به گزارش ایرنا، در جامعه عشایری بیکاری معنا ندارد هر کسی به کاری مشغول است و همه درصدد تولید هستند، دامداران عشایر با کمترین امکانات و هزینه بیشترین و با کیفیت ترین تولیدات دامی را به جامعه عرضه می کنند، این قشر مصداق خوبی از خودکفایی و اقتصاد مقاومتی برای جامعه هستند.
با این حال در صورت بروز مشکل برای فعالیت اقتصادی عشایر که همانا دامپروری است، آنان به ناچار مجبور به مهاجرت به شهرها می شوند که این مساله علاوه بر کاهش تولید محصولات دامی و تهدید امنیت غذایی، مسایل و چالش های اجتماعی را نیز با خود به دنبال دارد.
استان همدان براساس آخرین آمار دارای سه هزار و ۸۰ خانوار عشایری و با جمعیت تقریبی ۱۴ هزار نفری است که دارای ۴۷۰ هزار راس دام سبک هستند،این بدان معناست که بخش قابل توجهی از تولید گوشت قرمز و همچنین لبنیات مورد نیاز جامعه از سوی این جامعه کوچک تولید می شود.
جمعیت عشایر همدان کمتر از یک درصد جمعیت استان است اما آنها ۲۰ درصد گوشت قرمز این استان را تولید و تامین می کنند، همچنین دام های عشایر در کمتر از ۱۰ درصد مراتع حضور دارند.
بخش زیادی از عشایر همدان در پاییز و زمستان به مراتع خود در ایلام و خوزستان می روند و با شروع فصل بهار و در اردیبهشت ماه به محل خود در استان همدان باز می گردند.
با توجه به اینکه فعالیت و شغلی اصلی عشایر دامپروری است، آنها وابستگی زیادی به مراتع دارند و در صورت وارد شدن آسیب به مرتع و چراگاه تولید و معیشت آنها دچار مشکل می شود، عشایر استان همدان دارای مشکلاتی نظیر کمبود معلم و کمبود پنل های خورشیدی در جهت تامین انرژی مورد نیاز خود هستند با این وجود تخریب چراگاه ها را باید به عنوان بزرگترین و مهم ترین مشکل آنان یاد کرد.
یکی از دلایلی که عشایر همدان موجب تخریب مراتع و چراگاه های خود می دانند، فعالیت معادن سیلیس در ارزانفود است.
فعالیت معادن از عوامل عمده تخریب چراگاه های عشایر
یکی از عشایر همدان در باره فعالیت معادن سیلیس پیرامون روستای ارزانفود گفت: حدود ۵۰ دستگاه بیل مکانیکی روزانه در حال تخریب محل چرای عشایر و همچنین نابودی محیط زیست هستند.
وی ادامه داد: دستگاه های متولی استان آنچنان که باید قادر به جلوگیری از فعالیت غیرقانونی این معادن نیستند و آنها نیز از این عدم نظارت جدی بیشترین سوءاستفاده را می کنند.
این عضو جامعه عشایری همدان با اشاره به اینکه بخش عمده ای از گوشت قرمز کشور و استان از سوی عشایر تولید می شود، ادامه داد: از محدود شدن مراتع و نبود پروانه چرا برای فرزندان عشایر گلایه مند هستیم.
وی از مسوولان خواست که با ایجاد مجتمع های دامپروری در شهرستان ها موافقت کنند تا عشایر بتوانند با توان هر چه بیشتری به تولید گوشت قرمز بپردازند.
این عضو دیگر جامعه عشایری همدان نیز گفت: در مساله آموزش مشکل داریم چرا که ۲۰ نفری که به عنوان معلم عشایر در سال گذشته جذب شده اند، در محل کار خود حاضر نشده اند و سهمیه عشایر را در استخدام معلم از بین برده اند.
وی یاداور شد: با توجه به اینکه بسیاری از عشایر دارای مدرک دانشگاهی هستند، از وجود آنها به عنوان معلم عشایر استفاده شود تا خللی در آموزش کودکان و نوجوانان عشایر بوجود نیاید.
یکی دیگر از اعضای عشایر همدان گفت: از سال ۱۴۰۰ تاکنون قرار بود سالانه ۵۰۰ دستگاه پنل خورشیدی توزیع شود اما یک مورد هم به عشایر تحویل نشده است.
سرقت احشام، چالش جدید پیش روی عشایر همدان
عضو جامعه عشایری همدان افزود: از آنجا که عشایر کوچ رو باید از محلی به محل دیگر منتقل شود و ییلاق و قشلاق کنند، امنیت کافی در مسیر برای آنها فراهم نیست و باید بشدت مراقب باشند تا سارقان احشام آنها را به یغما نبرند که دغدغه خاطری برای عشایر است و از نیروی انتظامی انتظار داریم امنیت مسیر عشایر را تامین کند.
وی با بیان اینکه طی سال های اخیر سرقت احشام به دغدغه ای برای عشایر تبدیل شده است، اظهار کرد: دام بزرگترین سرمایه و دارایی عشایر است و حیات این قشر وابسته به آن است و هر خانواده عشایری نیز تعداد محدودی دام دارند بنابراین باید امنیت لازم برای آنان فراهم شود.
نماینده عشایر قرق بهار گفت: درباره اراضی که تحویل عشایر شده است، در بلاتکلیفی بسر می بریم و هیچگونه تسهیلاتی برای ساخت و ساز داده نمی شود.
ضرورت هم افزایی دستگاه ها برای حل مشکلات عشایر
جعفر کاویانی دلشاد رئیس امور عشایری همدان نیز در خصوص مسایل و مشکلات پیش روی عشایر گفت:۴۰۰ میلیارد ریال طی یکسال گذشته به عشایر استان تسهیلات بانکی برای تولید در بخش های مختلف پرداخت شده است.
کاویانی دلشاد با اشاره به اینکه جامعه عشایری استان نقش مهمی در تولید دامی دارند، یادآور شد: عشایر استان سالانه ۶ هزار تن گوشت قرمز و هشت هزار تن پشم تولید می کنند.
وی تاکید کرد: ۹۰ میلیارد ریال اعتبار مصوب برای سال‌جاری به منظور پرداخت تسهیلات به عشایر داریم که ۲۰ میلیارد ریال آن تاکنون جذب شده است.
این مسوول خاطرنشان کرد: برای حل مسایل و مشکلات جامعه عشایری نیازمند هم افزایی دستگاه های مختلف هستیم چرا که یک یا دو دستگاه به تنهایی از پس حل مسایل و مشکلات عشایر برنمی آیند و در این رابطه باید شاهد یک همت جمعی باشیم.
عزم مدیریت ارشد همدان برای رسیدگی به مسایل عشایر
با همه مسایل و مطالبات عشایر همدانی، برگزاری شورای عشایر با حضور رییس سازمان امور عشایر ایران و استاندار همدان نوید این را می دهد که مسایل و مشکلات این قشر دیده شده و عزم خوبی برای پاسخگویی و حل آنها ایجاد شده است.
حمید ملانوری شمسی استاندار همدان در این نشست با اشاره به تبعات مهاجرت بی رویه به شهرها،تاکید کرد: باید با حل مشکلات عشایر و در اختیار گذاشتن امکانات کافی به آنها از مهاجرت این قشر پرتلاش به شهرها جلوگیری کرد.
استاندار همدان با بیان اینکه جمعیت عشایری همدانبا وجود جمعیت کم، یک چهارم گوشت این استان را تولید می کنند، خاطرنشان کرد کرد: ارزشمند ترین افراد هر جامعه تولید کنندگان آن هستند.
وی با اشاره به اینکه یکی از دغدغه های جدی در کشور امنیت غذایی پایدار به شمار می رود، یادآور شد: زمانی مشکل امنیت غذایی حل می شود که عشایر و روستائیان به جایگاه واقعی خود برگردند.
ملانوری شمسی بیان کرد: مدیران دستگاههای اجرایی باید برای برطرف شدن مشکلات عشایر راه حل های مناسب ارائه کنند.
وی اضافه کرد: حل مشکل اشتغال، امنیت، آموزش، سکونت و بهداشت عشایر را از اولویت های استان همدان عنوان کرد.
استاندار همدان گفت: مدیران باید برای برطرف شدن مشکلات عشایر برنامه عملیاتی داشته باشند
وی بر حفظ جوامع روستایی و عشایری به عنوان تولید کنندگان واقعی تاکید و خواستار برطرف شدن مشکل سکونت عشایر در قرق شهرستان بهار تا یک ماه آینده شد.
ملانوری شمسی همچنین گفت: تا ۲ ماه آینده با حضور نمایندگان دستگاه های اجرایی و عشایر استان و با رعایت مسائل زیست محیطی چند محل به عنوان مجتمع دامپروری عشایر استان پیشنهاد شود.
رهاورد:
با توجه به نقش مهم عشایر در تولید محصولات دامی و همچنین مطالبات به حق این قشر زحمتکش، باید اداره امور عشایر استان به عنوان دستگاه متولی از ظرفیت قانونی شورای عشایر برای حل مسایل و مشکلات یاد شده بهتر و با جدیت بیشتری استفاده کند.
از سویی دیگر با توجه به اینکه تخریب مراتع و چراگاه ها تهدید اصلی پیش روی جامعه عشایری به شمار می رود باید با همکاری منابع طبیعی، حفاظت بهتر و بیشتر از مراتع مورد استفاده این قشر با اجرای طرح های مختلف و برنامه ریزی شده از جمله قرق مورد توجه قرار بگیرد.
هم افزایی نهادهعا و دستگاه های مربوطه از جمله جهاد کشاورزی و دامپزشکی، منابع طبیعی و محیط زیست، آموزش و پرورش، میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، آبفا، مدیریت توزیع برق، آموزش و پرورش و بسیج سازندگی با محوریت استانداری نقش کلیدی در حل مسایل و مشکلات عشایر همدان دارد که باید مورد توجه قرار بگیرد.