مهدی سوری کارشناس بازار سرمایه، در گفت وگو با خبرنگار پایگاه خبری بازار سرمایه ایران (سنا) ، درباره افزایش نرخ دلار نیما و عبور آن از مرز ۵۱ هزار تومان و هم‌چنین آثار آن بر سودآوری شرکت‌های بورسی، گفت: اگر به صورت ریشه‌ای به موضوع نگاه کنیم باید گفت هر آن چیزی که در اقتصاد دو نرخی باشد باعث ایجاد رانت و فساد می شود، حالا چه مابه‌التفاوت نرخ خودرو در بازار و کارخانه باشد و چه سایر کالاهایی که قیمت گذاری دستوری می‌شوند.
به گفته او، دو نرخی ها که حاصل یکسری سیاست های شکست خورده برای کنترل دستوری قیمت ها در کوتاه مدت هستند، معمولا به زیان تولیدکننده و مصرف کننده است و به نفع رانت خواران در اقتصاد تمام می شود.
ضرر ارزان فروشی دلار صادرکنندگان
او با تاکید بر این‌که کاهش شکاف بین نرخ دلار در سامانه نیما و بازار آزاد، باعث ایجاد مزیت رقابتی برای بازارهای خارجی می شود، تاکید کرد: وقتی تولیدکننده می‌خواهد محصول خود را صادر کند، باید قیمت ارز خود را به پایین‌تر از نرخ بازار رفع تعهد کند،یعنی به نوعی، مجبور است ارزان‌تر بفروشد که طبیعتا صرفه اقتصادی ندارد. این در شرایطی است که کشور با کمبود منابع ارزی مواجه است و باید سیاست‌ها به سمت ترغیب صادرات باشد و از کسانی که صادرات درست انجام می‌دهند، حمایت شود.
این کارشناس بازار سرمایه اضافه کرد: از طرفی در تولیدات داخلی نیز خیلی از مواقع مشاهده می‌کنیم که حتی بسیاری از مخارج ریالی شرکت‌ها، عملا به نرخ دلار در بازار آزاد بستگی دارد. در شرایطی که نرخ دلار در بازار آزاد بالا می‌رود و هم‌زمان نرخ تورم بالا داریم، می‌خواهیم محصولات را با دلار ارزان‌تری از شرکت‌ها بگیریم، این اتفاق باعث پایین آمدن حاشیه سود شرکت‌ها می شود و عملا صرفه تولید کاهش پیدا می‌کند.
سوری با بیان این‌که هم‌چنان فاصله زیادی بین نرخ واقعی دلار و بازار آزاد وجود دارد بر این نکته تاکید کرد که؛ هر افزایشی در نرخ نیما در نهایت بر نرخ موثر فروش شرکت ها تاثیر می گذارد.
رابطه دلار و سودآوری شرکت ها
این کارشناس بازار سرمایه در بخش دیگری از صحبت هایش درباره رابطه و نحوه محاسبه اثر نرخ دلار بر سودآوری شرکت‌ها توضیح داد: اگر از منظر تحلیلی نگاه کنیم، در یک بازه زمانی بلند مدت افزایش نرخ دلار در سامانه نیما قابل محاسبه است، یعنی میانگین موثر نرخ دلار در یک فاصله زمانی قابل بررسی است. طبق محاسباتی که انجام داده‌ایم، ضریب ۱.۲۵ بین این دو فاکتور بر قرار است، یعنی اگر نرخ دلار حدود ۱۰ درصد رشد کند، عدد سودآوری شرکت ها ۱۲.۵ درصد رشد می‌کند.
او ادامه داد: بنابراین سودآوری شرکت ها در بورس اهرمی نسبت به دلار دارد، یعنی زمانی که نرخ دلار افزایش می‌یابد سودآوری شرکت‌ها با شدت بیشتری رشد می‌کند و اگر در یک سطح از فاصله قیمت و سود به بازار نگاه کنیم، قاعدتا می‌توان امیدوار بود زمانی که نرخ موثر فروش شرکت‌ها - که بیشتر متاثر از نرخ دلار نیمایی است - بیشتر رشد می‌کند، آن وقت قیمت شرکت‌ها هم در بازار سهام می‌تواند رشد بهتری داشته باشد.
او در عین حال توضیح داد: البته باید این نکته را در نظر بگیریم که پارامتر سودآوری یک پارامتر بنیادی است که در طول یک بازه زمانی خود را نشان می دهد.
سوری، برخی اقدامات تیم اقتصادی دولت چهاردهم در مواردی مانند کاهش شکاف بین نرخ دلار در سامانه نیما با نرخ دلار در بازار آزاد، کاهش نرخ بهره یا عرضه خودرو در بورس کالا و اصلاح نرخ بهره مالکانه معادن را سبب ایجاد امیدواری فعالان بازار سرمایه دانست.
انعکاس ظرفیت بازار سرمایه در سودآوری بنگاه ها
این کارشناس بازار سرمایه گفت: زمانی که اجازه داده می‌شود که نرخ دلار در سامانه نیما افزایش پیدا کند یا هر قدم مثبت دیگری که در حوزه اقتصاد برداشته می‌شود می‌تواند نشان‌دهنده این باشد که رویکرد دولت مانند شعار سال در جهت حمایت از تولید است. موضوعی که می‌تواند بازارها را هم تحت تاثیر قرار دهد. البته اجرای مقطعی این سیاست‌ها، مثلا تعدیل مقطعی نرخ دلار نیما نمی‌تواند به‌سرعت در سود شرکت‌های بورسی تاثیر گذار باشد اما این امید را به وجود می آورد که دولت قصد دارد از تولید حمایت کند و همین موضوع با استفاده از ظرفیت بازار سرمایه خود را در ارزش شرکت‌ها نشان می‌دهد.