به گزارش ایکنا، حجت‌الاسلام و المسلمین مسعود اسماعیلی؛ رئیس پژوهشکده فرهنگ و مطالعات اجتماعی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، سوم آذرماه در نشست خبری همایش فلسفه فرهنگ با تاکید بر آرای مقام معظم رهبری که به مناسبت سال‌روز جهانی فلسفه برگزار می‌شود، گفت: این همایش که در حقیقت افتتاحیه محسوب می‌شود روز چهارشنبه هفتم آذر بعد از نماز مغرب و عشاء در دفتر قم پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برگزار می‌شود.
دبیر علمی این همایش با بیان اینکه همایش روز جهانی فلسفه از ویژندهای پژوهشگاه است و سالانه به این مناسبت برنامه‌هایی برگزار می‌کنیم، اضافه کرد: در این همایش حجج اسلام عبدالحسین خسروپناه، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، سعیدرضا عاملی، دبیر سابق شورای عالی انقلاب فرهنگی و حیمد پارسانیا، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی و آیت‌الله علی‌اکبر رشاد؛ رئیس شورای سیاستگذاری حوزه‌های علمیه تهران و سیدحسین شرف‌الدین، حجت‌الاسلام قائمی‌نیا و ... سخنرانی خواهند کرد.
اسماعیلی با بیان اینکه برپایی این همایش از سال 1401 تصویب شد و از آن زمان تاکنون بیش از 20 نشست علمی برگزار شده است، اظهار کرد: در اردیبهشت امسال این همایش به صورت رسمی فراخوان داد و علاقه‌مندان فرصت دارند اصل مقالات را تا پایان آذرماه ارسال کنند.
وی با بیان اینکه اختتامیه همایش در اردیبهشت ماه 1404 برگزار می‌شود، افزود: محورهای همایش شامل؛ درباره فلسفه فرهنگ، در فلسفه فرهنگ، امتداد نظری فلسفه فرهنگ در ساحات دیگر، در دو بخش اول در مورد ماهیت فرهنگ و رابطه فرهنگ‌های مختلف و انتقال و تغییر فرهنگ و نفوذ فرهنگی و .. سخن گفته می‌شود و در محور امتداد نظری هم تاثیر نظریه فرهنگ بر دانش مطالعات فرهنگی و دانش‌های دیگر بحث می‌شود؛ امتداد کاربردی فلسفه فرهنگ هم از دیگر محورهاست که حل مبنایی معضلات و مشکلات فرهنگی را عهده‌دار است.
اسماعیلی با بیان اینکه نقد دیدگاه‌های رقیب در حیطه فلسفه فرهنگ از دیگر محورهای این همایش است، گفت: فلسفه فرهنگ از قرن 17 میلادی به صورت مدرن از آلمان شروع شد و البته هنوز هم فلسفه تحلیلی آن‌چنان که باید و شاید وارد این مقوله نشده است و عمدتا از منظر فلسفه آلمانی و قاره‌ای به این دانش پرداخته می‌شود.
وی با بیان اینکه روز سه‌شنبه، ششم آذرماه هم نشستی برای بررسی آراء و اندیشه‌های فلسفی فرهنگ در غرب برگزار خواهد شد، اضافه کرد: محور ششم همایش میراث امام خمینی(ره) و فلسفه فرهنگ است تا آرای اندیشمندان داخلی بررسی شود؛ یکسری مقالاتی را هم سفارش داده‌ایم که مبتنی بر دیدگاه فلاسفه داخلی مانند علامه طباطبایی، شهید مطهری، آیت‌الله جوادی آملی و آیت‌الله مصباح یزدی، مقام معظم رهبری و ... است و محور هفتم هم بررسی تفکرات مقام معظم رهبری در بحث فلسفه فرهنگ است.
دبیر علمی همایش تصریح کرد: روز هفتم آذرماه نشست‌هایی در گروه‌های متعدد در دانشگاه قم برگزار خواهد شد که محوریت آن پنل فلاسفه ایرانی اسلامی است؛ فلاسفه سده اخیر تا دو سه دهه کنونی و پنل فلاسفه دو سه دهه اخیر. در اختتامیه همایش در سال 1404 هم جمع‌بندی از مطالب ارائه شده در نشست‌ها و مقالات و نقد و نظر بر محتواهای علمی و ارائه پیشنهاد و راهکار انجام خواهد شد.
همچنین سیدحسین فخرزارع؛ مدیر گروه فرهنگ‌پژوهی پژوهشگاه هم در سخنانی، اظهار کرد: گروه فرهنگ‌پژوهی پژوهشگاه گرانیگاه اصلی تاملات خود را بحث فرهنگ قرار داده است و این گروه از جدیدترین گروه‌های ایجاد شده است و بنا داریم تا مقوله فرهنگ را مبتنی بر اندیشه دینی به صورت بنیادین دنبال کنیم. فرهنگ دامنه بسیاری از تاملات ذهنی و عینی را دنبال می‌کند و در حقیقت نوعی دانش‌واره است. در سالیان اخیر جلسات نقد و کرسی و نشست‌های زیادی در این حوزه برگزار شده است.
وی افزود: فلسفه فرهنگ مبحث خیلی جدیدی به خصوص در ایران با اندک سابقه در گذشته است لذا پژوهشگاه متصدی دنبال‌کردن این بحث شده است. فلسفه فرهنگ دانشواره‌ای است که تلاش می‌کنیم صرفا از تجلیات ظاهری فرهنگ دور شده و در عمق حرکت کنیم لذا فلسفه فرهنگ می‌تواند در دانش‌های دیگر اثرگذار باشد از جمله امتداد فلسفه فرهنگ را می‌توانیم در تاکیدات مقام معظم رهبری شاهد باشیم.
فخرزارع با بیان اینکه درمان خلأها و آسیب‌های نظام فرهنگی باید در ایران که عنوان اسلامی دارد از همین منظر انجام شود، تصریح کرد: اگر درد را از غرب بگیریم و درمان را هم از آنان بگیریم ممکن نیست لذا بازطراحی نظامات فرهنگی باید از مصادر و مآخذ اسلامی انجام شود و عمدتا از قرآن و روایت بگیریم و در این همایش هم تاکید ما عمدتا بر اندیشه‌های امام و رهبری است که از قرآن و روایات متخذ شده است.
همچنین اسماعیلی در پاسخ به این پرسش که تشتت فرهنگی در برنامه‌ریزی و رفتارهای فرهنگی کشور چگونه از منظر فلسفه فرهنگ قابل تحلیل است، گفت: آنچه مشکل اصلی در این زمینه است نوع نگاه به فرهنگ است؛ فرهنگ برآمده از مردم و متعلق به آنان است ولی در تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی مدیران کشور این رویکرد وجود ندارد. ساحت اصلی فرهنگ، ساحت عمومی است و تحقق حقیقی فرهنگ را نمی‌توان از این ساحت جدا کرد.
وی افزود: این ساحت در برنامه‌ریزی در سطح فرهنگ عمومی و ملی و جاری در متن جامعه مغفول مانده است لذا برداشت‌های اشتباه از فرهنگ می‌شود و برنامه‌ریزی‌هایی هم که می‌شود بی‌‍توجه به این ساحت است لذا به هدف اصابت نمی‌کند. این مسئله سبب شده است تا بین فرهنگ مردم و دولتی تفاوت وجود داشته باشد.