به گزارش روابط عمومی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی، در همایش «نوآوری در نشر و چالش‌های حفظ میراث مکتوب» که صبح پنج‌شنبه در کارخانه نوآوری مشهد برگزار شد، مجتبی محمودی مهماندوست، مدیرکل مرکز اسناد و کتابخانه ملّی منطقه شرق کشور در خصوص نوآوری در نشر توضیح داد: نوآوری باید هم در بحث قالب‌ها و ارائه فرم محتوا و هم در خود محتوا باشد. یعنی ما باید در عین حال که سعی می‌کنیم جدیدترین قالب را برای ارائه حرف‌ها انتخاب کنیم از جدیدترین تکنولوژی روز دنیا هم استفاده کنیم تا در ارائه خودِ آن محتوا هم خلاقیت داشتیم باشیم.
وی افزود: مثلاً نوآوری فرم و قالب می‌تواند در حوزه چاپ و برش، قطع‌های متفاوت کتاب، در بسته‌بندی‌های مختلف، ارائه کتاب معطر، کتاب کاغذی، کاغذی جیبی و… باشد.
محمودی ادامه داد: کتاب‌های صوتی هم خلاقیت بسیار خوبی بودند که همین چندسال قبل ظهور کردند و امروز می‌بینیم مردم خیلی از آنها استقبال کرده‌اند، مینی‌بوک‌ها یا ساندویچ‌کتاب‌ها نیز گزینه بسیار خوبی هستند که خلاصه کتاب‌ها هستند و در برخی پلتفرم ها عرضه می‌شوند.
مدیر مرکز اسناد و کتابخانه ملّی منطقه شرق کشور با اشاره به هوش مصنوعی گفت: این فناوری نوظهور هم در کل، فرآیند نشر کتاب را دچار تغییرات شگرفی کرد، از تهیه و تدوین محتوا گرفته تا بحث ویراستاری تا صفحه‌بندی و صفحه‌آرایی را دستخوش تغییر کرده است و می‌بینیم که حتی به حوزه تولیدمحتوا هم امروز وارد شده است.
مجتبی محمودی با اشاره به دسکتاپ پابلیشن، گفت: نشر رومیزی هم مربوط به کتاب‌های تک نسخه‌ای است که بسیار خلاقیت خوبی است، یعنی برخی رسانه‌ها فایل معرفی کتاب را در رسانه اجتماعی‌شان می می‌گذارند که آن ناشر کتاب را با توجه به تعداد درخواست مخاطب چاپ می‌کند و این یک اتفاق جدید است.
باید از فضای مجازی به عنوان یک فرصت در ترویج فرهنگ کتابخوانی بهره ببریم
وی افزود: ما در حوزه تمدن و دفاع از کیان کشور امروز به این نوآوری‌ها نیاز داریم چراکه باید به زبان بین‌الملل مفاهیم مدنظرمان را منتقل کنیم. صرفاً نباید فضای مجازی را رقیب خود بدانیم، رویکرد کامل این است که از بستر فضای مجازی برای ترویج کتاب بهره ببریم. ما همین الان بلاگر و اینفلوئنسر کتاب داریم که بسیار خوب عمل می‌کنند.
در ادامه این مراسم، مدیرعامل شرکت تعاونی ناشران استان خراسان رضوی درباره چالش‌های حفظ میراث‌مکتوب گفت: برای حفظ نشر به عنوان یک فعالیت انسان‌ساز، باید روی ترویج فرهنگ کتابخوانی تلاش کنیم.
وی افزود: متاسفانه مشکل اصلی به نظام آموزشی ما بر می‌گردد، من کتابخوانی را از کانون پرورش فکری شهرستان محل زندگی خودم یاد گرفتم.
نصیرزاده اظهار کرد: این زیرساخت به یک نسل طلایی بر می‌گردد، ما دیگر آن نسل را نخواهیم داشت، آیا ما مرکزی به عنوان تدوین کتب داریم؟ نظام آموزشی ما باید درست وارد عرصه کتابخوانی شود و آموزش کتابخوانی و فرهنگ کتابخوانی را آموزش دهد. آموزش ما باید مبتنی بر «مفهوم» شود و تا زمانی که این اتفاق نیافتد ما ناشران باید سیر قهقرایی را طی کنیم.
این ناشر با بیان اینکه مشکل نشر گرانی کتاب نیست، ادامه داد: اگر گرانی تاثیری روی عدم خرید مردم داشت این همه در سال‌های اخیر در مشهد رستوران‌های پر زرق و برق افتتاح نمی‌شدند؛ کتاب نسبت به بقیه اقلام آنقدر گران نشده است.
پس از آن سید رحمان میرزاییان، مدیرکل خلاقیت و نوآوری شهری مشهد گفت: کارخانه نوآوری در چندسال اخیر به عنوان مرکزی برای خلاقیت و نوآوری شهری و قطب نوآوری در سطح کشور تبدیل شده، ما در این مکان بیش از ۲۵ شرکت دانش بنیان مستقر داریم، همچنین دومین رصدخانه شهری مشهد را در کارخانه نوآوری داریم.
وی افزود: این رصدخانه شهری، به عنوان یکی از ۴۲ رصدخانه شهری دنیا شناخته می‌شود که امکانات ویژه‌ای برای داده‌های شهری و فضای خوبی در حوزه آمار و اطلاعات شهری دارد؛
یکی از موضوعات حوزه نوآوری که مغفول مانده، نوآوری در حوزه های فرهنگی و اجتماعی است، ما در حوزه نوآوری‌های فرهنگی و اجتماعی زیاد کار نکردیم و یکی از این شاخه‌های مغفول‌مانده، حوزه نشر است.
میرزاییان با اشاره به اقتصاد نشر گفت: ناشران مشکلات فراوانی دارند که این مشکلات می‌تواند از طریق نوآوری حل شود، یعنی چگونه با ابزار خلاقیت به منفعت و سود برسیم، ما همواره از خلاقیت در این حوزه دور بوده‌ایم، باید نشر را با دو حوزه پیوند داد یک با شرکتهای دانش بنیان که این شرکت‌ها می توانند ایده‌های جدید را به حوزه نشر منتقل کنند و این‌گونه به وضعیت بازار نشر کمک کنند.
وی افزود: دوم اینکه باید جلسات چالش معکوس برگزار شود، یعنی جلساتی که ناشران مشکلات‌شان را بگویند و جوانان خلاق و شرکتهای دانش بنیان ایده بدهند.
مدیرکل خلاقیت و نوآوری شهری مشهد با اشاره به ضرورت داشتن بوم‌های کسب و کار گفت: ما ناشران زیادی را داریم با سابقه کار زیاد، اما آیا ناشر توانسته خود را با اقتصاد دیجیتال منطبق کند؟ این هم نکته مهمی است که باید مرتفع شود.
وی افزود: امروز امکانات کارخانه نوآوری و مراکز نوآوری شهری در اختیار ناشران است، دوست دارم ناشران برنامه‌ها و جلسات متعددی را در این مکان داشته باشند تا منجر به بهبود کسب و کارشان شود.
مشهد برند سوم صنعت نشر ایران است
رضا حاجی‌آبادی، موسس و مدیر انتشارات هزاره ققنوس نیز با ارائه کارگاهی با موضوع گرنت در لین مراسم، گفت: مشهد برند سوم صنعت نشر ایران بعد از تهران و قم است، اقتصاد نشر تنها به بخش داخلی، چاپ و فروش منتهی نمی‌شود، ما امروز نیازمند حضور در فلوشیپ‌های هنری و گرنت‌ها و.. هستیم. امیدوارم خراسان به واسطه ظرفیت‌های بسیاری که دارد اولین برگزارکننده فلوشیپ باشد.
وی با بیان اینکه دولتهای برای حمایت از ادبیات خود، چهار سیاست حمایتی را دنبال می کنند، تصریح کرد: یکی از این چهار سیاست حمایتی برگزاری نمایشگاه بین المللی است همچنین اعطای گرنت، فلوشیپ و جوایز ادبی و کارگاه ترجمه از دیگر سیاست‌های حمایتی دولت‌ها برای حمایت از فرهنگ و ادبیات‌شان است.
او در خصوص برخی از چالش‌های ناشران در مناسبات بین‌الملل گفت: باید ناشران بازار مقصد را بشناسند، زمانی که فرهنگ خودی را بهتر بشناسی بهتر می‌توانی آن را معرفی کنی از سویی دیگر ناشران باید با اصول و فنون مذاکره در حوزه بین الملل آشنا شوند.
رضا حاجی‌آبادی اظهار کرد: امروز همه به مشکلات حوزه نشر واقف هستند، ما ناشران باید تصمیم بگیریم در همین خراسان بزرگ با پیدا کردن حمایت های بخش خصوصی و پای کارآمدن دستگاه های مرتبط، سنگ بنای اولین فلوشیپ و اولین گرنت را در ایران از همین استان انجام دهیم تا روح تازه‌ای در بازار کتاب دمیده شود.