نقض حقوق بشر در کانادا بهعنوان یک کشور مدعی حفاظت، اجرا و پیشگامی در این دسته از حقوق که اتاوا را کشور خودخوانده نگرانی وضعیت حقوق بشری در دیگر کشورها و اتهامزنی بهآنها نیز میکند، چالش بزرگی است که در میانه بیتوجهی دولت این کشور پیش میرود و قربانی میگیرد.
گزارش کمیته حقوق بشر سنا کانادا درباره بحران در زندانها
یکی از مراکز نقض حقوق بشر در کانادا، زندانهای این کشور است؛ کمیته حقوق بشر سنا کانادا بهتازگی با انتشار گزارشی اعلام کرد که دولت جاستین ترودو، نخستوزیر این کشور و مقامهای دولتش توجهی به توصیههای این کمیته درباره وضعیت بحرانی نقض حقوق بشر در زندانها نمیکنند.
این کمیته ضمن محکوم کردن اقدامهای ناقض حقوق زندانیان که دادگاههای این کشور از آنها بهعنوان اقدامهای بیرحمانه، بدخیم و غیرعادی یاد کردهاند، خواستار توجه دولت فدرال به شرایط زندانها شد؛ این کمیته با بیان نگرانی عمیق خود از وضعیت نقض حقوق بشر در زندانهای کانادا، بهشدت از بیتفاوتی آشکار دولت این کشور در موضوع استفاده مداوم از سلولهای انفرادی ابراز نارضایتی و اعلام کرد که عدم تمایل دولت به پذیرش مسئولیت خود در تداوم این روند ناامیدکننده است.
در حالی که دولت کانادا در واکنش به برخی از احکام دادگاهی در زمینه نقض حقوق بشری زندانیان از طریق حبس در سلولهای انفرادی مدعی پایان یافتن این روند شده است، سومین گزارش سالانه هیئت مشورتی واحد مداخله ساختاریافته دولت کانادا در جولای ۲۰۲۴ (مرداد سال جاری) به نتیجهگیریهای قبلی رسید: هیچ پیشرفت معناداری در این زمینه طی چهار سال گذشته رخ نداده است.
کمیته حقوق بشر سنا کانادا از زمان انتشار گزارش خود در ژوئن ۲۰۲۱ (خرداد ۱۴۰۰) خواستار پاسخ معنادار دولت کانادا به بسیاری از اقدامهای تبعیضآمیزی شده که درپی مطالعه پنج ساله شناسایی کرده است؛ در عین حال، ماده ۱۲-۲۳ (۱) قوانین مجلس سنا به این مجلس اجازه میدهد تا پاسخ کامل و مفصل را از دولت درخواست کند و دولت باید ظرف ۱۵۰ روز پاسخ دهد یا توضیح دهد که چرا نتوانسته است.
گزارش یادشده اعلام کرد: اقلیتهای قومی و نژادی بیش از حد در سیستم زندانهای فدرال حضور دارند، این در حالی است که آنها فقط پنج درصد جمعیت این کشور را تشکیل میدهند؛ بومیان بیش از ۳۲ درصد از افرادی را تشکیل میدهند که در حال گذراندن محکومیتهای فدرال هستند و ۵۰ درصد از زنان محکوم شده در زندانهای فدرال بومی هستند؛ بهطور مشابه، سیاهپوستان ۴.۳ درصد از جمعیت کانادا را تشکیل میدهند، اما حدود ۹ درصد از جمعیت محکومان فدرال را تشکیل میدهند؛ ...
گزارش ژوئن ۲۰۲۱ نتیجه تلاشهای مداوم سنا و ماموریتهای حقیقتیابی آنها در زندانهای سراسر کانادا بود؛ این تحقیقات از سال ۲۰۱۶ آغاز شد و بر شهادت بیش از ۱۵۰ استوار بود؛ گزارش نهایی ۷۱ توصیه را با هدف جلوگیری از تداوم رویکردهای توهینآمیز و تبعیضآمیز که زندانیان را در فرایند انسانیتزدایی قرار داده و بازپروری آنها و ادغام در جامعه را دشوار میکند، ارائه کرد.
بررسیها نشان میدهد که گذشته از بیتوجهی عمومی دولت فدرال کانادا به این ۷۱ توصیه، دستکم ۱۸ مورد آنها محل توجه نبودهاند.
یک سناتور کانادایی عضو کمیته حقوق بشر این مجلس در این باره گفت: نقض حقوق بشر که هر روز در زندانهای کانادا رخ میدهد، یک بیعدالتی است؛ دولت فدرال با انفعال و بیتفاوتی خود در تداوم این بیعدالتیها، بهویژه علیه گروههای آسیبپذیر و به حاشیهراندهشده، شریک است.
وی تصریح کرد: حقوق زندانیان بهویژه با حبس در سلولهای انفرادی نقض میشود.
معاون کمیته یادشده هم گفت: دولت عملا نظارت خود را بر زندانهای فدرال حذف کرده است.
بومیان و سیاهپوستان؛ قربانیان نقض حقوق بشر در زندانهای کانادا
منتقدان و فعالان حقوق بشری تاکید دارند که آنچه درون زندانهای کانادا میگذرد، مخلوطی از نژادپرستی و فروپاشی سیستمهای ورشکسته است؛ به گفته آنها، حقوق زندانیان در کانادا در حالی نقض میشود که منشور حقوق و آزادیهای کانادا برابری بدون تبعیض تضمین و رفتار یا مجازات ظالمانه و غیرعادی را ممنوع میکند، اما تبعیض نظاممند و متقاطع باعث ایجاد بیعدالتی در سراسر سیستم حقوقی کانادا میشود.
واضحترین شواهد در این زمینه، حضور بیش از حد افراد بومی در زندانهای کانادا است که مداوم و روبهرشد است؛ بومیان بیش از ۳۱ درصد از جمعیت زندانی کانادا را در سال ۲۰۲۲ تشکیل میدادند، با وجود اینکه تنها ۵ درصد از کل جمعیت کانادا را تشکیل میدادند؛ در منیتوبا و ساسکاچوان بیش از سه چهارم زندانیان بومی هستند و بیش از نیمی از زنان در زندانهای کانادا بومی هستند؛ حضور بیش از حد جوانان بومی در مراکز اصلاحی بهشدت نگرانکننده است.
تبعیض نه فقط در هنگام صدور حکم زندان بلکه فراتر از آن در زندانهای کانادا در جریان است؛ احتمال موافقت زندانها با دریافت وثیقه برای افراد بومی بسیار کمتر از دیگران است و احتمال بیشتری برای قرار گرفتن آنها در زندانهای با امنیت بالا وجود دارد.
آنها معمولا بخش بیشتری از محکومیت خود را قبل از آزادی بدون هیچ برنامه حمایتی میگذرانند و احتمال بیشتری وجود دارد که آنها در واحدهای مداخله ساختاریافته (SIUs) (که قبلا «واحد جداسازی» نامیده میشد) به مدت بیشتری حبس شوند.
در عین حال، خشونت و نژادپرستی علیه زندانیان بهویژه زندانیان بومی و سیاهپوست در زندانهای کانادا چالشی مرگبار برای این ۲ دسته از زندانیان است؛ تلاش قربانیان خشونتها و رفتارهای نژادپرستانه مذکور بهویژه زندانیان سیاهپوست برای دسترسی به عدالت عموما ناکام میماند و سیستم زندانهای کانادا به این شکایتها توجه چندانی نمیکند.
در عین حال، زندانیان سیاهپوست در زندانهای کانادا با طیف گسترده و تکرار شوندهای از برخوردهای نژادپرستانه مواجه هستند.
- بیشتر بخوانید:
- ثبت بیش از ۲ هزار مورد مرگومیر در زندانهای کانادا
- بحران بهداشت روان در زندانهای کانادا؛ ضربوشتم راهحل کنترل زندانیان بیمار
نرخ بالای مرگومیر در زندانهای کانادا
نگرانیهای جدی نیز در مورد حبس به حاشیهراندهترین و بزهدیدهترین اقشار در کانادا وجود دارد؛ نرخ قابل توجه مرگومیر زندانیان در کانادا موضوع دیگری است که باید به آن توجه بیشتری شود.
بررسی مرگومیرهای رخ داده در زندانهای کانادا نشاندهنده وجود الگویی از این روند فاجعهبار است؛ مرگومیر در زندانهای کانادا یک موضوع منحصربهفرد نیست؛ بررسیها نشان میدهند که مرگومیرها در زندانهای کانادا طبق یک الگو رخ میدهند و جلوگیری از حوادث بیشتر به معنای پرداختن به الگوهای خشونت و فرهنگ غیرانسانی نسبت به زندانیان است؛ از سال ۲۰۰۰ تاکنون بیش از هزار و ۵۳۲ مورد مرگومیر در زندانهای کانادا ثبت شده است؛ از این تعداد ۶۶۹ مورد مربوط به زندانهای استان انتاریو کانادا بوده است.
میانگین سنی زندانیان درگذشته در زندانهای کانادا ۴۴.۵ سال است؛ همین رقم نشان میدهد که بسیاری از مرگها در زندانهای کانادا از شرایط حبس مانند اقدامهای نگهبانها ناشی شدهاند؛ دستکم ۱۳ مورد مرگ زندانیان مبتلا به اسکیزوفرنی در زندانهای کانادا شناسایی شده است؛ همه این موارد به دلیل ضربوشتم نگهبانان رخ دادهاند.
تراژدی مرگ زندانیان مبتلا به بیماریهای روانی مکررا در زندانهای کانادا رخ میدهند؛ این یک الگوی تلخ است که همواره دردسرساز میشود؛ برخی از آنها بر اثر خودکشی جان خود را از دست میدهند و شماری بر اثر ضربوشتم نگهبانان میمیرند.
از سال ۲۰۱۵ تاکنون ۳۴ زندانی در بازداشتگاههای استانی کانادا جان خود را از دست دادهاند، اما هیچ توضیحی در مورد چگونگی و چرایی مرگ این زندانیان وجود ندارد.
با وجود اینکه تلاشها جهت تعیین دلایل مرگ زندانیان در کانادا ادامه دارد، تاکنون نتیجهای به دست نیامده است، زیرا اتهام کیفری متوجه عاملان مرگ این زندانیها نمیشود.
انتهای پیام/