به گزارش خبرنگار تابناک استان خراسان رضوی، صنایع، معادن و کشاورزی استان، «سید ستار هاشمی»، عصر امروز، در نشست هم اندیشی با فعالان اقتصادی و به ویژه فعالان حوزه دانش بنیان استان خراسان رضوی در خصوص مسئله فیلترینگ و اثر آن بر کسبوکارها و شبکه ارتباطات کشور گفت: موضوع فیلترینگ علاوه بر چالش‌هایی که برای کسب و کار‌ها ایجاد کرده و از سویی، باعث اثر بر مهاجرت نخبگان ما شده است، بر شبکه ارتباطات ایران نیز تبعاتی داشته و باعث شده این شبکه به عنوان یکی از شبکه‌های آلوده قلمداد گردد و به موجب این آلودگی، وقتی درخواست کاربران به سمت سایت‌های ارائه دهنده سرویس در خارج از کشور ارسال می‌شود، متاسفانه پاسخی دریافت نمی‌شود.
وی افزود: رفع فیلترینگ ابعاد مختلفی دارد و ما در دولت و وزارت ارتباطات به طور جدی این موضوع را دنبال می‌کنیم. نکته مهم اینکه فیلترینگ سبب کاهش قابل ملاحظه کیفیت شبکه ما شده است و از مجموع درخواست‌هایی که برای دریافت سرویس در شبکه ارتباطات ایران انجام می‌شود، به حدود ۱۰ درصد از این درخواست‌ها از سمت سایت‌های خارج از کشور پاسخ داده نمی‌شود؛ این امر به دلیل آلودگی شبکه ما به واسطه استفاده از فیلترشکن‌هاست. در واقع در این شرایط، یک فضای اقتصادی غیرشفاف و طبق برآورد‌ها چند ده هزار میلیارد تومانی شکل گرفته است. ما در وزارت ارتباطات، آسیب شناسی‌ها را در این زمینه انجام داده ایم و با توجه به اینکه بر این باوریم عملا خیری در وضعیت موجود، نیست، بایستی تغییر رویه در این زمینه صورت گیرد.
وی در ادامه، در خصوص فناوری‌های نوین و هم زیستی آن با نوآوری گفت: برای استفاده از ظرفیت‌های فناوری‌های نوین اگر برنامه مشخصی نداشته باشیم، به راحتی فرصت‌ها از دست می‌رود و به مصرف کننده این فناوری‌ها تبدیل خواهیم شد. بار‌ها اشاره کرده ایم که تقابل با فناوری نتیجه مشخصی دارد. هنر آن است که بتوانیم از ظرفیت فناوری استفاده کنیم؛ چرا که اگر به سراغ تقابل با فناوری برویم، دیر یا زود قافیه را خواهیم باخت. باید از تجربیات گذشته در این حوزه استفاده کنیم.
هاشمی از ظرفیت هوش مصنوعی و اثر آن بر زیست بشری سخن گفت و اذعان کرد: وقتی از وجود چنین ظرفیتی و اثر آن آگاه هستیم، نباید بگذاریم دیر شود. باید از این ظرفیت بهره ببریم. اتفاقی که امروز هوش مصنوعی در دنیا رقم زده است و در سیستم‌های حداقلی تلفن همراه که هر یک از ما استفاده می‌کنیم، وجود دارد، شاید سال‌ها پیش غیرقابل باور بود؛ اما امروز وجود دارد و باید به این موضوع به چشم یک فرصت بنگریم.
اثر هوشمندسازی صنایع بر کاهش ۲۰ تا ۲۵ درصدی مصرف انرژی
وی در ادامه، به مسئله ناترازی انرژی و امکان استفاده از ظرفیت هوش مصنوعی در رفع بخشی از چالش‌های این حوزه اشاره و خاطرنشان کرد: بحث ناترازی انرژی در کشور ما امروز به یک پدیده تبدیل شده که بسیاری از صنایع متاثر از آن است. این امر، زیرساخت صنعت، زیرساخت پرداخت و زیرساخت درمان و … را تحت تاثیر قرار داده و این حوزه‌ها به یکدیگر مرتبط است. اما برای این شرایط چه باید بکنیم؟ امروز، در بحث انرژی، مصرف کشور ما ۶۵ درصد بیشتر از متوسط جهانی است. در سال ۱۴۰۲ نسبت به سال ۱۴۰۱ افزایش ۴ درصدی مصرف انرژی را تجربه کردیم و در ۱۴۰۳ نسبت به پارسال، افزایش ۸ درصدی را. در سوی دیگر ماجرا، هوشمندسازی میتواند بین ۲۰ تا ۲۵ درصد از مصرف انرژی بکاهد.
وزیر ارتباطات و فناوری و اطلاعات ادامه داد: هوش مصنوعی، زیست بومی است که نه فقط در حوزه نرم افزار اثرگذار بوده بلکه میتواند رایج و پیشران تربیت انسانی، توسعه زیرساخت‌های ارتباطی، زیرساخت‌های اندازه‌گیری انرژی، مهارت‌های نرم افزاری و… را در کنار یکدیگر رقم بزند. در دو الی سه ماه اخیر، این یکی از موضوعات وزارت ارتباطات بوده که به طور ویژه مورد توجه قرار داده ایم و معتقدیم کارکرد‌های بیشتری در حوزه هوش مصنوعی و ظرفیت‌های آن وجود دارد.
وی یادآور شد: معمولا وقتی از هوش مصنوعی صحبت می‌کنیم، نقش «داده» بسیار پررنگ است و وقتی از داده صحبت می‌کنیم، بحث حریم خصوصی افراد اهمیت به‌سزایی دارد و اگر این مسئله رعایت نشود، این زیست بوم چالش‌آفرین خواهد بود؛ لذا موضوع حمایت از داده‌های شخصی را در دستور کار قرار داده‌ایم. اینکه چه افرادی به چه میزانی امکان پردازش داده‌ها را دارند و امکان ارائه چه خدماتی وجود دارد، موضوعی حقوقی- فناورانه است. مسئله مهم این است که دیتا‌های بزرگ یکی از فرصت‌های جدی است که اگر ابعاد آن را به طور کامل نبینیم، میتواند به یک چالش مهم تبدیل شود؛ لذا باید به هم زیستی همه این موضوعات در کنار یکدیگر توجه کنیم.
نگاه ویژه وزارت ارتباطات به اقتصاد دیجیتال مشهد و خراسان رضوی
هاشمی در ادامه سخنانش، از نگاه ویژه وزارت ارتباطات به استان خراسان رضوی و کلانشهر مشهد در حوزه اقتصاد دیجیتال سخن گفت و دلیل انتخاب مشهد برای انجام نخستین سفر استانی خود پس از تصدی گری پست وزیر ارتباطات را همین موضوع دانست.
وی گفت: از جمله ظرفیت‌هایی که ما در شهر مشهد برای رشد و بالندگی اقتصاد دیجیتال با اعتقاد به بخش خصوصی در اختیار این بخش قرار داده‌ایم، مرکز داده شهید میری و مرکز شهید فکوری به ترتیب در ۲.۵ و ۲۱ هکتار است؛ ما به دنبال این هستیم که زیرساخت‌های مورد نیاز در حوزه اقتصاد دیجیتال را در این مراکز مهیا کنیم. امیدواریم با نهایی شدن سازوکار این مراکز و رفع ایرادات احتمالی آنها، بخشی از دغدغه بخش خصوصی استان خراسان رضوی مرتفع گردد.
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با بیان اینکه مقوله هوشمندسازی صنعت را به طور ویژه دنبال خواهیم کرد، افزود: طیف گسترده‌ای از صنایع طالب این امر هستند. در این راستا، گام نخست، مشارکت ما با صنایع بزرگ است. در قدم دوم، توسعه با حضور در بازار‌های بین المللی مدنظر ماست و امیدواریم با تسهیل امور، در این مسیر با قدرت و قوت بیشتری پیش برویم. راهکار سوم نیز، حضور در بورس است؛ همانطور که در قانون برنامه توسعه هفتم، یک فصل برای اقتصاد دیجیتال است و بر طبق آن، بورس تخصصی برای اقتصاد دیجیتال راه اندازی خواهد شد.
هاشمی همچنین، در خصوص موضوع صدور «مجوز افتا» (گواهی امنیت فضای تولید و تبادل اطلاعات) و کندی روند این امر و نیز زیرساخت اینترنت در گمرک شهید مطهری به عنوان دو مورد از دغدغه‌های بخش خصوصی خراسان رضوی که در این نشست مطرح شد، گفت: در خصوص موضوع مجوز افتا بر این باوریم که کندی روند صدور این مجوز نباید مانع حضور محصولات و خدمات ما در بازار‌های جهانی شود و نباید زمان طلایی را برای ارائه محصولات به بازار از دست بدهیم. بر همین اساس، حل این موضوع را در دستور کار وزارتخانه قرار خواهیم داد. در بحث گمرک مطهری و زیرساخت اینترنت در این گمرک نیز، این موضوع با جدیت از سوی وزارت پیگیری خواهد شد؛ چرا که بر این باوریم که کیفیت ارتباطات باید ارتقا یابد.
برای جبران عقب‌ماندگی‌ها راهی جز تمرکز بر اقتصاد دیجیتال نداریم
همچنین «غلامحسین مظفری»، استاندار خراسان رضوی نیز در بخشی از این جلسه اظهار کرد: ما امروزه در شرایط خاصی قرار داریم و اگر به دنبال جبران عقب‌ماندگی‌ها هستیم، راهی به جز بهره گیری از ظرفیت اقتصاد دیجیتال و توجه به این حوزه نداریم. در واقع، اگر می‌خواهیم بهره‌وری را افزایش داده و کسبوکارها را ارتقاء ببخشیم، راهی جز بهره‌گیری از اقتصاد دیجیتال نداریم و باید امکان استفاده از این ظرفیت را فراهم کنیم.
وی افزود: بدون ورود به مقوله اقتصاد دیجیتال در بعضی حوزه‌ها، امکان رقابت در فضای بین‌المللی وجود نخواهد داشت؛ بخشی از مشکلات بخش خصوصی در حوزه دانش بنیان و اقتصاد دیجیتال، با تفویض اختیارات از وزارتخانه به این استان حل خواهد شد؛ به عنوان مثال برای جا‌به‌جایی یک شرکت به پارک فاوا، باید تاییدیه از تهران ابلاغ شود که پروسه‌ای زمان‌بر است و تفویض اختیار به استان، گره از این موضوع می‌گشاید.
استاندار خراسان رضوی، یکی از مشکلات این استان را میزان اندک پیشرفت پروژه فیبر نوری در مشهد و خراسان رضوی خواند و آن را موضوعی غیرقابل قبول دانست. وی گفت: پروژه فیبر نوری به کندی پیش می‌رود. این در حالی است که بر اساس ارزیابی‌های اولیه در کمتر از ۵ تا ۶ ماه می‌توان کل پروژه فیبر نوری مشهد را تکمیل کرد؛ به عنوان نماینده دولت در استان هر اقدام و امکاناتی را که برای پروژه احتیاج است، فراهم خواهیم کرد. از سویی، خوشبختانه بخش خصوصی استان در این حوزه توانایی خوبی دارد و از توان و ظرفیت این بخش برای آینده‌ای بهتر استفاده خواهیم کرد.
درخواست حل مسئله زیرساخت اینترنت در گمرک شهید مطهری
در ادامه، «محمدحسین روشنک»، عضو هیات رئیسه اتاق بازرگانی مشهد، خواستار حل مسئله زیرساخت اینترنت به ویژه در منطقه ثامن مشهد شد و گفت: در منطقه ثامن به ویژه در زمان حضور زائران، مشکل اتصال به اینترنت وجود دارد. تقاضای ما از وزارت ارتباطات، رسیدگی به این موضوع و حل آن است. مسئله دیگر، مشکلات زیرساختی در بحث اینترنت در ایستگاه شهید مطهری است که روند کار را در این گمرک زمان‌بَر نموده است و با توجه به اینکه عمده تجارت استان از این ایستگاه صورت می‌گیرد، لازم است توجه ویژه تری به زیرساخت‌های آن صورت پذیرد.
ضرر ۳۹ همتی فیلترینگ به کسبوکارهای اینترنتی در هر ماه
«علی محمد شریعتی مقدم»، رئیس کمیسیون کسبوکارهای دانش‌بنیان و اقتصاد دیجیتال اتاق بازرگانی خراسان رضوی نیز در بخشی از این جلسه اظهار کرد: بر اساس گزارش اتاق بازرگانی ایران، فیلترینگ ماهانه ۳۹ همت به کسبوکارهای اینترنتی زیان وارد می‌کند؛ لذا ضروری است وزارت ارتباطات چاره‌ای جدی برای حل این مسئله بیاندیشد. در خدمات و تسهیلات موجود در بحث اقتصاد دیجیتال، کاستی‌های زیادی وجود دارد و به نظر می‌رسد در این حوزه باید به روش‌های تسهیلگری جدیدی روی آورد. به عنوان مثال، تسهیلات تبصره ۱۸ قانون بودجه باید شامل تمام بانک‌ها شود و منابع دیگری به این حوزه تخصیص پیدا کند. از سویی، پیشنهاد ایجاد دبیرخانه تحول دیجیتال به مجلس شورای اسلامی ارائه شده است و امیدواریم این موضوع در خراسان رضوی رقم بخورد.
سهم اندک اقتصاد دیجیتال در استان‌ها
سپس «سادینا آبایی»، رئیس کمیسیون فناوری اطلاعات و ارتباطات اتاق بازرگانی ایران عنوان کرد: یکی از هدف‌گذاری‌ها در اتاق‌های بازرگانی، ایجاد کمیسیون‌های اقتصاد دیجیتال و دانش‌بنیان در استان‌ها بوده و باید از ظرفیت‌های بخش خصوصی در این زمینه در کنار بخش دولتی استفاده کرد. علی‌رغم ظرفیت‌های موجود، سهم اقتصاد دیجیتال در استان‌ها پایین است که تقاضا داریم به این موضوع توجه بیشتری شود.
«نصرالله پژمانفر»، رئیس کمیسیون اصل ٩٠ مجلس شورای اسلامی نیز با اشاره به ظرفیت قابل توجه خراسان رضوی و مشهد در عرصه اقتصاد، گفت: با وجود این ظرفیت، به حوزه فناوری و زیرساخت‌های آن، آنطور که باید توجه نشده است و به همین دلیل بسیاری از شرکت‌های دانش بنیان استان، ناگزیر به مهاجرت به تهران شدند؛ لذا درخواست داریم وزارت ارتباطات نسبت به ظرفیت خراسان در این حوزه، نگاه ویژه تری داشته باشد.
تامین زیرساخت‌های اقتصاد دیجیتال، دغدغه جدی بخش خصوصی استان
«سهیل پروازی»، دبیر کمیسیون کسب و کار‌های دانش بنیان و اقتصاد دیجیتال اتاق بازرگانی مشهد نیز در این نشست به ارائه گزارشی از ظرفیت‌های استان در حوزه دانش بنیان و اقتصاد دیجیتال پرداخت و در ادامه، به درخواست‌های فعالان این حوزه از وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات پرداخت.
وی گفت: در حوزه زیرساخت‌های دیجیتال، استان خراسان رضوی دچار کمبود‌هایی است و دغدغه فعالان اقتصادی، تامین و تقویت این زیرساخت‌هاست. نکته مهم اینکه سرمایه‌گذاری در بحث فناوری نوین در استان بسیار ناکافی بوده و کمبود شدید سرمایه‌گذاری خطرپذیر نیز در این خطه مشهود است.
پروازی از عدم هم افزایی بین دستگاه‌های مرتبط در حوزه دانش بنیان، کندی روند صدور مجوز‌های کلیدی مانند مجوز افتا، عدم بهره برداری از ظرفیت‌های صادراتی استان به دلیل نبود خدمات دیجیتال متناسب برای بازار هدف و… به عنوان برخی از دلایل پایین بودن سهم استان خراسان رضوی در حوزه اقتصاد دیجیتال نام برد و گفت: توسعه زیست بوم اقتصاد دیجیتال استان و رفع چالش‌های حوزه هوش مصنوعی در حوزه امنیت سایبری، توسعه زیرساخت ارتباطی، تحول دیجیتال در گردشگری استان به ویژه زیارت و طراحی پلتفرم هوشمند گردشگری استان و مشهد و… از جمله دغدغه‌های ما در بحث اقتصاد دیجیتال است.
لزوم افزایش سهم فناوری اطلاعات و هوشمندسازی صنعت از تسهیلات تبصره ۱۸
در ادامه، «شهرام عیدی زاده»، مدیر مرکز پژوهش‌های اتاق بازرگانی مشهد اظهار کرد: در برنامه هفتم توسعه ۸ درصد رشد سالانه اقتصادی در نظر گرفته شده که تحقق ۳۵ درصد از این میزان، ناشی از افزایش بهره‌وری است و این میزان رشد اقتصادی سالانه از بهره‌وری عمدتاً از فناوری اطلاعات ناشی می‌شود. بر اساس گزارش اتحادیه بین‌المللی مخابرات، هر ۱۰ درصد افزایش نفوذ پهنای باند باعث رشد ۰.۵ تا ۱.۵ درصدی تولید ناخالص ملی می‌شود و در این زمینه تقاضا داریم افزایش نفوذ پهنای باند در کشور مدنظر قرار بگیرد.
وی اضافه کرد: در کارگروه اقتصاد دیجیتال از بخش خصوصی نماینده‌ای حضور ندارد که تقاضا داریم در جلسات این کارگروه از این بخش نمایندگانی حضور داشته باشند. همچنین یکی دیگر از خواسته‌های ما این است که در تسهیلات تبصره ۱۸ قانون بودجه، سهم فناوری اطلاعات و هوشمندسازی صنعت افزایش پیدا کند.
چالش بخش گردشگری در ارائه خدمات هوشمند به مسافران
«مژگان ثابت تیموری»، رئیس کمیسیون گردشگری و صنایع دستی اتاق بازرگانی مشهد نیز با اشاره به استقرار بیش از ۵٣ درصد از زیرساخت‌های گردشگری کشور در استان خراسان رضوی گفت: استان ما به دلیل قطعی‌های مکرر اینترنت و مشکلات فیلترینگ در بحث ارائه خدمات به مسافران از طریق سامانه‌های هوشمند، دچار چالش است. تقاضا داریم حل این مسئله مورد توجه وزارت ارتباطات قرار گیرد.
وی با اشاره به اثر پهنای باند و سرعت اینترنت، در جذب گردشگران بین المللی افزود: با توجه به گستره گردشگری کشور و به ویژه مشهد، دسترسی به امکانات و زیرساخت‌های فناوری اطلاعات در راستای جذب گردشگران بین المللی امری ضروری است و افزایش پهنای باند اینترنت باعث خواهد شد تا بسیاری از خسارت‌های گردشگری کاهش یابد.
سپس، «نسرین یوسفی عارفی»، رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی خراسان رضوی اظهار کرد: موضوع هوشمندسازی صنایع و امکان حضور شرکت‌های دانش‌بنیان در حوزه بهره وری انرژی و مدیریت مصرف، یکی از موضوعات روز است و اگر در این حوزه تسهیلاتی در اختیار شرکت‌ها قرار بگیرد، اثر آن را در رفع بخشی از ناترازی انرژی شاهد خواهیم بود. امروزه یکی از موضوعات مهم در بحث مصرف انرژی، عدم استفاده صحیح از انرژی خصوصا در بخش‌های خانگی و تجاری است؛ تقاضا داریم وزارتخانه ارتباطات و فناوری اطلاعات به این حوزه نیز نگاه ویژه‌ای داشته باشد.
سعید بامشکی، رئیس کمیسیون مدیریت واردات و بازرگانی داخلی اتاق خراسان رضوی نیز اظهار کرد: مانند دیگر نقاط جهان، شهروندان ایرانی حق طبیعی اینترنت آزاد و بدون فیلتر را دارند. یکی از وعده‌های انتخاباتی آقای پزشکیان، حذف فیلترینگ بود و تقاضا داریم به این موضوع عمل شود تا بخشی از مشکلاتمان در تجارت آزاد با دنیا، مرتفع گردد.
«فاطمه جمیلی»، رئیس کمیسیون برند و تولید بدون کارخانه اتاق بازرگانی خراسان رضوی نیز با تاکید بر لزوم رفع فیلترینگ بیان کرد: رفع فیلترینگ جهت دستیابی راحت‌تر به ابزار‌های حوزه فناوری و هوش مصنوعی یکی از ضروریات است و تقاضا داریم به این خواسته توجه ویژه‌ای شود.
«مرتضی قندچی»، نایب رئیس کمیسیون مدیریت واردات و بازرگانی داخلی اتاق خراسان رضوی نیز گفت: بزرگترین گمرک صادرات ریلی مشهد به گمرک شهید مطهری در نزدیکی شهرستان فریمان منتقل شده است؛ اما این گمرک با مشکلات زیرساختی در بحث اینترنت مواجه بوده که در مقاطعی، موجب اختلال در روند تجارت می‌شود؛ لذا از وزارت ارتباطات، حل مشکل اینترنت سیار در این گمرک را خواستاریم.