به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، حکمت بروجردی، دانشآموخته زبانشناسی از دانشگاه تهران با اشاره به متون سنگین کتب قوانین در ایران در نشست معرفی کتاب «عقل هم یار خوشی است» که به مناسبت هفته کتاب با حضور نویسندگان فاطمه عباسی و هوشنگ آذربان، وکیل دادگستری روز یکشنبه ۲۷ آبان ماه در موسسه مطالعات و تحقیقات زنان برگزار شد، گفت: این کتابها در میان وکلا و مشاورین حقوقی قابل فهم بوده و برای ارتقای سطح آگاهیهای مردم در زمینه دعاوی که ممکن است گرفتار آن شوند، قابل استفاده نیست.
حکمت بروجردی با اشاره به فعالیتهای موسسه مطالعات و تحقیقات زنان افزود: این موسسه که سازمانی مردم نهاد و غیردولتی، غیرسیاسی و غیرانتفاعی است تلاش دارد با برگزاری نشستهای مختلف تخصصی به توسعه و بهبود وضعیت زنان کمک کند.
وی بیان کرد: این کتاب شرح اصطلاحات کاربردی حقوق خانواده به زبان ساده و در قالب داستانهایی واقعی از مشکلات مردم در دادگاهها بوده که میتواند مبتلابه طیفها و اقشار مختلفی در جامعه باشد و مطالعه آن به افزایش اطلاعات حقوقی عامه کمک میکند.
سپس فاطمه عباسی، نویسنده کتاب «عقل هم یار خوشی است» گفت: هوشنگ آذربان، وکیل همسرم هستند و به این واسطه وقتی در جلسات حقوقی در دفتر او شرکت میکردم، متوجه اتفاقات و پروندههای قابل تامل و مهم متعدد به خصوص دعاوی خانوادگی شدم. بنابراین اجازه خواستم که آنها را بنویسم و پس از تایید او در مورد درستی برداشتها از مسایل حقوقی، تعریف مشکلات در داخل داستان و تمهیدات حفظ حریم شخصی و مشخصات افراد درگیر در دعوا، روایتها جمع آوری شوند. البته به دلیل این دقتها مدت زیادی طول کشید ولی بالاخره به صورت یک کتاب آماده و منتشر شد.
عباسی با تاکید بر اینکه در این روایتها افراد فاقد اطلاعات حقوقی هستند و این مشکل عامه مردم است، افزود: این عدم اطلاع با جلو رفتن دعوا باعث میشود پیوسته موضوع پیچیدهتر شده و هر قدمی که بر میدارند به جای حل مشکل، مسئله جدیدی در روند درگیری ایجاد شود.
وی بیان کرد: به تدریج وقتی ماجراها و پروندههای مختلف را کنار هم گذاشتم، دیدم یک رشته نامرئی اما محکم میان آنها وجود دارد که «جهل» نسبت به مباحث حقوقی بوده و مانند طناب سیاهی همه افراد را در چاهی به پایین میکشد و این سقوط را حتی برای نسلهای بعدی خانواده تدارک میبیند. در حالی که اگر اطلاع داشتند اینگونه نمیشد.
عباسی در ادامه گفت: ابتدا فقط میخواستم موارد حقوقی را در چارچوب یک حادثه یا پرونده به طور ساده بنویسم اما با راهنمایی هوشنگ آذربان موضوعات فنیتر و با دقت بیشتری درکتاب مطرح شد. کتب متعددی در شرح اصطلاحات حقوقی انتشار یافته، ولی وقتی برای درک بهتر این اصطلاحات، آنها داخل یک روایت از ماجرایی که اتفاق افتاده مطرح میشود که میتواند افق دید و درک بهتری از مشکلات اقشار مختلف و درگیریهایشان و مسایل حقوقی که ممکن است گریبان خودمان را هم بگیرد، داشته باشیم. دانستن قوانین و حق و حقوق انسانها باعث میشود این مسایل تکرار نشوند.
این نویسنده با اشاره به اینکه هنگام جمعآوری داستانها بیشتر بر اینکه قوانین به ضرر خانمهاست تمرکز داشتم، افزود: هوشنگ آذربان در این مواقع یادآور میشد که مواردی هم به ضرر آقایان است و افراد به جای اینکه درگیری درست کنند، بهتر است راههای بهتری برای پیشبرد موضوع پیدا کنند.
عباسی بیان کرد: به نظرم کسانی که کتاب را میخوانند ذهن پرسشگری پیدا کنند تا از اتفاقات اطراف خود ساده نگذرند و این باعث میشود جامعه رشد کند و فرزندان ما زندگی بهتری داشته باشند.
وی با یادآوری اینکه داستانهای کتاب متعلق به متولدین دهههای ۳۰، ۴۰، ۵۰، ۶۰ است، اظهار امیدواری کرد که بتواند کتاب بعدی را درباره متولدین دهههای ۷۰ و ۸۰ بنویسد تا مشخص شود این نسل چگونه به مسایل نگاه میکند و آیا همین مشکلات را دارند یا شکل دیگری از روابط را تجربه میکنند.
عباسی گفت: کتاب از زبان دانشجویی است که در دفتر یک موسسه انتشاراتی کار میکند، مدیر آن با وکیلی دوستی دارد و از میان گفتو گوهای دوستانه آنها موارد مهمی از دعاوی را میشنود و یادداشت میکند. مهم این است که در داخل این داستانها مواد و اصطلاحات حقوقی تعریف میشود.
در ادامه هوشنگ آذربان با تشکر از فاطمه عباسی که پیگیریهایش سبب نگارش کتاب «عقل هم یار خوشی است» شد، گفت: این کتاب چند ویژگی دارد؛ اول اینکه تمام داستانها واقعی هستند و برای یک یا چند نفر از موکلین من رخ داده است. دوم اینکه ساده نوشته شده و سوم اینکه من به عنوان یک وکیل تلاش کردهام در مسیر دعاوی همواره ابتدا از در صلح در آیم و به سازش دعوت کنم.
وی با اشاره به اینکه نگاه ابتدایی گسترش دعوا در پروندهها مسایل را غامضتر کرده و حتی میتواند در درازمدت به ضرر خانمها تمام شود، گفت: سرانگشتی حساب کردهام که یک زن و مرد میتوانند ۱۱ یا ۱۲ دعوا علیه هم مطرح کنند. اما اخیراً شاهد بودم که یک خانم ۲۳ دعوا علیه آقا مطرح کرده است.
این وکیل دادگستری بیان کرد: کتاب حاضر برای طیفی وسیع از جوانانی که میخواهند ازدواج کنند گرفته تا افرادی که به علت کهولت سن در آستانه مهجوریت هستند، کاربرد دارد.
در پایان این نشست، نرگس کریمی، عضو هیات مدیره موسسه مطالعات و تحقیقات زنان و در جمعبندی مباحث مطروحه میان حاضرین و سخنرانان گفت: علاوه بر این مباحث حقوقی لازم است در بحث فقه تامل لازم صورت گیرد. بازنگری باید در فقه و برداشت برخی فقها انجام شود که بسیاری از اینها نگاه قرآن نیست، بلکه نگاه فقه است که از قرون ۵، ۶ مطرح شده و در دوران پیامبر (ص) اینها نبوده است. قضاتی که خوشبختانه در نسل جوان آنها کمتر این نگاه دیده میشود، از آن رویکردهای فقهی بهره میبرند که سبب بی عدالتی نسبت زنان میشود. قضات و فقهای ما باید مسایل امروز جامعه و نیز جامعه زنان را ببینند. متاسفانه اغلب فقهای ما حقوق نمیدانند. در حالیکه یکی از آرمانهای انقلاب ۵۷ و تاکیدات امام خمینی، پیوند حوزه و دانشگاه بود؛ به این معنا که مسایل جامعه همه جانبه دیده شود. فقیهی که در حوزه نشسته در کنار حقوقدان، جامعهشناس و روانشناس همه با هم مسایل را بررسی و حل و فصل کنند. از طرف دیگر همه باید تلاش کنیم آموزش حقوق از کودکی در نظام آموزشی، نهادهای مدنی، نویسندگان و رسانههای ما شکل بگیرد؛ از حقوق شهروندی تا حقوق قضایی.
از دیدگاه فاطمه کریمی انتشار کتاب عقل هم یار خوشی است در راستای این هدف انتشار یافته است.
در انتهای این نشست فاطمه عباسی به همه حضار یک جلد از کتاب عقل هم یار خوشی است را اهدا کرد. از فاطمه عباسی کتابهای دیگری هم انتشاریافته که «بابای دخترها، مامان دخترها» و «سرپیاز، ته تربچه» از آن جمله است.
کتاب «عقل هم یار خوشی» است از سوی انتشارات صبا و بهار در سال ۱۴۰۲ منتشر شده است.
∎