شناسهٔ خبر: 69898952 - سرویس اقتصادی
نسخه قابل چاپ منبع: روزنامه شهروند | لینک خبر

«شهروند» در گفت و گو با مسئولان دلایل محقق نشدن وعده های شهرداری درحوزه حمل و نقل عمومی را بررسی می کند

رویای تحقق سهم 75 درصدی حمل و نقل عمومی

صاحب‌خبر -

 [حمید رضا خالدی] در شرایطی که شهردارتهران میزان استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی را  بین 25 تا 40 درصد اعلام کرده اما، رئیس کمیسیون حمل و نقل  شورای شهر تهران معتقد است که این رقم در تهران و در خوش بینانه ترین حالت فقط حدود 30 درصد است.  این در حالی است که چندی قبل علیرضا احمدی، سرپرست ستاد مدیریت حمل ونقل سوخت کشور نیز گفته بود؛ طبق قانون توسعه و مدیریت مصرف سوخت باید میزان سفرهای حمل ونقل درون شهری در کشور به ۷۵ درصد برسد. این اعداد و ارقام در حالی مطرح می شود که، حجم مسافران در قطارهای مترو و اتوبوس‌‌‌ها نسبت به قبل، بیشتر شده آنهم در شرایطی که تعداد واگن ها، اتوبوس ها و تاکسی های تهران تغییر چندانی نداشته است! در همین راستا، کسری ناوگان اتوبوسرانی باعث شده تا به گفته رئیس کمیسیون حمل و نقل شورای شهر به «شهروند»، میزان معطلی مسافران در ایستگاه‌‌‌ها، گاها بین 30 تا 45 دقیقه نیز به طول بینجامد.

ماده (۷) قانون توسعه حمل‌ونقل عمومی و مدیریت مصرف سوخت، دولت و شهرداری ها را موظف کرده تا به‌گونه‌ای سیاست‌های حمل‌ونقل شهری را تنظیم کنند تا سهم حمل‌ونقل عمومی از کل سفر‌های درون‌شهری به ۷۵ درصد برسد. با این وجود آمار متناقضی در مورد سهم حمل و نقل عمومی در تهران ارائه می شود. علیرضا زاکانی، شهردار تهران  در یکی از آخرین  اظهار نظرها در این خصوص و در اواخر سال گذشته با ذکر اینکه  در حال حاضر  ۶۶ درصد حمل و نقل در تهران با خودروهای شخصی و ۳۴ درصد با وسایل حمل و نقل عمومی است، گفت: از این میزان ۱۰ درصد سهم مترو، ۶ درصد اتوبوس، ۱۶ درصد تاکسی و دو درصد تاکسی های اینترنتی است. این آمار در حالی بیان شده است که شهردار تهران یک ماه پیش تر از آن اعلام کرده بود که تنها ۲۵ درصد شهروندان از وسایل حمل‌ونقل عمومی استفاده می‌کنند!
وی همان زمان با اشاره به هدف گذاری شهرداری برای سال 1403 در حوزه حمل و نقل عمومی گفت: ما می خواهیم معادله و سهم حمل و نقل عمومی را به ۴۵ درصد در بخش حمل و نقل عمومی و ۵۵ درصد وسایل حمل و نقل شخصی برسانیم. در این میان هدف گذاری ما این است که ۱۰ درصد مترو به ۱۲ درصد و ۶ درصد اتوبوس به ۱۰ درصد و ۱۶ درصد تاکسی را به ۲۰ درصد و دو درصد تاکسی های اینترنتی به سه درصد افزایش یابد. با این حال بعد از آن، دیگر آماررسمی در مورد سهم حمل ونقل عمومی در تهران منتشر نشده است. آنهم در شرایطی که در سه سال گذشته شهرداری تهران بیشترین بودجه را در طول تاریخ برای توسعه حمل و نقل عمومی داشته است به گونه ای که در سال 1402 رقم بودجه مأموریت حوزه حمل و نقل شهرداری تهران به ۳۳ هزار و ۷۴۱ میلیارد تومان رسید که معادل  ۴۴ درصد از بودجه آن سال شهرداری بود و نسبت به سال ۱۴۰۱ رشد ۸۴ درصدی را داشت. در سال جاری نیز به گفته مهدی چمران، رئیس شورای شهر تهران، این بودجه نزدیک به 73 هزار میلیارد تومان از بودجه 150 هزار و 900 میلیارد تومانی شهرداری تهران را به خود اختصاص داده است.
اما به نظر می رسد این بودجه ها نیز هنوز نتوانسته هدف گذاری های شهرداری و قانون توسعه حمل‌ونقل عمومی و مدیریت مصرف سوخت را برای رسیدن به نقطه مطلوب که همان سهم 75 درصدی حمل و نقل عمومی از سفرهای درون شهری باشد، محقق سازد. از شلوغی های کلافه کننده واگن های مترو و اتوبوس به عنوان شاهدان عینی این ادعا که بگذریم، کارشناسان و حتی مدیران شهری نیز بر این امر اذعان دارند.

تشکری هاشمی: سهم حمل و نقل تغییر چندانی نداشته است
 جعفر تشکری هاشمی رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای اسلامی شهر تهران یکی از همین مسئولان شهری است که در گفت و گو با «شهروند» گفت: فکر نمی کنم سنجش اینکه هدف گذاری های شهرداری در حوزه حمل و نقل چقدر محقق شده، چندان سخت باشد. کافی است سری به خیابان ها و ایستگاه های مترو و اتوبوس بزنید یا نگاهی داشته باشید به شلوغی و ترافیک های سنگین  ناشی از تردد اتومبیل های شخصی تا وضعیت دستتان بیاید!
وی با ذکر اینکه از همان سال ابتدایی آغاز به کار شورای ششم، به جد به شهرداری هشدار دادیم که باید هر طور شده سهم حمل و نقل عمومی افزایش پیدا کند گفت: وضعیت ما در ابتدای کار شورا، واقعا اسفبار بود بطوریکه فقط 1800 دستگاه اتوبوس فعال در تهران داشتیم . برای همین ما از همان زمان یکی از هشدار‌های جدی که به شهرداری می‌دادیم این بود که باید ناوگان اتوبوسرانی و مترو را توسعه دهند و نوسازی کنند. با این وجود در سال اول تنها چیزی که داشتیم، فقط 100 دستگاه اتوبوسی بود که  قرارداد آن در دوره شهردار قبلی بسته شده بود که آنهم در سال دوم مدیریت شهری جدید به ناوگان اضافه شد.  در سال دوم البته وضعیت بهتر شد و دولت شهید رئیسی هم تعدادی اتوبوس به شهرداری تهران داد، اما باز هم به هیچ عنوان این آمار و ارقام تکافوی کلانشهر 10 -12 میلیونی تهران را نمی داد. برای همین در سال دوم باز هم به شهرداری هشدار جدی دادیم که نمی‌شود با این اعداد و ارقام مشکلی را حل کرد و باید قرارداد‌های واقعی و قابل اجرا بسته شود. خوشبختانه در سال سوم این فشارها منجر به قرارداد‌های داخلی و خارجی متعددی برای تامین اتوبوس ها، واگن ها وتاکسی های جدید به شبکه حمل و نقل عمومی شد که البته هنوز درصد ناچیزی از آنها به این ناوگان افزوده شده است و تا نقطه مطلوب فاصله
 بسیاری داریم.
رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای اسلامی شهر تهران تصریح کرد:    بررسی های ما نشان می دهد که همچنان سهم ناوگان حمل و نقل عمومی در خوشبینانه ترین حالت، حدود 30 درصد است! دلیل آنهم واضح است. چون آمار اتوبوس،  واگن و تاکسی های ما چندان تغییری نداشته است.
وی در توضیح این ادعای خود گفت: مثلا در زمان آغاز به کار دوره مدیریت شهرداری جدید 1800 دستگاه داشتیم که الان به حدود 2300 دستگاه رسیده که عدد قابل توجهی نیست و تا رقم 7 هزار دستگاهی که مورد نیاز شهر است فاصله زیادی دارد. یا در بخش مترو با اینکه تعدادی ایستگاه و خطوطی که در دوره های قبل بیشتر کارهای آن انجام شده اند، تکمیل و به بهره برداری رسید اما، عملا تغییری در ظرفیت حمل مسافران مترو نداشته ایم! در مورد تاکسی ها نیز با وجودیکه تعدادی تاکسی به ناوگان تاکسیرانی اضافه شد، ولی در عمل این تاکسی ها جایگزین تاکسی های فرسوده شدند و نتوانستند ظرفیت جابجایی مسافر را افزایش دهند. بنابراین جمیع این موارد حکایت از آن دارد که حداقل تا امروز شهرداری نتوانسته به شعارها و ادعاها و برنامه هایی که ارائه داده، جامه عمل بپوشاند و موفق باشد.

معاون شهردار: کم کاری نکرده ایم
با این حال محسن هرمزی، معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران معتقد است اقداماتی که در این دوره، در حوزه حمل و نقل عمومی رخ داده به هیچ عنوان قابل قیاس با دوره های قبل و حتی 25 سال گذشته نیست. وی در گفت و گو با «شهروند» در پاسخ به سوالی مبنی براینکه طی سه سال گذشته چه اقدامات موثری در حوزه حمل و نقل پایتخت رخ داده است گفت: به نظرم یکی از مهمترین اقدامات حمل و نقلی شهرداری در حوزه مترو بوده است چرا که در طول سه سال گذشته موفق به توسعه 39 کیلومتر خط و 17 ایستگاه متروی کلیدی در تهران شدیم. ضمن اینکه خط 6 متروی تهران به صورت جزیره ای افتتاح شده بود و ارتباط موثری با سایر خطوط نداشت. در همین راستا تلاش کردیم تا با احداث خط متروی ولیعصر به کارگر خط 6 یکپارچه شود. از سویی این خط را تا منطقه کوهسار در «کن» ادامه دادیم . با این اقدام شهروندان می توانند با مترو از دولت آباد شهرری تا ستاری را به راحتی طی کنند.. ضمن آنکه پروژه بر زمین مانده متروی پرند هم در این دوره افتتاح شده. مجموع این اقدامات باعث شد تا حجم مسافرین مترو در روز 25 درصد افزایش پیدا کند. اما اگر می خواهیم سرفاصله زمانی حرکت قطارها کمتر و در نهایت منجر به کاهش شلوغی ایستگاه ها شود باید تعداد واگن هایمان را افزایش دهیم. در همین راستا همانطور که می دانید قراردادهای مختلفی برای تولید واگن با شرکت های داخلی و چینی بسته شد که تا پایان سال یک رام قطار تولید داخل و 2 رام قطار- هر رام شامل 7 واگن است - از قرار داد 630 دستگاه واگن چینی، به خطوط متروی تهران اضافه خواهد شد. در مجموع نیز اگر مشکلی پیش نیاید طی سه سال آینده بیش از 1800 واگن به ناوگان متروی تهران اضافه خواهد شد که معادل کل واگن هایی است که طی 25 سال گذشته به این ناوگان محلق شده است.  
 وی در مورد وضعیت ناوگان اتوبوسرانی نیز می گوید: در طول این سه سال تاکنون 1203 دستگاه اتوبوس به ناوگان حمل و نقل عمومی ما اضافه شده است ولی مسلما تا رقم 7 هزاردستگاه اتوبوسی که تهران نیاز دارد، فاصله بسیاری داریم.
در حوزه تاکسیرانی هم بیش از 7700 تاکسی در سه سال اخیر به ناوگان اضافه شده و قرارداد 27500 تاکسی هم سال گذشته بسته شده است. از سویی تاکنون 150 تاکسی برقی هم به این ناوگان اضافه شده است ولی ما هم قبول داریم که این ناوگان نیز تا رسیدن به نقطه مطلوب راهی طولانی را پیش رو دارد.
 اما چرا شهرداری موفق نشده است تا سهم حمل و نقل عمومی را مطابق آنچه که اعلام کرده، افزایش دهد؟ هرمزی در پاسخ به این سوال با ذکر اینکه آمار جدید سهم حمل و نقل عمومی در تردد های شهری پایتخت را به خاطر ندارم می گوید: برای رسیدن به این نقطه مشکلات زیادی را پیش رو داشتیم. از تحریم ها گرفته تا مشکلات مالی یا توانمندی سنجی شرکت های تولید کننده داخلی و ... به هر حال همانطور که می دانید چنین خریدهای عظیمی در کشور ما چندان ساده نیست و پیچ و خم های فراوانی دارد ولی از آنجاییکه شهردار تهران به جد معتقد هستند که باید نوسازی و توسعه حمل و نقل عمومی تهران محقق شود، تاکنون موفق شده ایم بخشی از تعهداتمان را انجام دهیم ولی امیدواریم با حمایت دولت چهاردهم بتوانیم هم در بخش نوسازی و هم در زمینه توسعه ناوگان حمل و نقل عمومی به آنچه برنامه ریزی کرده ایم و سهمی که این ناوگان در حمل و نقل شهروندان باید داشته باشد برسیم. کمااینکه اگر حمایت های شهید رئیسی برای پرداخت سهم دولت در خریدهای حمل و نقلی تهران نبود، امروز مسلما نمی توانستیم قرارداد عظیم حمل و نقلی چین یا قراردادهای داخلی و برقی سازی و .... را ببندیم.