش تهدیدات و تقویت امنیت و ثبات در مناطق مرزی باشد. در پاسخ به سؤال شما درباره وضعیت افراد تسلیم‌شده و اقدامات کنسولگری جمهوری اسلامی ایران در اربیل باید عرض کنم که به‌طور میانگین، در هر ماه حدود ۱۰ تا ۱۵ نفر از اعضای گروه‌های تروریستی که از این گروه‌ها فرار کرده‌اند، خود را به نمایندگی‌های ما در اقلیم کردستان معرفی می‌کنند.
بسیاری از این افراد در شرایط سخت و دشواری از دست گروه‌ها گریخته‌اند. پس از تسلیم، این افراد تحت حمایت کامل نمایندگی قرار می‌گیرند و اقدامات لازم برای تأمین امنیت و انتقال آنها به کشور با هماهنگی مسئولین اقلیم کردستان انجام می‌شود. خوشبختانه، افرادی که تاکنون به کشور بازگشته‌اند، همگی از بازگشت خود رضایت داشته و هیچ موردی از پشیمانی یا بازگشت مجدد به گروه‌های تروریستی گزارش نشده است. این امر نشان می‌دهد که تبلیغات نادرست و فریبکارانه‌ای که این گروه‌ها برای بازداشتن افراد از بازگشت به کشور به کار می‌گیرند، پس از مشاهده واقعیت بی‌اساس بودن آنها برملا می‌شود. این افراد پس از بازگشت به وطن و آغوش خانواده‌هایشان، زندگی عادی خود را از سر می‌گیرند و در صورتی که مرتکب خطایی شوند، طبق قوانین کشور مانند سایر اتباع کشورمان با آنها برخورد قانونی صورت می‌گیرد.
سوال: مهمترین اقدامات کنسولگری ایران در اربیل در راستای احقاق حقوق شهروندان کُرد ایرانی که قربانی اقدامات ناقض حقوق بشری گروه‌های مسلح تجزیه‌طلب شدند چه بوده؟ چه برنامه‌ای در جهت حمایت و پیگیری‌های بیشتر مشکلات آنها دارید؟
در مورد اقدامات کنسولگری ایران در اربیل برای احقاق حقوق شهروندان کرد ایرانی که قربانی اقدامات ناقض حقوق بشری گروه‌های تروریستی شده‌اند، باید عرض کنم که این نمایندگی به‌طور فعال برنامه‌های حمایتی را برای این افراد و خانواده‌های آنها دنبال می‌کند.
کسانی که موفق شده‌اند از این گروه‌ها فرار کرده و خود را به نمایندگی برسانند، مورد استقبال قرار گرفته و زمینه بازگشتشان به کشور فراهم شده است. همچنین، خانواده‌هایی که فرزندانشان توسط این گروه‌ها گروگان گرفته شده‌اند یا اجازه بازگشت به آنها داده نمی‌شود، می‌توانند شکایات خود را از طریق مراجع قضایی ثبت کنند. این شکایات توسط کنسولگری پیگیری می‌شود تا به حق خود برسند و فرزندانشان به کشور بازگردند.
برخی از این افراد زیر ۱۸ سال هستند که به دلیل فریب و اغواگری این گروه‌ها به آنها پیوسته‌اند و والدین این نوجوانان می‌توانند اقدامات قانونی برای بازگشت فرزندانشان انجام دهند و این اقدامات تحت حمایت کنسولی جمهوری اسلامی ایران قرار دارد و پیگیری می‌شود.
انتهای پیام