پایگاه خبری تحلیلی نامه نیوز (namehnews.com) :

به گزارش خبرگزاری تسنیم، سیاست نگاه به شرق در جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک راهبرد کلیدی در راستای تقویت روابط اقتصادی و سیاسی با کشورهای شرقی، به ویژه چین و روسیه و کشورهایی که در حوزه شرق سیاسی تعریف می‌شوند، شکل گرفته است. این سیاست در شرایطی که ایران تحت فشار تحریم‌های غربی قرار دارد، اهمیت بیشتری پیدا کرده است.

ارتباط با کشورهای همسو نه تنها بر روابط بین‌المللی ایران تأثیر می‌گذارد، بلکه می‌تواند به بهبود وضعیت اقتصادی کشور نیز کمک کند. در این راستا، تقویت همکاری‌های اقتصادی با چین و دیگر کشورهای شرقی می‌تواند به عنوان یک راهکار مؤثر برای کاهش اثرات تحریم‌ها و بهبود شرایط اقتصادی ایران مطرح شود.

خبرگزاری تسنیم، در پرونده‌ای با عنوان «شریک راه ابریشم» به ارزیابی راهبرد نگاه به شرق در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران و روابط دوجانبۀ میان ایران و چین پرداخته است. مطالب این پرونده شامل گفت‌وگوهای تفصیلی و یادداشت‌های مرتبط با این راهبرد است.

در قسمت چهاردهم این پرونده، بردیا عطاران کارشناس سیاست خارجی خبرگزاری تسنیم، به چشم‌انداز چین در سپهر بین‌المللی و ابعاد همکاری‌های آینده تهران ـ پکن در مصاحبه با زونگ پی وو، سفیر جمهوری خلق چین در تهران پرداخته است.

بیشتر بخوانید

نگاه به شرق|تدوین نقشه توسعه،کلید توازن روابط خارجی ایران/13

نگاه به شرق|بایدهای تعامل با چین؛ ارائه بسته‌های راهبردی/12

تسنیم: در شرایطی که عوامل عدم قطعیت و بی‌ثباتی در دنیای کنونی افزایش یافته، نوسانات محیط بین المللی تشدید شده و توسعه نامتوازن رخ داده است، چشم انداز توسعه اقتصادی چین را چگونه می بینید؟

سفیر چین: توسعه اقتصاد چین برای همکاری‌های عملی چین و ایران بسیار حائز اهمیت است و مردم اقشار مختلف ایران به چشم انداز توسعه اقتصادی چین توجه زیادی دارند. من از سه جنبه به اختصار این مسئله را توضیح می‌دهم.

جنبه اول به این معنی است که نقاط ممتاز زیادی وجود دارد. اقتصاد چین در سال جاری به طور کلی با ثبات و رو به پیشرفت بوده است. در سه فصل اول سال جاری، تولید ناخالص داخلی چین به 9.497 میلیارد یوان رسیده و نرخ رشد تولید ناخالص داخلی آن را در بین اقتصادهای بزرگ جهان  در زمره بهترین ها قرار داده است. در این میان، وضعیت تولید محصولات کشاورزی چین خوب است و ارزش افزوده کشاورزی (صنعت کاشت) نسبت به سال قبل 3.7 درصد افزایش یافته است. تولیدات صنعتی به طور پیوسته رشد کرده و ارزش افزوده صنایع سراسر کشور نسبت به سال قبل 5.8 درصد افزایش یافته است. صنعت خدمات با افزایش 4.7 درصدی ارزش افزوده نسبت به مدت مشابه سال قبل به روند بهبود خود ادامه داده است. در عین حال، توسعه با کیفیت بالا پیشرفت کرده و شتاب نوآوری همچنان ادامه دارد به طوری‌که رشد تولیدات صنعت سبز که نمایندگان آن خودروهای سبز، باتری‌های لیتیومی و فتوولتائیک هستند همچنان با نرخ رشد دو رقمی توسعه یافته اند.

جنبه دوم، مسیر رو به جلو و مستمر توسعه اقتصاد چین است. در اواخر سپتامبر، دفتر سیاسی کمیته مرکزی حزب کمونیست چین جلسه ای را برای تحلیل و بررسی وضعیت اقتصادی و عملکرد اقتصادی چین برگزار کرد و بسته ای از سیاست های توسعه ای را معرفی کرد که پویایی بازار را  به شدت برانگیخت.

با تسریع در اجرای سیاست های موجود و گسترش سریع بسته سیاست های افزایشی، فروش بازار، صنایع خدماتی و واردات و صادرات چین در ماه اکتبر به طور قابل توجهی افزایش یافت. در این میان، مقدار کل خرده فروشی کالاهای مصرفی جامعه نسبت به مدت مشابه سال قبل 4.8 درصد افزایش یافت و نرخ رشد آن نسبت به ماه قبل 1.6 واحد درصد افزایش یافت.

شاخص تولید صنایع خدماتی نسبت به مدت مشابه سال قبل 6.3 درصد افزایش یافت و نرخ رشد آن نسبت به ماه قبل 1.2 واحد درصد افزایش یافت. حجم کل واردات و صادرات کالا نسبت به مدت مشابه سال قبل 4.6 درصد افزایش یافت که نسبت به ماه قبل 3.9 واحد درصد رشد داشت. با افزایش عوامل مثبت، حرکت به سوی ثبات و بهبود اقتصادی بیشتر تثبیت خواهد شد و چشم انداز توسعه اقتصادی چین را روشن خواهد کرد.

جنبه سوم، مزایای رشد اقتصادی چین بیشترمی شود. در طول سال‌های گذشته، چین موتور رشد اقتصادی جهانی بوده و حدود 30 درصد به رشد اقتصادی جهان کمک کرده است، همچنین به شریک تجاری اصلی بیش از 140 کشور و منطقه تبدیل شده است.

اخیراً، جناب آقای شی جین پینگ رئیس جمهور چین در حاشیه اجلاس سران اقتصادی سازمان همکاری‌های اقتصادی آسیا-پاسفیک توضیحات مهمی را در مورد تعمیق همه ‌جانبه اصلاحات و پیشبرد مدرنیزاسیون به سبک چینی ارائه دادند. ایشان اشاره کردند که چین به طور جامع اصلاحات را تعمیق خواهد کرد و به تزریق شتاب قوی به اقتصاد جهانی ادامه خواهد داد، چین توسعه با کیفیت بالا را ترویج خواهد کرد و به رهبری اقتصاد جهانی در بهبود کیفیت و کارایی ادامه خواهد داد، چین به مسیر توسعه سبز پایبند خواهد بود و به ایجاد انگیزه مهم برای تحول سبز جهانی ادامه خواهد داد.

چین یک سیستم اقتصادی جدید و باز در سطح بالا خواهد ساخت و به اشتراک گذاری فرصت‌های توسعه چین با جهان ادامه خواهد داد. پیشبرد و اجرای اقدامات فوق، نیروی محرکه قوی به جامعه اقتصادی چین تزریق خواهد کرد و همچنین فرصت‌های جدید و بیشتری را برای توسعه جهانی به ارمغان خواهد آورد.

تسنیم:چندی پیش، چین هفتمین نمایشگاه بین المللی واردات را برگزار کرد. اهمیت این نمایشگاه برای جهان و ایران چیست؟

 سفیر چین: نمایشگاه بین المللی واردات چین در برگیرنده مفهوم مهم چین برای گسترش سیاست درهای باز به جهان در سطح بالا است. نمایشگاه بین المللی واردات چین شخصاً توسط جناب آقای شی جین پینگ رئیس جمهور چین برنامه ریزی، پیشنهاد، مستقر و ترویج شد. این اولین نمایشگاه در سطح ملی با موضوع واردات در جهان است. جناب آقای شی جین پینگ خاطر نشان کردند که برگزاری نمایشگاه بین المللی واردات چین تصمیم مهمی است که چین برای ترویج دور جدیدی از گشایش به جهان در سطح بالا گرفته است و یک اقدام فعالانه بزرگ است که بازار چین را به روی جهان می گشاید. در نوامبر سال جاری، هفتمین دوره نمایشگاه بین المللی واردات چین با موفقیت در شانگهای برگزار شد.

نمایشگاه بین المللی واردات چین تجلی آشکاری از اشتراک گذاری سودهای توسعه چین با جهان است. با وجود شیوع جریان افکار ضدجهانی شدن، یکجانبه گرایی و حمایت گرایی در دنیای امروز، چین که بازار بسیار بزرگی دارد، بر گسترش سیاست درهای باز خود اصرار می ورزد و فرصت های توسعه خود را با جهانیان به اشتراک می گذارد.

در نمایشگاه بین المللی واردات چین امسال، مجموعا 77 کشور و سازمان بین المللی در نمایشگاه ملی و غرفه دارانی از 129 کشور و منطقه در نمایشگاه شرکتی شرکت کردند و حجم معاملات در نظر گرفته شده بر اساس یک سال به 80.01 میلیارد دلار رسید که نسبت به دوره قبل 2.0 درصد افزایش داشت.

همچنین نمایشگاه بین المللی واردات چین بستری مهم برای ادغام محصولات ایرانی در بازار چین و و ورود به بازار جهانی به حساب می آید. ایران به عنوان کشوری مهم در ساخت مشترک «کمربند و جاده» به مدت هفت سال متوالی در نمایشگاه بین المللی واردات چین شرکت کرده است که این نشان‌دهنده پتانسیل همکاری چین و ایران و اعتماد ایران به توسعه چین است.

مساحت کل غرفه های ایران در هفتمین نمایشگاه بین المللی واردات چین  1492 متر مربع بوده است که شامل 1360 متر مربع مختص غرفه های شرکتی و 132 متر مربع به غرفه ملت ایران اختصاص یافت. در این نمایشگاه 24 شرکت ایرانی با محصولات گوناگون شرکت کردند که از جمله آنها می توان به محصولات تخصصی کشاورزی  و صنایع دستی سنتی ایرانی و همچنین محصولات فناوری پیشرفته مانند پتروشیمی، نانوفناوری و مراقبت های پزشکی اشاره کرد. در این میان، بسیاری از غرفه داران ایرانی «مشتریان همیشگی» این نمایشگاه هستند.

مایلیم از نمایشگاه بین المللی واردات چین به عنوان فرصتی برای همکاری با کشورهای سراسر جهان، از جمله ایران، استفاده کنیم تا «سبد» سیاست درهای باز را بزرگتر کنیم و فهرست همکاری ها را امتداد دهیم تا همه کشورها فرصت های موجود در بازار بزرگ چین را با یکدیگر به اشتراک گذاشته و هزاران خانواده از منافع آن بهره مند شوند.

تسنیم: در حالی که ساخت مشترک «کمربند و جاده» وارد مرحله جدیدی از توسعه می شود، نقش ایران را در «کمربند و جاده» چگونه ارزیابی می کنید؟

سفیر چین: از زمانی که جناب آقای شی جین پینگ رئیس جمهور چین، ابتکار "کمربند و جاده" را در سال 2013 مطرح کردند، ساخت مشترک "کمربند و جاده" به نتایج ثمربخشی دست یافته و به محبوب ترین محصول عمومی بین المللی و بزرگترین سکوی همکاری بین المللی مبدل شد و همچنین فرصتی برای توسعه مشترک کشورهای شرکت کننده در ساخت این ابتکار مشترک مبدل گشته است. جناب آقای شی جین پینگ در سومین اجلاس بلندپایه همکاری بین المللی «کمربند و جاده» هشت اقدام آتی چین که نشاندهنده ورود ساخت مشترک «کمربند و جاده» به مرحله جدید توسعه با کیفیت بالا است، را اعلام کرد.

ایران از زمان قدیم قطب مهم حمل و نقل و مرکز توزیع تجارت در جاده ابریشم و کشوری مهم در امتداد «کمربند و جاده» بوده است. از زمانی که دو کشور در سال 2016 تفاهمنامه ترویج مشترک ساخت «کمربند و جاده» را امضا کردند، طرفین مشارکت در "کمربند و جاده" را به طور پیوسته توسعه داده اند. در ژوئیه سال جاری، اولین قطار باری «قم (ایران) - ایوو(چین)» به مقصد رسید و این یکی دیگر از نتایج همکاری ایران و چین در ساخت مشترک «کمربند و جاده» است.

جناب آقای شی جین پینگ در سخنرانی اصلی خود در مراسم افتتاحیه سومین اجلاس همکاری بین المللی "کمربند و جاده" اشاره کردند: ساخت مشترک "کمربند و جاده" از چین سر چشمه می‌گیرد و نتایج و فرصت های آن متعلق به جهانیان است. چین به تعمیق همکاری با ایران در چارچوب «کمربند و جاده» اهمیت زیادی قائل است و مایل است با همکاری همه طرف ‌ها از جمله ایران، امکانات اساسی "ارتباطات سخت" را به طور پی در پی ارتقا دهد، قوانین و استاندارد ها "ارتباطات نرم" را ترویج کند و یادگیری متقابل "ارتباطات قلبی"  را در قلب ها تعمیق کند و ساخت مشترک "کمربند و جاده" را برای توسعه به سوی کیفیت و سطوح بالاتر سوق دهد.

تسنیم: در حال حاضر ایران و چین در تمامی سطوح تبادلات نزدیکی دارند و همکاری ها در زمینه های مختلف همچنان در حال تعمیق است. نظر شما در مورد روابط ایران و چین و چشم انداز همکاری عملی دو کشور چیست؟

سفیر چین: چین و ایران از روابط عمیق و چشم اندازهای روشن همکاری های عملی برخوردارند. چین و ایران به عنوان دو تمدن باستانی، از زمان های قدیم از طریق جاده ابریشم ارتباط تنگاتنگی با یکدیگر داشته اند. از زمان ایجاد مشارکت راهبردی جامع دو کشور در سال 2016، دو طرف به تعمیق همکاری های عملی در زمینه‌های مختلف از جمله اقتصادی، تجاری و تبادلات مردم با مردم ادامه داده اند و به طور مستمر به پیشرفت های مثبتی دست یافته اند.

روابط اقتصادی و تجاری دو کشور به طور مداوم توسعه یافته است. چین برای سال‌های متوالی جایگاه بزرگترین شریک تجاری ایران را حفظ کرده است و همچنین مهم‌ترین بازار صادراتی کالاهای ایران است. در سال های اخیر، ایران به ‌عنوان یک کشور بزرگ کشاورزی و صنایع دستی در خاورمیانه، محصولات تخصصی مانند مرکبات، لیمو شیرین، پسته، فرش و صنایع دستی را به تدریج روانه بازار چین کرده است.

تبادلات مردم با مردم و فرهنگی به طور فزاینده ای افزایش یافته است. در سال جاری، دو کشور به طور مشترک تعدادی رویداد برای تبادلات فرهنگی ترتیب دادند که از آن جمله می‌توان به «شکوه ایران باستان - نمایشگاه آثار تاریخی ایران» در پکن و «ابرهای بی پایان جاده ابریشم - نمایشگاه هنر و فرهنگ چین» و "هفته فیلم چین" که در تهران برگزار شد و ... اشاره کرد. این رویداد ها تعداد زیادی از مردم چین و ایران را به تماشای خود جلب کرد و به طور موثر درک متقابل و دوستی بین دو ملت را افزایش داده اند.

همکاری در سایر زمینه‌ها به طور پایدار در حال پیشرفت است. چین و برنامه مشترک ملل متحد در زمینه ایدز برای ارائه 500 هزار کیت آزمایش سریع HIV  به ایران همکاری کرده اند. چین آموزش های فنی زیادی در زمینه های کشاورزی، انرژی های پاک و فقرزدایی روستایی به پرسنل ایرانی ارائه کرده است که مورد استقبال زیادی واقع شده است.

جناب آقای شی جین پینگ در ملاقات با جناب آقای پزشکیان رئیس جمهور ایران در حاشیه اجلاس سران بریکس در سال جاری اشاره کرد که ایران کشوری مهم و دارای تاثیر منطقه ای و بین المللی است، همچنین دوست و شریک خوب چین است. در صحنه تسریع تغییرات عظیم جهان که طی یک قرن گذشته دیده نشده، اهمیت راهبردی روابط چین و ایران برجسته تر شده است.

هر طور که وضعیت بین المللی و منطقه ای تغییر یابد، چین همواره به طور تزلزل ناپذیری همکاری های دوستانه خود با ایران را توسعه می دهد. سفارت چین در ایران مایل است با همه اقشار مردم ایران برای اجرایی نمودن اجماع مهم سران دو کشور همکاری کند و مشارکت راهبردی جامع چین و ایران را برای گشودن پی در پی چشم اندازهای جدید و دستیابی به مراحل جدید ترویج کند.

تسنیم:‌چین چه نقشی برای خود در نظام بین‌الملل تعیین کرده است؟ جهت گیری سیاست خارجی چین را در مرحله بعدی چگونه می بینید؟

سفیر چین: چین همواره سازنده صلح جهانی بوده است. چین تنها کشوری است که  «پایبندی به مسیر توسعه صلح آمیز» را در قانون اساسی خود نوشته است. تنها کشور از پنج کشور هسته ای است که متعهد شده است که شروع کننده استفاده از سلاح هسته ای نباشد، و سهم مهمی در حفظ ثبات استراتژیک جهانی داشته است.

در مواجهه با چالش‌های امنیتی مختلف امروز، جناب آقای شی جین ‌پینگ «ابتکار امنیت جهانی» را پیشنهاد کردند و از جامعه بین ‌المللی درخواست کردند که به مفهوم مشترک، جامع، بر پایه همکاری و پایدار امنیت پایبند باشد، ایشان همچنین برای مقابله با چالش‌های امنیتی بین ‌المللی راه ‌حل چین را ارائه کردند.

چین همواره مشارکت کننده در توسعه جهانی بوده است. چین با سیاست درهای باز به جهان و در سطح بالا ، فرصت هایی را برای توسعه اقتصادی جهان فراهم کرده است و به مدت هفت سال متوالی جایگاه خود را به عنوان بزرگترین کشور جهان در تجارت کالا حفظ کرده است. در عین حال، ابتکار «کمربند و جاده» چین مشارکت بیش از سه چهارم کشورهای جهان را به خود جلب کرده و برای کشورهای شرکت کننده در این ساخت مشترک 420 هزار شغل ایجاد کرده و به کشورهای زیادی کمک کرده است تا توسعه اقتصادی خود را تسریع کنند. طی ده سال گذشته، ساخت مشترک «کمربند و جاده» نزدیک به یک تریلیون دلار سرمایه گذاری جذب کرده که 40 میلیون نفر را از فقر نجات خواهد داد.

چین همواره مدافع نظم بین المللی بوده است. چین همیشه از سیستم بین المللی با مرکزیت سازمان ملل متحد و نظم بین المللی مبتنی بر حقوق بین الملل حمایت کرده است. چین به عنوان عضوی از کشورهای در حال توسعه همواره در کنار کشورهای در حال توسعه بوده است.

چین بر اجرای چندجانبه گرایی واقعی پافشاری می کند، از سیستم چندجانبه با مرکزیت سازمان ملل متحد حمایت می کند. از هنجارهای روابط بین الملل بر اساس اهداف و اصول منشور ملل متحد تبعیت می کند. از مفهوم مذاکره مشترک، ساخت مشترک و بهره مندی مشترک حمایت می کند، به طور فعال کالاهای عمومی بین المللی را فراهم می کند و جامعه بین المللی را به سوی توسعه مشترک، امنیت مشترک و شکوفایی مشترک تمدن ها سوق می‌دهد.

چین مایل به تقویت همکاری با ایران در چارچوب های چندجانبه مانند سازمان همکاری شانگهای، بریکس و سازمان ملل متحد است تا تاثیرگذاری و صدای ”جهان جنوب“ را بیش از پیش ارتقا دهد و نظم بین المللی را به سمت عادلانه تر و معقول تری سوق دهد.

در مورد وضعیت خاورمیانه، مایلم تاکید کنم که چین همواره متعهد به حفظ صلح و ثبات در خاورمیانه و ارتقای توسعه و رفاه این منطقه بوده است. سال گذشته، چین آشتی میان ایران و عربستان سعودی را تسهیل کرد و از این طریق موجی از آشتی را در منطقه ی خاورمیانه به راه انداخت که تجلی متداول از سیاست خارجی چین است. در طول سال گذشته و از زمان دستیابی به مصالحه تاریخی، روابط ایران و عربستان سعودی به پیشرفت مثبت خود ادامه داده است. اخیراً دو کشور تعاملات خوبی در همه سطوح انجام داده اند که نه تنها شتاب آشتی بین ایران و عربستان سعودی را تحکیم کرده است، بلکه کمک های مهمی به ارتقای صلح و ثبات منطقه ای کرده است. چین به حفظ روحیه ابتکار امنیت جهانی ادامه خواهد داد و از کشورهای خاورمیانه در تقویت استقلال استراتژیک، اتحاد و همکاری برای حل مسائل امنیتی منطقه حمایت خواهد کرد تا یک ساختار امنیتی جدید مشترک، جامع، بر پایه همکاری و پایدار برای خاورمیانه بسازد تا کمک بیشتری به حفظ صلح و ثبات در خاورمیانه و ارتقای امنیت و مسالمت بلندمدت در منطقه نماید.